REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zobowiązania nieuregulowane w trakcie likwidacji spółki - skutki w CIT

Grupa ECDP
Jedna z wiodących grup konsultingowych w Polsce
Zobowiązania nieuregulowane w trakcie likwidacji spółki - skutki w CIT
Zobowiązania nieuregulowane w trakcie likwidacji spółki - skutki w CIT
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

W momencie likwidacji spółek niejednokrotnie zdarza się sytuacja, że podmioty te nie są w stanie rozliczyć się z wszystkich zaciągniętych długów. Poza czynnościami związanymi z rozwiązaniem działalności oraz jej wykreśleniem z Krajowego Rejestru Sądowego pozostaje jeszcze kwestia nieuregulowanych zobowiązań. Jak spółki powinny potraktować kwoty, które nie zostały pokryte w ramach postępowania likwidacyjnego?

Ogólną zasadą jest, że zobowiązania, które powinny być przez spółkę uregulowane, ale zostały umorzone lub stały się przedawnione, stanowią jej przychód podatkowy. Reguła ta wynika wprost z art. 12 ust. 1 pkt 2 i 3 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej jako ustawa o CIT). Wyjątkiem od tej zasady jest art. 12 ust. 4 pkt 8 ustawy o CIT, zgodnie z którym do przychodów podatkowych nie zalicza się kwot stanowiących równowartość umorzonych zobowiązań, jeżeli ich umorzenie jest związane z:

Autopromocja
  • bankowym postępowaniem ugodowym,
  • postępowaniem restrukturyzacyjnym, postępowaniem upadłościowym,
  • realizacją programu restrukturyzacji na podstawie odrębnych ustaw.

A contrario, oznacza to, że każde umorzone zobowiązanie, z wyjątkiem sytuacji wskazanych powyżej, będzie prowadziło do powstania po stronie dłużnika przychodu do opodatkowania w wysokości wartości umorzonego zobowiązania.

Czy jednak wierzytelności, które pozostały nieuregulowane na skutek likwidacji działalności, powinny być rozumiane jako umorzone? Na początku należy zauważyć, że ustawy podatkowe nie zawierają legalnej definicji „umorzenia”. Wyjaśnienia pojęcia należy szukać w Kodeksie cywilnym (dalej jako KC). Art. 498-508 tej ustawy regulują kwestie wygaśnięcia zobowiązania. Omawiają takie instytucje jak potrącenie, odnowienie i zwolnienie z długu. Odsyła do nich m. in. NSA w wyroku z 24.06.2010 r. II FSK 345/09, który wskazuje, że „pod pojęciem umorzonych zobowiązań generujących przychód w podatku dochodowym należy właśnie rozumieć takie instytucje prawa cywilnego jak zwolnienie z długu, potrącenie i odnowienie”.

Analizując poszczególne instytucje prawa cywilnego - zgodnie z art. 498 KC, potrącenie polega na wzajemnym umorzeniu wierzytelności dłużnika i wierzyciela. W rezultacie jej zastosowania dochodzi do częściowej lub całkowitej kompensaty wzajemnych wierzytelności, co oznacza, że zarówno po stronie wierzyciela, jak i dłużnika nie powstanie przychód podatkowy.

Z kolei odnowienie (art. 506 KC) jest umową między dłużnikiem a wierzycielem, na podstawie której dłużnik, w celu umorzenia dotychczasowego długu, zobowiązuje się wobec wierzyciela i za jego zgodą spełnić inne świadczenie albo to samo świadczenie, lecz z innej podstawy prawnej. Na skutek zawarcia umowy odnowienia dotychczasowe zobowiązanie zostaje umorzone, a w jego miejscu pojawia się nowe. Z tego względu również w przypadku odnowienia nie dojdzie do powstania przychodu podatkowego, co wynika wprost z faktu, że dłużnik wciąż pozostaje zobowiązany do spełnienia świadczenia, chociaż jego przedmiot się zmienił.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Trzecią instytucją jest zwolnienie z długu (art. 508 KC). Polega ono na tym, że strony zawierają umowę, w której wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik takie zwolnienie przyjmuje, w efekcie czego zobowiązanie wygasa. Do skuteczności zwolnienia konieczne jest więc wyrażenie zgody przez dłużnika. W przypadku jej braku, do umorzenia nie dochodzi. Zgodnie z prawem cywilnym, czynność ta może być odpłatna lub nieodpłatna. Ten podział ma kluczowe znaczenie, bo jedynie w pierwszej sytuacji po stronie dłużnika powstanie przychód podatkowy.

