REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Odpowiedzialność kierowcy w wykroczeniu ujawnionym przez fotoradar

Sergiusz Felbur
Prawnik, specjalista ds. produktów prawnych
 LexOmni.pl
usługi prawne on line
Odpowiedzialność kierowcy w wykroczeniu ujawnionym przez fotoradar
Odpowiedzialność kierowcy w wykroczeniu ujawnionym przez fotoradar

REKLAMA

REKLAMA

Uchwałą z dnia 30 września 2014 r. (sygn. akt I KZP) Sąd Najwyższy uznał, iż straż gminna, będąc zarządcą urządzeń kontrolno - pomiarowych (tzw. fotoradarów) posiada uprawnienia oskarżyciela publicznego w stosunku do właściciela pojazdu, który nie wskazał osoby kierującej w momencie popełnienia wykroczenia.

Do dnia wydania przedmiotowej uchwały nierozstrzygnięta pozostawała kwestia odpowiedzialności właściciela pojazdu za ujawnienie wykroczenia drogowego za pomocą tzw. fotoradaru.

Autopromocja

Uprawnienia funkcjonariuszy straży gminnej

Osią sporu przedstawicieli doktryny był katalog uprawnień funkcjonariuszy straży gminnej,  ujęty w przepisach ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o strażach gminnych (dalej „u.s.g.”) oraz ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (dalej „Prdrg”). W odniesieniu do kontroli ruchu drogowego ściśle wynikają one z art. 11 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o strażach gminnych., który stanowi, iż do zadań straży miejskiej należy czuwanie nad porządkiem i kontrolą ruchu drogowego w zakresie wskazanym przez przepisy ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prdrg.

Na podstawie art. 129b ust. 2 pkt 1 i 2 Prdrg strażnicy gminni uprawnieni są do wykonywania kontroli ruchu drogowego tylko wobec kierującego pojazdem oraz uczestnika ruchu drogowego, naruszającego określone przepisy ruchu drogowego, natomiast nie mają uprawnień kontrolnych w stosunku do właściciela pojazdu, jeżeli wykazano brak sprawstwa w tym zakresie.

W dniu 12 grudnia 2013 r. (sygn. akt III KK 431/13) Sąd Najwyższy uznał, iż straż gminna, będąc zarządcą urządzeń kontrolno-pomiarowych (tzw. fotoradarów), posiada uprawnienia kontrolne w zakresie ruchu drogowego wyłącznie w stosunku do właściciela pojazdu, jeżeli jego sprawstwo w tym zakresie nie zostało wykazane.

Inaczej niż w powyższych ustaleniach orzekł Sąd Najwyższy postanowieniem z dnia 2 kwietnia 2014 r. (sygn. akt V KK 378/13). Skład sędziowski w swoim rozstrzygnięciu odwołał się do intencji ustawodawczych analizowanego przepisu, podkreślając, iż celem nowelizacji przepisów Prdrg, ze względu na kompleksowość i treść zmian, było nadanie uprawnień oskarżycielskich wobec właścicieli pojazdów za niewskazanie sprawcy wykroczenia. Jednakże, mając na uwadze hierarchię orzeczeń Sądu Najwyższego, nie należy uznawać komentowanego postanowienia za akt wyższej rangi niż wyrok z dnia 12 grudnia 2013 r.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Kary za brak OC w 2015 roku

Przedmiotowy spór rozstrzygnęła uchwała Sądu Najwyższego z dnia 30 września 2014 r. (sygn. I KZP 16/2014). Stwierdzono bowiem, iż „straży gminnej (miejskiej) przysługują uprawnienia oskarżyciela publicznego w sprawach o wykroczenia z art. 96 § 3 Kodeksu wykroczeń”. Wskazując podstawę rozstrzygnięcia, skład sędziowski zastosował wykładnię celowościową i uznał, że pomimo braków przepisów ustawowych, niewątpliwie intencją ustawodawcy było wyposażenie straży gminnej (miejskiej) w uprawnienia do występowania w sądzie jako oskarżyciel publiczny. Powyższa uchwała, podjęta w pełnym składzie Sądu Najwyższego, ma moc zasady prawnej, innymi słowy sądy powszechne podczas wyrokowania w sprawach o czyn z art. 96 § 3 k.w. powinny kierować się wskazanymi w orzeczeniu dyrektywami wykładni.

