REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jakie są skutki wystąpienia wspólnika ze spółki jawnej i sprzedaży udziału

Rafał Styczyński
Doradca podatkowy, prawnik, ekspert w dziedzinie podatków.
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Jak długo wspólnik występujący ze spółki jawnej musi kontynuować prowadzenie działalności gospodarczej (którą po wystąpieniu ze spółki prowadzi samodzielnie), aby nie wystąpił obowiązek zapłaty podatku dochodowego z remanentu likwidacyjnego? Jakie będą skutki podatkowe, gdy wspólnik otrzyma zwrot wkładów od spółki, a jakie w przypadku sprzedaży udziałów na rzecz osób trzecich?

rada

Autopromocja

W przypadku gdy odchodzący wspólnik kontynuuje prowadzenie działalności, nie jest zobowiązany do zapłaty podatku od remanentu likwidacyjnego. Przepisy nie określają też minimalnego terminu do kontynuacji działalności przez określony czas, aby nie płacić tego podatku. Przychody otrzymane z tytułu zwrotu wkładów w spółce osobowej są zwolnione z podatku do wysokości wkładów wniesionych do spółki osobowej. Kwestia opodatkowania nadwyżki wypracowanej przez wspólników wywołuje kontrowersje w opiniach organów podatkowych. W przypadku przeniesienia (sprzedaży) udziału na rzecz osób trzecich u wspólnika powstanie przychód z tytułu praw majątkowych. Przychód ten należy rozliczyć w zeznaniu rocznym i opodatkować z innymi dochodami opodatkowanymi według skali podatkowej. Szczegóły - w uzasadnieniu.

uzasadnienie

Przypomnijmy, że do opodatkowania uzyskiwanych dochodów przez wspólników spółki jawnej ma zastosowanie ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych. Spółka ta nie ma bowiem osobowości prawnej. Oznacza to, że dochody z udziału w spółce należy opodatkować osobno u każdego wspólnika w stosunku do jego udziału w zysku. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku są równe (art. 8 ust. 1-2 updof). Pytanie Czytelnika dotyczy skutków podatkowych wystąpienia wspólnika ze spółki oraz przekazania (sprzedaży) udziału. Przedstawiamy je kolejno.

Wystąpienie wspólnika ze spółki

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Ustalenie udziału wspólnika

Wystąpienie wspólnika ze spółki jawnej powoduje obowiązek rozliczenia się z byłym wspólnikiem (art. 65 § 1 k.s.h.). Rozliczenie poprzedza ustalenie wartości udziału kapitałowego wspólnika. Ustalenie wartości udziału następuje przez sporządzenie osobnego bilansu, który uwzględnia wartość zbywczą majątku spółki, czyli wartość jej majątku w obrocie prawnym i gospodarczym. Oznacza to, że dokonanie wyceny majątku spółki jawnej powinno nastąpić według cen rynkowych. W tym zakresie nie ma znaczenia, że niektóre składniki tego majątku zostały już całkowicie zamortyzowane. Sporządzony bilans powinien uwzględnić wszystkie składniki materialne i niematerialne, które mają wartość wymierną w pieniądzu. Jeżeli ustalony udział kapitałowy występującego wspólnika przy rozliczeniu wykazuje wartość ujemną, jest on obowiązany wyrównać spółce przypadającą na niego brakującą wartość (art. 65 § 4 k.s.h.). Wyjątek stanowi sytuacja, w której na mocy umowy spółki wspólnik jest zwolniony od udziału w stratach (art. 51 § 3 k.s.h.).

Ustalony w opisany sposób udział kapitałowy należy wypłacić wspólnikowi w pieniądzu.