Mając na uwadze powyższą analizę instytucji prawa cywilnego, zauważyć należy, że kwestia należności nieuregulowanych w wyniku wykreślenia z rejestru KRS, nie spełnia warunków żadnej z nich.

W przypadku potrącenia konieczne jest istnienie dwóch wierzytelności, których strony występują wobec siebie nawzajem jednocześnie w roli dłużnika, jak i wierzyciela. Taka sytuacja nie ma miejsca w omawianym przykładzie. W przypadku kolejnej instytucji, odnowienia, dłużnik co prawda nie jest zobowiązany do spełnienia swojego świadczenia w dotychczasowej formie, jednak jego miejsce zajmuje inny obowiązek.

Najbardziej zbliżoną konstrukcją zdaje się więc zwolnienie z długu. Jednak umorzenie zobowiązań będzie przychodem podatkowym wyłącznie w sytuacji, gdzie będzie następstwem nieodpłatnego zwolnienia z długu. Z kolei nieodpłatne zwolnienie z długu może nastąpić tylko za zgodą dłużnika, w drodze umowy z wierzycielem. W przypadku likwidacji spółki, wygaśnięcie zobowiązań Spółki nastąpi automatycznie, bez zawierania umowy z wierzycielem i bez wyrażania zgody przez dłużnika. Dlatego sytuacja ta nie może być traktowana jako umorzenie zobowiązań, a tym samy nie powoduje powstania przychodu w myśl art. 12 ust. 1 pkt 2 i 3 lit. a ustawy o CIT.

Przykład 1:
Spółka planuje rozpocząć postępowanie likwidacyjne. Ze względu na trudną sytuację finansową, kontrahent zgadza się zwolnić Spółkę z zobowiązań i zawiera stosowną umowę. W tym przypadku dochodzi do nieodpłatnego zwolnienia z długu, a Spółka uzyskuje przychód podatkowy.

Przykład 2:
Spółka po przeprowadzonym postępowaniu likwidacyjnym zostaje wykreślona z KRS. W ten sposób wygasają jej zobowiązania. Nie miało miejsce zwolnienie z długu, a co za tym idzie, nie powstał przychód.

Przykład 3:
Spółka po przeprowadzonym postępowaniu likwidacyjnym zostaje wykreślona z KRS. Kontrahent nie widzi możliwości odzyskania swoich należności, chce zwolnić Spółkę z długu. Skutki będą takie same jak w przykładzie nr 2. Po wykreśleniu z KRS Spółka przestała istnieć, nie może więc podpisywać umów, ale również rozpoznawać przychodu.

Końcowo dodać należy również, że na skutek przeprowadzonego postępowania likwidacyjnego spółka zostaje wykreślana z rejestru przedsiębiorców KRS, a co za tym idzie, przestaje istnieć. Niemożliwe będzie zatem przypisanie jej - jako podmiotowi już nieistniejącemu - jakiegokolwiek przysporzenia, a tym samym przychodu z tego tytułu.

Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w rozstrzygnięciach organów podatkowych (przykładowo Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 14.07.2017 r., znak: 0114-KDIP2-3.4010.124.2017.1.MC, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie z 22.06.2016 r., znak: IPPB6/4510-323/16-2/AP).

Dominika Róg-Górecka, Młodszy Konsultant Podatkowy w ECDDP Sp. z o.o.

Autopromocja

REKLAMA

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Limit pomocy de minimis dla MŚP 2024 - podwyżka od 1 maja

    Ministerstwo Finansów przygotowało projekt rozporządzenia, na podstawie którego MŚP nadal udzielana będzie pomoc de minimis w formie gwarancji BGK spłaty kredytu lub innego zobowiązania - napisał resort w OSR do projektu. Rozporządzenie wdroży w życie unijne przepisy wprowadzające nowy wyższy limit takiej pomocy dla jednego przedsiębiorstwa w ciągu 3 lat.

    Ulga sponsoringowa a koszty uzyskania przychodów z zysków kapitałowych

    Po koniec 2023 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że podmioty osiągające przychody z zysków kapitałowych również mogą odliczać koszty wspierania sportu, edukacji i kultury, na podstawie art. 18ee, niezależnie od tego czy koszty te zostaną przyporządkowane do przychodów z zysków kapitałowych czy pozostałych przychodów.

