Czy handel na Allegro czyni podatnikiem VAT

Definicja „działalności gospodarczej” czy też definicja „handlowca”, „producenta”, „usługodawcy” są dla celów VAT odrębne od definicji zawartych w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej czy w ustawach o podatkach dochodowych.

Definicja działalności gospodarczej dla celów VAT

Jak wynika z definicji działalności gospodarczej zawartej w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, obejmuje ona wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W zakresie prawa unijnego, z mocy art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy Rady 2006/112/WE, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców i osób świadczących usługi włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu. Zgodnie z art. 12 ust. 1 Dyrektywy Rady 2006/112/WE państwa członkowskie mogą również uznać za podatnika każdego, kto okazjonalnie dokonuje transakcji związanej z działalnością gospodarczą, o której mowa w art. 9 ust. 1 akapit 2, w szczególności jednej z następujących transakcji:

a) dostawy budynku lub części budynku oraz związanego z nim gruntu, przed pierwszym zasiedleniem,

b) dostawy terenu budowlanego.

Prawo unijne wskazuje zatem, że podatnikiem VAT może być każda osoba, która okazjonalnie dokonuje czynności opodatkowanych, przy czym czynności te powinny być związane z działalnością zdefiniowaną jako „działalność gospodarcza”, a to oznacza wszelką działalność producentów, handlowców i osób świadczących usługi, włącznie z górnictwem i działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie.

Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie majątku rzeczowego i wartości niematerialnych w celu uzyskiwania z tego tytułu dochodu.

Z kolei z dyspozycji art. 15 ust. 2 ustawy o VAT wynika, że działalność gospodarcza, której wykonywanie w sposób samodzielny umiejscawia dany podmiot jako podatnika, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, nawet gdy czynność jest wykonywana jednorazowo, jeśli okoliczności wskazują na zamiar częstotliwego wykonywania takich czynności.

Mając na uwadze treść przepisów unijnych uzasadnionym jest twierdzenie, że warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie:

1) dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług,

2) czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem VAT.

Dyrektywa Rady w sprawie wspólnego systemu VAT wyraźnie rozróżnia realizowane przez podatnika transakcje (czynności), które dokonuje on pod tytułem prywatnym oraz takie, które dokonuje on prowadząc działalność gospodarczą.

Jako przykład należy przywołać tu wyrok ETS z 4 października 1995 r., C-291/92 Finanzamt Uelzen vs Dieter Armbrecht, dotyczący sprzedaży przez hotelarza zespołu nieruchomości zawierających hotel oraz mieszkanie hotelarza, które stanowiło jego własność prywatną. W orzeczeniu tym ETS wskazał na możliwość zróżnicowanego traktowania przez podatnika z punktu widzenia VAT poszczególnych części nieruchomości, przy uwzględnieniu sposobu używania. ETS uznał, że podatnik może (nie musi) włączyć rzecz przeznaczoną na własny użytek do składników majątku związanego z prowadzeniem przedsiębiorstwa. W takim przypadku oszacowanie tej części, jaka jest przeznaczona na potrzeby prywatne, odbywa się na podstawie propozycji, nie zaś na podstawie podziału fizycznego. Ponadto warunkiem takiego postępowania jest manifestowanie przez podatnika - w trakcie całego okresu, w którym posiada daną rzecz, woli utrzymania jej co najmniej w części w majątku prywatnym. W tym stanie faktycznym tylko część podatku naliczonego przy nabyciu tego towaru będzie podlegała odliczeniu od podatku należnego od podatnika - chodzi o część podatku odpowiadającą działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu. Tak więc tylko majątek związany z działalnością gospodarczą daje podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Doktryna prezentuje stanowisko, z którego wynika, że postanowienia dyrektywy pozwalają na twierdzenie, iż dostawa i świadczenie usług jest opodatkowane tylko wtedy, gdy jest dokonane przez podatnika działającego w takim charakterze (acting as such). Rozwiązanie to kształtuje fundamentalną zasadę systemu VAT, jaką jest to, że nie zawsze transakcja dokonywana przez osobę będącą formalnie zarejestrowanym podatnikiem (względnie będącą podatnikiem w odniesieniu do innych czynności) będzie podlegała opodatkowaniu. Będzie opodatkowana jedynie wówczas, gdy osoba jej dokonująca działała w charakterze podatnika (por. Janusz Zubrzycki, Leksykon VAT 2006, Tomasz Michalik, glosa do wyroku WSA z 20 października 2006 r. w sprawie I SA/Wr 630/06; opubl. „Jurysdykcja Podatkowa” nr 2/2007, s. 62-68).

