REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Postępowanie upadłościowe a śmierć dłużnika

Ślązak, Zapiór i Partnerzy – Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych sp. p.
Ekspert we wszystkich dziedzinach prawa związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej
Postępowanie upadłościowe a śmierć dłużnika /fot. Fotolia
Postępowanie upadłościowe a śmierć dłużnika /fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Prawo przewiduje możliwość kontynuacji postępowania upadłościowego wszczętego przed śmiercią dłużnika, jak również wszczęcie takiego postępowania po jego śmierci. Wobec czego wierzyciele powinni mieć świadomość, że ich uprawnienia do dochodzenia swoich należności w postępowaniu upadłościowym nie odchodzą bezpowrotnie wraz ze śmiercią dłużnika.

Autopromocja

Zgodnie z art. 922 § 1 Kodeku cywilnego prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, za wyjątkiem praw i obowiązków ściśle związanych z jego osobą, przechodzą z chwilą jego śmierci na spadkobierców. Wobec tego śmierć osoby, której przysługuje jakieś określone prawo, co do zasady, nie wpływa na dalsze trwanie tego prawa, a wyłącznie na zmianę jego podmiotu. Podobnie śmierć uczestnika postępowania cywilnego z reguły nie wpływa na byt samego postępowania, bowiem zostaje ono zawieszone, a spadkobiercy zmarłej strony postępowania mogą do niego wstąpić, co skutkuje jego ponownym podjęciem.

W przypadku postępowania upadłościowego regulacje ustawy prawo upadłościowe powielają powyższe założenia przewidziane w Kodeksie postępowania cywilnego, a nawet idą o krok dalej. Co to oznacza?

Wszczęcie postępowania upadłościowego po śmierci dłużnika

Zgodnie z art. 7 prawa upadłościowego w razie śmierci przedsiębiorcy można ogłosić jego upadłość, jeżeli wniosek o ogłoszenie upadłości został złożony w terminie roku od dnia jego śmierci, przy czym uprawnienie to przysługuje wierzycielowi, spadkobiercy dłużnika, małżonkowi dłużnika, dzieciom dłużnika lub jego rodzicom. Co więcej nie jest konieczne, aby małżonek, dzieci czy też rodzice dłużnika dziedziczyli po nim, aby przysługiwało im uprawnienie do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości dłużnika. Bez wątpienia rozwiązanie to jest korzystne dla spadkobierców dłużnika, bowiem umożliwia im uniknięcie niedogodności związanych z ustalaniem majątku dłużnika oraz zaspokajaniem roszczeń wierzycieli. Co jednak najistotniejsze, realizuje ono główny cel ustawy, jakim jest umożliwienie zaspokojenia wierzycieli w jak najwyższym stopniu bez względu na okoliczności faktyczne, bowiem jak widać nie jest koniecznym by postępowanie o ogłoszenie upadłości zostało wszczęte za życia dłużnika.

Możność wszczęcia postępowania upadłościowego po śmierci dłużnika dotyczy także sytuacji, kiedy dłużnik za życia zaprzestał prowadzenia działalności gospodarczej. Jednakże aby skutecznie złożyć wniosek o ogłoszenie jego upadłości w tym przypadku, koniecznym jest, by wniosek został złożony nie później niż rok od daty wykreślenia dłużnika z właściwego rejestru (CEIDG, KRS) lub nie później niż rok od daty faktycznego zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej (w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej bez dokonania stosownego zgłoszenia).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Warte odnotowania jest również spostrzeżenie, iż w przypadku postępowania upadłościowego prowadzonego wobec osób nieprowadzących działalności gospodarczej (tzw. upadłość konsumencka) ustawodawca nie przewidział możliwości wszczęcia postępowania po śmierci dłużnika.

Na etapie postępowania po ogłoszeniu upadłości koniecznym jest, by zmarły dłużnik był reprezentowany przez spadkobiercę legitymującego się prawomocnym postanowieniem o stwierdzeniu nabyciu spadku lub przez kuratora spadku. W przypadku braku tych podmiotów sąd wyznaczy kuratora, którego zadaniem będzie reprezentacja praw zmarłego dłużnika w postępowaniu, co najmniej do chwili zgłoszenia się do postępowania wyżej wskazanych osób.

Do masy upadłości w przypadku prowadzenia postępowania upadłościowego w opisywanej konfiguracji (tj. wszczętego po śmierci dłużnika), wchodzą aktywa spadku po zmarłym dłużniku. Informacją posiadającą istotną wartość dla wierzycieli powinien być zarazem fakt, iż mogą oni dochodzić zaspokojenia nie tylko z masy upadłości, ale także z majątku spadkobierców, którzy przyjęli spadek wprost lub z dobrodziejstwem inwentarza. Przy czym jednak, stosownie do dyspozycji art. 424 prawa upadłościowego, skutki prawne związane z przyjęciem spadku (w ramach postępowania upadłościowego wszczętego po śmierci dłużnika) powstają dopiero po zakończeniu postępowania upadłościowego, co skutkuje tym, iż wierzyciele będą mogli ewentualnie dochodzić swoich należności od spadkobierców dłużnika dopiero po zakończeniu postępowania upadłościowego i oczywiście tylko w przypadku, gdyby w ramach postępowania nie uzyskali oni pełnego zaspokojenia. Co więcej udogodnieniem dla wierzycieli jest fakt, iż wyciąg z zatwierdzonej listy wierzytelności stanowi po zakończeniu postępowania upadłościowego tytuł egzekucyjny przeciwko spadkobiercy. Niewątpliwie przyspieszy to ewentualne wszczęcie postępowania egzekucyjnego przeciwko spadkobiercy dłużnika.

