REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Instytucje podatkowe rzadko odwołują się do klauzuli rozstrzygania wątpliwości na korzyść podatnika

Kancelaria Prawna Skarbiec
Kancelaria Prawna Skarbiec świadczy doradztwo prawne z zakresu prawa podatkowego, gospodarczego, cywilnego i karnego.
Sądy rzadko odwołują się do klauzuli rozstrzygania wątpliwości na korzyść podatnika /Fot. Fotolia
Sądy rzadko odwołują się do klauzuli rozstrzygania wątpliwości na korzyść podatnika /Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Przepisy Ordynacji podatkowej mówiące o zasadzie rozstrzygania wątpliwości co do treści przepisów prawa podatkowego na korzyść podatnika obowiązują już od roku. Instytucje podatkowe jednak bardzo niechętnie i rzadko decydowały się na uwzględnienie interesu podatnika poprzez zastosowanie tej nowej zasady.

Autopromocja

Polskie prawo podatkowe cechują częste zmiany, niejasne definicje i trudności interpretacyjne systemu, z którym musi zmierzyć się każdy podatnik. Od 1 stycznia 2016 r. obowiązuje zasada rozstrzygania wątpliwości co do treści przepisów prawa podatkowego na korzyść podatnika. Ponadroczne funkcjonowanie przepisu, który miał być przychylny wszystkim podatnikom wykazało, że był on częściej wykorzystywany przez sądy administracyjne, aniżeli przez same instytucje podatkowe. Co powinien zrobić przedsiębiorca w sytuacji, kiedy przepis podatkowy jest niejasny, wykładnia jest niejednoznaczna i można go rozumieć na wiele sposobów? W jaki sposób powołać się na przedmiotową zasadę?

Zasada rozstrzygania wątpliwości co do treści przepisów prawa podatkowego na korzyść podatnika (tzw. zasada in dubio pro tributario) została wprowadzona do obowiązującego systemu prawa w Polsce przez ustawę z 5 sierpnia 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw nowelizacja procedury podatkowej (Dz.U. z 2015 r., poz. 1197).

W akcie tym ustawodawca wskazał w art. 1, iż w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, 699 i 978) dodaje się art. 2a w brzmieniu: „Niedające się usunąć wątpliwości co do treści przepisów prawa podatkowego rozstrzyga się na korzyść podatnika”. Tak określona przez ustawodawcę zasada istotnie zwiększyła ochronę podatników przed nadużyciami ze strony organów podatkowych oraz wprowadziła prawidłowe standardy w zakresie wykładni prawa podatkowego. Niemniej jednak, w praktyce zauważa się, że interpretacja zasady in dubio pro tributario nie jest łatwa i wymaga odpowiedniej kwalifikacji do określonego stanu faktycznego. Częściej jest jednak ona wykorzystywana przez sądy administracyjne, a nie fiskusa, który powinien na tej podstawie prawnej wykazywać większą przychylność obywatelowi w sytuacjach niejasnych i problematycznych, a nie dążyć do jak największego zapewnienia wpływów do Skarbu Państwa.

Istota zasady in dubio pro tributario

Zasada rozstrzygania wątpliwości prawnych na korzyść podatnika została wprowadzona przez ustawodawcę w odpowiedzi na opinie, iż obowiązujące przepisy prawa podatkowego powinny być zrozumiałe, spójne i czytelne dla osób nieprowadzących działalności gospodarczej. Z kolei całość systemu podatkowego zmierzać powinna do zapewnienia jak najlepszych warunków dla pewności obrotu gospodarczego i konkurencyjności firm.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Istota zasady rozstrzygania wątpliwości na korzyść podatnika polega na zapewnieniu ochrony podatnikom w przypadku pojawienia się wątpliwości co do wykładni przepisów prawa podatkowego. Podkreśla się jednak, że wprowadzony przepis nie może odnosić się do usuwania wątpliwości odnośnie do stanu faktycznego w danej sprawie. Celem wprowadzenia przedmiotowej zasady było również zapewnienie większej ochrony praw podatnika, szczególnie w związku z wykładnią prawa. Bardzo często niejasno sprecyzowane przepisy podatkowe powodowały trudności interpretacyjne, a konsekwencje nieprawidłowo obliczonego i zadeklarowanego podatku były przerzucane na podatników.

W dziedzinie prawa podatkowego szczególnie ważne jest właściwe i precyzyjne stanowienie prawa, bowiem podatnik w każdym przypadku powinien mieć możliwość prawidłowego określenia swoich praw i obowiązków fiskalnych. Na ustawodawcy ciąży zatem obowiązek właściwego stanowienia przepisów prawnych w taki sposób, aby nie budziły one wątpliwości. Nieprecyzyjność przepisów prawa nie może obciążać podatników. Tym samym, zasada in dubio pro tributario jest więc przeciwieństwem formuły in dubio pro fisco (tzn. w razie wątpliwości, na korzyść fiskusa). Zgodnie z tą zasadą w sytuacjach wątpliwych bądź nieuregulowanych, organy powinny skłaniać się w stronę interesu fiskalnego, co stanowi bardzo często podkreślenie podrzędnego stanu obywatela wobec instytucji krajowych.

