REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy kapitalizacja odsetek stanowi koszt podatkowy

Marcin Gawlik
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

W 2004 r. spółka zawarła umowę pożyczki. Zgodnie z jej zapisami odsetki były kapitalizowane w okresach kwartalnych i doliczane do kwoty głównej pożyczki. Odsetki nie były więc wypłacane pożyczkodawcy, lecz podwyższały wartość zobowiązania głównego.

Kapitalizowane odsetki od pożyczki były przez spółkę zaliczane do kosztów uzyskania przychodów już w momencie dokonania kapitalizacji, bez czekania na chwilę ich rzeczywistej zapłaty na rzecz pożyczkodawcy. Niedawno biuro rachunkowe poinformowało nas, że nastąpiła zmiana stanowiska organów podatkowych w kwestii zaliczania do kosztów podatkowych kapitalizowanych odsetek po tym, jak niekorzystny wyrok w tym zakresie wydał NSA w Warszawie. Czy spółka powinna skorygować zeznania podatkowe za lata 2004-2007 oraz złożyć jednocześnie czynny żal w celu uniknięcia odpowiedzialności karnej z Kodeksu karnego skarbowego?

Autopromocja

rada

Przepisy regulujące problematykę kosztów podatkowych związanych z kapitalizacją odsetek nie uległy zmianie od 2004 r., a kapitalizowane zgodnie z umową odsetki są dla spółki kosztem podatkowym już w momencie dokonania kapitalizacji, a nie w momencie faktycznej ich zapłaty. W związku z tym spółka nie będzie musiała dokonywać korekty kosztów za lata ubiegłe oraz składać tzw. czynnego żalu w celu uniknięcia odpowiedzialności karnej skarbowej. Dla uzyskania 100% pewności spółka może oczywiście wystąpić do Ministra Finansów z wnioskiem o udzielenie interpretacji przepisów prawa podatkowego, powołując się na wskazane w wyjaśnieniu argumenty, interpretacje oraz orzeczenia.

uzasadnienie

Kapitalizacja odsetek to działanie, którego efektem jest powiększenie kapitału pożyczki/kredytu o wartość skapitalizowanych odsetek. Mówiąc inaczej, operacja ta polega na przekształceniu zobowiązania z tytułu spłaty odsetek w zobowiązanie z tytułu spłaty części kapitałowej pożyczki/kredytu. W wyniku takiej konwersji zobowiązań należy przyjąć, że kredytobiorca uregulował należne odsetki, zaciągając dodatkową pożyczkę/kredyt.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Organy podatkowe próbują czasem kwestionować prawo do dokonywania kapitalizacji przez pożyczkodawcę, w przypadku gdy nie jest on instytucją kredytową. Stosownie do zapisów Kodeksu cywilnego od zaległych odsetek można bowiem żądać odsetek za opóźnienie dopiero od chwili wytoczenia o nie powództwa, chyba że po powstaniu zaległości strony zgodziły się na doliczenie zaległych odsetek do dłużnej sumy. Przepis ten ustanawia zakaz tzw. anatocyzmu, czyli pobierania odsetek od odsetek. Ograniczenie to nie dotyczy jednak pożyczek długoterminowych udzielanych przez instytucje kredytowe. Przepis ten usytuowany jest w Dziale II regulującym skutki niewykonania zobowiązania, co wskazuje, że w opisanym zakazie mamy do czynienia tylko z odsetkami od zaległości. W razie zawarcia takiego warunku w umowie pożyczki dokonywanie kapitalizacji odsetek przez pożyczkodawcę nie powinno być w tej sytuacji kwestionowane (w przypadku pożyczkodawcy będącego bankiem nie ma co do tego żadnych wątpliwości).

Wspomniane w zapytaniu orzeczenie to najprawdopodobniej wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 11 lipca 2006 r., sygn. akt II SA/Wa 1405/06, w którym sąd stwierdził, że:

skoro art. 16 ust. 1 pkt 10 lit. a) stanowi o wydatkach, to skapitalizowane odsetki powinny stanowić koszty uzyskania przychodów w momencie ich spłaty.

Podobnie wypowiedział się zresztą już wcześniej NSA w wyroku z 3 marca 2001 r., sygn. akt I SA/Łd 685/01. Zaakceptowanie takiego (w opinii autora - całkowicie błędnego) stanowiska prowadziłoby w istocie do sytuacji, gdy w wyniku kapitalizacji przychód u pożyczkodawcy powstałby w momencie kapitalizacji, zaś rozpoznanie kosztu u pożyczkobiorcy zostałoby odroczone w czasie.

Zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych do kosztów uzyskania przychodów nie należy zaliczać naliczonych, lecz niezapłaconych albo umorzonych odsetek od pożyczek/kredytów (art. 16 ust. 1 pkt 11 updop). Kosztami podatkowymi nie są także wydatki na spłatę pożyczek/kredytów, z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek/kredytów (art. 16 ust. 1 pkt 10 lit. a) updop). Tak więc skapitalizowane odsetki są kosztem podatkowym. Przepisy nie dają jednak dostatecznie jasnej i bezpośredniej odpowiedzi, czy skutek ten następuje już w momencie dokonania kapitalizacji.

Odpowiedź tę można jednak uzyskać pośrednio, analizując zacytowane zapisy. Skoro po dokonaniu kapitalizacji odsetki należy traktować jako część kwoty głównej pożyczki, to wówczas, będąc częścią tej kwoty, nie mogą stanowić kosztu w momencie spłaty. Wydatki na spłatę pożyczki kredytu nie są kosztem podatkowym, o czym wyraźnie stanowi przepis. Ostatnim momentem, gdy skapitalizowane odsetki nie stanowią jeszcze części kwoty głównej pożyczki/kredytu, jest właśnie sam moment ich kapitalizacji. Gdyby nie można było zaliczyć skapitalizowanych odsetek do kosztów uzyskania przychodów już w momencie ich kapitalizacji, nie mogłyby one stanowić kosztów podatkowych w ogóle, co przecież jest wyraźnie sprzeczne z zacytowanymi na wstępie przepisami. Dodatkowo, gdyby przyjąć tak jak NSA w wyroku powyżej, że skapitalizowane odsetki są kosztem dopiero w momencie ich spłaty, to wówczas w przypadku częściowej spłaty pożyczki trudno byłoby jednoznacznie określić, jaka część spłaty przypada na kwotę główną pożyczki, a jaka na skapitalizowane odsetki. W rezultacie rodziłoby to problemy z ustaleniem wysokości kosztu podatkowego.

Należy podkreślić, że przez wiele lat linia orzecznicza w przedmiocie traktowania odsetek skapitalizowanych jako kosztu podatkowego pożyczkobiorcy w momencie dokonania kapitalizacji była zasadniczo jednolita, także wyjaśnienia Ministra Finansów były w tym zakresie jednoznaczne. Warto wskazać tu takie pisma jak z 17 stycznia 1997 r., nr PO 4/A-722-982/96, czy też z 7 marca 2000 r., nr P63-722-571-94/HS/00. Czytamy w nim, że:

jeśli odsetki podlegają kapitalizacji, to w każdorazowej dacie kapitalizacji odsetek, zgodnie z umową, wartość skapitalizowanych odsetek jest w banku przychodem, zaś u klienta kosztem uzyskania przychodów.

Ważne jest zwłaszcza pismo Ministra Finansów z 13 stycznia 1999 r., nr PB3-5912-722-604/l-IS/98. Zostało bowiem wydane na podstawie art. 14 § 1 pkt 2 ustawy - Ordynacja podatkowa (a więc w trybie przewidzianym dla usuwania rozbieżności oraz zapewnienia jednolitego stosowania prawa podatkowego przez organy podatkowe).

Czytamy w nim, że:

Odsetki skapitalizowane (tj. takie odsetki od należności, które analogicznie jak należność główna stanowią podstawę ustalania odsetek) są u wierzyciela przychodem w każdorazowej dacie ich kapitalizacji dokonanej zgodnie z warunkami umów zawieranych przez kontrahentów i drugostronnie u dłużników w tej samej dacie kapitalizacji są kosztem uzyskania przychodów.

Teza ta była powtarzana następnie w kolejnych pismach: z 12 marca 2001 r., nr PB4/BA-8214-486-94/01, czy też z 7 sierpnia 2002 r., nr PB4/AK-8214-6905-192/02.

