REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Odpowiedzialność członków zarządu za zobowiązania podatkowe spółki kapitałowej

Hanna Szarejko
radca prawny
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

W postępowaniach sądowoadministracyjnych przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Warszawie, w której reprezentowałam dwóch członków zarządu spółki kapitałowej zapadły w maju 2012 r. cztery precedensowe wyroki w sprawach dotyczących odpowiedzialności członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością za zobowiązania podatkowe w PDOP i VAT.

Wyroki te przede wszystkim przełamują dotychczasową linię orzeczniczą WSA, NSA i SN, a tym samym mogą stanowić istotną informację dla podatników oczekujących rozstrzygnięć sądowych w analogicznych sprawach zawisłych przed sądami administracyjnymi (podatkowe) i powszechnymi (należności wobec ZUS),

Autopromocja

Ponadto z uwagi na uwzględnienie przez WSA w Warszawie podniesionych przeze mnie zarzutów: naruszenia zasady lex retro non agit oraz niekonstytucyjności przepisu przejściowego z art. 8 ustawy z dnia 7 listopada 2008 r. zmieniającej ordynację podatkową z dniem 01.01.2009 r., stanowią novum w interpretacji tego przepisu przejściowego.

Wyroki zapadły w kontekście przepisu przejściowego z art. 8 ustawy z dnia 7 listopada 2008 r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z dnia 28 listopada 2008 r.).

Dotychczas zarówno organy podatkowe jak i wojewódzkie sądy administracyjne; interpretując a contrario przepis przejściowy z art. 8 ustawy z dnia 7 listopada 2008r. zmieniającej ordynację podatkową z dniem 01.01.2009 r., błędnie przyjmowały, że - w przeciwieństwie do innych osób trzecich odpowiedzialnych podatkowo z art. 112, 114a i art. 115 § 1 OP wyraźnie wskazanych w art. 8 ustawy zmieniającej - wobec członków zarządu spółek kapitałowych odpowiedzialnych podatkowo z art. 116 § 2 OP i pełniących swe funkcje przed 01.01.2009 r. na podstawie art.10 ustawy zmieniającej ma zastosowanie art.116 § 2 op w nowym brzmieniu nadanym nowelą.

Skutkiem takiej interpretacji organów podatkowych było ustalenie, że członkowie zarządu spółki kapitałowej pełniący swe funkcje przed datą 01.01.2009 r. odpowiadają za zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, których termin płatności upływał w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu, a nie za zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, które powstały w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

 

Stan prawny przed i po 1 stycznia 2009 r.

 

Przepis art. 116 ordynacji podatkowej, stanowiący podstawę odpowiedzialności członków zarządu spółki kapitałowej za jej zobowiązania podatkowe, w brzmieniu od 1997 roku do nowelizacji, wprowadzonej z dniem 01.01.2009 r. miał następującą treść:

       2005.01.14        tekst jednolity  Dz.U.2005.8.60

Art. 116.
 § 1. Za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji, spółki akcyjnej lub spółki akcyjnej w organizacji odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub w części bezskuteczna, a członek zarządu:
  1)  nie wykazał, że:
a)  we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie zapobiegające ogłoszeniu upadłości (postępowanie układowe) albo
b)  niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości lub niewszczęcie postępowania zapobiegającego ogłoszeniu upadłości (postępowania układowego) nastąpiło bez jego winy;

  2)  nie wskazuje mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części.

§ 2. Odpowiedzialność członków zarządu, określona w § 1, obejmuje zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, które powstały w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu.

 

Z dniem 01.01.2009 r. ustawodawca diametralnie zmienił krąg podmiotowy osób odpowiedzialnych za te zobowiązania, wskazując w § 2 n/w przepisu, że odpowiedzialnymi członkami zarządu w spółce kapitałowej są inne - niż dotychczas - osoby; a mianowicie wyłącznie ci członkowie zarządu, za kadencji, których upłynął termin płatności podatków oraz zaległości z art. 52 ordynacji podatkowej powstałe w czasie pełnienia funkcji.

 

           

2009.01.01        zmiana Dz.U.2008.209.1318      art. 1

Art. 116. § 1. Za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji, spółki akcyjnej lub spółki akcyjnej w organizacji odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub w części bezskuteczna, a członek zarządu:

        1)  nie wykazał, że:

     a)  we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie zapobiegające ogłoszeniu upadłości (postępowanie układowe) albo

b)  niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości lub niewszczęcie postępowania zapobiegającego ogłoszeniu upadłości (postępowania układowego) nastąpiło bez jego winy;

  2)  nie wskazuje mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części.

§ 2.  Odpowiedzialność członków zarządu obejmuje zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, których termin płatności upływał w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu, oraz zaległości wymienione w art. 52 powstałe w czasie pełnienia obowiązków członka zarządu.

