REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak przyspieszyć amortyzację

REKLAMA

Kiedy stosować amortyzację jednorazową? Jak najkorzystniej amortyzować nowe środki trwałe? Kiedy stosować indywidualne stawki amortyzacyjne? Jak najszybciej zamortyzować firmowe komputery? Kiedy auto amortyzować według wyższej stawki? Jak amortyzować inwestycje w obcych obiektach?

SPIS TREŚCI

PORADY PRAWNE

AKTY PRAWNE

WYJAŚNIENIA




Różne możliwości przyspieszenia amortyzacji
 
Największe korzyści mogą odnieść podatnicy kupujący fabrycznie nowy środek trwały. W takim przypadku przepisy przewidują możliwość dokonania 30-proc. odpisu już w pierwszym roku używania zakupionego urządzenia. Przykładowo, kupując w marcu 2006 roku nową obrabiarkę za 100 000 zł firma zaliczy do kosztów tego roku aż 30 000 zł z tytułu odpisu amortyzacyjnego. Co więcej, odpis wynosiłby tyle samo w przypadku dokonania zakupu pod koniec roku podatkowego. Warto pamiętać, że podstawowa stawka amortyzacyjna wynosi w tym przypadku tylko 14 proc.
Niestety 30-proc. odpisu nie można dokonać w przypadku zakupu samochodu. Ale także w tym przypadku istnieje kilka możliwości przyspieszenia amortyzacji. Po pierwsze, można dwukrotnie podwyższyć stawkę, jeśli samochód spełnia definicję używanego środka trwałego. Wystarczy, aby był użytkowany przez poprzedniego właściciela przez 6 miesięcy, co daje podstawę stosowania podwyższonej 40-proc. stawki zamiast wynikającej z wykazu, czyli 20-proc. Jeśli firma kupuje nowy samochód, to warto sprawdzić, czy jest to pojazd ciężarowy w rozumieniu ustaw o podatkach dochodowych. Jeśli tak, to można zastosować degresywną metodę amortyzacji, która także znacznie skraca okres dokonywania odpisów.
Kolejna możliwość skrócenia amortyzacji dotyczy maszyn i urządzeń zaliczonych do grupy 4-6 i 8 Klasyfikacji Środków Trwałych poddanych szybkiemu postępowi technicznemu. W takim przypadku stawkę z wykazu można podwyższyć nawet dwukrotnie. Przez maszyny i urządzenia grupy 4-6 i 8 Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT), poddanych szybkiemu postępowi technicznemu, rozumie się maszyny, urządzenia i aparaturę, w których zastosowane są układy mikroprocesorowe lub systemy komputerowe, spełniające założone funkcje dzięki wykorzystaniu w nich najnowszych zdobyczy techniki, a także pozostałą aparaturę naukowo-badawczą i doświadczalno-produkcyjną.
Indywidualną stawkę można także przyjąć w przypadku inwestycji w obcych obiektach. Przykładowo chodzi o sytuację, gdy podatnik dokonuje przebudowy budynku eksploatowanego na podstawie umowy najmu. W takim przypadku okres amortyzacji nie może być krótszy niż 10 lat. Warto pamiętać, że jeśli wcześniej podatnik zaprzestanie używania lokalu (np. z powodu upływu terminu umowy), to pozostałej części wartości początkowej nie będzie mógł zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.
Możliwość wyboru metod i stawek
 
Przepisy podatkowe dotyczące amortyzacji pozostawiają firmom możliwość wyboru stosowanych metod i stawek. Warto z nich korzystać, ponieważ dzięki przyjęciu najkorzystniejszych rozwiązań można znacznie skrócić czas amortyzacji. A to oznacza, że cała wartość początkowa środka trwałego zostanie zaliczona do kosztów szybciej niż gdyby firma stosowała amortyzację liniową przy zastosowaniu stawki z wykazu.
Regulacje dotyczące amortyzacji zawarte są w art. 22a – 22o ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm. – dalej ustawa o PIT) oraz art. 16a – 16m ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 z późn. zm.). Zawierają one analogiczne rozwiązania. Różnice wynikają jedynie z odmiennych zasad opodatkowania osób fizycznych i prawnych (np. z faktu, że osoby fizyczne są podatnikami podatku od spadków i darowizn).
 

