Wszystko o wydawaniu interpretacji podatkowych od 1 lipca 2007 r.

Interpretacje będzie wydawać Minister Finansów oraz upoważnione przez niego 4 izby skarbowe. Znacząco wzrosną też opłaty za ich wydanie. Nowe przepisy ułatwią podatnikowi uzyskanie interpretacji dotyczącej przyszłych stanów faktycznych. Taka interpretacja ochroni podatnika przed zapłatą podatku w przypadku zmiany interpretacji. Interpretacje dotyczące zdarzeń z przeszłości nie będą miały takiej mocy - ochronią tylko przed sankcjami z Kodeksu karnego skarbowego oraz odsetkami od zaległości.

Od 1 lipca 2007 r. podatnik starający się o interpretację przepisów podatkowych powinien:

1) złożyć wniosek o jej wydanie na specjalnie do tego przygotowanym urzędowym druku ORD-IN

2) opisać stan faktyczny sprawy lub zdarzenie przyszłe,

3) przedstawić własne stanowisko co do oceny prawnej problemu,

4) zapłacić 75 zł od każdego przedstawionego we wniosku odrębnego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego,

5) oświadczyć pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej.

Wszystkie wymienione elementy, w tym obowiązek wniesienia opłaty, jak też wymienione oświadczenie, są uwzględnione w urzędowym wzorze wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej. Podatnik we wniosku będzie podawał liczbę stanów faktycznych, których dotyczy pytanie, i stosownie do tego będzie uiszczał samodzielnie opłatę w kasie lub na rachunek (numery rachunków są podane we wniosku). Przykładowo, dwa stany faktyczne to 150 zł (2 × 75 zł = = 150 zł). Do wniosku o wydanie interpretacji należy dołączyć dowód uiszczenia opłaty lub przesłać go w terminie 7 dni od dnia złożenia wniosku.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Wystąpienie o wydanie interpretacji

Od 1 lipca 2007 r. wniosek o wydanie interpretacji będzie składany na urzędowym druku do dyrektorów izb skarbowych w Warszawie, Poznaniu, Katowicach, Bydgoszczy.

Wniosek o interpretację tylko na urzędowym druku

Wniosek o interpretację przepisów będzie składany według wzoru urzędowego. Urzędowy wzór wniosku nie ma zastosowania do interpretacji indywidualnych wydawanych przez wójtów, burmistrzów, prezydentów miast, starostów lub marszałków województw. Wzór wniosku określa w rozporządzeniu Minister Finansów, który przejmie kompetencję do wydawania interpretacji przepisów podatkowych¹. Wzór wniosku otrzyma oznaczenie ORD-IN. Załącznikiem do niego będzie ORD-IN/A. Załącznik trzeba będzie wypełnić, gdy opis sytuacji, o której podatkową ocenę zainteresowany występuje do Ministra Finansów, jest tak rozbudowany, że nie zmieścił się na ORD-IN. Podobnie będzie w przypadku dużej liczby pytań. W ORD-IN trzeba wybrać (zaznaczyć krzyżykiem) właściwą izbę skarbową, która odpowie na pytanie. Formularz zawiera informacje, które województwa podlegają pod daną izbę.

Formularz zawiera też adres danej izby, numery kont, na które należy wpłacić opłatę za wydanie interpretacji (każda izba ma własne konto). W ORD-IN przeznaczona jest jedna strona na opisanie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego, o których interpretację w zakresie skutków podatkowych występuje zainteresowany. Oddzielne miejsce przeznaczone jest na pytania do Ministra Finansów.

Pułapką w formularzu jest nakaz wskazania przepisów, o które pyta podatnik (bez przytaczania ich treści). Jest to wymóg, którego nie ma w Ordynacji podatkowej. Może być pretekstem do niepełnego odpowiadania na pytania lub odrzucania wniosków.

PRZYKŁAD

W sierpniu 2007 r. podatnik zapytał o zasady opodatkowania dochodów ze sprzedaży akcji. Pytanie dotyczyło tego, czy biuro maklerskie jest zobowiązane do wystawienia PIT-8C z informacją o dochodach lub stratach inwestora. Podatnik w rubryce 45 ORD-IN wymienił jako przepis, o który pyta, art. 30b updof. Przepis ten ustanawia reguły opodatkowania zysków z gry na giełdzie (stawka podatku 19% od dochodu, podatek rozliczany w PIT-38 po zakończeniu roku podatkowego). Podatnik nie wymienił w rubryce 45 ORD-IN art. 39 ust. 3 updof, który jest podstawą do wystawienia PIT-8C. Ten brak może spowodować uznanie wniosku za niekompletny. Może to spowodować wydanie postanowienia o pozostawieniu wniosku bez rozpatrzenia.