Przez lata stanowisko to znajdowało odbicie w treści postanowień i decyzji organów podatkowych w sprawie interpretacji przepisów prawa podatkowego - decyzja Dyrektora Izby Skarbowej w Gdańsku z 8 września 2005 r., nr BI/4218-0015/05, decyzja Dyrektora Izby Skarbowej w Opolu z 17 października 2005 r., nr PD-I-42190/11/AB/05, postanowienie Naczelnika Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie z 18 sierpnia 2005 r., nr 1472/ROP1/423-213-200/05/JL. Także najnowsze indywidualne interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane przez Ministra Finansów potwierdzają traktowanie kapitalizowania odsetek na równi z ich wypłatą - np. interpretacja z 28 stycznia 2008 r., nr IP-PB3-423-407/07-4/AG, czy też interpretacja z 7 lutego 2008 r., nr IP-PB3-423-478/07-2/GJ, w której to Minister w pełni podzielił zdanie podatnika:

W konsekwencji należy stwierdzić, że pomimo braku fizycznego wpływu odsetek na rachunek pożyczkodawcy (kredytodawcy) otrzymuje on wynagrodzenie za udostępnienie kapitału stanowiące przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Jednocześnie, zdaniem Spółki, pożyczkobiorca (kredytobiorca) dokonuje „zapłaty” tego wynagrodzenia, która uprawnia go do zaliczenia odsetek do kosztów uzyskania przychodów. Powyższe stanowisko znajduje odzwierciedlenie także w powszechnie prezentowanej praktyce organów podatkowych. Zdaniem Spółki, zasada, zgodnie z którą w momencie kapitalizacji po stronie pożyczkobiorcy dochodzi do powstania kosztu uzyskania przychodu, zaś po stronie pożyczkodawcy powstaje przychód, została potwierdzona również poprzez nowelizację przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w szczególności art. 26, w którym dodano ust. 7, stwierdzający iż: „Wypłata (....), oznacza wykonanie zobowiązania w jakiejkolwiek formie, w tym poprzez zapłatę, potrącenie lub kapitalizację odsetek”.

Zwłaszcza ta druga ze wskazanych interpretacji jest cenna z uwagi na fakt, że strona argumentowała w kierunku uznania skapitalizowanych odsetek za koszty dopiero w momencie ich faktycznej zapłaty, a na poparcie swoich argumentów podawała przykłady wyroków sądów administracyjnych (nie wskazano w piśmie jakich, lecz z dużą pewnością chodzi o ww. wyrok NSA w Warszawie). Minister nie zgodził się z argumentacją podatnika stwierdzając:

Zgodnie z zawartymi umowami odsetki od pożyczki są kapitalizowane w okresach kwartalnych i doliczane do kwoty głównej pożyczki. W rezultacie, odsetki te nie są pożyczkodawcy wypłacane w chwili kapitalizacji, lecz podwyższają wartość zobowiązania głównego. W świetle powyższego oraz w związku z treścią art. 16 ust. 1 pkt 10 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych stwierdzić należy, iż dzień kapitalizacji odsetek z tytułu zawartych umów pożyczki będzie dniem, w którym skapitalizowane odsetki staną się kosztem uzyskania przychodu.

Na koniec warto wskazać, że pozytywnie w tym zakresie wypowiadał się także NSA w Gliwicach w wyroku z 22 października 2007 r., sygn. I SA/GI 265/07:

z chwilą dokonania kapitalizacji odsetek pożyczkobiorca wykonuje swoje zobowiązanie do ich uiszczenia, zaś aktywa pożyczkodawcy zwiększają się o tę kwotę, jakkolwiek nie następuje jej fizyczne przekazanie na jego konto.

Podsumowując, spółka słusznie zaliczyła do kosztów uzyskania przychodów skapitalizowane zgodnie z umową odsetki od pożyczki.

• art. 16 ust. 1 pkt 10 lit. a) i pkt 11 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 176, poz. 1238

Marcin Gawlik

konsultant podatkowy

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Monitor Księgowego

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Limit pomocy de minimis dla MŚP 2024 - podwyżka od 1 maja

    Ministerstwo Finansów przygotowało projekt rozporządzenia, na podstawie którego MŚP nadal udzielana będzie pomoc de minimis w formie gwarancji BGK spłaty kredytu lub innego zobowiązania - napisał resort w OSR do projektu. Rozporządzenie wdroży w życie unijne przepisy wprowadzające nowy wyższy limit takiej pomocy dla jednego przedsiębiorstwa w ciągu 3 lat.

    Ulga sponsoringowa a koszty uzyskania przychodów z zysków kapitałowych

    Po koniec 2023 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że podmioty osiągające przychody z zysków kapitałowych również mogą odliczać koszty wspierania sportu, edukacji i kultury, na podstawie art. 18ee, niezależnie od tego czy koszty te zostaną przyporządkowane do przychodów z zysków kapitałowych czy pozostałych przychodów.