 

Pojęcie podatnika, zarówno w prawie polskim, jak i unijnym, uzależnione jest od prowadzenia działalności gospodarczej. Wykonanie czynności podlegającej opodatkowaniu skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego tylko wtedy, jeżeli została wykonana w ramach działalności gospodarczej.

Uzasadnione jest zatem wykluczenie osób fizycznych (i instytucji) z grona podatników, nawet jeżeli wykonują czynności dostawy towarów, jeżeli dokonują sprzedaży majątku osobistego, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży. I odwrotnie: „działalnością gospodarczą” będzie działalność prowadzona w taki sposób, że wyraźnie będzie z niej wynikać zamiar handlu, produkcji, świadczenia usługi, tj. obiektywny zamiar prowadzenia takiej działalności.

Definicja handlu

Handel to dokonywanie w sposób zorganizowany zakupów towarów w celu ich odsprzedaży. Sprzedaż wysyłkowa jest jednym z rodzajów handlu.

Wśród komentatorów podkreśla się, że jeżeli ustawodawca postanowił, że działalność handlowa podlega VAT również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy, należy to rozumieć w ten sposób, że opodatkowaniu podlega chociażby jednorazowa czynność spełniająca kryteria zaliczenia jej do tak rozumianego pojęcia handel, czyli zrealizowana w formie zorganizowanej sprzedaży towaru, poprzedzonej zakupem dokonanym w celu jego odsprzedaży, wskazująca na zamiar jej kontynuacji w tej formie (J. Zubrzycki, Leksykon VAT 2006).

Co do zasady, działalność gospodarcza powinna być prowadzona stale. A zatem przypadki, w których sporadycznie przeprowadzona transakcja może podlegać opodatkowaniu, są wymienione odrębnie w art. 12 ust. 1 dyrektywy. A contrario należy przyjąć, iż, co do zasady, warunkiem uznania danej osoby za podatnika jest jej stałe zaangażowanie w prowadzoną działalność gospodarczą. Tym samym zdaje się uzasadnione twierdzenie, iż:

nie jest podatnikiem VAT osoba fizyczna zaangażowana sporadycznie w handel towarem (dostawę towaru).

W tym zakresie należy odwołać się do wyroku ETS z 26 września 1996 r. w sprawie C-230/94 Renate Enkler v. Finanzamt Hamburg, w którym wskazano, że wynajem majątku rzeczowego stanowi wykorzystanie tego majątku, które należy zaklasyfikować jako działalność gospodarczą w rozumieniu Dyrektywy, jeśli jej celem jest stałe uzyskiwanie dochodu z wynajmu. Ustalenie, czy wynajem majątku rzeczowego w postaci np. przyczepy kempingowej odbywa się w celu uzyskiwania stałego dochodu, należy - zdaniem ETS - do kompetencji sądu krajowego, który ocenia wszystkie okoliczności sprawy (opubl. LEX nr 83920). W ocenie ETS działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, związana jest bowiem z profesjonalnym obrotem gospodarczym.

Zdaniem komentatorów zarówno z art. 12 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE (obowiązującej od 1 stycznia 2007 r.), jak i z art. 4 ust. 3 VI Dyrektywy (obowiązującej wcześniej, tj. w latach 1978-2006) oraz z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT wynika, że okazjonalność (sporadyczność) czynności, względnie jednorazowe ich wykonywanie, tworzy z danej osoby podatnika wyłącznie w przypadku, gdy te okazjonalnie lub jednorazowo wykonywane czynności są czynnościami wykonywanymi w związku z działalnością producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalności osób wykonujących wolne zawody. Wymienione przepisy nie pozwalają zatem na opodatkowanie czynności, choćby mogła być ona zdefiniowana jako dostawa towarów lub świadczenie usług w rozumieniu art. 7 i 8 ustawy o VAT, jeżeli nie jest ona wykonywana w ramach działalności producentów, handlowców, usługodawców. Tak: Tomasz Michalik, glosa do wyroku WSA z 20 października 2006 r., sygn. akt I SA/Wr 630/06; opubl. „Jurysdykcja Podatkowa” nr 2/2007, s. 66; również Janusz Zubrzycki [w:] Leksykon VAT 2006; VI Dyrektywa VAT. Komentarz pod red. Krzysztofa Sachsa, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2004; por. również Adam Bartosiewicz i Ryszard Kubacki, VAT. Komentarz, Zakamycze 2004; Wojciech Maruchin, VAT. Komentarz, Dom Wydawniczy ABC, 2005; Hanna Lubińska, Paweł Małecki, Ustawa VAT. Komentarz 2005, PAR S.A., Warszawa 2005.