ORD-IN zawiera też oświadczenie wnioskodawcy o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywych zeznań.

Interpretacje wydaje Minister Finansów i dyrektorzy 4 izb skarbowych

Przypomnijmy, że przed 1 lipca 2007 r. Minister Finansów zajmował się interpretacjami w indywidualnych sprawach podatników wyłącznie w zakresie postanowień umów o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz innych ratyfikowanych umów międzynarodowych dotyczących problematyki podatkowej. W pozostałym zakresie interpretacje w indywidualnych sprawach podatników były zadaniem naczelników urzędów skarbowych, naczelników urzędów celnych. Od 1 lipca 2007 r. Minister Finansów w dalszym ciągu nie będzie interpretował przepisów w zakresie podatków, które pozostają w gestii jednostek samorządu terytorialnego (np. podatek od nieruchomości). Będzie to - tak samo jak przed 1 lipca 2007 r. - kompetencja wójta, burmistrza (prezydenta miasta), starosty albo marszałka województwa.

Wydawane interpretacje można podzielić na: ogólne i indywidualne, przy czym tylko te ostatnie będą wydawane na wniosek podatnika. Interpretacje ogólne będzie wydawał z urzędu Minister Finansów w celu ujednolicenia praktyki stosowania prawa podatkowego.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Można się spodziewać, że na początku funkcjonowania nowych przepisów o interpretacjach część podatników będzie kierować wnioski o ich wydanie - tak jak dotychczas - do naczelników swoich urzędów skarbowych. Nie powinno to być powodem odrzucenia wniosku (jeżeli będzie złożony na urzędowym druku), ale wydłuży czas jego rozpatrzenia. W takiej sytuacji będzie stosowany art. 170 Ordynacji podatkowej. Stanowi on, że jeżeli organ podatkowy, do którego podanie wniesiono, jest niewłaściwy w sprawie, powinien niezwłocznie przekazać je organowi właściwemu, zawiadamiając o tym wnoszącego podanie.

Pomimo przejęcia przez Ministra Finansów kompetencji do wydawania interpretacji, w tym interpretacji indywidualnych, podatnicy nie będą musieli przesyłać wniosków do siedziby ministerstwa w Warszawie. Zgodnie z projektowanym rozporządzeniem w tej sprawie Minister Finansów upoważni dyrektorów izb skarbowych w: Bydgoszczy, Katowicach, Poznaniu i Warszawie do wydawania, w imieniu ministra właściwego do spraw finansów publicznych, interpretacji indywidualnych².

Właściwość miejscowa organów upoważnionych do wydawania interpretacji indywidualnych jest ustalana następująco:

1) dla osób fizycznych - według miejsca zamieszkania,

2) dla osób prawnych - według adresu siedziby wynikającej z właściwego rejestru lub ze statutu albo umowy, jeżeli adres siedziby nie został ujawniony we właściwym rejestrze,

3) dla jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej - według adresu siedziby wynikającej z właściwego rejestru lub innych dokumentów ewidencyjnych,

4) dla podatkowych grup kapitałowych - według adresu siedziby spółki reprezentującej taką grupę, wskazanej w umowie o jej utworzeniu.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Osoby uprawnione do złożenia wniosku o interpretację

Przed 1 lipca 2007 r. prawo do złożenia wniosku o wydanie interpretacji przepisów mieli: podatnik, płatnik, inkasent, następca prawny podatnika, a także osoby trzecie odpowiedzialne za zaległości podatkowe. Przykładem takiej osoby jest np. nabywca przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa odpowiadający na podstawie art. 112 Ordynacji podatkowej za zaległości podatkowe zbywcy. Po 1 lipca 2007 r. prawo do zwrócenia się do Ministra Finansów o wydanie interpretacji mają wszystkie osoby zainteresowane jej wydaniem w ich indywidualnej sprawie (art. 14b Ordynacji podatkowej). Osobą zainteresowaną jest każda osoba, która ma interes prawny w wydaniu interpretacji. Natomiast osoba ma interes prawny w otrzymaniu interpretacji, gdy interpretacja wpływa na jej sytuację prawną.

Ustawodawca zrezygnował z określenia statusu osób występujących o interpretację. Przyznał tym samym prawo do wystąpienia o interpretację osobom, które - nie posiadając określonego w przepisach statusu - nie mogły ubiegać się o wydanie interpretacji podatkowej, np. nie będąc jeszcze podatnikiem czy płatnikiem. Od 1 lipca 2007 r. prawo do wystąpienia o interpretację będzie przysługiwało również osobom planującym utworzenie spółki. Podobne prawo będą mieli przedsiębiorcy planujący utworzenie oddziału lub przedstawicielstwa. Te podmioty będą mogły przed utworzeniem spółki, przedstawicielstwa lub oddziału zadać pytanie, a odpowiedź będzie chronić spółkę, przedstawicielstwo, oddział.

