REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Łacińskie paremie prawnicze - część VII

Łacińskie paremie prawnicze / Fot. Fotolia
Łacińskie paremie prawnicze / Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Prezentujemy siódmą część cyklu artykułów, w których przybliżamy wybrane łacińskie paremie prawnicze (łacińskie sentencje prawnicze) i ich wpływ na dzisiejszy system prawny.

Łacińskie paremie prawnicze - część I

Autopromocja

Łacińskie paremie prawnicze - część II

Łacińskie paremie prawnicze - część III

Łacińskie paremie prawnicze - część IV

Łacińskie paremie prawnicze - część V

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Łacińskie paremie prawnicze - część VI

Kolejną paremią, którą chcielibyśmy przybliżyć jest premia  da mihi factum, dabo tibi ius. W dosłownym tłumaczeniu paremia ta oznacza: podaj mi fakty, a podam ci prawo. Paremia ta zawiera podstawowe scharakteryzowanie relacji między stroną postępowania sądowego, a sądem. Na podstawie tej sentencji, możemy określić jakie role przypadają stronom procesu, a jakie należą do sądu.

Mianowicie, w postępowaniu cywilnym powód wnosząc pozew jest zobligowany jedynie dokładnie określić żądanie i przytoczyć okoliczności faktyczne uzasadniające to żądanie, oraz przedstawić dowody na ich poparcie. Powód nie musi natomiast wskazywać podstawy prawnej swojego żądania ani dokonywać wykładni prawa.

Działanie tej zasady można zobrazować przykładem.

Wyobraźmy sobie sytuację, w której wujek składa pozew przeciwko swojemu siostrzeńcowi, żądając nakazania wydania oznaczonego samochodu. W uzasadnieniu podaje, przedstawiając dowody, że dał swojemu siostrzeńcowi samochód, jako prezent urodzinowy a siostrzeniec podarunek przyjął. Następnie jednak siostrzeniec, podczas imprezy rodzinnej złośliwie znieważył i pobił wujka oraz powiedział, że nic sobie nie robi z jego prezentów. Powód następnego dnia, w liście wezwał więc siostrzeńca aby zwrócił prezent, jednak pozwany nie oddał go i nadal z niego korzysta.

W podanym przykładzie, powód nie musi w pozwie wskazywać, że z punktu widzenia prawnego, doszło do zawarcia z siostrzeńcem umowy darowizny (art. 888 §1 kodeksu cywilnego) a następnie odwołania wykonanej darowizny z powodu tzw. rażącej niewdzięczności (art. 898 §1 kodeksu cywilnego). Nie musi także wskazywać, że w związku z odwołaniem darowizny, siostrzeniec powinien zwrócić uzyskaną korzyść według zasad jak przy bezpodstawnym wzbogaceniu (art. 898 §2 kodeksu cywilnego), czyli w naturze (art. 405 kodeksu cywilnego). Powód nie musi wywodzić, że to właśnie z tych względów żądanie pozwu zasługuje na uwzględnienie. To sąd rozpoznający pozew powinien sam dokonać takiej oceny prawnej faktów przedstawionych przez powoda i uwzględnić powództwo.

Zasada da mihi factum dabo tibi ius nie oznacza, że powód nie ma prawa przedstawiać sądowi własnej oceny prawnej swoich żądań i przytoczonych faktów. Strona jak najbardziej ma prawo powoływać podstawy prawne swoich żądań. Zasada ta oznacza natomiast, że jeśli strona ograniczy się do przedstawienia wyłącznie faktów bez powoływania się na prawo, prawidłowe ustalenie podstaw prawnych żądań pozostaje obowiązkiem sądu.

Należy jednak zdawać sobie sprawę, że biorąc pod uwagę współczesne realia, w tym skomplikowanie regulacji prawnych, praktycznie rzecz biorąc, często wręcz konieczne okazuje się przedstawienie sądowi oceny prawnej przytoczonych faktów (do czego zwykle potrzebna jest pomoc profesjonalnego pełnomocnika).

Omawiana zasada ma jednak nadal istotne znaczenie w tym sensie, że jeśli sąd dokona błędnej oceny prawnej, może stanowić to podstawę skutecznego zaskarżenia orzeczenia, nawet jeśli strona nie powoływała się na podstawę prawną, którą prawidłowo należało zastosować.

Podsumowując, również przykład omówionej wyżej paremii wskazuje, jak duże znaczenie dla współczesnych systemów prawnych mają zasady wywodzące się z prawa starożytnych Rzymian. Dlatego znajomość paremii prawniczych i prezentowanych przez nie zasad prawnych jest cenną wiedzą nie tylko dla prawników.

