REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kiedy i jak stosować rachunkowość zabezpieczeń

Gyöngyvér Takáts

REKLAMA

Transakcje gospodarcze są obarczone coraz większym ryzykiem. Wynika to ze zmian różnych czynników na rynku, takich jak kurs walutowy, stopy procentowe, kurs giełdowy. Korzystne zmiany mogą przynieść jednostce duży zysk. Zmiany niekorzystne powodują jednak dużą stratę, dlatego warto wykorzystać możliwości zabezpieczeń.

W celu minimalizacji ryzyka związanego z posiadanymi aktywami i zobowiązaniami można zawierać różne kontrakty dotyczące instrumentów finansowych. Są to tzw. instrumenty pochodne, m.in. kontrakty typu forward, futures, opcje, swapy, których wartość zależy od wartości instrumentu bazowego. Ich nabycie nie powoduje poniesienia żadnych wydatków lub wydatki te są bardzo niskie oraz będą rozliczane w przyszłości. Do tych instrumentów zaliczamy np. WIBOR 1M, 3M, 6M - dotyczące stóp procentowych, oraz LIBOR 3M - odnoszące się do kursu walutowego, lub WIG 20 - jako indeks giełdowy. Na rynku pojawiają się coraz nowsze instrumenty pochodne, co wymaga też odpowiednich rozwiązań rachunkowych. Z rachunkowego punktu widzenia instrumenty te możemy podzielić na dwie grupy:

l instrumenty niebędące instrumentami zabezpieczającymi,

l instrumenty zabezpieczające.

Poprawne ujęcie instrumentów finansowych w księgach rachunkowych zależy od mechanizmu ich działania, dlatego bardzo ważne jest dokładne zapoznanie się z nimi. Jeżeli instrument może być zakwalifikowany do instrumentów zabezpieczających, tj. jeśli spełni warunki określone w art. 35a ust. 3 ustawy o rachunkowości, należy stosować zasady tzw. rachunkowości zabezpieczeń.

Rachunkowość instrumentów zabezpieczających

Rachunkowość zabezpieczeń stosuje się do kontraktów dotyczących instrumentów finansowych, które uznaje się za służące ograniczeniu ryzyka związanego z aktywami i pasywami jednostki. Kontrakt zabezpiecza te składniki, jeżeli:

l przed jego zawarciem określono cel oraz to, które aktywa lub pasywa mają zostać za pomocą tego kontraktu zabezpieczone,

l zabezpieczający instrument finansowy będący przedmiotem kontraktu i zabezpieczane za jego pomocą aktywa lub pasywa charakteryzują się podobnymi cechami,

l stopień pewności oczekiwań dotyczących przewidywanych w wyniku kontraktu przepływów środków pieniężnych jest znaczny.

Przed rozpoczęciem zabezpieczenia jednostka musi dokładnie udokumentować, że dany instrument będzie można uznać za instrument zabezpieczający. Skuteczność instrumentu zabezpieczającego zależy od tego, w jakim stopniu może skompensować ryzyko związane z posiadaniem bazowego instrumentu finansowego. Efektywność instrumentu zabezpieczającego powinna się mieścić w przedziale 80-125%.

Co to jest instrument zabezpieczający i pozycja zabezpieczana

Instrumentem zabezpieczającym może być każdy instrument pochodny, jeżeli jego wartość godziwą można wiarygodnie ustalić. Nie mogą stanowić instrumentów zabezpieczających wystawione przez jednostkę opcje, z wyjątkiem tych, które wystawiono w celu zamknięcia pozycji nabytych opcji, w tym wbudowanych w inny instrument finansowy.

Pozycję zabezpieczaną może stanowić pojedynczy składnik wprowadzonych do ksiąg rachunkowych jednostki aktywów lub zobowiązań bądź niewprowadzone do ksiąg rachunkowych uprawdopodobnione przyszłe zobowiązanie lub planowana transakcja.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Przykład 1

10 listopada 2006 r. spółka zaciągnęła pożyczkę o wartości 250 000 euro. Obawiając się wzrostu kursu walutowego, spółka zawarła walutowy kontrakt terminowy forward na zakup 250 000 euro za trzy miesiące.

Kurs spot na dzień zawarcia umowy kredytowej - 3,95 PLN/EUR.

Kurs spot na dzień wyceny - 4,02 PLN/EUR.

Kurs forward na dzień zawarcia kontraktu - 4,12 PLN/EUR.

Kurs forward na dzień wyceny - 4,20 PLN/EUR.