PRZYKŁAD

Andrzej Kowalczyk planuje w grudniu 2007 r. utworzyć spółkę z o.o., która kupi maszynę drukarską na Węgrzech za 16 900 euro. Przy zakupie maszyny spółka skorzysta z zagranicznego pośrednika. Usługa pośrednictwa przy transakcji kupna maszyny wyniesie 10 000 zł. Andrzej Kowalczyk zapytał w lipcu 2007 r. Ministra Finansów o to, czy 10 000 zł powiększy wartość początkową maszyny, czy też kwota ta będzie mogła być bezpośrednio zaliczona do kosztów uzyskania przychodów spółki. Uzyskał odpowiedź, że 10 000 zł będzie stanowić koszt zwiększający cenę nabycia środka trwałego, a tym samym wartość początkową środka trwałego. Pomimo że to Andrzej Kowalczyk wystąpił z wnioskiem o interpretację, może się na nią powołać utworzona przez niego spółka z o.o.

Stan faktyczny i własna interpretacja przepisów

Osoba składająca wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej będzie obowiązana do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Od 1 lipca 2007 r. jednoznacznie przyznano podatnikom prawo do wnioskowania o interpretacje dotyczące zdarzeń podatkowych, które dopiero będą miały miejsce. Przed nowelizacją Ordynacji podatkowej organy podatkowe często odrzucały wnioski o wydanie interpretacji dotyczących zdarzeń przyszłych. Powstrzymywało to część podatników przed zadaniem pytania swojemu urzędowi skarbowemu. Ograniczenie prawa do otrzymania interpretacji dotyczącej tylko przeszłości traktowali jako zwiększenie ryzyka sprowadzenia kontroli podatkowej po poinformowaniu fiskusa, z jakimi problemami w zakresie podatków boryka się dana firma.

Tak jak przed 1 lipca 2007 r. wnioskodawca musi też przedstawić własne stanowisko w sprawie objętej zapytaniem. W tym zakresie nie będzie żadnych zmian. Jeżeli we wniosku o interpretację zawarta będzie poprawna interpretacja przepisów, to Minister Finansów lub organ podatkowy go reprezentujący potwierdzi poprawność stanowiska podatnika. Nie będzie jednak formułował własnej interpretacji przepisów. I to jest ważna zmiana wprowadzona od 1 lipca 2007 r. Tylko w razie negatywnej oceny stanowiska wnioskodawcy interpretacja indywidualna będzie zawierać wskazanie prawidłowego stanowiska wraz z uzasadnieniem prawnym.

Interpretacja nie zostanie wydana w zakresie tych elementów stanu faktycznego, które w dniu złożenia wniosku o interpretację są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej albo gdy w tym zakresie sprawa została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej. W tym zakresie od 1 lipca 2007 r. nie zajdą żadne zmiany.

Opłata wyniesie co najmniej 75 zł

Wniosek o wydanie interpretacji do końca 2006 r. podlegał opłacie skarbowej w wysokości 5 zł (dodatkowe 50 groszy obciążało każdy załącznik do wniosku o interpretację). W okresie 1 stycznia - 1 lipca 2007 r. podatnicy nie płacą tej opłaty. Natomiast od 1 lipca 2007 r. opłata wynosi 75 zł za każdy stan faktyczny. Opłatę należy wpłacić w terminie 7 dni od dnia złożenia wniosku o wydanie interpretacji. Jej nieuiszczenie spowoduje pozostawienie wniosku bez rozpatrzenia, bez uprzedniego wezwania do zapłaty. W sprawie pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia Minister Finansów wyda postanowienie, na które podatnikowi będzie służyć zażalenie (art. 14g § 3 Ordynacji podatkowej).

Podwyżka z 5 zł (w porównaniu z wysokością opłaty z końca 2006 r.) na 75 zł jest znaczna (piętnastokrotna). Należy jednak pamiętać, że jest to tylko opłata minimalna za wydanie interpretacji i może być ona jeszcze wyższa. W przypadku wystąpienia w jednym wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej odrębnych stanów faktycznych lub zdarzeń przyszłych trzeba zapłacić opłatę od każdego przedstawionego we wniosku odrębnego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego (art. 14f Ordynacji podatkowej). Minister Finansów może zinterpretować ten przepis w sposób korzystny lub niekorzystny dla występujących o interpretacje. Dla podatników korzystna interpretacja polegałaby na tym, że opłata 75 zł zależna byłaby tylko od liczby przedstawionych stanów faktycznych lub zdarzeń przyszłych, a nie zadanych pytań. W efekcie takiej tej interpretacji przepisu, jeżeli podatnik opisałby we wniosku jeden stan faktyczny i zadał w związku z nim np. 4 pytania, zapłaciłby 75 zł, a nie 300 zł (4 × 75 zł).