Sprawdź: INFORLEX SUPERPREMIUM

Podmioty mogące powołać się na zasadę

Organ podatkowy jest bezpośrednim adresatem zasady unormowanej przez ustawodawcę w art. 2a ustawy Ordynacja podatkowa, ponieważ to on rozstrzyga sprawę podatkową, jak również w tym celu dokonuje wykładni i analizy znaczenia przepisów prawa, mających zastosowanie w sprawie z obywatelem. Tym samym pośrednim adresatem normy może być podatnik, w związku z czym uprawniony jest on do żądania zastosowania wskazanej normy przez organ podatkowy w sytuacji, gdy w sprawie zachodzą niedające się usunąć wątpliwości interpretacyjne, a organ podatkowy nie zastosował art. 2a Ordynacji podatkowej.


Wskazać należy, że zasada może być wykorzystywana nie tylko przez osoby prowadzące działalność gospodarczą, choć to głównie te podmioty mierzą się z interpretacją przepisów podatkowych, obliczaniem należnościom, wypełnianiem i składaniem odpowiednich deklaracji. Na zasadę mogą powoływać się także inne podmioty obciążane obowiązkami wynikającymi z przepisów prawa podatkowego, a więc dotyczy to płatników, inkasentów, następców prawnych podatnika oraz osób trzecich odpowiedzialnych za cudze zobowiązania podatkowe.

Warto podkreślić, że zasada rozstrzygania wątpliwości na korzyść podatnika w praktyce rzadziej odnosi się do samych przedsiębiorców. Innymi słowy w sprawach, w których stroną są przedsiębiorcy, sądy administracyjne zdecydowanie rzadziej opierają się na przedmiotowej zasadzie. Stanowczo należy podkreślić, że takie podejście jest wysoce niezrozumiałe, przepisy ustawy Ordynacja podatkowa nie wprowadziły bowiem obostrzeń w stosunku do podmiotów prowadzących działalność gospodarczą. Zasada in dubio pro tributario w każdym przypadku powinna być stosowana wobec wszystkich podatników w sposób równy niezależnie od tego, czy są przedsiębiorcami, czy też nie.

NSA uwzględnił skargę odwołując się do in dubio pro tributario

Pomimo ponadrocznego obowiązywania art. 2a ustawy Ordynacja podatkowa, stanowiącego o zasadzie rozstrzygania wątpliwości co do treści przepisów prawa podatkowego na korzyść podatnika, instytucje podatkowe bardzo niechętnie i rzadko decydowały się na uwzględnienie interesu podatnika poprzez zastosowanie powyższej zasady. Wydawać się zatem może, że pomimo pokładanych nadziei we wprowadzonym przepisie pozostanie on nadal „przepisem martwym” przynajmniej na gruncie działania fiskusa.

Naczelny Sąd Administracyjny 10 stycznia 2017 r. wydał orzeczenie (sygn. akt II FSK 3729/14), w którym odwołał się do klauzuli rozstrzygania wątpliwości na korzyść podatników. Sprawa dotyczyła skargi podatniczki w związku z interpretacją podatkową dotyczącą opłaty targowej. Jest to na pewno orzeczenie przełomowe, które być może zapoczątkuje stosowanie przepisu nie tylko wśród sądów administracyjnych, ale przede wszystkim organów podatkowych.

Należy mieć na uwadze, że nie tylko organy podatkowe, ale i sądy administracyjne niejednokrotnie odmawiały zastosowania zasady rozstrzygania wątpliwości na korzyść podatnika wskazując przy tym, iż stanowisko powołane przez podatnika nie budzi rzeczywistych wątpliwości interpretacyjnych.