Sporządzenie remanentu likwidacyjnego

Jeżeli wspólnik będący osobą fizyczną występuje ze spółki osobowej i nie zamierza kontynuować działalności gospodarczej samodzielnie lub w ramach innej spółki osobowej, traktowany jest jako osoba fizyczna likwidująca działalność gospodarczą. Taki wspólnik zobowiązany jest do ustalenia dochodu z remanentu likwidacyjnego i zapłaty 10% zryczałtowanego podatku (art. 24 ust. 3 w zw. z art. 44 ust. 4 updof).

Sytuacja wygląda inaczej, jeżeli występujący ze spółki jawnej wspólnik nie likwiduje działalności gospodarczej, ale zamierza ją prowadzić w innej formie (co ma miejsce w tym przypadku). Wówczas nie należy ustalać wskaźnika rentowności oraz płacić 10% zryczałtowanego podatku dochodowego. O likwidacji działalności gospodarczej nie decyduje bowiem samo wystąpienie ze spółki (podatnikiem podatku dochodowego w spółce jawnej jest wspólnik, a nie spółka), lecz brak dalszej możliwości osiągania przychodów z działalności gospodarczej.

Organy podatkowe potwierdzają powyższe stanowisko. W piśmie z 20 marca 2007 r. Naczelnika Urzędu Skarbowego w Radomsku (sygn. I/415/Z-6/07) czytamy:

(...) Likwidacja działalności gospodarczej na tle ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pojmowana jest jako całkowite wygaśnięcie źródła przychodu. Nie ma natomiast znaczenia zmiana formy organizacyjno-prawnej, w jakiej źródło funkcjonuje, ani też konkretny rodzaj aktywności ekonomicznej podatnika. W szczególności nie stanowi likwidacji działalności gospodarczej zmiana formy organizacyjno-prawnej, która w przypadku osób fizycznych podlegających podatkowi dochodowemu może polegać na przekształceniu przedsiębiorstwa jednoosobowego w spółkę cywilną, lub wystąpienie wspólnika ze spółki i kontynuowanie działalności w formie jednoosobowego przedsiębiorstwa.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Opodatkowanie zwrotu wkładów i osiągniętego zysku

Przychody otrzymane w związku ze zwrotem wkładów w spółce jawnej (osobowej) do wysokości wkładów wniesionych do spółki osobowej są zwolnione z podatku (art. 21 ust. 1 pkt 50 updof). Opodatkowanie „zysku” (nadwyżki nad wniesionymi wkładami) wypracowanego przez wspólników z prowadzenia działalności gospodarczej w formie spółki jawnej wywołuje zaś kontrowersje. Większość organów podatkowych do zwróconego wkładu stosuje zwolnienie z art. 21 ust. 1 pkt 50 updof, a pozostałej kwoty, która już podlegała opodatkowaniu, nie opodatkowuje. Przykładowo w piśmie z 25 maja 2006 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego Łódź-Widzew (sygn. IX-005/167/ /2/K/06) stwierdził:

(...) Biorąc pod uwagę powyższe, wystąpienie wspólnika ze spółki i wiążący się z tym faktem zwrot przypadającego temu wspólnikowi (czyli Pani) majątku spółki nie skutkuje powstaniem u niego przychodu podlegającego opodatkowaniu, pod warunkiem że dochody uzyskane dla spółki w czasie jej trwania podlegały opodatkowaniu w każdym roku podatkowym. Zobowiązanie występującego ze spółki wspólnika do uiszczenia podatku dochodowego od spłaty udziału w majątku spółki oznaczałoby opodatkowanie już wcześniej opodatkowanego dochodu. (...)

Stanowisko to potwierdza również orzecznictwo sądów. Na przykład w wyroku z 7 października 2004 r. (sygn. akt FSK 594/04) NSA orzekł:

Wystąpienie wspólnika ze spółki i wiążący się z tym faktem zwrot przypadającego temu wspólnikowi majątku spółki nie skutkuje powstaniem u niego przychodu podlegającego opodatkowaniu. Zobowiązanie występującego ze spółki wspólnika do uiszczenia podatku dochodowego od spłaty udziału w majątku spółki oznaczałoby opodatkowanie już wcześniej opodatkowanego majątku.