Nie można pominąć tak istotnej kwestii jak ta, że przypisując podmiotowi status podatnika VAT, nieodłączną tego faktu konsekwencją jest prawo wynikające z art. 167-192 Dyrektywy Rady 2006/112/WE. Wskazuje ono, że neutralność VAT dla podatnika wyraża się m.in. dążeniem do poszukiwania, wdrażania i ochrony takich rozwiązań legislacyjnych, które zapewnią stan prawny, w którym wartość podatku zapłaconego przez podatnika zawartego w cenie kupowanych towarów i usług wykorzystywanych do celów działalności opodatkowanej nie będzie stanowić dla podatnika ostatecznego kosztu (orzeczenie ETS w sprawie 268/83 pomiędzy D.A. Rompelman i E.A. Rompelman a Minister van Financien (Holandia), opubl. w: VI Dyrektywa VAT, pod red. K. Sachsa; por. wyrok NSA z 7 czerwca 2004 r., sygn. akt FSK 87/04, opubl. „Monitor Podatkowy” nr 10 z 2004 r., s. 40 i glosa nr 11 z 2004 r., str. 43; uzasadnienie wyroku NSA z 25 lutego 2005 r., sygn. akt FSK 1633/04, opubl. w ONSA/WSA nr 5 z 2006 r., poz. 151).

Należy przy tym podkreślić, że na gruncie przepisów Dyrektywy 2006/112/WE, istnieją przypadki, gdy status podatnika nadawany jest nie w celu pobrania podatku od podmiotu dokonującego sprzedaży, lecz celem umożliwienia mu odliczenia podatku naliczonego. Z mocy art. 168 dyrektywy prawo do odliczenia podatku naliczonego, co do zasady, przysługuje podatnikom. Jako przykład takiej transakcji można powołać art. 172 dyrektywy, który nadaje status podatnika osobom dokonującym sporadycznej sprzedaży nowych środków transportu do innego kraju Wspólnoty. Status podatnika uprawnia, z mocy dyrektywy, co do zasady, do odliczenia podatku naliczonego, natomiast nie zawsze powoduje automatycznie obowiązek zapłaty podatku. Również na gruncie prawa polskiego nie ulega wątpliwości, że nieodłączną konsekwencją posiadania statusu podatnika podatku od towarów i usług jest możliwość zwrotu podatku naliczonego na rzecz takiej osoby. Należy tu przywołać wyrok ETS z 8 marca 2001 r. w sprawie C-415/98 Laszlo Bakcsi v. Finanzamt Fürstenfeldbruck, opubl. LEX 83177, w którym postawiono tezę, z której wynika, iż podatnik, który nabywa składnik kapitału w celu wykorzystania go zarówno dla celów gospodarczych, jak i prywatnych, może w całości zachować go w swoim prywatnym majątku i tym samym wyłączyć go w całości z systemu VAT.

 

Rzeczywiste wykorzystanie składnika kapitału przez podatnika - czy to do celów gospodarczych, czy prywatnych - uwzględnia się przy ustalaniu, jakie było przeznaczenie tego składnika tylko wtedy, gdy podatnik domaga się odliczenia w całości lub w części naliczonego VAT zapłaconego w związku z nabyciem.

Wywody powyższe znalazły odzwierciedlenie w uzasadnieniu pytania prawnego, jakie NSA zadał 20 marca 2007 r. w sprawie II FSK 526/07. Chodziło o to, czy definicja działalności gospodarczej zawarta w art. 15 ust. 2 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług stanowi prawidłową implementację art. 4 ust. 2 i 3 VI dyrektywy Rady z 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji przepisów państw członkowskich dotyczących podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej - ujednolicona podstawa wymiaru podatku (77/388/EEC), opubl. Dz.Urz. UE I.347/1, w zakresie, w jakim za działalność gospodarczą uznaje się również czynność, która została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy.