Kiedy można stosować jednorazową amortyzację
 
Najprostsza sytuacja występuje w przypadku zakupu składników majątku o wartości początkowej nieprzekraczającej 3500 zł. W takim przypadku podatnicy mają do wyboru trzy sposoby postępowania. Po pierwsze, mogą nie dokonywać odpisów amortyzacyjnych. W takim wypadku poniesione wydatki stanowią koszty uzyskania przychodów w miesiącu oddania składników majątku do używania. Po drugie, możliwe jest dokonanie jednorazowego odpisu amortyzacyjnego w miesiącu oddania do używania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej albo w miesiącu następnym. Jest też trzecia możliwość. Podatnik ma prawo dokonywać amortyzacji na zasadach ogólnych.
Za koszt wytworzenia uważa się wartość, w cenie nabycia, zużytych do wytworzenia środków trwałych: rzeczowych składników majątku i wykorzystanych usług obcych, kosztów wynagrodzeń za prace wraz z pochodnymi, i inne koszty dające się zaliczyć do wartości wytworzonych środków trwałych. Do kosztu wytworzenia nie zalicza się: kosztów ogólnych zarządu, kosztów sprzedaży oraz pozostałych kosztów operacyjnych i kosztów operacji finansowych, w szczególności odsetek od pożyczek (kredytów) i prowizji, z wyłączeniem odsetek i prowizji naliczonych do dnia przekazania środka trwałego do używania.
WAŻNE
Podatnicy dokonują wyboru jednej z metod amortyzacji dla poszczególnych środków trwałych przed rozpoczęciem ich amortyzacji. Wybraną metodę stosuje się do pełnego zamortyzowania danego środka trwałego.
 
Od kiedy rozpocząć naliczanie amortyzacji
 
Podatnicy mogą dokonywać odpisów amortyzacyjnych w równych ratach co miesiąc albo w równych ratach co kwartał, albo jednorazowo na koniec roku podatkowego. Suma odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych dokonanych w pierwszym roku podatkowym, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji, nie może przekroczyć wartości tych odpisów przypadających za okres od wprowadzenia ich do ewidencji do końca tego roku podatkowego.
Amortyzacja liniowa to podstawowa metoda, którą mogą przyjąć podatnicy. Co do zasady, odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych dokonuje się przy zastosowaniu stawek amortyzacyjnych określonych w wykazie będącym załącznikiem do ustawy o PIT lub ustawy o CIT. Jednak w pewnych przypadkach podatnicy mogą podane w wykazie stawki podwyższać.
Amortyzacji podlegają również niezależnie od przewidywanego okresu używania:
• przyjęte do używania inwestycje w obcych środkach trwałych,
• budynki i budowle wybudowane na cudzym gruncie,
• składniki majątku niestanowiące własności podatnika, ale spełniające pozostałe przesłanki do uznania ich za środki trwałe, wykorzystywane przez niego na potrzeby związane z prowadzoną działalnością na podstawie umowy leasingu finansowego.
 

