REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

In dubio pro tributario - in dubio pro libertate, czyli zmiany w nowej ustawie Prawo działalności gospodarczej

Agata Orłowska
In dubio pro tributario - in dubio pro libertate, czyli zmiana przepisów dla przedsiębiorców /fot. Fotolia
In dubio pro tributario - in dubio pro libertate, czyli zmiana przepisów dla przedsiębiorców /fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Założenia nowej ustawy Prawo działalności gospodarczej w zakresie zwiększenia ochrony przedsiębiorców wpisują się w trend zapoczątkowany przez przyszłoroczną nowelizację Ordynacji podatkowej, wprowadzającą zasadę rozstrzygania wątpliwości na korzyść podatnika.

Autopromocja

Wraz z początkiem 2016 roku w treści Ordynacji podatkowej powitamy owiane sławą i szeroko dyskutowane zmiany dotyczące rozstrzygania przez organ skarbowy „nie dających się usunąć wątpliwości” na korzyść podatnika. Regulacja, co do której demokratyczną szansę wyrażenia opinii dano wszystkim obywatelom, znalazła się na szczycie zasad systemu podatkowego (art. 2a Przepisów ogólnych, z punktu widzenia techniki legislacyjnej wyprzedziła m.in. słowniczek ustawowy) i wyrażona wprost ma chronić teoretycznie słabszą pozycję podatnika w postępowaniu z organem podatkowym.

Zmiany w Ordynacji podatkowej od 1 stycznia 2016 r.

Jakkolwiek zmiana ta budzi duży optymizm płatników (za jej wprowadzeniem opowiedziało się 94,51% Polaków według oficjalnych wyników opublikowanych przez Państwową Komisję Wyborczą), jednocześnie jest szeroko krytykowana przez specjalistów (tak: prof. Cezary Kosikowski w artykule „Stare błędy w ładnym opakowaniu” Dziennik Gazeta Prawna 88/2015 z 08.05.2015 [dodatek: Prawnik, str. 4] oraz „O micie klauzuli rozstrzygania wątpliwości na korzyść podatnika” Dziennik Gazeta Prawna, e-wydanie numer 98/2015 z 22.05.2015). Mimo tego, wygląda na to, że zasada in dubio pro reo w stosownych wersjach będzie znajdować swoje miejsce w kolejnych dziedzinach prawa publicznego.

Umocnienie pozycji przedsiębiorcy

Sejm pracuje nad wprowadzeniem nowej ustawy Prawo działalności gospodarczej. Choć ze względu na zbliżające się wybory dalsze jej losy nie są znane, treść proponowanych przepisów może ciekawić ze względu na wpisywanie się w swoisty trend wyrażający wprost zasady rozstrzygania wątpliwości na korzyść podmiotu prywatnego. W ramach omawianej ustawy będzie on miał dwie postaci: zasadę rozstrzygania wątpliwości interpretacyjnych na korzyść przedsiębiorcy (analogicznie do reguły z Ordynacji podatkowej) oraz zasadę domniemania uczciwości przedsiębiorcy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Polecamy: Monitor Księgowego – prenumerata

Zgodnie ze słowami premier Ewy Kopacz zadaniem rządu jest „konstruować przepisy z myślą o uczciwych, nie zaś nieustannie tworzyć pułapki na garstkę nieuczciwych” (expose z 1 października 2014 r.). Dlatego też zaproponowano, aby w ramach kluczowej dla podmiotów gospodarczych regulacji wyrazić wprost oba założenia. Zgodnie z treścią „Założeń projektu ustawy – Prawo działalności gospodarczej” zasada domniemania niewinności „zastosowanie znajdzie w przypadku, gdy po przeprowadzeniu wszystkich dostępnych dowodów, w dalszym ciągu istnieć będą niejasności lub wątpliwości dotyczące oceny stanu faktycznego. W takiej sytuacji niedające się usunąć wątpliwości - natury faktycznej, rozstrzygane będą na korzyść przedsiębiorcy”, natomiast przyjazną interpretację przepisów będzie można zastosować „tylko, gdy przepis pozostawia pole do zastosowania tzw. luzu interpretacyjnego.”

Jak widać autor projektu postanowił rozciągnąć ochronę przedsiębiorcy nie tylko na sferę odpowiedniej (przyjaznej) interpretacji przepisów, ale także na obszar dokonywanej przez organ oceny stanu faktycznego. O ile to drugie działanie należy ocenić jako regulację potrzebną i przydatną, zasada in dubio pro libertate nie opiera się zarzutom wystosowanym wobec noweli z prawa podatkowego.