W wyroku z 29 października 2007 r. w sprawie I FPS 3/07 NSA podkreślił, że zwłaszcza w przypadku działalności gospodarczej:

w zakresie handlu zamiar częstotliwego wykonywania czynności musi być ujawniony już w momencie nabycia towaru, a nie w momencie jego sprzedaży. Nie można bowiem pominąć, że przez pojęcie handel należy rozumieć dokonywanie w sposób zorganizowany zakupów towarów w celu ich odsprzedaży.

Z orzecznictwa ETS wynika, że sam zamiar prowadzenia działalności gospodarczej, potwierdzony obiektywnymi dowodami przesądza o potrzebie traktowania danego podmiotu jako podatnika VAT nawet wtedy, gdy organ skarbowy wie, że przewidywana działalność gospodarcza, która miała prowadzić do transakcji opodatkowanych, nie zostanie zrealizowana (orzeczenie w sprawie C-400/98 pomiędzy Finanzamt Goslar a Brigitte Breitsohl). Z kolei brak takiego zamiaru wyklucza możliwość uznania danego podmiotu za podatnika VAT.

Zdaniem sądu ustalony w sprawie stan faktyczny pozwolił zasadnie przyjąć zamiar podmiotu prowadzenia działalności handlowej, i to już na etapie nabycia towaru do dalszej odsprzedaży.

W wyroku WSA w Gdańsku z 11 grudnia 2007 r. (sygn. akt I SA/Gd 393/07) sąd podzielił pogląd wyrażony w ww. wyroku NSA z 29 października 2007 r., sygn. akt I FPS 3/07, iż art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT powinny być rozumiane w ten sposób, że warunkiem sine qua non uznania, że dany podmiot działa w charakterze podatnika podatku od towarów i usług jest ustalenie, że działa on jako producent, handlowiec, usługodawca, pozyskujący zasoby naturalne, rolnik lub jako osoba wykonująca wolny zawód. Ani więc formalny status danego podmiotu jako podatnika zarejestrowanego, ani okoliczność, że dana czynność została wykonana wielokrotnie lub jednorazowo, lecz z zamiarem częstotliwości nie mogą przesądzać o opodatkowaniu tej czynności bez każdorazowego ustalenia, że w odniesieniu do tej konkretnej czynności podmiot ten występował w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

Casus jednego allegrowicza

WSA w Gdańsku w wyroku z 11 grudnia 2007 r., sygn. akt I SA/Gd 393/07, zajmował się przypadkiem osoby fizycznej, która dokonywała sprzedaży wysyłkowej części samochodowych, wózków dziecięcych oraz ubranek dla dzieci za pośrednictwem sieci internet (portalu internetowego Allegro). Nie dokonała ona żadnych zgłoszeń rejestrujących swą działalność, nie zarejestrowała się jako podatnik VAT, nie prowadziła żadnej ewidencji oraz nie posiadała (bądź nie okazała organom podatkowym) żadnych dokumentów zakupu towaru.

W sprawie jednak kwestią wiodącą była okoliczność, iż osoba ta założyła na portalu aukcyjnym konto i dokonywała opłat prowizji na rzecz właściciela portalu, będąc w tzw. stałej ofercie handlowej na portalu internetowym Allegro.

Jak wynika z oświadczeń samej tej osoby fizycznej, konta swego nikomu w tym czasie nie udostępniała.

Osoba ta pod przyjętym nickiem przeprowadziła kilkaset transakcji sprzedaży. Mając na uwadze uzyskane informacje z firmy Allegro spółki z o.o. - właściciela portalu, organy podatkowe stwierdziły, że w okresie objętym kontrolą pod przyjętym nickiem sprzedano kilkaset sztuk towarów.

Ustalone w sprawie okoliczności, w tym:

1) założenie na portalu aukcyjnym konta,

2) fakt bycia w stałej ofercie na portalu,

3) różnorodność zakupywanych w celu odsprzedaży, a następnie sprzedawanych ubranek, ich ilość, sposób pakowania oraz

4) powtarzalność zakupywanego i sprzedawanego towaru,

wskazywały, zdaniem organów podatkowych, że zakup sprzedawanych towarów nie miał charakteru okazjonalnego czy przypadkowego, co świadczyło o tym, że osoba fizyczna działała jako handlowiec.