Polecamy: INFORLEX Księgowość i Kadry

Wspomnieć należy także o dodatkowym ,,mechanizmie’’ chroniącym masę upadłości przed uszczupleniem w omawianym rodzaju postępowania, jakim jest bezskuteczność zapisów oraz poleceń testamentowych dokonanych przez zmarłego dłużnika. Ponadto – podobnie jak ma to miejsce w ,,klasycznym’’ postępowaniu upadłościowym – bezskuteczne, względem masy upadłości, są czynności dokonane przez dłużnika z pokrzywdzeniem wierzycieli w okresie 6 miesięcy przed jego śmiercią.


Kontynuacja postępowania upadłościowego wszczętego przed śmiercią dłużnika

Jak wspomniano na początku, śmierć uczestnika postępowania cywilnego nie unicestwia jego biegu – podobnie jest w przypadku postępowania upadłościowego. Spadkobierca dłużnika ma prawo brać udział w postępowaniu wszczętym za życia dłużnika (tj. postępowaniu, w którym ogłoszono upadłość dłużnika za jego życia). Przy czym należy zauważyć, iż jest to prawo spadkobiercy, a nie jego obowiązek. Bowiem w sytuacji, gdy spadkobierca dłużnika nie jest zainteresowany uczestnictwem w postępowaniu, to sędzia-komisarz powoła kuratora na wniosek syndyka lub też z urzędu (kurator ten obowiązany jest działać do chwili prawomocnego zakończenia postępowania).

Jak wskazuje się nadto w literaturze, w odniesieniu do postępowania upadłościowego nie istnieje konieczność zawieszenia postępowania do czasu wstąpienia do niego spadkobierców, gdyż sędzia-komisarz po śmierci upadłego powinien, w przypadku gdy znany jest mu krąg spadkobierców, z urzędu wystąpić z zapytaniem, czy spadkobiercy zgłaszają swój udział w postępowaniu upadłościowym, zaś w przypadku odmowy ustanowić kuratora (tak też: A. Malmuk – Cieplak w: Prawo upadłościowe. Komentarz. red. A.J. Witosz. wyd. 2017 Wolters Kluwer)

Wobec powyższego można dostrzec, iż do zapewnienia kontynuacji postępowania upadłościowego po śmierci dłużnika, a wszczętego za jego życia nie jest w zasadzie konieczna jakakolwiek aktywność ze strony wierzyciela.

Wymownym podsumowaniem niniejszego artykułu zdaje się być stwierdzenie, iż wierzyciele powinni mieć świadomość, że ich uprawnienia do dochodzenia swoich należności w postępowaniu upadłościowym nie odchodzą bezpowrotnie wraz z upadłym.

Autor: Mateusz Latosiński, Aplikant adwokacki, Ślązak Zapiór i Wspólnicy, Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych sp. k.

W kancelarii Ślązak, Zapiór i Wspólnicy zajmuje się przede wszystkim stałą obsługą prawną jednostek samorządowych ze szczególnym uwzględnieniem gospodarki lokalowej i zarządzania nieruchomościami. Prowadzi także bieżącą obsługę prawną przedsiębiorców, w tym posiadających status instytutów badawczych. W kręgu jego ścisłych zainteresowań pozostaje prawo spółek handlowych, prawo cywilne (ze szczególnym naciskiem na prawo zobowiązań) oraz prawem samorządu terytorialnego.

Autopromocja

REKLAMA

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Tabela kursów średnich NBP z 29 marca 2024 roku [nr 064/A/NBP/2024]

    Tabela kursów średnich waluty krajowej w stosunku do walut obcych ogłoszona przez NBP 29 marca 2024 roku [nr 064/A/NBP/2024]. Jaki dzisiaj kurs euro? Jakie zmiany w kursach walut?

    Dostęp hurtowy do sieci zbudowanej ze środków KPO/FERC

    Rok 2023 upłynął pod znakiem śledzenia działań Centrum Projektów Polska Cyfrowa (dalej jako „CPPC”), planowaniem zasięgów sieci możliwych do zrealizowania w ramach dofinansowania z budżetu Unii Europejskiej, wzmożoną pracą nad przygotowaniem wniosków o dofinansowanie, cierpliwym oczekiwaniem na ogłoszenie wyników naboru, żeby w końcu – dotrwać do etapu podpisania umowy o dofinansowanie i rozpocząć budowę nowej infrastruktury telekomunikacyjnej. Dla wielu operatorów emocje towarzyszące tym wydarzeniom, jak również powodzenie inwestycji nadal spędzają sen z powiek. Natomiast przed operatorami, którzy sami nie stawali w blokach startowych do konkursu o środki na budowę nowej infrastruktury telekomunikacyjnej, pojawia się pytanie jak będzie wyglądać wspólne funkcjonowanie obu grup w przyszłości.