 

 

Powyższa zmiana zasad odpowiedzialności członków zarządu spółek kapitałowych dokonana została przez ustawodawcę n/w nowelą:

 

Dz.U.2008.209.1318

USTAWA z dnia 7 listopada 2008 r.

o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw1)

(Dz. U. z dnia 28 listopada 2008 r.)

Art. 1. W ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, z późn. zm.2)) wprowadza się następujące zmiany:

 

27)  w art. 116 § 2 otrzymuje brzmienie:

"§ 2.     Odpowiedzialność członków zarządu obejmuje zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, których termin płatności upływał w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu, oraz zaległości wymienione w art. 52 powstałe w czasie pełnienia obowiązków członka zarządu.";

Art. 8. Do odpowiedzialności podatkowej osób trzecich za zaległości podatkowe powstałe przed dniem wejścia w życie ustawy stosuje się art. 112, 114a i art. 115 § 1 ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy.

Art. 9. Do wykonywania decyzji doręczonych przed dniem wejścia w życie ustawy stosuje się przepisy ustaw zmienianych w art. 1 i 2 w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy.

Art. 10. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2009 r.

 

ZARZUTY SKARGI NA DECYZJE PODATKOWE

I PRZEDMIOT ROZSTRZYGNIĘCIA WSA W WARSZAWIE:

 

Istotą sprawy w prowadzonych przeze mnie postępowaniach sądowoadministracyjnych przed WSA w Warszawie było ustalenie, która z w/w różnych zasad odpowiedzialności (powstanie zobowiązania czy termin płatności podatku) ma zastosowanie do członków zarządu spółki kapitałowej, którzy:

 

a)    pełnili swe funkcje w dacie, gdy upływał termin płatności podatku VAT i PDOP,

 

b)    jednak nie pełnili funkcji w zarządzie wcześniej tj. nie byli członkami zarządu spółki kapitałowej w dacie powstania tych zobowiązań podatkowych.

 

Organa podatkowe stały na stanowisku, że - w przeciwieństwie do innych osób trzecich odpowiedzialnych podatkowo z art. 112, 114a i art. 115 § 1 OP wyraźnie wskazanych w art. 8 ustawy zmieniającej - wobec członków zarządu spółek kapitałowych odpowiedzialnych podatkowo z art. 116 § 2 OP i pełniących swe funkcje przed 01.01.2009 r. na podstawie art.10 ustawy zmieniającej ma zastosowanie art. 116 § 2 op w nowym brzmieniu nadanym nowelą i stosując wykładnię językową wydawały decyzje o odpowiedzialności podatkowej tych członków zarządu, za kadencji, których upływał termin zapłaty podatków, choć niepełniących swych funkcji wcześniej tj. w dacie powstania zobowiązań tych zobowiązań podatkowych w PDOP i VAT.

 

 

Broniąc członków zarządu; w treści wniesionej przeze mnie skargi - celem zobrazowania, jaki skutek prawny ma zastosowanie w/w nowych zasad odpowiedzialności (termin zapłaty podatku) do członków zarządu pełniących swe funkcje przed wejściem w życie nowelizacji - obok niżej opisanych zarzutów, przedstawiłam przed sądem administracyjnym poniższą konstatację:

Gdyby hipotetycznie przyjąć, że zmieniony z dniem 01.01.2009 r. przepis art. 116 § 2 ordynacji podatkowej stosuje się wobec członków zarządu pełniących swe funkcje w spółkach kapitałowych przed 01.01.2009 r., to powyższe prowadziłoby do - kuriozalnego i sprzecznego z zasadą demokratycznego państwa prawa z art.2 Konstytucji RP - wniosku, że te osoby pełniące funkcje np. w latach 2004-2008 nie znały zasad swojej odpowiedzialności ukształtowanej przez ustawodawcę dopiero w roku 2009 inaczej (termin zapłaty podatku) niż w okresie, gdy podejmowały one decyzję o objęciu mandatu (termin powstania zobowiązania).

 

WSA w Warszawie w czterech orzeczeniach uwzględnił podniesione przeze mnie n/w zarzuty:

 

a)   naruszenia art. 120 OP poprzez zastosowanie do oceny stanu faktycznego zaistniałego w roku 2008 materialnoprawnego przepisu art. 116 § 2 OP obowiązującego od dnia 01.01.2009 r. czyli naruszenie zasady LEX RETRO NON AGIT.