Autorzy: Kancelaria Prawna Skarbiec, specjalizująca się w przeciwdziałaniu bezprawiu urzędniczemu, w kontrolach podatkowych i celno-skarbowych oraz optymalizacji podatkowej

Autopromocja

REKLAMA

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Polska ustawa o kryptoaktywach od 30 czerwca 2024 r. Założenia i cel nowych przepisów [omówienie projektu]

    Projekt ustawy o kryptoaktywach ma zaimplementować do krajowych przepisów rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1114 z dnia 31 maja 2023 r. w sprawie rynków kryptoaktywów oraz zmiany rozporządzeń (UE) nr 1093/2010 i (UE) nr 1095/2010 oraz dyrektyw 2013/36/UE i (UE) 2019/1937 (Dz. U. UE. L. z 2023 r. Nr 150, str. 40 z późn. zm.) (dalej: MiCA) określające zasady regulacji i nadzoru emisji, handlu i świadczenia usług związanych z kryptowalutami. Rozporządzenie obowiązuje już od 29 czerwca 2023 r., ale w pełni zacznie być stosowane dopiero w grudniu 2024 r. Projekt ustawy przewiduje wprowadzenie nowych rozwiązań w obszarze sektora rynku kryptoaktywów, mających na celu realizację zadań wynikających z rozporządzenia MiCA, w szczególności w zakresie skutecznego nadzoru i ochrony inwestorów. Według ustawodawcy podjęcie działań zmierzających do realizacji ww. celów zapewni rozwój rynku w perspektywie wieloletniej oraz bezpieczeństwo przez rozszerzenie kompetencji nadzorczych. Za projekt ustawy odpowiada Podsekretarz Stanu Ministerstwa Finansów. 

    Rozlicz się przez internet. Dzięki usłudze Twój e-PIT szybko i łatwo rozliczysz swój PIT

    Okres rozliczeń rocznych PIT trwa do końca kwietnia. Dzięki usłudze Twój e-PIT udostępnionej przez Ministerstwo Finansów w e-Urzędzie Skarbowym (e-US) możesz szybko i wygodnie rozliczyć swój PIT. Zwłaszcza jeśli masz Profil Zaufany. Jeśli nie masz – założysz go od ręki.

    PIT 2024. Czy można rozliczyć podatki bez Profilu Zaufanego?

    Sezon rozliczeń podatkowych jest w pełni. Dzięki usłudze e-PIT dostępnej na stronie Ministerstwa Finansów, możesz  szybko rozliczyć swój PIT. Resort zaleca, aby z rozliczeniem nie zwlekać.

    Co można sobie odliczyć od podatku 2024? Z jakich ulg podatkowych można skorzystać w rozliczeniu PIT?

    Co można odliczyć z podatku PIT? Z jakich ulg podatkowych można skorzystać w rozliczeniu w 2024 roku?

    Kto może wyjechać do sanatorium z ZUS-em w 2024 roku? Jak uzyskać skierowanie? Ile trzeba czekać?

    Nie tylko Narodowy Fundusz Zdrowia kieruje do miejscowości uzdrowiskowych, ale także Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Z leczenia może skorzystać każdy ubezpieczony, który jest zagrożony utratą zdolności do pracy. Warunkiem jest jednak, by rehabilitacja poprawiła rokowania stanu zdrowia i przyczyniła się do powrotu do aktywności zawodowej.

    Limit pomocy de minimis dla MŚP 2024 - podwyżka od 1 maja

    Ministerstwo Finansów przygotowało projekt rozporządzenia, na podstawie którego MŚP nadal udzielana będzie pomoc de minimis w formie gwarancji BGK spłaty kredytu lub innego zobowiązania - napisał resort w OSR do projektu. Rozporządzenie wdroży w życie unijne przepisy wprowadzające nowy wyższy limit takiej pomocy dla jednego przedsiębiorstwa w ciągu 3 lat.

    Ulga sponsoringowa a koszty uzyskania przychodów z zysków kapitałowych

    Po koniec 2023 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że podmioty osiągające przychody z zysków kapitałowych również mogą odliczać koszty wspierania sportu, edukacji i kultury, na podstawie art. 18ee, niezależnie od tego czy koszty te zostaną przyporządkowane do przychodów z zysków kapitałowych czy pozostałych przychodów.

    Rozrachunki w księgowości wsparte sztuczną inteligencją. Nadchodzi nowe

    Czy sztuczna inteligencja może wspomóc księgowym w rozrachunkach? Dzięki wykorzystaniu mechanizmów sztucznej inteligencji programy księgowe pozwalają na dużą automatyzację procesów w tym zakresie.

    Jak rozpoznać pellet dobrej jakości? Jak sprawdzić samemu?

    Jakość pelletu jest kluczowym czynnikiem decydującym o jego efektywności i bezpieczeństwie użytkowania. Niezależnie od tego, czy wykorzystujemy go do ogrzewania domu, czy jako surowiec w przemyśle, istnieją cechy, na które warto zwrócić uwagę, aby mieć pewność, że wybieramy produkt najwyższej jakości.

    Składki ZUS wspólników spółki z o.o. (jednoosobowej i wieloosobowej). Kto i kiedy nie zapłaci składek?

    Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych różnicują pozycję wspólników spółki z o.o. w zakresie podlegania ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu w zależności od tego, czy spółka jest jednoosobowa czy wieloosobowa.

    REKLAMA