Konstrukcja ORD-IN oraz treść przepisów Ordynacji (art. 14f) wskazuje, że opłata 75 zł jest pobierana od liczby stanów faktycznych lub zdarzeń przyszłych, a nie od liczby pytań. Duża część ekspertów obawia się jednak, że MF wybierze niekorzystną dla podatników interpretację art. 14f Ordynacji podatkowej. Będzie to oznaczać konieczność płacenia 75 zł od każdego pytania we wniosku o wydanie interpretacji, nawet gdy każde z nich będzie dotyczyć tego samego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego.

PRZYKŁAD

Podatnik planuje przekształcić spółkę jawną w spółkę z o.o., wnosząc aportem samochód będący środkiem trwałym w spółce jawnej (jedno zdarzenie przyszłe). W związku z tym 5 sierpnia 2007 r. zapytał Ministra Finansów, czy ma zapłacić VAT od czynności wniesienia aportu. Zapytał także MF, czy wnosząc aport ma zapłacić podatek dochodowy.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Opłata będzie stanowić dochód budżetu państwa. Minister Finansów deklarował w przeszłości, że pieniądze pozyskane w ten sposób zostaną przeznaczone na opłacenie kosztów systemu wydawania interpretacji (3,6 mln zł w 2007 r. przy planowanych wpływach z opłat na poziomie 2-2,7 mln). W przypadku gdy interpretację wyda wójt, burmistrz (prezydent miasta), starosta lub marszałek województwa, opłata za wydanie interpretacji indywidualnej będzie stanowić dochód budżetu jednostki samorządu terytorialnego (art. 14j § 2 Ordynacji).

Oświadczenie o odpowiedzialności karnej

Od 1 lipca 2007 r. wnioskujący o interpretację indywidualną będzie musiał złożyć oświadczenie pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania. W oświadczeniu trzeba będzie stwierdzić, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej. W razie złożenia fałszywego oświadczenia wydana interpretacja indywidualna nie wywoła skutków prawnych.

Ryzyko związane ze złożeniem tego oświadczenia polega na braku wiedzy podatnika, np. o wszczęciu przeciwko niemu postępowania podatkowego. Dlatego, składając po 1 lipca 2007 r. wniosek o wydanie interpretacji przepisów podatkowych, należy sprawdzić dokładnie korespondencję (zwłaszcza nieodebrane awiza). Możliwe błędy w zakresie wiedzy o toczącym się przeciwko podatnikowi postępowaniu mogą popełnić np. osoby, które przez dłuższy czas były nieobecne pod adresem uznawanym przez urząd skarbowy za ich adres zamieszkania. Przypomnijmy, że na podstawie art. 165 § 4 Ordynacji podatkowej datą wszczęcia postępowania z urzędu jest dzień doręczenia stronie postanowienia o wszczęciu postępowania. Samo nieodebranie listu z urzędu skarbowego nie wstrzymuje jednak wszczęcia postępowania. W razie niemożności doręczenia pisma z informacją o wszczęciu postępowania pismo ostatecznie trafi do akt sprawy i zostanie potraktowane jako doręczone (art. 150 Ordynacji podatkowej).

Trzy miesiące na wydanie interpretacji

Od 1 lipca 2007 r. interpretacje indywidualne przepisów prawa podatkowego będą wydawane bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w terminie 3 miesięcy od dnia otrzymania wniosku (art. 14d Ordynacji). Trzymiesięczny termin Minister Finansów może wydłużyć na podstawie art. 139 § 4 Ordynacji podatkowej. Zgodnie z tym przepisem do trzymiesięcznego terminu na wydanie interpretacji nie wlicza się terminów przewidzianych w przepisach prawa podatkowego dla dokonania określonych czynności (np. gdy wydanie decyzji zależy od wydania stanowiska, opinii lub zgody przez inny organ - art. 209 Ordynacji podatkowej), okresów zawieszenia postępowania oraz okresów opóźnień spowodowanych z winy strony albo z przyczyn niezależnych od organu.

Przepisy o wydawaniu interpretacji odsyłają jednak m.in. do art. 140 Ordynacji. Stanowi on, że o niezałatwieniu sprawy w określonym terminie organ obowiązany jest zawiadomić stronę, podając przyczyny zwłoki i nowy termin załatwienia sprawy. Organ podatkowy ma również obowiązek zawiadomienia strony o niedotrzymaniu terminu, gdy nastąpiło ono z przyczyn niezależnych od organu. Przepis ten w praktyce może stać się przyczyną przedłużania terminu wydawania interpretacji.