Część organów podatkowych zajmuje jednak w tej sprawie niekorzystne stanowisko. Przykładem może być pismo Naczelnika Urzędu Skarbowego w Piotrkowie Trybunalskim z 27 kwietnia 2007 r. (sygn. US I/1-415/6/2007).

Tak więc w omawianej kwestii brak jest jednoznacznego stanowiska organów podatkowych. Dlatego warto wystąpić do właściwego Dyrektora Izby Skarbowej o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w tym zakresie. Pozwoli to na wyeliminowanie negatywnych konsekwencji w razie sporu z organami podatkowymi. Szerzej na temat skutków wystąpienia wspólnika ze spółki jawnej pisaliśmy w Mk nr 4/2008, str. 82.

Sprzedaż udziału

Przeniesienie (sprzedaż) udziału jest możliwe, gdy transakcja spełnia dwa podstawowe warunki (art. 10 § 1-2 k.s.h.):

• umowa spółki zawiera odpowiednie postanowienie zezwalające na przeniesienie udziału spółki,

• wspólnik przenoszący udział uzyskał pisemną zgodę wszystkich pozostałych wspólników na zbycie udziału.

Wspólnik, który dokonał odpłatnego przeniesienia (zbycia) udziałów w spółce jawnej, uzyskuje przychód z praw majątkowych, określonych w art. 18 updof.

Należy pamiętać, że do przeniesienia (sprzedaży) udziałów na rzecz osób trzecich nie należy stosować art. 21 pkt 50 updof. Przepis ten zwalnia z opodatkowania przychód uzyskany w wyniku zwrotu wkładów w spółce osobowej. Przepis ten nie dotyczy bowiem sytuacji, w której podatnik dokonuje sprzedaży praw i obowiązków z tytułu uczestnictwa w spółce jawnej (decyzja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 10 marca 2006 r., sygn. PBB3-4117/3-0003/2006).

Przychód z przeniesienia (sprzedaży) udziału w spółce może zostać pomniejszony o koszty uzyskania zgodnie z zasadami określonymi w art. 22 updof. Zasadniczo kosztem może być wartość wkładu wniesionego do spółki przez wspólnika, który występuje ze spółki i zbywa udział. Ustalenie tego, czy wartość wniesionego wkładu może być kosztem i w jakim zakresie, zależy od tego, co było przedmiotem wkładu. Kosztem uzyskania przychodu z tytułu zbycia udziału nie będzie np. wkład w postaci wartości pracy na rzecz spółki. Wartość pracy nie może być bowiem kosztem (art. 23 ust. 1 pkt 10 updof). Opodatkować należy kwotę ewentualnej nadwyżki ponad wartość wniesionego wkładu. Przychód ten (nadwyżka ponad wartość wniesionego wkładu) może też zostać pomniejszony o inne wydatki towarzyszące zbyciu udziału, np. wydatki związane z zawarciem umowy w formie aktu notarialnego.

Takie stanowisko poparł również Urząd Skarbowy w Płocku w piśmie z 16 grudnia 2005 r., sygn. 1419/UPO-415-166/05/AS:

(...) podatnik, który jest wspólnikiem spółki jawnej, przenosząc odpłatnie na osobę trzecią prawa i obowiązki wynikające z posiadanych w tej spółce udziałów, osiąga przychód z praw majątkowych. Przychód ten powinien zostać pomniejszony o koszty uzyskania przychodu, zgodnie z zasadami określonymi w art. 22 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W szczególności za koszt uzyskania przychodu w przedmiotowym przypadku należy uznać wartość wkładu wniesionego do spółki przez wspólnika zbywającego udział. Zatem opodatkowaniu będzie podlegała kwota ewentualnej nadwyżki wypłaconego udziału kapitałowego ponad wartość wniesionego wkładu.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Ustalony dochód należy rozliczyć w zeznaniu rocznym. Należy go ująć jako „Prawa autorskie i inne prawa, o których mowa w art. 18 ustawy” i opodatkować z innymi dochodami opodatkowanymi według skali podatkowej. Taki sposób rozliczenia potwierdza w piśmie z 26 lutego 2007 r. (sygn. 1424/2140/4111/415/76/1/06/07/JS) Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Radomiu:

(...) przychód ze sprzedaży osobom trzecim przez wspólnika spółki jawnej udziału w spółce stanowi dla niego przychód z praw majątkowych. Dochodem z tego tytułu będzie różnica pomiędzy przychodem osiągniętym z tytułu odpłatnego zbycia udziału w spółce a kosztami uzyskania przychodów ustalonymi zgodnie z ww. przepisami (art. 22 updof - przyp. red.). Dochód uzyskany z tego źródła podlega kumulacji z dochodami z innych źródeł, uzyskanymi w ciągu roku podatkowego, opodatkowanych wg skali podatkowej. Podatek winien zostać uregulowany w ramach rocznego rozliczenia podatku dochodowego, tj. w terminie do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, w którym uzyskano dochód z praw majątkowych (...)

• art. 18, art. 21 ust. 1 pkt 50, art. 24 ust. 3 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 225, poz. 1673

• art. 10, art. 51, art. 65 ustawy z 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych - Dz.U. Nr 94, poz. 1037; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 208, poz. 1540

Rafał Styczyński

doradca podatkowy

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Monitor Księgowego

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Zwolnienie z podatku Belki. Nowe zasady oszczędzania i inwestowania

    "Jeżeli ktoś osiągnie zysk z lokaty bankowej oraz z inwestycji w fundusze, to limity, będące rodzajem kwoty wolnej od osiągniętego zysku, będą liczone rozdzielnie" – powiedział w piątek minister finansów, Andrzej Domański. Wprowadzane limity stanowią swoistego rodzaju ochronę przed opodatkowaniem dla osiągniętych zysków.

    Opłaty za jednorazowe opakowania plastikowe do żywności - rozliczenia VAT, CIT i PIT w 2024 roku [wyjaśnienia Ministerstwa Finansów]

    W komunikacie z 28 marca 2024 r. Ministerstwo Finansów udzieliło wyjaśnień odnośnie zasad rozliczania opłat pobieranych z tytułu sprzedaży opakowań jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych na napoje lub żywność na gruncie VAT oraz podatków dochodowych. Komunikat ten nie ma formalnego statusu interpretacji podatkowej ani objaśnień podatkowych.

    Tabela kursów średnich NBP z 29 marca 2024 roku [nr 064/A/NBP/2024]

    Tabela kursów średnich waluty krajowej w stosunku do walut obcych ogłoszona przez NBP 29 marca 2024 roku [nr 064/A/NBP/2024]. Jaki dzisiaj kurs euro? Jakie zmiany w kursach walut?

    Dostęp hurtowy do sieci zbudowanej ze środków KPO/FERC

    Rok 2023 upłynął pod znakiem śledzenia działań Centrum Projektów Polska Cyfrowa (dalej jako „CPPC”), planowaniem zasięgów sieci możliwych do zrealizowania w ramach dofinansowania z budżetu Unii Europejskiej, wzmożoną pracą nad przygotowaniem wniosków o dofinansowanie, cierpliwym oczekiwaniem na ogłoszenie wyników naboru, żeby w końcu – dotrwać do etapu podpisania umowy o dofinansowanie i rozpocząć budowę nowej infrastruktury telekomunikacyjnej. Dla wielu operatorów emocje towarzyszące tym wydarzeniom, jak również powodzenie inwestycji nadal spędzają sen z powiek. Natomiast przed operatorami, którzy sami nie stawali w blokach startowych do konkursu o środki na budowę nowej infrastruktury telekomunikacyjnej, pojawia się pytanie jak będzie wyglądać wspólne funkcjonowanie obu grup w przyszłości.

