Upadłość spółki a odpowiedzialność zarządu

Jedną z podstawowych zasad we wszystkich spółkach jest zakres bezpośredniej odpowiedzialności osób na co dzień zarządzających spółką. W każdej umowie spółki organy spółki muszą być wyraźnie określone. Osoby prowadzące sprawy spółki są jednocześnie odpowiedzialne za sprawy spółki, a w przypadku niewłaściwego zarządu, w tym upadłości spółki, jedynie one mogą zostać pociągnięte do osobistej odpowiedzialności.

- spółce z ograniczoną odpowiedzialnością i spółce akcyjnej za zobowiązania spółki odpowiada zarząd (wyjątkiem jest odpowiedzialność udziałowców w sp. z o.o. w tzw. organizacji).

Dłużnik w procesie upadłości (restrukturyzacji) firmy. Jak się bronić przed ostatecznym bankructwem?

Członkowie zarządów w spółkach kapitałowych odpowiadają całym swym majątkiem jedynie w sytuacjach wyjątkowych, ale czy na pewno? Kodeks Spółek Handlowych bardzo jasno definiuje zakres i warunki, w których członków zarządu można pociągnąć do osobistej odpowiedzialności za zobowiązania spółki. Niestety ta oczywistość sytuacji często jest niedopasowana do rzeczywistości. Jeżeli nastąpi utrata płynności finansowej i brak regulacji składek ZUS za pracowników, nawet na krótki okres, jest niemal pewne, że ZUS będzie próbował obciążyć członków zarządu za niepłacenie składek przez spółkę. Jeżeli na skutek inwestycji i konieczności dokończenia jakiejś transakcji zapłata VAT będzie wstrzymana na 3 miesiące, a jej wartość będzie większa niż 7 tysięcy miesięcznie, oznaczać to będzie pociągnięcie członków zarządu do osobistej odpowiedzialności karnej z tytułu wyłudzenia podatku, poprzez jego niezapłacenie w terminie! Jeżeli na skutek braku zwrotu VAT od US w szybkim terminie – kontrola w związku ze zwrotem VAT może być przeciągana latami – spółka popadnie w tarapaty finansowe i nie zgłosi upadłości (co oczywiście byłoby często absurdem w takiej sytuacji) członkowie zarządu spółki mogą zostać pociągnięci do osobistej odpowiedzialności. Jeżeli spółka ponosi koszty nabywając towary lub usługi od firmy, która ma sfałszowane dokumenty i nie została zgłoszona jako jednostka prowadząca działalność gospodarcza w celu niepłacenia podatków, koszty takie zostają wykreślone jako koszty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, co często powoduje konieczność zapłaty olbrzymiego podatku dochodowego wraz z odsetkami. Brak możliwości zapłaty takiego podatku skutkuje ogłoszeniem upadłości spółki, a często przeniesieniem odpowiedzialności na członków zarządu spółki, ponieważ aktywa spółki w momencie złożenia wniosku o upadłość spółki były mniejsze niż jej zobowiązania.

Zwróćmy uwagę, że podane wyżej wyrywkowe przykłady sytuacji niezawinionych przez zarządy spółek mogą, a jakże często są powodem przeniesienia odpowiedzialności osobistej na członków zarządu. W takiej sytuacji wydaje się za rozsądne „przygotowanie się” do roli odpowiedzialnego członka zarządu przed podjęciem tej funkcji lub dokonać pewnych zapisów w umowie spółki, a później w sposób umiejętny bronić swojej pozycji, bowiem ponoszenie odpowiedzialności osobistej w Polsce jest niezwykle bolesne i długotrwałe.

Autor: Dr n.prawnych Roman Ziembiński

Polecamy: IFK Platforma Księgowych i Kadrowych

Podyskutuj o tym na naszym FORUM