REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.
Porada Infor.pl

Jak rozliczyć w VAT nieodpłatne świadczenie usług po 1 kwietnia 2011 r.?

Mariusz Jabłoński
Doradca podatkowy
KPFK dr Piotr Rojek Sp. z o.o.
Jak rozliczyć w VAT nieodpłatne świadczenie usług po 1 kwietnia 2011 r.?
Jak rozliczyć w VAT nieodpłatne świadczenie usług po 1 kwietnia 2011 r.?

REKLAMA

REKLAMA

Od 1 kwietnia 2011 r. obowiązują przepisy ustawy z dnia 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Prawo o miarach (Dz. U. Nr 64 , poz. 332). Oprócz innych ważnych zmian, nowelizacja ta wprowadziła również nowe zasady dotyczące nieodpłatnej dostawy towarów oraz nieodpłatnego świadczenia usług.

W niniejszym artykule zostaną przedstawione nowe regulacje dotyczące nieodpłatnego świadczenia usług, które - jak można przeczytać w uzasadnieniu do projektu ustawy - miały na celu ściślejsze odwzorowanie definicji odpłatnego świadczenia usług do uregulowań tego zagadnienia zawartych w art. 26 ust. 1(a) i 1(b) dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej; Dz. Urz. UE L Nr 347, s. 1 ze zm.

Autopromocja

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlega m.in. odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Z przepisu tego wynika więc, że nieodpłatne świadczenie usług nie podlega opodatkowaniu. Normę tę jednak uzupełnia przepis art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, który właśnie został zmieniony w omawianej ustawie z dnia 18 marca 2011 r.

W stanie prawnym obowiązującym do 31 marca 2011 r. nieodpłatne świadczenie podlegało opodatkowaniu po spełnieniu następujących warunków:
- zostało przekazane na cele osobiste wymienionych w przepisie osób,
- nie było związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa,
- podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami, w całości lub w części.

Obecnie za zrównane z odpłatnym świadczeniem usług będą dwa rodzaje świadczeń wymienione w art. 8 ust. 2 pkt 1 i 2 ustawy o VAT:

1) użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów,

2) nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Jak łatwo zauważyć, różnica pomiędzy uchylonym, a aktualnym brzmieniem przepisu art. 8 ust. 2 ustawy o VAT sprowadza się do:

1. Wyodrębnienia dwóch rodzajów nieodpłatnych świadczeń, tj.;
a) użycia towarów stanowiących część przedsiębiorstwa;
b) nieodpłatnego świadczenia usług.

2. Braku odwołania się przy nieodpłatnym świadczeniu usług do warunku dotyczącego prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług.

3. Odmiennego uregulowania związku świadczonych nieodpłatnie usług z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jeśli chodzi o użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, to przykładowo regulacja to może dotyczyć prywatnego użytku samochodów firmowych lub używania przez pracowników służbowych telefonów komórkowych.

Istotne jest jednak to, żeby przy nabyciu tych towarów podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku z tytułu ich zakupu. Warunek ten uniemożliwia podwójne opodatkowanie tej czynności. 

VAT 2011 - zmiany od 1 kwietnia

VAT 2011 - wszystkie zmiany od 1 stycznia

Jeśli bowiem podatnik nabył od osoby niebędącej podatnikiem VAT samochód osobowy od którego oczywiście nie mógł odliczyć podatku, wprowadził go do ewidencji środków trwałych i następnie udostępnił go pracownikowi, który będzie go również wykorzystywał do celów prywatnych, czynność ta nie będzie opodatkowana VAT (por. wyrok TSUE z dnia 27 czerwca 1989 r. w sprawie C-50/88 Heinz Kühne).

Odnosząc się zaś do drugiej sytuacji uregulowanej w art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT, czyli nieodpłatnego świadczenia usług, podkreślić należy, że nie odwołuje się ona do przesłanki przysługiwania podatnikowi prawa do odliczenia podatku naliczonego jako warunku opodatkowania czynności nieodpłatnego świadczenia usług.