Wariant I

Kontrakt jest zabezpieczeniem przepływów pieniężnych

Ewidencja księgowa

1. Zaciągnięcie pożyczki:

250 000 euro × 3,95 PLN/EUR = 987 500 zł

Wn „Rachunek bankowy” 987 500

Ma „Kredyty bankowe i pożyczki” 987 500

2. Zawarcie kontraktu terminowego:

250 000 euro × 4,12 PLN/EUR = 1 030 000 zł

Wn „Aktywa finansowe” - kontrakty forward 1 030 000

Ma „Zobowiązanie finansowe” - kontrakt forward 1 030 000

3. Wycena efektywności kontraktu forward na koniec miesiąca:

l pozycja zabezpieczona - kredyt

250 000 euro × 3,95 PLN/EUR = 987 500 zł

250 000 euro × 4,02 PLN/EUR = 1 005 000 zł

Strata na pozycji zabezpieczonej: 1 005 000 zł - 987 500 zł = 17 500 zł

l instrument zabezpieczający - kontrakt forward

250 000 euro × 4,12 PLN/EUR = 1 030 000 zł

250 000 euro × 4,20 PLN/EUR = 1 050 000 zł

Zysk na instrumencie zabezpieczającym: 1 050 000 zł - 1 030 000 zł = 20 000 zł

Efektywność: 20 000 zł : 17 500 zł = 1,14 1,14 × 100% = 114%

Ujęcie w księgach zmiany wartości godziwej pozycji zabezpieczonej i instrumentu zabezpieczającego:

Wn „Aktywa finansowe” - kontrakty forward 20 000

Ma „Kapitał z aktualizacji wyceny” 17 500

Ma „Przychody finansowe” 2 500

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Wariant II

Kontrakt jest zabezpieczeniem wartości godziwej

Ewidencja księgowa

1. Zaciągnięcie pożyczki:

250 000 euro × 3,95 PLN/EUR = 987 500 zł

Wn „Rachunek bankowy” 987 500

Ma „Kredyty bankowe i pożyczki” 987 500

2. Zawarcie kontraktu terminowego:

250 000 euro × 4,12 PLN/EUR = 1 030 000 zł

Wn „Aktywa finansowe” - kontrakty forward 1 030 000

Ma „Zobowiązanie finansowe” - kontrakt forward 1 030 000

3. Wycena efektywności kontraktu forward na koniec miesiąca:

l pozycja zabezpieczona - kredyt

250 000 euro × 3,95 PLN/EUR = 987 500 zł

250 000 euro × 4,02 PLN/EUR = 1 005 000 zł

Strata na pozycji zabezpieczonej: 1 005 000 zł - 987 500 zł = 17 500 zł

l instrument zabezpieczający - kontrakt forward

250 000 euro × 4,12 PLN/EUR = 1 030 000 zł

250 000 euro × 4,20 PLN/EUR = 1 050 000 zł

Zysk na instrumencie zabezpieczającym: 1 050 000 zł - 1 030 000 zł = 20 000 zł

Efektywność: 20 000 zł : 17 500 zł = 1,14

1,14 × 100% = 114%

Ujęcie w księgach zmiany wartości godziwej pozycji zabezpieczonej i instrumentu zabezpieczającego:

a) instrument zabezpieczający

Wn „Aktywa finansowe - kontrakty forward” 20 000

Ma „Przychody finansowe” 20 000

b) pozycja zabezpieczająca

Wn „Koszty finansowe” 17 500

Ma „Kredyty bankowe i pożyczki” 17 500

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

l art. 35a ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 208, poz. 1540

l § 27-34 rozporządzenia Ministra Finansów z 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych - Dz.U. Nr 149, poz. 1674; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 256, poz. 2146

Gyöngyvér Takáts

ekspert ds. rachunkowości, pracownik redakcji

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Biuletyn Rachunkowości

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Polska ustawa o kryptoaktywach od 30 czerwca 2024 r. Założenia i cel nowych przepisów [omówienie projektu]

    Projekt ustawy o kryptoaktywach ma zaimplementować do krajowych przepisów rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1114 z dnia 31 maja 2023 r. w sprawie rynków kryptoaktywów oraz zmiany rozporządzeń (UE) nr 1093/2010 i (UE) nr 1095/2010 oraz dyrektyw 2013/36/UE i (UE) 2019/1937 (Dz. U. UE. L. z 2023 r. Nr 150, str. 40 z późn. zm.) (dalej: MiCA) określające zasady regulacji i nadzoru emisji, handlu i świadczenia usług związanych z kryptowalutami. Rozporządzenie obowiązuje już od 29 czerwca 2023 r., ale w pełni zacznie być stosowane dopiero w grudniu 2024 r. Projekt ustawy przewiduje wprowadzenie nowych rozwiązań w obszarze sektora rynku kryptoaktywów, mających na celu realizację zadań wynikających z rozporządzenia MiCA, w szczególności w zakresie skutecznego nadzoru i ochrony inwestorów. Według ustawodawcy podjęcie działań zmierzających do realizacji ww. celów zapewni rozwój rynku w perspektywie wieloletniej oraz bezpieczeństwo przez rozszerzenie kompetencji nadzorczych. Za projekt ustawy odpowiada Podsekretarz Stanu Ministerstwa Finansów. 