    Polska ustawa o kryptoaktywach od 30 czerwca 2024 r. Założenia i cel nowych przepisów [omówienie projektu]

    Projekt ustawy o kryptoaktywach ma zaimplementować do krajowych przepisów rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1114 z dnia 31 maja 2023 r. w sprawie rynków kryptoaktywów oraz zmiany rozporządzeń (UE) nr 1093/2010 i (UE) nr 1095/2010 oraz dyrektyw 2013/36/UE i (UE) 2019/1937 (Dz. U. UE. L. z 2023 r. Nr 150, str. 40 z późn. zm.) (dalej: MiCA) określające zasady regulacji i nadzoru emisji, handlu i świadczenia usług związanych z kryptowalutami. Rozporządzenie obowiązuje już od 29 czerwca 2023 r., ale w pełni zacznie być stosowane dopiero w grudniu 2024 r. Projekt ustawy przewiduje wprowadzenie nowych rozwiązań w obszarze sektora rynku kryptoaktywów, mających na celu realizację zadań wynikających z rozporządzenia MiCA, w szczególności w zakresie skutecznego nadzoru i ochrony inwestorów. Według ustawodawcy podjęcie działań zmierzających do realizacji ww. celów zapewni rozwój rynku w perspektywie wieloletniej oraz bezpieczeństwo przez rozszerzenie kompetencji nadzorczych. Za projekt ustawy odpowiada Podsekretarz Stanu Ministerstwa Finansów. 

    Eksport usług do Turcji na nowych zasadach od stycznia 2024

    Eksport usług występuje wówczas, gdy za miejsce świadczenia usług, czyli faktycznego opodatkowania, jest terytorium innego państwa. O miejscu opodatkowania danej usługi decyduje nie miejsce jej faktycznego wykonania, ale wskazane przepisami ustawy o VAT „miejsce jej świadczenia”. Charakterystyką usługi wykonanej poza granice terytorium kraju to takie świadczenie, od którego zobowiązanym do rozliczenia VAT jest zagraniczny nabywca tej usługi. Dla polskiego usługodawcy jest ona wówczas czynnością niepodlegającą opodatkowaniu (NP) w VAT.

    Rozlicz się przez internet. Dzięki usłudze Twój e-PIT szybko i łatwo rozliczysz swój PIT

    Okres rozliczeń rocznych PIT trwa do końca kwietnia. Dzięki usłudze Twój e-PIT udostępnionej przez Ministerstwo Finansów w e-Urzędzie Skarbowym (e-US) możesz szybko i wygodnie rozliczyć swój PIT. Zwłaszcza jeśli masz Profil Zaufany. Jeśli nie masz – założysz go od ręki.

    PIT 2024. Czy można rozliczyć podatki bez Profilu Zaufanego?

    Sezon rozliczeń podatkowych jest w pełni. Dzięki usłudze e-PIT dostępnej na stronie Ministerstwa Finansów, możesz  szybko rozliczyć swój PIT. Resort zaleca, aby z rozliczeniem nie zwlekać.

    Co można sobie odliczyć od podatku 2024? Z jakich ulg podatkowych można skorzystać w rozliczeniu PIT?

    Co można odliczyć z podatku PIT? Z jakich ulg podatkowych można skorzystać w rozliczeniu w 2024 roku?

    Kto może wyjechać do sanatorium z ZUS-em w 2024 roku? Jak uzyskać skierowanie? Ile trzeba czekać?

    Nie tylko Narodowy Fundusz Zdrowia kieruje do miejscowości uzdrowiskowych, ale także Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Z leczenia może skorzystać każdy ubezpieczony, który jest zagrożony utratą zdolności do pracy. Warunkiem jest jednak, by rehabilitacja poprawiła rokowania stanu zdrowia i przyczyniła się do powrotu do aktywności zawodowej.

    Limit pomocy de minimis dla MŚP 2024 - podwyżka od 1 maja

    Ministerstwo Finansów przygotowało projekt rozporządzenia, na podstawie którego MŚP nadal udzielana będzie pomoc de minimis w formie gwarancji BGK spłaty kredytu lub innego zobowiązania - napisał resort w OSR do projektu. Rozporządzenie wdroży w życie unijne przepisy wprowadzające nowy wyższy limit takiej pomocy dla jednego przedsiębiorstwa w ciągu 3 lat.

    Ulga sponsoringowa a koszty uzyskania przychodów z zysków kapitałowych

    Po koniec 2023 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że podmioty osiągające przychody z zysków kapitałowych również mogą odliczać koszty wspierania sportu, edukacji i kultury, na podstawie art. 18ee, niezależnie od tego czy koszty te zostaną przyporządkowane do przychodów z zysków kapitałowych czy pozostałych przychodów.

    REKLAMA