Jest to uregulowanie odmienne od dotychczasowego, ale zgodne z prawem wspólnotowym. Ratio legis tego przepisu jest następujące, skoro podatnik korzysta z określonych usług na własne potrzeby, powinien ponieść ciężar podatku VAT, podobnie jak w sytuacji, gdyby usługi te zakupił od innego podmiotu na rynku.

Wracając do przykładu z nabyciem przez podatnika samochodu osobowego od osoby niebędącej podatnikiem VAT, to gdyby ów podatnik zamiast zakupu tego pojazdu wynająłby go, wtedy nie miałoby znaczenia, że wynajmuje go od osoby niebędącej podatnikiem VAT. Bez względu bowiem na okoliczność czy przysługiwało mu prawo do odliczenia podatku z tytułu najmu, obowiązany byłby opodatkować nieodpłatne jego przekazanie swojemu pracownikowi na cele prywatne.

Gdyby jednak korzyść pracownika miała drugorzędne znaczenie w porównaniu do korzyści przedsiębiorcy (np. wykorzystywanie samochodu przez przedstawiciela handlowego), to należałoby zrezygnować z opodatkowania takiej czynności (por. wyrok TSUE z dnia 16 października 1997 r. w sprawie C-258/95 Julius Fillibeck Söhne & Co. KG).

W tym miejscu należy zaznaczyć, że zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy o transporcie drogowym (Dz. U. nr 247, poz. 1652), w okresie od 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2012 r., nie stosuje się art. 8 ust. 2 ustawy o VAT w odniesieniu do nabywców i użytkowników samochodów osobowych oraz tzw. samochodów „z kratką” w związku z ograniczeniem ich uprawnień do odliczenia podatku naliczonego od tych samochodów oraz wyłączeniem możliwości odliczania VAT od paliwa do ich napędu.

Warto również zwrócić uwagę na następną różnicę. W poprzednim stanie prawnym usługi były bowiem opodatkowane, jeżeli nie były one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, natomiast obecnie użyto sformułowania użycie towarów lub świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.Trudno w chwili obecnej przesądzić, czy ta zmiana będzie miała praktyczne odzwierciedlenie.

Wydaje się jednak, że nie ma żadnych podstaw prawnych, aby utożsamiać przesłankę w postaci związku z prowadzeniem przedsiębiorstwa ze związkiem z prowadzeniem działalności gospodarczej. Są to pojęcia zawierające inne treści, tylko częściowo pokrywające się (zob. wyrok WSA z dnia 19 grudnia 2007 r., sygn. akt I SA/Łd 905/07).

Związek z działalnością gospodarczą ma wszystko to, co dotyczy jej przedmiotu, to jest:
- wszelka działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także
- działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy,
- jak również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. 

Polecamy: Zwrot VAT za materiały budowlane - poradnik

Natomiast związek z prowadzeniem przedsiębiorstwa ma, poza wszystkimi elementami wymienionymi powyżej, między innymi cały katalog obowiązków obciążających pracodawców w ramach obowiązującego systemu prawa. W przypadku przyjęcia powyższej interpretacji, zmiana ta może spowodować opodatkowanie większej ilości przypadków nieodpłatnego świadczenia usług wykonywanych zwłaszcza dla pracowników , niż to miało miejsce do tej pory.

Ponieważ, jak wynika z powyższego, zmiana art. 8 ust. 2 ustawy o VAT prawdopodobnie spowoduje, że większa ilość czynności nieodpłatnych zostanie opodatkowana, warto wspomnieć również o podstawowych zagadnieniach związanych z prawidłowym rozliczeniem usługi wykonanej nieodpłatnie.

Jeśli chodzi o obowiązek podatkowy, to zgodnie z art. 19 ust. 16 ustawy o VAT w przypadku czynności, o których mowa w art. 8 ust. 2 ustawy o VAT obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19 ust. 1-5 ustawy o VAT, a więc zgodnie z zasadami ogólnymi, czyli z chwilą wykonania usługi, natomiast jeżeli wykonanie usługi powinno być potwierdzone fakturą, z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia wykonania usługi.