    Eksport usług do Turcji na nowych zasadach od stycznia 2024

    Eksport usług występuje wówczas, gdy za miejsce świadczenia usług, czyli faktycznego opodatkowania, jest terytorium innego państwa. O miejscu opodatkowania danej usługi decyduje nie miejsce jej faktycznego wykonania, ale wskazane przepisami ustawy o VAT „miejsce jej świadczenia”. Charakterystyką usługi wykonanej poza granice terytorium kraju to takie świadczenie, od którego zobowiązanym do rozliczenia VAT jest zagraniczny nabywca tej usługi. Dla polskiego usługodawcy jest ona wówczas czynnością niepodlegającą opodatkowaniu (NP) w VAT.

    Rozlicz się przez internet. Dzięki usłudze Twój e-PIT szybko i łatwo rozliczysz swój PIT

    Okres rozliczeń rocznych PIT trwa do końca kwietnia. Dzięki usłudze Twój e-PIT udostępnionej przez Ministerstwo Finansów w e-Urzędzie Skarbowym (e-US) możesz szybko i wygodnie rozliczyć swój PIT. Zwłaszcza jeśli masz Profil Zaufany. Jeśli nie masz – założysz go od ręki.

    PIT 2024. Czy można rozliczyć podatki bez Profilu Zaufanego?

    Sezon rozliczeń podatkowych jest w pełni. Dzięki usłudze e-PIT dostępnej na stronie Ministerstwa Finansów, możesz  szybko rozliczyć swój PIT. Resort zaleca, aby z rozliczeniem nie zwlekać.

    Co można sobie odliczyć od podatku 2024? Z jakich ulg podatkowych można skorzystać w rozliczeniu PIT?

    Co można odliczyć z podatku PIT? Z jakich ulg podatkowych można skorzystać w rozliczeniu w 2024 roku?

    Kto może wyjechać do sanatorium z ZUS-em w 2024 roku? Jak uzyskać skierowanie? Ile trzeba czekać?

    Nie tylko Narodowy Fundusz Zdrowia kieruje do miejscowości uzdrowiskowych, ale także Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Z leczenia może skorzystać każdy ubezpieczony, który jest zagrożony utratą zdolności do pracy. Warunkiem jest jednak, by rehabilitacja poprawiła rokowania stanu zdrowia i przyczyniła się do powrotu do aktywności zawodowej.

    Limit pomocy de minimis dla MŚP 2024 - podwyżka od 1 maja

    Ministerstwo Finansów przygotowało projekt rozporządzenia, na podstawie którego MŚP nadal udzielana będzie pomoc de minimis w formie gwarancji BGK spłaty kredytu lub innego zobowiązania - napisał resort w OSR do projektu. Rozporządzenie wdroży w życie unijne przepisy wprowadzające nowy wyższy limit takiej pomocy dla jednego przedsiębiorstwa w ciągu 3 lat.

    Ulga sponsoringowa a koszty uzyskania przychodów z zysków kapitałowych

    Po koniec 2023 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że podmioty osiągające przychody z zysków kapitałowych również mogą odliczać koszty wspierania sportu, edukacji i kultury, na podstawie art. 18ee, niezależnie od tego czy koszty te zostaną przyporządkowane do przychodów z zysków kapitałowych czy pozostałych przychodów.

    Rozrachunki w księgowości wsparte sztuczną inteligencją. Nadchodzi nowe

    Czy sztuczna inteligencja może wspomóc księgowym w rozrachunkach? Dzięki wykorzystaniu mechanizmów sztucznej inteligencji programy księgowe pozwalają na dużą automatyzację procesów w tym zakresie.

    Jak rozpoznać pellet dobrej jakości? Jak sprawdzić samemu?

    Jakość pelletu jest kluczowym czynnikiem decydującym o jego efektywności i bezpieczeństwie użytkowania. Niezależnie od tego, czy wykorzystujemy go do ogrzewania domu, czy jako surowiec w przemyśle, istnieją cechy, na które warto zwrócić uwagę, aby mieć pewność, że wybieramy produkt najwyższej jakości.

    REKLAMA