Przypomnijmy, że w razie niewydania interpretacji indywidualnej w terminie interpretacja dokonana przez wnioskodawcę uznana jest za prawidłową w pełnym zakresie (art. 14o Ordynacji).

Ochrona, jaką dają interpretacje

Od 1 lipca interpretacje przepisów podatkowych przestają mieć charakter wiążący. Do tej pory interpretacja wiązała organ podatkowy i nie pozwalała na wydanie decyzji z nią sprzecznej. W nowym stanie prawnym organ podatkowy będzie mógł nie uwzględnić interpretacji przy rozstrzyganiu sprawy podatkowej. Nie oznacza to jednak, że podatnik utraci ochronę, jaką taka interpretacja daje. Nawet jeżeli interpretacja nie zostanie uwzględniona, niemożliwe będzie pociągnięcie podatnika do odpowiedzialności karnej skarbowej. Nie zostaną mu również naliczone odsetki za zwłokę w zapłacie podatków. W niektórych przypadkach ochrona będzie jeszcze szersza. Wtedy podatnik nie będzie musiał płacić zarówno kar z Kodeksu karnego skarbowego, odsetek za zwłokę, jak i samego podatku, którego ze względu na otrzymaną interpretację nie zapłacił.

Zakres ochrony zależy od typu interpretacji indywidualnej. Szerszy zakres ochrony związany jest z interpretacjami dotyczącymi przyszłych stanów faktycznych, węższy dają interpretacje dotyczące przeszłości. Wynika to z tego, że interpretacja dotycząca przyszłych sytuacji może być podstawą decyzji podatnika o podjęciu np. inwestycji według wskazówek zawartych w indywidualnej interpretacji. Gdy okażą się one wadliwe podatkowo, podatnik nie może ponosić tego konsekwencji, w szczególności nie może ponosić z tego tytułu obciążeń podatkowych.

PRZYKŁAD

Podatnik otrzymał interpretację potwierdzającą, że dany typ transakcji jest zwolniony z VAT. Na tej podstawie założył spółkę akcyjną, której głównym źródłem przychodu były transakcje zwolnione z VAT. Po roku działania spółki okazało się, że transakcje te są jednak opodatkowane VAT. Interpretacja chroni podatnika i jego spółkę przed odpowiedzialnością karną i zapłatą podatku. Na jej podstawie podatnik podjął bowiem działania biznesowe. Podatnik nie musi przy tym udowadniać, że rzeczywiście podjął decyzję o założeniu spółki po zapoznaniu się z korzystną dla siebie interpretacją. Wystarczy, że doręczono mu interpretację przed przeprowadzeniem pierwszej transakcji przez spółkę.

PRZYKŁAD

Podatnik otrzymał interpretację potwierdzającą, że dany typ transakcji jest zwolniony z VAT. Interpretacja została doręczona już po założeniu spółki akcyjnej i przeprowadzeniu transakcji, błędnie zakwalifikowanych w interpretacji jako zwolnione z VAT. Po uchyleniu korzystnej dla spółki interpretacji musi ona zapłacić VAT. Interpretacja nie była bowiem podstawą decyzji o utworzeniu spółki akcyjnej. Ochrona dawana przez uchyloną interpretację polega na tym, że przeciwko spółce nie zostanie wszczęte postępowanie w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe oraz nie zostaną naliczone odsetki za zwłokę. Sam VAT trzeba jednak będzie zapłacić także za okres obowiązywania interpretacji.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Zastosowanie się do wadliwej interpretacji, która następnie została zmieniona (lub nieuwzględniona w rozstrzygnięciu sprawy podatkowej), powoduje zwolnienie z obowiązku zapłaty podatku pod dwoma warunkami:

1) zobowiązanie nie zostało prawidłowo wykonane w wyniku zastosowania się do interpretacji, która uległa zmianie,

2) skutki podatkowe związane ze zdarzeniem, któremu odpowiada stan faktyczny będący przedmiotem interpretacji, miały miejsce po opublikowaniu interpretacji ogólnej albo po doręczeniu interpretacji indywidualnej.

Zmiana wadliwej interpretacji zwalnia podatnika od zapłaty podatku tylko czasowo. Zwolnienie z obowiązku zapłaty podatku niezapłaconego na podstawie wadliwej interpretacji obejmuje okres rozliczania danego podatku, np. w przypadku rocznego rozliczenia podatków - okres do końca roku podatkowego, w którym opublikowano zmienioną interpretację ogólną, doręczono zmienioną interpretację indywidualną albo doręczono organowi podatkowemu odpis orzeczenia sądu administracyjnego uchylającego interpretację indywidualną ze stwierdzeniem jego prawomocności.