Przepisy ustawy o VAT, również w sposób szczególny regulują zasady określania podstawy opodatkowania. Zgodnie z art. 29 ust. 12 ustawy o VAT, w przypadku nieodpłatnego świadczenia usług, podstawą opodatkowania jest koszt świadczenia tych usług poniesiony przez podatnika. Podstawa opodatkowania powinna zatem odpowiadać faktycznemu kosztowi poniesionemu przez podatnika w celu świadczenia usługi, co niewątpliwie wiąże się z tym, że jest ona niższa od wartości rynkowej.

Z drugiej jednak strony jej wartość będzie trudna do ustalenia. Przykładowo, w przypadku bezpłatnego prowadzenia księgowości dla członka rodziny podstawa opodatkowania może obejmować m.in. zużyte materiały biurowe.

Zgodnie zaś z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej do podstawy należałoby też włączyć część kosztów pośrednich (np. np. koszty energii elektrycznej, paliwa, wynagrodzeń, odpisy amortyzacyjne itp.) odpowiadającą proporcji pomiędzy całkowitym czasem faktycznego wykorzystania towarów oraz czasem faktycznego wykorzystania towarów do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika (zob. wyrok TSUE z dnia 26 września 1996 r. w sprawie C-230/94 Renate Enkler).

Natomiast gdy podatnik nie poniesie żadnych kosztów przy nieodpłatnym świadczeniu usług lub gdy kosztów tych nie da się określić, podstawa opodatkowania będzie miała wartość „zerową", co w konsekwencji spowoduje nieopodatkowanie tej czynności podatkiem od towarów i usług (zob. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 7 marca 2008 r., nr ILPP1/443-488/07-2/MT).

W związku z tym, że nieodpłatne świadczenie usług po spełnieniu przesłanek z art. 8 ust. 2 ustawy o VAT należy traktować jako odpłatne świadczenie usług, to również stawka podatku VAT, poza wyjątkami wyszczególnionymi w ustawie o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeniach wykonawczych, zgodnie z przepisem art. 41 ust. 1 w zw. z art. 146a i 146f ustawy o VAT będzie wynosiła 23%. Tak więc nieodpłatne przekazanie pracownikowi samochodu na cele prywatne opodatkowane będzie podatkiem w wysokości 23%, w przeciwieństwie do nieodpłatnego przekazania karnetu na basen, które powinno zostać opodatkowane 7% stawką podatku.

Odnośnie zaś prawidłowego sporządzania dokumentacji dokonanej czynności, podlegająca opodatkowaniu usługa wykonana nieodpłatnie, powinna być zgodnie z art. 106 ust. 7 ustawy o VAT udokumentowana fakturą wewnętrzną. W celu ograniczenia ilości sporządzanej dokumentacji wprowadzono uproszczenie, zgodnie z którym za dany okres rozliczeniowy podatnik może wystawić jedną fakturę dokumentującą te czynności dokonane w tym okresie.

Oczywiście koszty świadczonych usług mogą zostać przeniesione z podatnika, który jest odpowiedzialny za ich rozliczenie, na osobę na rzecz której usługa była świadczona. Najczęstszym przypadkiem jest refakturowanie usług na pracowników (chociaż w przypadku sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej - w tym pracowników - wystawianie faktur nie jest konieczne, chyba że osoby te zażądają wystawienia faktury).

Również w tym zakresie ustawodawca wprowadził nowy przepis art. 8 ust. 2a, który powinien rozwiać wszelkie wątpliwości co do możliwości i zasad refakturowania usług. Zgodnie z jego brzmieniem, w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.


Tekst ten pod tytułem „Kiedy opodatkować nieodpłatne świadczenia usług – zmiany od 1 kwietnia 2011 r.” został opublikowany w INFORmatorze Prawno-Podatkowym nr 16/2011.

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Własne
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Składka zdrowotna przedsiębiorców - czy wróci ryczałt? Czy jeszcze w 2024 roku nastąpią zmiany?