    Rozrachunki w księgowości wsparte sztuczną inteligencją. Nadchodzi nowe

    Czy sztuczna inteligencja może wspomóc księgowym w rozrachunkach? Dzięki wykorzystaniu mechanizmów sztucznej inteligencji programy księgowe pozwalają na dużą automatyzację procesów w tym zakresie.

    Jak rozpoznać pellet dobrej jakości? Jak sprawdzić samemu?

    Jakość pelletu jest kluczowym czynnikiem decydującym o jego efektywności i bezpieczeństwie użytkowania. Niezależnie od tego, czy wykorzystujemy go do ogrzewania domu, czy jako surowiec w przemyśle, istnieją cechy, na które warto zwrócić uwagę, aby mieć pewność, że wybieramy produkt najwyższej jakości.

    Składki ZUS wspólników spółki z o.o. (jednoosobowej i wieloosobowej). Kto i kiedy nie zapłaci składek?

    Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych różnicują pozycję wspólników spółki z o.o. w zakresie podlegania ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu w zależności od tego, czy spółka jest jednoosobowa czy wieloosobowa.

    Zmienia się odpowiedzialność związana z klasyfikacją towarów. Przewoźnicy mogą zapłacić mandat karny

    Znajomość prawidłowej klasyfikacji towarów to podstawa właściwego zgłoszenia celnego w procedurach celnych wywozowych i przywozowych, a także przy określaniu stawki cła i podatku VAT w sprzedaży wewnątrz UE. Wprowadzany właśnie w życie unijny Import Control System 2 nakłada na przewoźników nowe obowiązki. – Firmy transportowe biorą pełną odpowiedzialność za towar wprowadzany na obszar Unii Europejskiej. Muszą posiadać wszystkie dane na temat stron transakcji i HS kodów towarów – wyjaśnia Joanna Porath, właścicielka agencji celnej AC Porath.

    Oszczędności Polaków 2024. Na rachunkach bankowych jest 1 223,46 mld zł

    Gospodarstwa domowe w Polsce w końcu lutego 2024 roku dysponowały na rachunkach bankowych środkami w wysokości 1 223,46 mld zł. Były one o 15,20 mld i 1,26% wyższe niż miesiąc wcześniej i o 120,54 mld zł tj. 10,9% większe niż przed rokiem (w styczniu roczna dynamika tych depozytów wynosiła 11,3%).

    Podmiot uprawniony do zatwierdzania czynności zarządu fundacji rodzinnej w organizacji. Co wynika z przepisów ustawy?

    Podmiot zatwierdzający czynności zarządu jest nową instytucją, która po raz pierwszy pojawiła się w polskim systemie prawnym w Ustawie o fundacji rodzinnej. Uprawnienie do zatwierdzania czynności obejmuje okres, gdy fundacja rodzinna posiada status fundacji rodzinnej w organizacji, to jest okres od momentu zawiązania fundacji rodzinnej (odpowiednio: złożenia oświadczenia o ustanowieniu fundacji rodzinnej stanowiącego akt założycielski fundacji, albo otwarcia spadku po spadkodawcy, który ustanowił fundację rodzinną w treści testamentu). Poniższy artykuł ma na celu przybliżenie sposobu funkcjonowania tego podmiotu.

    Wynajmujesz magazyn lub halę produkcyjną? Czy wiesz, że możesz uzyskać zwolnienie z podatku dochodowego?

    Przedsiębiorca nie musi być właścicielem nieruchomości, żeby skorzystać ze wsparcia w ramach Polskiej Strefy Inwestycji. Znaczna część działalności prowadzonej w wynajmowanych halach produkcyjnych i magazynowych kwalifikuje się do zwolnień od podatku. Jak to więc możliwe, że wielu najemców nie korzysta z ulg podatkowych, chociaż mogliby?

    Składka zdrowotna może wzrosnąć po przekroczeniu limitów. „Przedsiębiorcy znowu się będą zastanawiać, jaką formę wybrać, a jak źle wybiorą, to zapłacą wyższy podatek niż powinni”

    Poznaliśmy propozycje zmian w składce zdrowotnej płaconej przez przedsiębiorców. Składka od stycznia 2025 roku ma wynosić w podstawowej wysokości 9 proc. liczonych od 75 proc. płacy minimalnej. W przypadku przedsiębiorców rozliczających się podatkiem linowym lub ryczałtem składka może wzrosnąć po przekroczeniu limitów, których wysokość jest uzależniona od średniego wynagrodzenia. Zmiany w składce zdrowotnej komentuje doradca podatkowy Adam Mariański.

    REKLAMA