PRZYKŁAD

W 2007 r. Piotr Wysocki wystąpił o interpretację przepisów dotyczących jednorazowej amortyzacji. Pan Piotr planował założyć spółkę jawną i zakupione przez spółkę środki trwałe jednorazowo zamortyzować. Interpretacja Ministra Finansów potwierdziła, że ma prawo do jednorazowej amortyzacji jako mały podatnik. Po otrzymaniu interpretacji pan Piotr założył w 2007 r. spółkę jawną, która kupiła i jednorazowo zamortyzowała środki trwałe. W 2008 r. interpretacja została uchylona z uwagi na orzeczenie WSA, które zmieniło na niekorzyść Piotra Wysockiego dotychczasowy sposób interpretacji przepisów o jednorazowej amortyzacji. Pomimo to w 2008 r. Piotr Wysocki ma prawo do jednorazowej amortyzacji na podstawie interpretacji z 2007 r.

Zasady publikacji interpretacji

Interpretacje ogólne będą publikowane w Dzienniku Urzędowym Ministra Finansów oraz zamieszczane w Biuletynie Informacji Publicznej. Artykuł 14i Ordynacji podatkowej wskazuje, że publikacja ma nastąpić „bez zbędnej zwłoki”. Przepis ten nie określa jednak, od jakiego wydarzenia biegnie tak określony termin na publikację interpretacji. Podobny problem występuje w przypadku interpretacji indywidualnych, przy czym nie będą one publikowane w Dzienniku Urzędowym MF. Interpretacje indywidualne wraz z wnioskiem o wydanie interpretacji - po usunięciu danych identyfikujących wnioskodawcę oraz inne podmioty wskazane w treści interpretacji - będą niezwłocznie zamieszczane w Biuletynie Informacji Publicznej. W praktyce czas „bez zbędnej zwłoki” lub „niezwłocznie” może wynosić nawet kilka miesięcy.

Obecnie interpretacje publikowane są na www.mf.gov.pl. Dzieje się tak, pomimo że art. 14b § 7 Ordynacji podatkowej nakazuje zamieszczać je na stronach internetowych izb skarbowych. Nakaz ten jest od kilku lat ignorowany. Co więcej, na www.mf.gov.pl nie są publikowane wszystkie interpretacje. Oficjalnie nie są upubliczniane interpretacje powtarzające się.

Od 1 lipca 2007 r. nie będzie już obowiązku publikowania interpretacji na www.mf.gov.pl. Minister Finansów nie będzie miał też obowiązku publikować wszystkich interpretacji w swoim serwisie internetowym. Oczywiście zakładając, że będzie kontynuował dotychczasową praktykę i udostępniał interpretacje na prowadzonej przez siebie stronie www. Nie będą go też wiązać żadne terminy publikacji.

Interpretacje indywidualne a Krajowa Informacja Podatkowa

Krajowa Informacja Podatkowa działa od 3 lipca 2006 r. Tworzą ją cztery punkty telefoniczne: w Płocku, Bielsku-Białej, Lesznie i Toruniu. Są one zorganizowane przy izbach skarbowych w Warszawie, Katowicach, Poznaniu i Bydgoszczy. Podstawą ich funkcjonowania jest zarządzenie Ministra Finansów w sprawie organizacji urzędów i izb skarbowych oraz nadania im statutów (Dz.Urz. MF z 2006 r. Nr 7, poz. 55). Podatnik, który dzwoni do KIP, ma możliwość otrzymania odpowiedzi na swoje pytania od jednego z pracujących tam konsultantów. Udzielona odpowiedź nie ma żadnej mocy chroniącej pytającego. Po zastosowaniu się pytającego do przedstawionej przez KIP interpretacji tylko on poniesie konsekwencje, gdy okaże się ona błędna. Pomimo to KIP cieszy się dużą popularnością. Tylko w kwietniu 2007 r. do KIP zostało skierowanych prawie 104 000 pytań.

Zmiana i wygaśnięcie interpretacji

Zgodnie z nowymi przepisami zmiany interpretacji ogólnej i indywidualnej dokonuje Minister Finansów (czyli w praktyce - 4 upoważnione izby skarbowe). Inaczej niż w poprzednio obowiązującym stanie prawnym, nie ma już obowiązku wydania decyzji uchylającej interpretację w związku ze zmianą stanu prawnego. W przypadku zmiany przepisów interpretacje wydane na ich podstawie przestaną być aktualne bez konieczności wydawania osobnej decyzji o ich uchyleniu.

WAŻNE!