Krytyka wprowadzanych zmian

Ubieranie w formę przepisu w ramach kolejnej ustawy koronnej reguły in dubio pro reo, mającego swoje źródło w zasadzie państwa prawnego z art. 2 Konstytucji, spotkało się z uzasadnioną krytyką ze strony prawniczych autorytetów. Wskazywano, że takie działanie zdejmuje niejako z ustawodawcy obowiązek dokładania wszelkich starań dla jasnego i precyzyjnego formułowania przepisów prawa, a  „Trybunał Konstytucyjny (m.in. w orzeczeniu z dnia 22 maja 2002 r. sygn. akt K 06/02 – przyp. red.) sformułował już i uzasadnił ważny standard orzeczniczy, zgodnie z którym przekroczenie pewnego poziomu niejasności przepisów prawa podatkowego może być samoistną przesłanką niezgodności z konstytucją. Tym samym przepis, którego rozumienie przekracza nawet poziom szczególnie wyrafinowanej wiedzy interpretatora, nie może być wiążącą normą prawną.” („Nie traktujmy rozstrzygania wątpliwości na korzyść podatnika jako dogmatu. Nie podchodźmy do niego na kolanach” Dziennik Gazeta Prawna 155/2015 z 12.08.2015 [dodatek: Gazeta Prawna, str. 3]).

Dobre praktyki administracyjne w projekcie nowej ustawy Prawo działalności gospodarczej

Autor projektu Prawa działalności gospodarczej broni się, że pomimo podejmowanych dążeń, aby wszelkie przepisy posiadały odpowiednią klarowność, nie jest możliwe wyeliminowanie sytuacji, w których wątpliwości interpretacyjne będą miały miejsce. Bezpośrednie wskazanie organom stosującym prawo sposobu rozstrzygania ma na celu „ograniczenie ryzyka, aby ewentualne niejasności przepisów nie obciążały strony”. Proponowana regulacja nie sankcjonuje zatem wspomnianego luzu interpretacyjnego (który sam w sobie jest uznawany przez administratywistów za zjawisko niepożądane), ale pogłębia przewidywalność prawa, zwiększając poczucie bezpieczeństwa u przedsiębiorcy.

Pochwała uczciwości

Inaczej rzecz się ma w przypadku zasady domniemania uczciwości. Nie ulega wątpliwości, że dotyczy ona nieco innego zagadnienia i spełnia odmienną funkcję. Omawiane wątpliwości nie pojawią się na płaszczyźnie wykładni prawa, ale w ocenie okoliczności faktycznych, a wynikać będą nie z niejasności przepisów czy też braku odpowiedniej wiedzy urzędników, ale z niedoskonałości przysługujących organowi środków dowodowych czy też obiektywnej niemożliwości ustalenia pewnych faktów. Ma w założeniu zmienić zachowawcze i podejrzliwe nastawienie urzędników  w stosunku do przedsiębiorcy. Należy jednak pamiętać, że omawiane domniemanie będzie miało charakter wzruszalny, a zatem nie ustanowi ochrony absolutnej.

Tym samym, jeżeli organ podejmie się weryfikacji warunków faktycznych i pomimo zastosowania wszelkich dostępnych środków nie uda mu się ich potwierdzić z całą pewnością, zobowiązany będzie do wydania rozstrzygnięcia zakładającego działanie przedsiębiorcy w ramach obowiązujących przepisów prawa pomimo istniejących wątpliwości. Jak deklaruje autor „przedstawiony projekt zmierza do praktycznego zastosowania zasady, że 99% przedsiębiorców działa rzetelnie, uczciwie i   wobec nich administracja publiczna pełni rolę służebną oraz pomocniczą, a działania sankcyjne powinny być skierowane do 1% przedsiębiorców działających niezgodnie z prawem.”.

Analizując poszczególne propozycje nowego „kodeksu przedsiębiorców”, jak i główne założenie aktu, mające stworzyć przyjazne im środowisko prowadzenia działalności gospodarczej, należy mieć nadzieję, iż po wyborach nie zostanie on automatycznie wyrzucony do legislacyjnego kosza, ale nowa władza poświęci mu uwagę, na którą zasługuje ze względu na optymistycznie nastrajający kierunek zmian.

Autor: Agata Orłowska

Podyskutuj o tym na naszym FORUM

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Będzie nowelizacja Ordynacji podatkowej. Ministerstwo pracuje nad projektem. Podatnicy zyskają.