Wobec powyższego, w świetle najnowszego orzecznictwa Sądu Najwyższego, straż gminna uzyskała uprawnienia do występowania w sądzie przeciwko właścicielowi pojazdu jako oskarżyciel publiczny, jeżeli nie zostało wykazane jego sprawstwo. Jednakże, uchwała z dnia 30 września 2014 r. nie przyznała funkcjonariuszom straży gminnej uprawnień do ukarania grzywną w drodze mandatu karnego właściciela pojazdu w postępowaniu mandatowym.

Nie ulega bowiem wątpliwości, iż zgodnie z art. 17 § 3 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia (dalej „k.p.w.”) w postępowaniu w sprawach o wykroczenia straż gminna (miejska) może uzyskać status oskarżyciela publicznego tylko wówczas, gdy w zakresie swego działania ujawniła wykroczenie i wystąpiła z związku z tym z wnioskiem o ukaranie.

Innymi słowy, uchwała Sądu Najwyższego z dnia 30 września 2014 r. nie odnosiła się do uprawnień straży gminnej (miejskiej) w postępowaniu mandatowym, co wskazuje na brak możliwości ukarania właściciela pojazdu w tym trybie, z uwagi na zakres czynności w ustawie o strażach gminnych oraz Prdrg, omówionymi na wcześniejszym etapie niniejszych rozważań.

Limity ulg i odliczeń w PIT 2014 / 2015

O przesłankach nałożenia grzywny w drodze mandatu stanowi art. 97 § 1 k.p.w. W świetle ww. przepisu, w postępowaniu mandatowym (jeżeli ustawa nie stanowi inaczej) funkcjonariusz uprawniony do nakładania grzywny w drodze mandatu karnego może ją nałożyć, m.in., gdy stwierdzi popełnienie wykroczenia za pomocą przyrządu kontrolno-pomiarowego lub urządzenia rejestrującego, a sprawca nie został schwytany na gorącym uczynku lub bezpośrednio potem, i nie zachodzi wątpliwość co do sprawcy czynu.

W praktyce straż gminna (a także Główny Inspektorat Transportu Drogowego, o którym w dalszej części artykułu), prowadząc postępowanie wyjaśniające doręcza właścicielowi pojazdu druki trzech oświadczeń, wymagając jednocześnie, aby jeden z nich został wypełniony zgodnie ze stanem faktycznym:

  1. oświadczenie, część A – kierujący pojazdem,
  2. oświadczenie, część B – kierujący lub posiadacz, jeżeli pojazd został powierzony do kierowania lub użytkowania ,
  3. oświadczenie C – właściciel lub posiadacz, w przypadku niewskazania osoby kierującej

Powyższe wynika z konstrukcji przepisów k.p.w (art. 97 § 1 pkt 3 k.p.w.). oraz ustawy z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń (dalej: „k.w.”). Podstawą materialno-prawną ukarania sprawcy wykroczenia jest przede wszystkim art. 5 k.w., w myśl którego, wykroczenie można popełnić zarówno umyślnie, jak i nieumyślnie, chyba że ustawa przewiduje odpowiedzialność tylko za wykroczenie umyślne.

Brak możliwości przypisania winy wyklucza możliwość ukarania właściciela lub kierującego autem za niewskazanie sprawcy, tj. o czyn z art. 96 § 3 k.w.

Kwestią bezsporną jest, iż przedmiotowe wykroczenie można popełnić wyłącznie umyślnie (M. Bojarski, W. Radecki, Kodeks wykroczeń. Komentarz., Warszawa 2013, Legalis). Nie sposób zatem ukarać właściciela pojazdu za niewskazanie sprawcy, jeżeli z uwagi na upływ czasu, stało się to niemożliwe. Co więcej, błędna informacja zwrotna w tym zakresie może przyczynić się do powstania odpowiedzialności karnej za fałszywe oskarżenie, tj. o czyn z art. 234 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny.

Szczególnie istotnym orzeczeniem dotyczącym prowadzonego postępowania wyjaśniającego na podstawie art. 54 § 1 zd. 1 k.p.w. był wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 marca 2014 r. (sygn. akt P 27/13). Skład sędziowski zauważył, iż „nie ma podstaw prawnych adresowanie do właściciela lub posiadacza pojazdu przez uprawniony organ alternatywnego żądania wskazania, komu został powierzony pojazd do kierowania lub używania
w oznaczonym czasie albo przyjęcia mandatu karnego za popełnione wykroczenie drogowe
”. Innymi słowy, organ prowadzący postępowanie w sprawie ustalenia i ukarania sprawcy wykroczenia drogowego nie może jednocześnie podejmować czynności zmierzających w kierunku ujawnienia innego sprawcy tego wykroczenia.