b)   naruszenia art. 120 OP poprzez błędną - opartą na niewłaściwej wykładni a contrario - interpretację przepisów art.8 jako przepisów przejściowych ustawy o zmianie ustawy ordynacja podatkowa (...) z dnia 07.11.2008 r. w zakresie ustalenia daty wejścia w życie zmienionego przepisu art. 116 § 2 OP i sprzecznego z art.120 OP uznania, że - wobec milczenia ustawodawcy (pominięcie w art.8 ustawy nowelizującej przepisu art.116 OP w zakresie nakazu stosowania poprzednich - obowiązujących przed wejściem w życie noweli - przepisów kształtujących odpowiedzialność członków zarządu wobec członków zarządu pełniących swe funkcje przed zmianą zasad tj. przed dniem 01.01.2009 r.) - rzekomo należy stosować te zmienione przepisy wstecz tj. w stosunku do tych członków zarządu, którzy pełnili swe funkcje przed dniem 01.01.2009 r. i tym samym nie byli świadomi grożącej im odpowiedzialności ukształtowanej przez ustawodawcę odmiennie po zakończeniu przez nich kadencji (vide nowela ustawy OP zmieniająca zasady odpowiedzialności).

 

W ustawie nowelizującej ordynację podatkową (Dz.U.2008.209.1318) nie zamieszczono przepisów intertemporalnych zmieniających zasadę niedziałania nowego prawa wstecz; nota bene taki ewentualny nakaz ustawodawcy, aby stosować ten zmieniony przepis art. 116 § 2 ordynacji podatkowej retroaktywnie tj. w stosunku do osób, które pełniły funkcje w zarządzie przed datą 01.01.2009 r. byłby niekonstytucyjny jako naruszający zasadę demokratycznego państwa prawa: LEX RETRO NON AGIT.

 

WSA w Warszawie uwzględnił zarzuty niekonstytucyjności i uznał za słuszną przedstawioną przeze mnie interpretację przepisów przejściowych; czyli stanął na stanowisku, że przepis art. 116 § 2 ordynacji podatkowej ustanawiający zasady odpowiedzialności osób trzecich za zobowiązania spółki kapitałowej jest przepisem prawa materialnego, a nie proceduralnego i wobec powyższego dokonana ostatnią nowelizacją diametralna zmiana zasad odpowiedzialności - i tym samym kręgu podmiotowego - członków zarządu odpowiedzialnych za zobowiązania spółki z o.o. - ma zastosowanie do zobowiązań podatkowych, których termin płatności przypadł po 1 stycznia 2009 r. jako wskazanej w art. 10 dacie wejścia w życie Ustawy z dnia 7 listopada 2008 r. o zmianie ustawy ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw.

 

Z wydanych orzeczeń wynika, że mająca zastosowanie do stanu faktycznego w 2008 roku zasada odpowiedzialności członka zarządu za zobowiązania spółki kapitałowej (które powstały w dacie pełnienia funkcji) nie została zmieniona i jako przepis prawa materialnego nadal ma zastosowanie do tych członków zarządu spółek kapitałowych, którzy sprawowali swój mandat od dnia wejścia w życie ordynacji podatkowej tj. od dnia 1 stycznia 1998 r. do dnia 31 grudnia 2008 r.

 

Wyroki WSA w Warszawie omawiane w tekście - sygnatury akt:

III SA/Wa 2429/11 z 18 maja 2012 r.,

III SA/Wa 2430/11 z 18 maja 2012 r.,

III SA/Wa 2403/11 z 22 maja 2012 r.,

III SA/Wa 2404/11 z 22 maja 2012 r..

 

 


Hanna Szarejko
, radca prawny

 

 

 

www.pierwszaprawna.pl

hanna.szarejko@pierwszaprawna.pl

tel. 501 678 246

 

Autopromocja

REKLAMA

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Dostęp hurtowy do sieci zbudowanej ze środków KPO/FERC

    Rok 2023 upłynął pod znakiem śledzenia działań Centrum Projektów Polska Cyfrowa (dalej jako „CPPC”), planowaniem zasięgów sieci możliwych do zrealizowania w ramach dofinansowania z budżetu Unii Europejskiej, wzmożoną pracą nad przygotowaniem wniosków o dofinansowanie, cierpliwym oczekiwaniem na ogłoszenie wyników naboru, żeby w końcu – dotrwać do etapu podpisania umowy o dofinansowanie i rozpocząć budowę nowej infrastruktury telekomunikacyjnej. Dla wielu operatorów emocje towarzyszące tym wydarzeniom, jak również powodzenie inwestycji nadal spędzają sen z powiek. Natomiast przed operatorami, którzy sami nie stawali w blokach startowych do konkursu o środki na budowę nowej infrastruktury telekomunikacyjnej, pojawia się pytanie jak będzie wyglądać wspólne funkcjonowanie obu grup w przyszłości.

