REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy podatnik, który podejrzewa, że uczestniczy w oszustwie podatkowym, będzie mógł odliczyć VAT z fałszywej faktury?

Czy podatnik, który podejrzewa, że uczestniczy w oszustwie podatkowym, będzie mógł odliczyć VAT z fałszywej faktury?
Czy podatnik, który podejrzewa, że uczestniczy w oszustwie podatkowym, będzie mógł odliczyć VAT z fałszywej faktury?

REKLAMA

REKLAMA

Według najnowszego pomysłu urzędników resortu finansów zapłata na rachunek VAT (split payment) dostawcy (usługodawcy) ma być dowodem, że nabywca (usługobiorca) dołożył należytej staranności przy sprawdzaniu kontrahenta. Ten pogląd przytoczyły dwie codzienne gazety, w dodatku cytując z imienia i nazwiska autorów tych rewelacji, a więc jest się na czym pochylić się, mimo że sam pogląd brzmi wręcz absurdalnie - pisze profesor Witold Modzelewski.

Powiązanie tzw. podzielonej płatności z przesłanką niewiedzy co do uczestnictwa w oszustwie podatkowym, mimo dołożenia należytej staranności, jest przecież nieporozumieniem, które  może warto wyjaśnić. Przypomnę, że TSUE swego czasu wymyślił tzw. teorię ograniczonej poczytalności podatników VAT, będącą planem ratunkowym dla katastrofy wspólnotowego VAT-u w wyniku upowszechnienia oszustw podatkowych. Polega ona na tym, że podatnik, który nieświadomie uczestniczy w oszustwach podatkowych - mimo że nie ma prawa do odliczenia lub zwrotu podatku – nabywa to prawo, jeśli spełnia dwa warunki:

Autopromocja
  • nie wiedział, że posługuje się fałszywą fakturą lub w inny sposób uczestniczył w oszustwie,
  • nie mógł o tym wiedzieć, mimo dołożenia należytej staranności, że uczestniczy w oszustwie podatkowym.

Zdaniem Trybunału ochronie podlega podatnik, który łączy wyjątkową naiwność z równie wyjątkową gorliwą nieudolnością: nie może mu przyjść do głowy ,że handluje z oszustem, którego w dodatku „należycie sprawdził” w sposób tak nieudolny, że nie wzbudziło to jego jakiegokolwiek podejrzenia. Zapewne są tacy podatnicy, których cechuje swoista rozumiana ograniczona poczytalność, więc chwała Trybunałowi, że chce ich chronić, bo jak trzeba uprzywilejować osoby niepełnosprawne.

Piszę to z oczywistą ironią, bo poza marginalnymi przypadkami, teoria ograniczonej poczytalności podatników nie ma i nie będzie mieć szerszego zastosowania i nie ograniczy katastrofy tego podatku, o czym świadczy orzecznictwo NSA. Dlaczego?

Odpowiedź zna każdy: kluczowym kryterium dla zastosowania tej doktryny jest głęboki stan nieświadomości podatnika: musi on nie wiedzieć, że uczestniczy w oszustwie, starannie sprawdzić kontrahenta i transakcje i mimo owej staranności w dalszym ciągu może mu przyjść do głowy, że w coś się wplątał. Czymże jest ów stan niewiedzy? Bezspornie obejmuje on tylko jeden przypadek: całkowity brak świadomości, że uczestniczy się w oszustwie: zarówno przed, jak w trakcie, jak i po wykonaniu transakcji aż do momentu dokonania odliczenia, czyli działanie z winy nieumyślnej, z wyłączeniem jednak niedbalstwa (niedbalstwo jest zaprzeczeniem jakiejkolwiek - nie tylko należytej - staranności).

Jeżeli jednak podatnik nie miał pewności, że uczestniczy w oszustwie, lecz podejrzewał, że tak jest, oraz godził się ze skutkiem przestępnym, to teoria ograniczonej poczytalności nie ma do niego zastosowania. Bo świadome uczestnictwo ma co najmniej dwie twarze:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  • celowe, świadome i celowe działanie w celu oszustwa,
  • podejrzenie uczestnictwa w oszustwie i zgoda na jego skutki.

Polecamy: VAT 2018. Komentarz

Najczęściej mamy do czynienia z drugim z powyższych przykładów: podatnicy wiedzą gdzie żyją, znają ceny kupujących lub sprzedających dóbr, znają również swoich istotnych kontrahentów, którym mogą zaufać. Nieznani i atrakcyjni kontrahenci budzą często podejrzenie, że zarabiają na wyłudzeniach zwrotów VAT-u: każdy wie, że zaproponowanie konkurencyjnie niskiej oferty bez „optymalizacji podatkowej” jest bardzo trudne, zwłaszcza na typowe towary.

Jeśli więc podatnik godzi się handlować z takim podmiotem, z reguły świadomie podejmuje ryzyko uczestnictwa w oszustwach. Jeśli w związku z tym w dodatku będzie mu chciał narzucić warunek umowny w postaci jego zgody ma zastosowanie podzielonej płatności, to tym sam potwierdzi, że brał pod uwagę, że wplątuje się w podejrzane transakcje i godzi się z ich nielegalnym skutkiem. Bo jak uzasadnić swoje żądanie aby kontrahent zgodził się na zablokowanie pieniędzy na rachunek VAT? Tylko w ten sposób: „kupowanie od ciebie towarów jest ryzykowane podatkowo, muszę się więc jakoś zabezpieczyć”. Proste? Jak drut. Będzie to jednak dowodem, że podatnik świadomie uczestniczył w oszustwie podatkowym, czyli teoria ograniczonej poczytalności nie będzie mieć do niego zastosowania.