Kasy fiskalne 2015 / 2016 – zwolnienia

Wątpliwości natury prawnej budzi również kwestia doręczenia właścicielowi pojazdu zdjęcia z fotoradaru zawierającego wizerunek sprawcy wykroczenia. Jednakże, obecnie w związku z uchylonym § 7 ust. 6 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 22 lutego 2000 r. w sprawie nakładania grzywien w drodze mandatu karnego, uprawniony organ nie posiada  uprawnień do wysyłania zarejestrowanego obrazu, ujawniającego wizerunek sprawcy wykroczenia drogowego. Nie wyklucza to jednak możliwości, aby osoba podejrzana o popełnienie czynu zabronionego mogła uzyskać wgląd do akt sprawy również na etapie postępowania wyjaśniającego.

Mianowicie, wyrokiem z dnia 3 czerwca 2014 r. (sygn. akt K 19/11) Trybunał Konstytucyjny uznał art. 38 § 1 k.p.w. za niezgodny z konstytucyjną zasadą domniemania niewinności i prawem do obrony, w zakresie, w jakim nie przewiduje na etapie czynności wyjaśniających prawa dostępu do akt sprawy dla osoby, wobec której istnieje uzasadniona podstawa do sporządzenia przeciwko niej wniosku o ukaranie.


Wspomnieć należy również, iż na każdym etapie postępowania w sprawach o wykroczenia obwinionemu przysługuje uprawnienie do odmowy składania wyjaśnień oraz dostarczania dowodów na swoją niekorzyść (art. 20 § 3 k.p.w. w zw. z art. 74 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego). Ponadto, wskazywany w korespondencji, skierowanej do właściciela pojazdu, obowiązek stawiennictwa we właściwej komendzie straży gminnej w oznaczonym terminie nie ma charakteru ustawowego i nie wynika z powszechnie obowiązujących przepisów prawa. Częstokroć pojawiają się także wątpliwości co do charakteru wezwania. W rezultacie organ prowadzący postępowanie wzywa właściciela pojazdu lub osobę wskazaną w oświadczeniu (A, B albo C) również w charakterze świadka, pouczając przy tym o karach porządkowych za brak stawiennictwa.

Niniejsze ustalenia w równym stopniu dotyczą również postępowania prowadzonego przez Generalny Inspektorat Transportu Drogowego (dalej „GITD”). Podobnie jak w przypadku straży gminnej, uprawnienia GITD ograniczone zostały w postępowaniu mandatowym do prowadzenia postępowania przeciwko kierującemu lub posiadaczowi pojazdu (art. 129 ust. 2 pkt 2 w zw. z ust. 1 Prdrg). Pomimo braku stosownej wzmianki w uchwale Sądu Najwyższego, wydaje się również, że z uwagi na uprawnienia w zakresie ruchu drogowego obydwu organów, GITD może zostać uznany za oskarżyciela publicznego na zasadach k.p.w.

Podyskutuj o tym na naszym FORUM

Autopromocja

REKLAMA

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Dostęp hurtowy do sieci zbudowanej ze środków KPO/FERC

    Rok 2023 upłynął pod znakiem śledzenia działań Centrum Projektów Polska Cyfrowa (dalej jako „CPPC”), planowaniem zasięgów sieci możliwych do zrealizowania w ramach dofinansowania z budżetu Unii Europejskiej, wzmożoną pracą nad przygotowaniem wniosków o dofinansowanie, cierpliwym oczekiwaniem na ogłoszenie wyników naboru, żeby w końcu – dotrwać do etapu podpisania umowy o dofinansowanie i rozpocząć budowę nowej infrastruktury telekomunikacyjnej. Dla wielu operatorów emocje towarzyszące tym wydarzeniom, jak również powodzenie inwestycji nadal spędzają sen z powiek. Natomiast przed operatorami, którzy sami nie stawali w blokach startowych do konkursu o środki na budowę nowej infrastruktury telekomunikacyjnej, pojawia się pytanie jak będzie wyglądać wspólne funkcjonowanie obu grup w przyszłości.