    Oprocentowanie nadpłaty, powstałej w wyniku orzeczenia TSUE będzie przysługiwać za cały okres, aż do jej zwrotu. Podobnie będzie z nadpłatami powstałymi wskutek wyroków TK.

    Stawki VAT 2024 - zmiany w stawkach obniżonych od 1 kwietnia

    Stawki VAT od 1 kwietnia 2024 roku ulegną zmianie. Pojawi się nowa lista towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku do wysokości 8 proc. Stawka obniżona obejmie m.in. usługi kosmetyczne, manicure i pedicure.

    Fundacja rodzinna - podatkowe konsekwencje zbycia udziałów

    Otaczające nas środowisko prawno-ekonomiczne dynamiczne oddziałuje na wszystkich, dlatego wśród pojawiających się pytań coraz częstszymi są te odnoszące się do fundacji rodzinnej, która zapewnia kuszące preferencje podatkowe.

    Składka zdrowotna 2024. Min. Leszczyna: będą zmiany ale powrót do zasad sprzed Polskiego Ładu zbyt kosztowny

    Jeszcze w bieżącym tygodniu minister zdrowia razem z ministrem finansów przedstawią premierowi Tuskowi propozycje zmian w składce zdrowotnej dla przedsiębiorców. Taką informację przekazała 18 marca 2024 r. minister zdrowia Izabela Leszczyna.

    Zmiany w akcyzie od 2025 roku - opodatkowanie saszetek nikotynowych

    Ministerstwo Finansów chce zmienić od 2025 roku przepisy ustawy o podatku akcyzowym w zakresie saszetek nikotynowych. W komunikacie z 18 marca 2024 r. MF przedstawiło propozycje zmian. Resort zaprasza zainteresowanych tymi zmianami na spotkanie w celu uzgodnienia treści tej nowelizacji.

    "Nie stać nas na cztery dni pracy". Jednak skrócenie czasu pracy może ograniczyć zwolnienia

    "Skrócenie czasu pracy, np. do czterech dni w tygodniu nie zostanie zrównoważone przez wzrost zatrudnienia. Produkcja krajowa zmniejszy się, a wraz z nią zmniejszą się dochody ludności" – mówi Jeremi Mordasewicz, doradca zarządu Konfederacji Lewiatan.

    Wymiana walut w firmie. Jak to robić z korzyścią dla biznesu?

    Wymiana walut? Pierwsze skojarzenia to zagraniczne wakacje czy kredyt we frankach. Patrząc jednak na oficjalne statystyki wymiany handlowej to firmy operują dziś w wielu walutach. Tym bardziej, że coraz więcej firm prowadzi ekspansję zagraniczną, wychodząc na nowe rynki.

    Zmiany w rachunkowości od 2025 roku. Oprócz JPK KR (księgi rachunkowe) będzie JPK ST (środki trwałe)

    Od 1 stycznia 2025 roku podatnicy objęci podatkiem CIT (osoby prawne) będą mieli obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych w formie elektronicznej i wysyłania ich w tej formie do urzędu skarbowego (tzw. JPK CIT). Aktualnie Ministerstwo Finansów konsultuje struktury logiczne pliku JPK_KR_PD oraz pliku  JPK_ST, a także przygotowuje zmianę projektu rozporządzenia wykonawczego w sprawie dodatkowych danych dołączanych do przekazywanych ksiąg.

    Inflacja 2024. Skokowy wzrost w kwietniu poza górną granicę celu inflacyjnego. Prognoza eksperta

    W marcu 2024 r. inflacja będzie najniższa w całym roku. A już w kwietniu nastąpi skokowy wzrost inflacji, która znajdzie się poza górną granicą celu. Taką prognozę przedstawił ekspert Konfederacji Lewiatan, Mariusz Zielonka. 

    Obligacje skarbowe 2024. Drastyczna obniżka oprocentowania od marca i kwietnia

    Inflacja w Polsce obniża się tak szybko, że jeszcze rok temu wydawało się to niemal nieprawdopodobne. Większość osób to cieszy, ale nie wszystkich. Hamująca inflacja to informacja, która może rozsierdzić osoby posiadające w portfelu detaliczne obligacje skarbowe. W skrajnym przypadku kwietniowa aktualizacja oprocentowania może doprowadzić do spadku stawki z prawie 20% do niewiele ponad 4%. 

    REKLAMA