Zapraszamy do dyskusji na forum


Maciej Szulikowski

radca prawny i partner zarządzający

M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Czy 13 i 14 emerytura wlicza się do dochodu osoby niepełnosprawnej?

    Czy 13 i 14 emerytura wlicza się do dochodu osoby niepełnosprawnej, ustalanego na potrzeby skorzystania z ulgi rehabilitacyjnej?

    Będzie nowelizacja Ordynacji podatkowej. Ministerstwo pracuje nad projektem. Podatnicy zyskają.

    Oprocentowanie nadpłaty, powstałej w wyniku orzeczenia TSUE będzie przysługiwać za cały okres, aż do jej zwrotu. Podobnie będzie z nadpłatami powstałymi wskutek wyroków TK.

    Stawki VAT 2024 - zmiany w stawkach obniżonych od 1 kwietnia

    Stawki VAT od 1 kwietnia 2024 roku ulegną zmianie. Pojawi się nowa lista towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku do wysokości 8 proc. Stawka obniżona obejmie m.in. usługi kosmetyczne, manicure i pedicure.

    Fundacja rodzinna - podatkowe konsekwencje zbycia udziałów

    Otaczające nas środowisko prawno-ekonomiczne dynamiczne oddziałuje na wszystkich, dlatego wśród pojawiających się pytań coraz częstszymi są te odnoszące się do fundacji rodzinnej, która zapewnia kuszące preferencje podatkowe.

    Składka zdrowotna 2024. Min. Leszczyna: będą zmiany ale powrót do zasad sprzed Polskiego Ładu zbyt kosztowny

    Jeszcze w bieżącym tygodniu minister zdrowia razem z ministrem finansów przedstawią premierowi Tuskowi propozycje zmian w składce zdrowotnej dla przedsiębiorców. Taką informację przekazała 18 marca 2024 r. minister zdrowia Izabela Leszczyna.

    Zmiany w akcyzie od 2025 roku - opodatkowanie saszetek nikotynowych

    Ministerstwo Finansów chce zmienić od 2025 roku przepisy ustawy o podatku akcyzowym w zakresie saszetek nikotynowych. W komunikacie z 18 marca 2024 r. MF przedstawiło propozycje zmian. Resort zaprasza zainteresowanych tymi zmianami na spotkanie w celu uzgodnienia treści tej nowelizacji.

    "Nie stać nas na cztery dni pracy". Jednak skrócenie czasu pracy może ograniczyć zwolnienia

    "Skrócenie czasu pracy, np. do czterech dni w tygodniu nie zostanie zrównoważone przez wzrost zatrudnienia. Produkcja krajowa zmniejszy się, a wraz z nią zmniejszą się dochody ludności" – mówi Jeremi Mordasewicz, doradca zarządu Konfederacji Lewiatan.

    Wymiana walut w firmie. Jak to robić z korzyścią dla biznesu?

    Wymiana walut? Pierwsze skojarzenia to zagraniczne wakacje czy kredyt we frankach. Patrząc jednak na oficjalne statystyki wymiany handlowej to firmy operują dziś w wielu walutach. Tym bardziej, że coraz więcej firm prowadzi ekspansję zagraniczną, wychodząc na nowe rynki.

    Zmiany w rachunkowości od 2025 roku. Oprócz JPK KR (księgi rachunkowe) będzie JPK ST (środki trwałe)

    Od 1 stycznia 2025 roku podatnicy objęci podatkiem CIT (osoby prawne) będą mieli obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych w formie elektronicznej i wysyłania ich w tej formie do urzędu skarbowego (tzw. JPK CIT). Aktualnie Ministerstwo Finansów konsultuje struktury logiczne pliku JPK_KR_PD oraz pliku  JPK_ST, a także przygotowuje zmianę projektu rozporządzenia wykonawczego w sprawie dodatkowych danych dołączanych do przekazywanych ksiąg.

    Inflacja 2024. Skokowy wzrost w kwietniu poza górną granicę celu inflacyjnego. Prognoza eksperta

    W marcu 2024 r. inflacja będzie najniższa w całym roku. A już w kwietniu nastąpi skokowy wzrost inflacji, która znajdzie się poza górną granicą celu. Taką prognozę przedstawił ekspert Konfederacji Lewiatan, Mariusz Zielonka. 

    REKLAMA