Bez znaczenia dla sprawy - w ocenie organów podatkowych - pozostawało natomiast to, że współmałżonek kontrolowanej osoby fizycznej pomagał mu w sprzedaży, skoro konto zarejestrowane zostało na serwerze na kontrolowaną osobę fizyczną. Nie można zatem zasadnie przyjąć, że współmałżonek prowadził odrębną działalność. Nie świadczy o tym także okoliczność, iż kontrolowana osoba fizyczna dokonywała transakcji za pośrednictwem konta bankowego należącego do współmałżonka, do którego miała upoważnienie.

Do określenia wielkości obrotów sprzedaży w poszczególnych okresach rozliczeniowych (miesiącach) przyjęto wartość transakcji wynikającą ze sprzedaży towarów za pośrednictwem sieci Allegro, za które zapłata wpłynęła na konto bankowe oraz wartość transakcji wynikającą z zapisów na koncie bankowym, które nie zostały przeprowadzone za pośrednictwem tego portalu.

Argumentacja kontrolowanej osoby fizycznej dokonującej sprzedaży wysyłkowej za pośrednictwem internetu, że nie zamierzała prowadzić działalności gospodarczej, a w momencie dokonywania sprzedaży nie miała świadomości o ciążących na niej obowiązkach i wskazanie na trudną sytuację materialną w spornym okresie nie miało - w uznaniu organów podatkowych - wpływu na wynik sprawy.

 

Sąd, który zajmował się sprawą sprzedaży wysyłkowej za pośrednictwem sieci internet (WSA w Gdańsku z 11 grudnia 2007 r., sygn. akt I SA/Gd 393/07), podkreślił, iż aby dana działalność została uznana za gospodarczą, konieczne jest spełnienie dwóch warunków, i to łącznie:

1) dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług,

2) czynność wykonana jest przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem VAT; konieczne jest w związku z tym przypisanie danemu podatnikowi statusu handlowca, producenta lub usługodawcy.

Okoliczność podkreślana w orzecznictwie, a dotycząca wykazania, czy podatnik wykonuje dane czynności w sposób częstotliwy, jest, zdaniem WSA, okolicznością drugorzędną. W wyroku WSA we Wrocławiu, sygn. akt I SA/Wr 123/07 zasadnie wskazano, że celem ustawodawcy jest obciążenie tym podatkiem podmiotów profesjonalnych (inaczej wyrok WSA w Opolu z 24 października 2007 r., sygn. akt I SA/Op 234/07).

Zdaniem sądu należy wskazać, iż do wykazania, iż dane działania są już działalnością gospodarczą konieczne jest przypisanie takim działaniom następujących cech:

1) profesjonalizmu w rozumieniu zorganizowanego charakteru takich działań;

2) powtarzalności w rozumieniu regularności, ciągłości działań;

(por. wyrok NSA z 26 kwietnia 2006 r., sygn. akt II FSK 612/05) i to bez względu na to, czy, jak w tej sprawie, sprzedaż towaru prowadzona jest przez portal internetowy czy poza nim.

WSA w Gdańsku w wyroku z 11 grudnia 2007 r., sygn. akt I SA/Gd 393/07 podzielił również ocenę dokonaną przez organy podatkowe w zakresie tego, iż osoba fizyczna nie wykazała, iż towary wystawiane przez nią na Allegro były przez nią używane przez okres 6 miesięcy (oprócz dwóch wózków używanych przez jej dzieci). Ceny ubranek dziecięcych z oznaczeniem „nowe” i bez tego oznaczenia nie różniły się od siebie. Należy zaznaczyć, iż ubranka były sprzedawane w opakowaniach zbiorczych po kilka sztuk. Sprzedawany przez osobę fizyczną towar nie był zatem towarem używanym, stąd nie było możliwe korzystanie ze zwolnienia przedmiotowego, o jakim mowa w art. 41 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT.