Kto jednak pójdzie tą drogą wpadnie w zastawioną dodatkowo na niego pułapkę: jeśli ów dostawca okaże się oszustem, to mimo zastosowania podzielonej płatności podatnik nie obroni swojego odliczenia lub zwrotu podatku, bo w uchwalonej przez Sejm koncepcji owego split payment nie ma tego przywileju. Czyli będzie musiał zapłacić zaległości wraz z odsetkami i poniesie odpowiedzialność karnoskarbową z tytułu przestępstw określonych w art. 56 albo 76 Kodeksu karnego.

Fajna perspektywa dla tych, którzy będą chcieli mieć spektakularny dowód „dołożenia należytej staranności”.

Witold Modzelewski

Profesor Uniwersytetu Warszawskiego

Instytut Studiów Podatkowych

Autopromocja

REKLAMA

Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Składka zdrowotna przedsiębiorców - czy wróci ryczałt? Czy jeszcze w 2024 roku nastąpią zmiany?

    O przywrócenie ryczałtowej składki zdrowotnej dla przedsiębiorców (wg zasad sprzed Polskiego Ładu) apelują zarówno sami przedsiębiorcy, ich stowarzyszenia, a także Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców. Rzecznik MŚP proponuje, by koszty związane z przywróceniem poprzednich zasad rozliczania składki zdrowotnej przez przedsiębiorców częściowo pokryć przez ograniczenie beneficjentów tzw. wakacji od ZUS.

    Czy 13 i 14 emerytura wlicza się do dochodu osoby niepełnosprawnej?

    Czy 13 i 14 emerytura wlicza się do dochodu osoby niepełnosprawnej, ustalanego na potrzeby skorzystania z ulgi rehabilitacyjnej?

    Będzie nowelizacja Ordynacji podatkowej. Ministerstwo pracuje nad projektem. Podatnicy zyskają.

    Oprocentowanie nadpłaty, powstałej w wyniku orzeczenia TSUE będzie przysługiwać za cały okres, aż do jej zwrotu. Podobnie będzie z nadpłatami powstałymi wskutek wyroków TK.

    Stawki VAT 2024 - zmiany w stawkach obniżonych od 1 kwietnia

    Stawki VAT od 1 kwietnia 2024 roku ulegną zmianie. Pojawi się nowa lista towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku do wysokości 8 proc. Stawka obniżona obejmie m.in. usługi kosmetyczne, manicure i pedicure.

    Fundacja rodzinna - podatkowe konsekwencje zbycia udziałów

    Otaczające nas środowisko prawno-ekonomiczne dynamiczne oddziałuje na wszystkich, dlatego wśród pojawiających się pytań coraz częstszymi są te odnoszące się do fundacji rodzinnej, która zapewnia kuszące preferencje podatkowe.

    Składka zdrowotna 2024. Min. Leszczyna: będą zmiany ale powrót do zasad sprzed Polskiego Ładu zbyt kosztowny

    Jeszcze w bieżącym tygodniu minister zdrowia razem z ministrem finansów przedstawią premierowi Tuskowi propozycje zmian w składce zdrowotnej dla przedsiębiorców. Taką informację przekazała 18 marca 2024 r. minister zdrowia Izabela Leszczyna.

    Zmiany w akcyzie od 2025 roku - opodatkowanie saszetek nikotynowych

    Ministerstwo Finansów chce zmienić od 2025 roku przepisy ustawy o podatku akcyzowym w zakresie saszetek nikotynowych. W komunikacie z 18 marca 2024 r. MF przedstawiło propozycje zmian. Resort zaprasza zainteresowanych tymi zmianami na spotkanie w celu uzgodnienia treści tej nowelizacji.

    "Nie stać nas na cztery dni pracy". Jednak skrócenie czasu pracy może ograniczyć zwolnienia

    "Skrócenie czasu pracy, np. do czterech dni w tygodniu nie zostanie zrównoważone przez wzrost zatrudnienia. Produkcja krajowa zmniejszy się, a wraz z nią zmniejszą się dochody ludności" – mówi Jeremi Mordasewicz, doradca zarządu Konfederacji Lewiatan.

    Wymiana walut w firmie. Jak to robić z korzyścią dla biznesu?

    Wymiana walut? Pierwsze skojarzenia to zagraniczne wakacje czy kredyt we frankach. Patrząc jednak na oficjalne statystyki wymiany handlowej to firmy operują dziś w wielu walutach. Tym bardziej, że coraz więcej firm prowadzi ekspansję zagraniczną, wychodząc na nowe rynki.

    Zmiany w rachunkowości od 2025 roku. Oprócz JPK KR (księgi rachunkowe) będzie JPK ST (środki trwałe)

    Od 1 stycznia 2025 roku podatnicy objęci podatkiem CIT (osoby prawne) będą mieli obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych w formie elektronicznej i wysyłania ich w tej formie do urzędu skarbowego (tzw. JPK CIT). Aktualnie Ministerstwo Finansów konsultuje struktury logiczne pliku JPK_KR_PD oraz pliku  JPK_ST, a także przygotowuje zmianę projektu rozporządzenia wykonawczego w sprawie dodatkowych danych dołączanych do przekazywanych ksiąg.

    REKLAMA