    O przywrócenie ryczałtowej składki zdrowotnej dla przedsiębiorców (wg zasad sprzed Polskiego Ładu) apelują zarówno sami przedsiębiorcy, ich stowarzyszenia, a także Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców. Rzecznik MŚP proponuje, by koszty związane z przywróceniem poprzednich zasad rozliczania składki zdrowotnej przez przedsiębiorców częściowo pokryć przez ograniczenie beneficjentów tzw. wakacji od ZUS.

    Czy 13 i 14 emerytura wlicza się do dochodu osoby niepełnosprawnej?

    Czy 13 i 14 emerytura wlicza się do dochodu osoby niepełnosprawnej, ustalanego na potrzeby skorzystania z ulgi rehabilitacyjnej?

    Będzie nowelizacja Ordynacji podatkowej. Ministerstwo pracuje nad projektem. Podatnicy zyskają.

    Oprocentowanie nadpłaty, powstałej w wyniku orzeczenia TSUE będzie przysługiwać za cały okres, aż do jej zwrotu. Podobnie będzie z nadpłatami powstałymi wskutek wyroków TK.

    Stawki VAT 2024 - zmiany w stawkach obniżonych od 1 kwietnia

    Stawki VAT od 1 kwietnia 2024 roku ulegną zmianie. Pojawi się nowa lista towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku do wysokości 8 proc. Stawka obniżona obejmie m.in. usługi kosmetyczne, manicure i pedicure.

    Fundacja rodzinna - podatkowe konsekwencje zbycia udziałów

    Otaczające nas środowisko prawno-ekonomiczne dynamiczne oddziałuje na wszystkich, dlatego wśród pojawiających się pytań coraz częstszymi są te odnoszące się do fundacji rodzinnej, która zapewnia kuszące preferencje podatkowe.

    Składka zdrowotna 2024. Min. Leszczyna: będą zmiany ale powrót do zasad sprzed Polskiego Ładu zbyt kosztowny

    Jeszcze w bieżącym tygodniu minister zdrowia razem z ministrem finansów przedstawią premierowi Tuskowi propozycje zmian w składce zdrowotnej dla przedsiębiorców. Taką informację przekazała 18 marca 2024 r. minister zdrowia Izabela Leszczyna.

    Zmiany w akcyzie od 2025 roku - opodatkowanie saszetek nikotynowych

    Ministerstwo Finansów chce zmienić od 2025 roku przepisy ustawy o podatku akcyzowym w zakresie saszetek nikotynowych. W komunikacie z 18 marca 2024 r. MF przedstawiło propozycje zmian. Resort zaprasza zainteresowanych tymi zmianami na spotkanie w celu uzgodnienia treści tej nowelizacji.

    "Nie stać nas na cztery dni pracy". Jednak skrócenie czasu pracy może ograniczyć zwolnienia

    "Skrócenie czasu pracy, np. do czterech dni w tygodniu nie zostanie zrównoważone przez wzrost zatrudnienia. Produkcja krajowa zmniejszy się, a wraz z nią zmniejszą się dochody ludności" – mówi Jeremi Mordasewicz, doradca zarządu Konfederacji Lewiatan.

    Wymiana walut w firmie. Jak to robić z korzyścią dla biznesu?

    Wymiana walut? Pierwsze skojarzenia to zagraniczne wakacje czy kredyt we frankach. Patrząc jednak na oficjalne statystyki wymiany handlowej to firmy operują dziś w wielu walutach. Tym bardziej, że coraz więcej firm prowadzi ekspansję zagraniczną, wychodząc na nowe rynki.

    Zmiany w rachunkowości od 2025 roku. Oprócz JPK KR (księgi rachunkowe) będzie JPK ST (środki trwałe)

    Od 1 stycznia 2025 roku podatnicy objęci podatkiem CIT (osoby prawne) będą mieli obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych w formie elektronicznej i wysyłania ich w tej formie do urzędu skarbowego (tzw. JPK CIT). Aktualnie Ministerstwo Finansów konsultuje struktury logiczne pliku JPK_KR_PD oraz pliku  JPK_ST, a także przygotowuje zmianę projektu rozporządzenia wykonawczego w sprawie dodatkowych danych dołączanych do przekazywanych ksiąg.

    REKLAMA