Reasumując:

1) dany podmiot działa w charakterze podatnika VAT, jeżeli działa on jako: producent, handlowiec, usługodawca, pozyskujący zasoby naturalne, rolnik lub jako osoba wykonująca wolny zawód;

2) pojęcie podatnika VAT jest uzależnione od prowadzenia działalności gospodarczej, tj. od profesjonalnego, zorganizowanego, powtarzalnego i ciągłego obrotu gospodarczego, a to z uwagi na charakter podatku od towarów i usług, który jest przecież szczególną formą podatku obrotowego;

3) jeśli zebrany materiał dowodowy, jak również twierdzenia samej osoby fizycznej potwierdzą pogląd pozwalający na stwierdzenie, iż osoba ta prowadzi działalność gospodarczą polegającą na handlu nieużywanymi towarami w rozumieniu ustawy o VAT, to dla rozstrzygnięcia sprawy bez znaczenia pozostaje forma złożonej oferty przez osobę fizyczną. Bez względu bowiem na to, że oferta złożona została w ramach prowadzonej sprzedaży internetowej, wskazane cechy działalności gospodarczej są tożsame jak przy sprzedaży towaru poza portalem internetowym.

Do kwoty 50 000 złotych nikt nie staje się podatnikiem VAT

Rozpoczynając działalność gospodarczą nie trzeba od początku brać na siebie obowiązków podatnika VAT. Można bowiem skorzystać ze zwolnienia podmiotowego dla drobnych przedsiębiorców (art. 113 ust. 9 ustawy o VAT).

Podatnik korzystający z tego zwolnienia nie ma obowiązku naliczania należnego podatku, wystawiania faktur, składania deklaracji, nie korzysta jednak z prawa do odliczenia VAT naliczonego przez kontrahentów. Nie musi też rejestrować się jako podatnik VAT, ale jeśli chce, składa zgłoszenie rejestracyjne VAT-R, zaznaczając wybór zwolnienia - art. 96 ust. 3 ustawy o VAT; wówczas naczelnik urzędu skarbowego rejestruje go i potwierdza zarejestrowanie jako podatnika VAT zwolnionego na druku VAT-5. Jedynym obowiązkiem podatnika zwolnionego jest prowadzenie ewidencji sprzedaży, w której rejestruje się sprzedaż za dany dzień. Prowadzenie ewidencji jest niezbędne do tego, by można było ustalić, w którym momencie zostanie przekroczony limit sprzedaży uprawniający do zwolnienia z VAT. Nieprowadzenie lub nierzetelne prowadzenie tej ewidencji (może być prowadzona nawet w formie zeszytu) grozi tym, iż organ podatkowy oszacuje wartość obrotu i naliczy podatek przy zastosowaniu stawki 22 proc., bez prawa do odliczenia VAT naliczonego przy zakupach.

Artykuł 113 ust. 9 ustawy o VAT stanowi, że podatnik rozpoczynający wykonywanie czynności opodatkowanych w trakcie roku podatkowego jest zwolniony z podatku, jeżeli przewidywana przez niego wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczy do okresu jej prowadzenia kwoty 50 000 złotych (art. 113 ust. 1 ustawy o VAT). Licząc limit sprzedaży zwolnionej z VAT należy wziąć pod uwagę okres od dnia faktycznego rozpoczęcia sprzedaży do ostatniego dnia roku podatkowego. Oznacza to, że data rozpoczęcia działalności gospodarczej podana w zgłoszeniu, czy data rejestracji na portalu internetowym - w przedmiotowej sprawie sprzedaży wysyłkowej rozpatrywanej przez WSA w Gdańsku w wyroku z 11 grudnia 2007 r. (sygn. akt I SA/Gd 393/07) - nie miała znaczenia.

Sąd podzielił także pogląd organu podatkowego w zakresie przyjętej stawki VAT oraz wyliczenie kwoty granicznej limitującej prawo do zwolnienia w rozumieniu art. 113 ust. 10 ustawy o VAT w związku z ust. 1 tego przepisu. Osoba fizyczna dokonująca sprzedaży za pośrednictwem sieci internetowej przekroczyła kwotę graniczną uprawniającą do korzystania ze zwolnienia, co powodowało konieczność dostosowania się do postanowień art. 96 ust. 5 ustawy o VAT, dotyczących obowiązku zarejestrowania się jako czynny podatnik VAT i obowiązku składania deklaracji podatkowych VAT-7.

Podstawa prawna:

• dyrektywa Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (2006/112/WE, Dz.Urz. UE L z 2006 r. nr 347/1 z późn.zm.),

• ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535 z późn.zm.).