Kiedy można przyspieszyć amortyzację budynków
 
Zgodnie z art. 22i ustawy o PIT oraz odpowiadającym mu co do treści art. 16i ustawy o CIT dla budynków i budowli używanych w warunkach pogorszonych, stawkę wynikającą z wykazu można podwyższyć przy zastosowaniu współczynnika nie wyższego niż 1,2. Za pogorszone warunki używania budynków i budowli uważa się używanie tych środków trwałych pod ciągłym działaniem wody, par wodnych, znacznych drgań, nagłych zmian temperatury oraz innych czynników powodujących przyspieszenie zużycia obiektu. Jako przykład tego rodzaju budowli można podać kompostownię. Pierwszy Wielkopolski Urząd Skarbowy w Poznaniu w wyjaśnieniu z 22 lipca 2005 r. nr ZD/406-92/CIT/05 potwierdził, że amortyzacja linii technologicznej, w skład której wchodzą: budynek pasteryzatorni (KŚT – 101), wiata do produkcji kompostu zielonego (KŚT – 104), place służące do mieszania kompostu i drogi, jako ciągi komunikacyjne, służące do przemieszczania kompostu pomiędzy poszczególnymi fazami produkcji (KŚT-220) może zostać przyspieszona przy zastosowaniu współczynnika 1,2. W opinii urzędu, w takim przypadku spełnione zostały przesłanki uzasadniające dokonanie stosownego podwyższenia stawek amortyzacyjnych, albowiem środki trwałe wchodzące w skład tzw. kompostowni używane są pod ciągłym działaniem par wodnych, nagłych zmian temperatur, szkodliwych środków chemicznych, które wydzielając się w procesie produkcji kompostu powodują przyspieszenie zużycia wskazanego obiektu.
SZCZEGÓŁOWY PODZIAŁ ŚRODKÓW TRWAŁYCH
Grupa 0 – Grunty
Grupa 1 – Budynki i lokale, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz spółdzielcze prawo do lokalu niemieszkalnego
Grupa 2 – Obiekty inżynierii lądowej i wodnej
Grupa 3 – Kotły i maszyny energetyczne
Grupa 4 – Maszyny, urządzenia i aparaty ogólnego zastosowania
Grupa 5 – Specjalistyczne maszyny, urządzenia i aparaty
Grupa 6 – Urządzenia techniczne
Grupa 7 – Środki transportu
Grupa 8 – Narzędzia, przyrządy, ruchomości i wyposażenie
Grupa 9 – Inwentarz żywy
W sytuacji gdy budynki lub budowle użytkowane są w warunkach złych, stawka może zostać podwyższona przy zastosowaniu współczynnika nie wyższego niż 1,4. Ustawy o podatkach dochodowych precyzują, że za złe warunki używania budynków i budowli uważa się używanie tych środków trwałych pod wpływem niszczących środków chemicznych, a zwłaszcza gdy służą one produkcji, wytwarzaniu lub przechowywaniu żrących środków chemicznych. Dotyczy to również przypadków silnego działania na budynek lub budowlę niszczących środków chemicznych rozproszonych w atmosferze, wodzie lub wydzielających się w postaci oparów, których źródłem są inne obiekty znajdujące się w pobliżu.
WAŻNE
Podatnicy mogą obniżać podane w wykazie stawki dla poszczególnych środków trwałych. Zmiany stawki dokonuje się począwszy od miesiąca, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji, albo od pierwszego miesiąca każdego następnego roku podatkowego. Z możliwości tej warto skorzystać, jeśli firma kilka lat z rzędu ponosi straty.
W razie wystąpienia bądź ustania opisanych warunków uzasadniających podwyższenie stawek dla nieruchomości, ulegają one podwyższeniu lub obniżeniu od miesiąca następującego po miesiącu, w którym zaistniały okoliczności uzasadniające te zmiany.
 