    Polska ustawa o kryptoaktywach od 30 czerwca 2024 r. Założenia i cel nowych przepisów [omówienie projektu]

    Projekt ustawy o kryptoaktywach ma zaimplementować do krajowych przepisów rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1114 z dnia 31 maja 2023 r. w sprawie rynków kryptoaktywów oraz zmiany rozporządzeń (UE) nr 1093/2010 i (UE) nr 1095/2010 oraz dyrektyw 2013/36/UE i (UE) 2019/1937 (Dz. U. UE. L. z 2023 r. Nr 150, str. 40 z późn. zm.) (dalej: MiCA) określające zasady regulacji i nadzoru emisji, handlu i świadczenia usług związanych z kryptowalutami. Rozporządzenie obowiązuje już od 29 czerwca 2023 r., ale w pełni zacznie być stosowane dopiero w grudniu 2024 r. Projekt ustawy przewiduje wprowadzenie nowych rozwiązań w obszarze sektora rynku kryptoaktywów, mających na celu realizację zadań wynikających z rozporządzenia MiCA, w szczególności w zakresie skutecznego nadzoru i ochrony inwestorów. Według ustawodawcy podjęcie działań zmierzających do realizacji ww. celów zapewni rozwój rynku w perspektywie wieloletniej oraz bezpieczeństwo przez rozszerzenie kompetencji nadzorczych. Za projekt ustawy odpowiada Podsekretarz Stanu Ministerstwa Finansów. 

    Eksport usług do Turcji na nowych zasadach od stycznia 2024

    Eksport usług występuje wówczas, gdy za miejsce świadczenia usług, czyli faktycznego opodatkowania, jest terytorium innego państwa. O miejscu opodatkowania danej usługi decyduje nie miejsce jej faktycznego wykonania, ale wskazane przepisami ustawy o VAT „miejsce jej świadczenia”. Charakterystyką usługi wykonanej poza granice terytorium kraju to takie świadczenie, od którego zobowiązanym do rozliczenia VAT jest zagraniczny nabywca tej usługi. Dla polskiego usługodawcy jest ona wówczas czynnością niepodlegającą opodatkowaniu (NP) w VAT.

    Rozlicz się przez internet. Dzięki usłudze Twój e-PIT szybko i łatwo rozliczysz swój PIT

    Okres rozliczeń rocznych PIT trwa do końca kwietnia. Dzięki usłudze Twój e-PIT udostępnionej przez Ministerstwo Finansów w e-Urzędzie Skarbowym (e-US) możesz szybko i wygodnie rozliczyć swój PIT. Zwłaszcza jeśli masz Profil Zaufany. Jeśli nie masz – założysz go od ręki.

    PIT 2024. Czy można rozliczyć podatki bez Profilu Zaufanego?

    Sezon rozliczeń podatkowych jest w pełni. Dzięki usłudze e-PIT dostępnej na stronie Ministerstwa Finansów, możesz  szybko rozliczyć swój PIT. Resort zaleca, aby z rozliczeniem nie zwlekać.

    Co można sobie odliczyć od podatku 2024? Z jakich ulg podatkowych można skorzystać w rozliczeniu PIT?

    Co można odliczyć z podatku PIT? Z jakich ulg podatkowych można skorzystać w rozliczeniu w 2024 roku?

    Kto może wyjechać do sanatorium z ZUS-em w 2024 roku? Jak uzyskać skierowanie? Ile trzeba czekać?

    Nie tylko Narodowy Fundusz Zdrowia kieruje do miejscowości uzdrowiskowych, ale także Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Z leczenia może skorzystać każdy ubezpieczony, który jest zagrożony utratą zdolności do pracy. Warunkiem jest jednak, by rehabilitacja poprawiła rokowania stanu zdrowia i przyczyniła się do powrotu do aktywności zawodowej.

    REKLAMA