W przypadku zmiany przepisów interpretacje wydane na ich podstawie przestaną być aktualne bez konieczności wydawania osobnej decyzji o ich uchyleniu.

W przepisach przejściowych w taki sam sposób rozstrzygnięto o interpretacjach wydanych przed 1 lipca 2007 r. W razie zmiany przepisów wygasają one z mocy prawa. Literalnie rzecz biorąc, wystarczy zmiana redakcyjna przepisu, np. ustawy o VAT, by wygasły wszystkie dotyczące go interpretacje wydane przed 1 lipca 2007 r. Z odpowiedzi na interpelację poselską (nr 5837) wynika jednak, że do utraty mocy prawnej takiej interpretacji dojdzie tylko w przypadku zmiany przepisów merytorycznie wpływających na treść interpretacji.

W odpowiedzi na powołaną interpelację czytamy: W stanie prawnym obowiązującym do dnia 1 lipca 2007 r. przepis art. 14b § 5 pkt 2 ustawy - Ordynacja podatkowa zobowiązuje właściwy organ odwoławczy do wydania decyzji w przedmiocie uchylenia postanowienia zawierającego interpretację prawa podatkowego, w razie zmiany stanu prawnego obejmującego przepisy będące przedmiotem uprzednio wydanej interpretacji (...) Otrzymanie decyzji o uchyleniu postanowienia zawierającego interpretację stanowi więc w istocie dla podatnika informację o zmianie przepisów będących przedmiotem wcześniejszego zapytania (wniosku o interpretację), gdyż zmiana przepisów prawa podatkowego sama przez się czyni nieaktualną wydaną w odniesieniu do nich interpretację. Oczywiste jest, że taka interpretacja będzie chronić podatnika przez cały okres obowiązywania interpretowanych przepisów do czasu ich zmiany. Oczywiste jest też, że taka interpretacja nie może gwarantować podatnikowi ochrony w sytuacji regulowanej już zmienionymi przepisami, skoro staje się z chwilą ich zmiany nieaktualna (...)

Dodatkowo pragnę nadmienić, że interpretacja wygaśnie z mocy prawa tylko w wyniku takiej zmiany przepisów, która spowoduje dezaktualizację oceny prawnej stanowiska pytającego zawartej w wydanej interpretacji. Stąd też zmiana treści przepisu polegająca np. na zmianie numeracji czy innym unormowaniu kwestii zawartych w przepisie, które nie były jednak przedmiotem interpretacji, nie doprowadzi do wygaśnięcia z urzędu interpretacji.

Należy także podkreślić, że interpretacje przepisów prawa podatkowego nie są źródłem prawa. Wiedzę o zmianie przepisu prawa, dacie wejścia w życie zmienionego przepisu, przepisach przejściowych i vacatio legis każdy (również organ podatkowy) czerpie z tego samego źródła - Dziennika Ustaw. Inna interpretacja naruszałaby konstytucyjną zasadę źródeł prawa i wyłączność ustawy dla stanowienia o obowiązkach podatkowych (pełna treść interpelacji jest dostępna w wersji internetowej „MONITORA księgowego” na stronie www.mk.infor.pl).

Odwołanie i zaskarżenie

Zgodnie z nowymi przepisami wydawanie interpretacji indywidualnych jest postępowaniem jednoinstancyjnym. W postępowaniu administracyjnym od wydanej niekorzystnej dla podatnika interpretacji nie ma się już do kogo odwołać. Jeżeli podatnik stwierdzi, że przy wydaniu interpretacji zostało naruszone prawo, powinien wezwać organ podatkowy (w ciągu 14 dni) do usunięcia tego naruszenia. Gdy organ wydający interpretację podtrzyma niekorzystną interpretację lub też nie odpowie na wezwanie, można wnieść skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego. Termin na wniesienie skargi wynosi 30 dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie lub odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa. Jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, termin wynosi 60 dni od dnia wniesienia wezwania o usunięcie naruszenia prawa (art. 53 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi). W każdej interpretacji indywidualnej musi być umieszczone pouczenie o prawie wniesienia skargi do sądu administracyjnego.

Wzór wypełnionego wniosku ORD-IN

Formularz ORD-IN zawiera wiele pułapek. W 8 miejscach trzeba dokonać odpowiedniego wyboru poprzez zaznaczenie krzyżyka. Łatwo popełnić błędy przy wskazywaniu przepisów, których interpretacji ma dokonać Minister Finansów. Niezbędne jest też prawidłowe wyliczenie opłaty za wydanie interpretacji, jej opłacenie i udokumentowanie. Wniosek ORD-IN może zostać zdyskwalifikowany nawet przez tak szkolny błąd, jak np. brak podpisu wnioskodawcy. Mamy nadzieję, że pomocą w uniknięciu błędów będzie przykład wypełnionego ORD-IN, który zamieszczamy na str. 41-42 (aktywny druk ORD-IN jest dostępny na stronie internetowej „MONITORA księgowego” www.mk.infor.pl).