Jak wybrać najkorzystniejsze zasady amortyzacji samochodu
 
4 KROKI
1. Sprawdź, czy samochód spełnia definicję samochodu używanego. Jeśli przed zakupem był eksploatowany przez co najmniej pół roku, to możliwa jest amortyzacja przy zastosowaniu stawki 40 proc. Czyli cała wartość samochodu zostanie zaliczona do kosztów uzyskania przychodów w dwa i pół roku. Warto podkreślić, że dotyczy to tylko samochodów osobowych.
2. Ustal, czy samochód nie spełnia kryteriów ulepszonego środka trwałego. W praktyce takie przypadki występują rzadko. Konieczne jest w tym celu poniesienie wydatków przed wprowadzeniem do ewidencji w wysokości co najmniej 20 proc. wartości początkowej. Jeśli jednak samochód spełnia te warunki, to można go amortyzować metodą liniową przy zastosowaniu stawki 40 proc.
3. Sprawdź, czy samochód spełnia definicję samochodu ciężarowego. W przypadku spełnienia zawartych w niej warunków możliwa jest amortyzacja degresywna. Co do zasady, podstawową stawkę, czyli 20 proc., można podwyższyć przy zastosowaniu współczynnika 2. Jednak w przypadku używania samochodu w zakładzie podatnika położonym na terenie gminy o szczególnym zagrożeniu wysokim bezrobociem strukturalnym albo w gminie zagrożonej recesją i degradacją społeczną stawka może zostać podwyższona przy zastosowaniu współczynnika nie wyższego niż 3.
4. Jeśli samochód nie spełnia żadnego z przedstawionych wcześniej warunków (np. jest to nowy samochód osobowy), to amortyzację należy naliczać metodą liniową przy zastosowaniu stawki 20 proc.
 
Jak amortyzować środki trwałe intensywnie
 
Kolejna możliwość przyspieszenia amortyzacji dotyczy maszyn, urządzeń i środków transportu, z wyjątkiem morskiego taboru pływającego, używanych bardziej intensywnie w stosunku do warunków przeciętnych albo wymagających szczególnej sprawności technicznej. W tym przypadku podatnik ma możliwość podwyższyć podstawową stawkę amortyzacyjną przy zastosowaniu współczynnika nie wyższego niż 1,4. Przez maszyny, urządzenia i środki transportu wymagające szczególnej sprawności technicznej rozumie się te obiekty, które używane są:
• w pracy na trzy zmiany, mimo że nie działają ze swej istoty w ruchu ciągłym,
• w warunkach terenowych, w warunkach leśnych, pod ziemią lub innych wskazujących na bardziej intensywne zużycie.
 
Jakie odpisy od niektórych maszyn i urządzeń
 
Największe możliwości skrócenia amortyzacji liniowej dotyczą maszyn i urządzeń zaliczonych do grupy 4-6 i 8 Klasyfikacji Środków Trwałych poddanych szybkiemu postępowi technicznemu. W takim przypadku stawkę z wykazu można podwyższyć nawet dwukrotnie. Przez maszyny i urządzenia grupy 4-6 i 8 Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT), poddanych szybkiemu postępowi technicznemu rozumie się maszyny, urządzenia i aparaturę, w których zastosowane są układy mikroprocesorowe lub systemy komputerowe, spełniające założone funkcje dzięki wykorzystaniu w nich najnowszych zdobyczy techniki, a także pozostałą aparaturę naukowo-badawczą i doświadczalno-produkcyjną. W tym przypadku podatnicy mogą podwyższać stawki bądź rezygnować z ich stosowania, począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji, albo od pierwszego miesiąca każdego następnego roku podatkowego.
WAŻNE
Podwyższając stawkę z wykazu, można zastosować tylko jeden wybrany współczynnik.
 