    Polska ustawa o kryptoaktywach od 30 czerwca 2024 r. Założenia i cel nowych przepisów [omówienie projektu]

    Projekt ustawy o kryptoaktywach ma zaimplementować do krajowych przepisów rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1114 z dnia 31 maja 2023 r. w sprawie rynków kryptoaktywów oraz zmiany rozporządzeń (UE) nr 1093/2010 i (UE) nr 1095/2010 oraz dyrektyw 2013/36/UE i (UE) 2019/1937 (Dz. U. UE. L. z 2023 r. Nr 150, str. 40 z późn. zm.) (dalej: MiCA) określające zasady regulacji i nadzoru emisji, handlu i świadczenia usług związanych z kryptowalutami. Rozporządzenie obowiązuje już od 29 czerwca 2023 r., ale w pełni zacznie być stosowane dopiero w grudniu 2024 r. Projekt ustawy przewiduje wprowadzenie nowych rozwiązań w obszarze sektora rynku kryptoaktywów, mających na celu realizację zadań wynikających z rozporządzenia MiCA, w szczególności w zakresie skutecznego nadzoru i ochrony inwestorów. Według ustawodawcy podjęcie działań zmierzających do realizacji ww. celów zapewni rozwój rynku w perspektywie wieloletniej oraz bezpieczeństwo przez rozszerzenie kompetencji nadzorczych. Za projekt ustawy odpowiada Podsekretarz Stanu Ministerstwa Finansów. 

    Eksport usług do Turcji na nowych zasadach od stycznia 2024

    Eksport usług występuje wówczas, gdy za miejsce świadczenia usług, czyli faktycznego opodatkowania, jest terytorium innego państwa. O miejscu opodatkowania danej usługi decyduje nie miejsce jej faktycznego wykonania, ale wskazane przepisami ustawy o VAT „miejsce jej świadczenia”. Charakterystyką usługi wykonanej poza granice terytorium kraju to takie świadczenie, od którego zobowiązanym do rozliczenia VAT jest zagraniczny nabywca tej usługi. Dla polskiego usługodawcy jest ona wówczas czynnością niepodlegającą opodatkowaniu (NP) w VAT.

    Rozlicz się przez internet. Dzięki usłudze Twój e-PIT szybko i łatwo rozliczysz swój PIT

    Okres rozliczeń rocznych PIT trwa do końca kwietnia. Dzięki usłudze Twój e-PIT udostępnionej przez Ministerstwo Finansów w e-Urzędzie Skarbowym (e-US) możesz szybko i wygodnie rozliczyć swój PIT. Zwłaszcza jeśli masz Profil Zaufany. Jeśli nie masz – założysz go od ręki.

    PIT 2024. Czy można rozliczyć podatki bez Profilu Zaufanego?

    Sezon rozliczeń podatkowych jest w pełni. Dzięki usłudze e-PIT dostępnej na stronie Ministerstwa Finansów, możesz  szybko rozliczyć swój PIT. Resort zaleca, aby z rozliczeniem nie zwlekać.

    Co można sobie odliczyć od podatku 2024? Z jakich ulg podatkowych można skorzystać w rozliczeniu PIT?

    Co można odliczyć z podatku PIT? Z jakich ulg podatkowych można skorzystać w rozliczeniu w 2024 roku?

    Kto może wyjechać do sanatorium z ZUS-em w 2024 roku? Jak uzyskać skierowanie? Ile trzeba czekać?

    Nie tylko Narodowy Fundusz Zdrowia kieruje do miejscowości uzdrowiskowych, ale także Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Z leczenia może skorzystać każdy ubezpieczony, który jest zagrożony utratą zdolności do pracy. Warunkiem jest jednak, by rehabilitacja poprawiła rokowania stanu zdrowia i przyczyniła się do powrotu do aktywności zawodowej.

    Limit pomocy de minimis dla MŚP 2024 - podwyżka od 1 maja

    Ministerstwo Finansów przygotowało projekt rozporządzenia, na podstawie którego MŚP nadal udzielana będzie pomoc de minimis w formie gwarancji BGK spłaty kredytu lub innego zobowiązania - napisał resort w OSR do projektu. Rozporządzenie wdroży w życie unijne przepisy wprowadzające nowy wyższy limit takiej pomocy dla jednego przedsiębiorstwa w ciągu 3 lat.

    Ulga sponsoringowa a koszty uzyskania przychodów z zysków kapitałowych

    Po koniec 2023 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że podmioty osiągające przychody z zysków kapitałowych również mogą odliczać koszty wspierania sportu, edukacji i kultury, na podstawie art. 18ee, niezależnie od tego czy koszty te zostaną przyporządkowane do przychodów z zysków kapitałowych czy pozostałych przychodów.

    Rozrachunki w księgowości wsparte sztuczną inteligencją. Nadchodzi nowe

    Czy sztuczna inteligencja może wspomóc księgowym w rozrachunkach? Dzięki wykorzystaniu mechanizmów sztucznej inteligencji programy księgowe pozwalają na dużą automatyzację procesów w tym zakresie.

    REKLAMA