    Rozrachunki w księgowości wsparte sztuczną inteligencją. Nadchodzi nowe

    Czy sztuczna inteligencja może wspomóc księgowym w rozrachunkach? Dzięki wykorzystaniu mechanizmów sztucznej inteligencji programy księgowe pozwalają na dużą automatyzację procesów w tym zakresie.

    Jak rozpoznać pellet dobrej jakości? Jak sprawdzić samemu?

    Jakość pelletu jest kluczowym czynnikiem decydującym o jego efektywności i bezpieczeństwie użytkowania. Niezależnie od tego, czy wykorzystujemy go do ogrzewania domu, czy jako surowiec w przemyśle, istnieją cechy, na które warto zwrócić uwagę, aby mieć pewność, że wybieramy produkt najwyższej jakości.

    Składki ZUS wspólników spółki z o.o. (jednoosobowej i wieloosobowej). Kto i kiedy nie zapłaci składek?

    Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych różnicują pozycję wspólników spółki z o.o. w zakresie podlegania ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu w zależności od tego, czy spółka jest jednoosobowa czy wieloosobowa.

    Zmienia się odpowiedzialność związana z klasyfikacją towarów. Przewoźnicy mogą zapłacić mandat karny

    Znajomość prawidłowej klasyfikacji towarów to podstawa właściwego zgłoszenia celnego w procedurach celnych wywozowych i przywozowych, a także przy określaniu stawki cła i podatku VAT w sprzedaży wewnątrz UE. Wprowadzany właśnie w życie unijny Import Control System 2 nakłada na przewoźników nowe obowiązki. – Firmy transportowe biorą pełną odpowiedzialność za towar wprowadzany na obszar Unii Europejskiej. Muszą posiadać wszystkie dane na temat stron transakcji i HS kodów towarów – wyjaśnia Joanna Porath, właścicielka agencji celnej AC Porath.

    Oszczędności Polaków 2024. Na rachunkach bankowych jest 1 223,46 mld zł

    Gospodarstwa domowe w Polsce w końcu lutego 2024 roku dysponowały na rachunkach bankowych środkami w wysokości 1 223,46 mld zł. Były one o 15,20 mld i 1,26% wyższe niż miesiąc wcześniej i o 120,54 mld zł tj. 10,9% większe niż przed rokiem (w styczniu roczna dynamika tych depozytów wynosiła 11,3%).

    Podmiot uprawniony do zatwierdzania czynności zarządu fundacji rodzinnej w organizacji. Co wynika z przepisów ustawy?

    Podmiot zatwierdzający czynności zarządu jest nową instytucją, która po raz pierwszy pojawiła się w polskim systemie prawnym w Ustawie o fundacji rodzinnej. Uprawnienie do zatwierdzania czynności obejmuje okres, gdy fundacja rodzinna posiada status fundacji rodzinnej w organizacji, to jest okres od momentu zawiązania fundacji rodzinnej (odpowiednio: złożenia oświadczenia o ustanowieniu fundacji rodzinnej stanowiącego akt założycielski fundacji, albo otwarcia spadku po spadkodawcy, który ustanowił fundację rodzinną w treści testamentu). Poniższy artykuł ma na celu przybliżenie sposobu funkcjonowania tego podmiotu.

    Wynajmujesz magazyn lub halę produkcyjną? Czy wiesz, że możesz uzyskać zwolnienie z podatku dochodowego?

    Przedsiębiorca nie musi być właścicielem nieruchomości, żeby skorzystać ze wsparcia w ramach Polskiej Strefy Inwestycji. Znaczna część działalności prowadzonej w wynajmowanych halach produkcyjnych i magazynowych kwalifikuje się do zwolnień od podatku. Jak to więc możliwe, że wielu najemców nie korzysta z ulg podatkowych, chociaż mogliby?

    Składka zdrowotna może wzrosnąć po przekroczeniu limitów. „Przedsiębiorcy znowu się będą zastanawiać, jaką formę wybrać, a jak źle wybiorą, to zapłacą wyższy podatek niż powinni”

    Poznaliśmy propozycje zmian w składce zdrowotnej płaconej przez przedsiębiorców. Składka od stycznia 2025 roku ma wynosić w podstawowej wysokości 9 proc. liczonych od 75 proc. płacy minimalnej. W przypadku przedsiębiorców rozliczających się podatkiem linowym lub ryczałtem składka może wzrosnąć po przekroczeniu limitów, których wysokość jest uzależniona od średniego wynagrodzenia. Zmiany w składce zdrowotnej komentuje doradca podatkowy Adam Mariański.

    REKLAMA