PRZYKŁAD

Jan Kowalski prowadzi jednoosobowo działalność gospodarczą pod firmą EKONSULTACJE. Nie zatrudnia pracowników. Pomimo to na potrzeby działalności gospodarczej używa trzech telefonów komórkowych. Każdy zarejestrowany jest na firmę i używany wyłącznie przez Jana Kowalskiego. Z tego tytułu opłaca co miesiąc trzy abonamenty oraz koszty opłat za przeprowadzone z każdego telefonu rozmowy oraz wysłane SMS-y, MMS-y. Wydatki dokumentuje fakturami VAT wystawionymi przez dostawców usług. Jan Kowalski obawia się, że organy podatkowe zakwestionują prawo do posługiwania się przez niego więcej niż jednym telefonem służbowym z uwagi na brak pracowników lub innych osób mogących poza właścicielem posługiwać się nimi. W sierpniu 2007 r. planuje zapytać organy podatkowe o to, czy wydatki na telefony ponoszone przez firmę EKONSULTACJE mogą stanowić koszt uzyskania przychodów z działalności gospodarczej.

Będąc mieszkańcem województwa podlaskiego, wniosek o interpretację indywidualną Ministrowi Finansów zada za pośrednictwem Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy. Wypełniając formularz ORD-IN, zaznaczy krzyżykiem następujące pozycje w ORD-IN:

1) ORGAN, DO KTÓREGO KIEROWANY JEST WNIOSEK - Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy,

2) RODZAJ WNIOSKODAWCY - „osoba fizyczna”,

3) STATUS - „podatnik”,

4) PRZEDMIOT WNIOSKU - „zaistniały stan faktyczny”,

5) RODZAJ SPRAWY - „podatek dochodowy od osób fizycznych”,

6) SPOSÓB UISZCZENIA OPŁATY - „na rachunek”,

7) KSEROKOPIA UISZCZENIA OPŁATY - „dołączona do wniosku”,

8) NUMER KONTA BANKOWEGO, NA KTÓRY WNOSZONA JEST OPŁATA - „izba skarbowa w Bydgoszczy”.

Jan Kowalski podał, że w zakresie sprawy będącej przedmiotem interpretacji indywidualnej podlega urzędowi skarbowemu w Grajewie. Podał informacje o swoim NIP, REGON, dacie urodzenia. Jako przepisy prawa podatkowego, których interpretację chce uzyskać, wskazał art. 22 ust. 1 i art. 23 updof. Wyczerpująco przedstawił zaistniały stan faktyczny, zadał związane z nim pytanie oraz przedstawił własne stanowisko w sprawie oceny prawnej zaistniałego stanu faktycznego. Uznał w nim, że samodzielne prowadzenie firmy bez zatrudniania pracowników nie odbiera prawa do posiadania przez przedsiębiorcę kilku telefonów komórkowych. Ponieważ w ORD-IN przedstawił jeden stan faktyczny, obliczył, że opłata wyniesie 75 zł. Kserokopię uiszczenia opłaty dołączył do wniosku. Jan Kowalski nie wypełnił załącznika ORD-IN/A, gdyż opisany stan faktyczny oraz pytanie nie przekroczyły objętości przewidzianych na te elementy we wniosku w ORD-IN.

Podpisanie formularza ORD-IN oznaczało złożenie dwóch oświadczeń.

Pierwsze dotyczy świadomego przyjęcia odpowiedzialności wynikającej z art. 233 Kodeksu karnego. Przepis ten stanowi, że kto składając zeznanie, mające służyć za dowód w postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy, zeznaje nieprawdę lub zataja prawdę, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Jan Kowalski, podpisując ORD-IN, potwierdza, że zna treść tego przepisu.

Drugie oświadczenie, składane przez podpisanie ORD-IN, to stwierdzenie przez Jana Kowalskiego, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej. Druk ORD-IN Jan Kowalski wysyła listem poleconym pod adresem podanym w formularzu. ORD-IN, skierowany do Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy, Jan Kowalski wysyła do Biura Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu. Jest to adres korespondencyjny do składania wniosków ORD-IN dla mieszkańców województwa podlaskiego.

Podstawa prawna

l art. 14a-14p, art. 139, art. 150, art. 165, art. 170 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa - j.t. Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 225, poz. 1635

l art. 1 pkt 6, art. 4 ustawy z 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz o zmianie niektórych innych ustaw - Dz.U. Nr 217, poz. 1590

Tomasz Król

konsultant podatkowy

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.