    Polska ustawa o kryptoaktywach od 30 czerwca 2024 r. Założenia i cel nowych przepisów [omówienie projektu]

    Projekt ustawy o kryptoaktywach ma zaimplementować do krajowych przepisów rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1114 z dnia 31 maja 2023 r. w sprawie rynków kryptoaktywów oraz zmiany rozporządzeń (UE) nr 1093/2010 i (UE) nr 1095/2010 oraz dyrektyw 2013/36/UE i (UE) 2019/1937 (Dz. U. UE. L. z 2023 r. Nr 150, str. 40 z późn. zm.) (dalej: MiCA) określające zasady regulacji i nadzoru emisji, handlu i świadczenia usług związanych z kryptowalutami. Rozporządzenie obowiązuje już od 29 czerwca 2023 r., ale w pełni zacznie być stosowane dopiero w grudniu 2024 r. Projekt ustawy przewiduje wprowadzenie nowych rozwiązań w obszarze sektora rynku kryptoaktywów, mających na celu realizację zadań wynikających z rozporządzenia MiCA, w szczególności w zakresie skutecznego nadzoru i ochrony inwestorów. Według ustawodawcy podjęcie działań zmierzających do realizacji ww. celów zapewni rozwój rynku w perspektywie wieloletniej oraz bezpieczeństwo przez rozszerzenie kompetencji nadzorczych. Za projekt ustawy odpowiada Podsekretarz Stanu Ministerstwa Finansów. 

    Eksport usług do Turcji na nowych zasadach od stycznia 2024

    Eksport usług występuje wówczas, gdy za miejsce świadczenia usług, czyli faktycznego opodatkowania, jest terytorium innego państwa. O miejscu opodatkowania danej usługi decyduje nie miejsce jej faktycznego wykonania, ale wskazane przepisami ustawy o VAT „miejsce jej świadczenia”. Charakterystyką usługi wykonanej poza granice terytorium kraju to takie świadczenie, od którego zobowiązanym do rozliczenia VAT jest zagraniczny nabywca tej usługi. Dla polskiego usługodawcy jest ona wówczas czynnością niepodlegającą opodatkowaniu (NP) w VAT.

    Rozlicz się przez internet. Dzięki usłudze Twój e-PIT szybko i łatwo rozliczysz swój PIT

    Okres rozliczeń rocznych PIT trwa do końca kwietnia. Dzięki usłudze Twój e-PIT udostępnionej przez Ministerstwo Finansów w e-Urzędzie Skarbowym (e-US) możesz szybko i wygodnie rozliczyć swój PIT. Zwłaszcza jeśli masz Profil Zaufany. Jeśli nie masz – założysz go od ręki.

    PIT 2024. Czy można rozliczyć podatki bez Profilu Zaufanego?

    Sezon rozliczeń podatkowych jest w pełni. Dzięki usłudze e-PIT dostępnej na stronie Ministerstwa Finansów, możesz  szybko rozliczyć swój PIT. Resort zaleca, aby z rozliczeniem nie zwlekać.

    Co można sobie odliczyć od podatku 2024? Z jakich ulg podatkowych można skorzystać w rozliczeniu PIT?

    Co można odliczyć z podatku PIT? Z jakich ulg podatkowych można skorzystać w rozliczeniu w 2024 roku?

    Kto może wyjechać do sanatorium z ZUS-em w 2024 roku? Jak uzyskać skierowanie? Ile trzeba czekać?

    Nie tylko Narodowy Fundusz Zdrowia kieruje do miejscowości uzdrowiskowych, ale także Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Z leczenia może skorzystać każdy ubezpieczony, który jest zagrożony utratą zdolności do pracy. Warunkiem jest jednak, by rehabilitacja poprawiła rokowania stanu zdrowia i przyczyniła się do powrotu do aktywności zawodowej.

    Limit pomocy de minimis dla MŚP 2024 - podwyżka od 1 maja

    Ministerstwo Finansów przygotowało projekt rozporządzenia, na podstawie którego MŚP nadal udzielana będzie pomoc de minimis w formie gwarancji BGK spłaty kredytu lub innego zobowiązania - napisał resort w OSR do projektu. Rozporządzenie wdroży w życie unijne przepisy wprowadzające nowy wyższy limit takiej pomocy dla jednego przedsiębiorstwa w ciągu 3 lat.

    Ulga sponsoringowa a koszty uzyskania przychodów z zysków kapitałowych

    Po koniec 2023 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że podmioty osiągające przychody z zysków kapitałowych również mogą odliczać koszty wspierania sportu, edukacji i kultury, na podstawie art. 18ee, niezależnie od tego czy koszty te zostaną przyporządkowane do przychodów z zysków kapitałowych czy pozostałych przychodów.

    Rozrachunki w księgowości wsparte sztuczną inteligencją. Nadchodzi nowe

    Czy sztuczna inteligencja może wspomóc księgowym w rozrachunkach? Dzięki wykorzystaniu mechanizmów sztucznej inteligencji programy księgowe pozwalają na dużą automatyzację procesów w tym zakresie.

    REKLAMA