Jak amortyzować ulepszone i używane środki trwałe
 
Korzystne rozwiązania dotyczą amortyzacji używanych lub ulepszonych środków trwałych. W takim przypadku podatnicy mogą indywidualnie ustalić stawki amortyzacyjne – znacznie wyższe niż wynikające z wykazu. Dotyczy to jednak tylko używanych lub ulepszonych środków trwałych, po raz pierwszy wprowadzonych do ewidencji danego podatnika.
W tym przypadku minimalny okres amortyzacji został uzależniony od rodzaju środka trwałego oraz jego wartości. W przypadku środków trwałych zaliczonych do grupy 3-6 i 8 Klasyfikacji Środków Trwałych okres amortyzacji nie może być krótszy niż:
• 24 miesiące – gdy ich wartość początkowa nie przekracza 25 000 zł,
• 36 miesięcy – gdy ich wartość początkowa jest wyższa od 25 000 zł i nie przekracza 50 000 zł,
• 60 miesięcy – w pozostałych przypadkach.
Dla ulepszonych i używanych środków transportu minimalny okres amortyzacji wynosi 30 miesięcy. Oznacza to, że podatnicy mogą stosować amortyzację liniową przy zastosowaniu stawki 40 proc. Dla podatników jest niezwykle ważne, że możliwość skrócenia amortyzacji dotyczy także samochodów osobowych.
Odrębne zasady zostały określone dla ulepszonych i używanych budynków (lokali) i budowli. Minimalny okres amortyzacji został określony na 10 lat. Wyjątkiem są budynki wymienione w rodzajach 103 i 109 Klasyfikacji Środków Trwałych, trwale związanych z gruntem, kioski towarowe o kubaturze poniżej 500 m sześc., domki kempingowe oraz budynki zastępcze. W tym przypadku odpisów amortyzacyjnych należy dokonywać przez okres co najmniej trzech lat.
 

Jak amortyzować inwestycje w obcych obiektach
 
Podatnicy mogą indywidualnie ustalić stawki amortyzacyjne dla przyjętych do używania inwestycji w obcych środkach trwałych. W przypadku inwestycji w obcych budynkach (lokalach) lub budowlach okres amortyzacji nie może być krótszy niż 10 lat. Jeśli inwestycja dotyczy innych środków trwałych, to minimalny okres jej amortyzacji ustala się na opisanych wyżej zasadach przewidzianych dla ulepszonych i używanych środków trwałych.
PRZYKŁAD 1
W prowadzonej w formie jednoosobowej działalności gospodarczej wykorzystuję budynek (warsztat). Został on zbudowany i wprowadzony do ewidencji środków trwałych w 1995 roku. W 2005 roku dokonałem rozbudowy warsztatu. Czy mogę zwiększyć stawkę amortyzacyjną z 2,5 na 10 proc. (przewidzianą dla budynków ulepszonych)?
Nie. Zasady stosowania indywidualnych stawek amortyzacyjnych dla używanych i ulepszonych środków trwałych zawarte są w art. 22j ustawy o PIT. Przepis ten stanowi, że podatnicy mogą indywidualnie ustalić stawki amortyzacyjne dla używanych lub ulepszonych środków trwałych, po raz pierwszy wprowadzonych do ewidencji danego podatnika. Jednak budynek opisany w przykładzie nie spełnia definicji ulepszonego środka trwałego, od którego można dokonywać przyspieszonej amortyzacji. Środki trwałe uznaje się za ulepszone, jeżeli:
• w przypadku budynków – przed wprowadzeniem do ewidencji wydatki poniesione przez podatnika na ulepszenie stanowiły co najmniej 30 proc. wartości początkowej,
• w przypadku pozostałych środków trwałych – jeżeli przed wprowadzeniem do ewidencji wydatki poniesione przez podatnika na ich ulepszenie stanowiły co najmniej 20 proc. wartości początkowej.
Powyższe definicje stanowią wyraźnie, że aby zastosować przyspieszoną amortyzację, wydatki muszą zostać poniesione przed wprowadzeniem środka trwałego do ewidencji.
PRZYKŁAD 2
Pan Tomasz od marca 1997 r. jest właścicielem budynku garażowo-magazynowego. Obecnie planuje on wykorzystanie tego budynku w prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Czy wpisując budynek do ewidencji będzie mógł skorzystać z przyspieszonej metody amortyzacji ze względu na to, że jest to używany środek trwały?
Budynki uważa się za używane, jeśli podatnik jest w stanie wykazać, że przed ich nabyciem były wykorzystywane co najmniej przez okres 60 miesięcy. Oznacza to, że na uznanie budynku za używany nie ma wpływu okres jego użytkowania przez podatnika – uwzględnia się jedynie czas eksploatacji przez poprzednich właścicieli. W sytuacji opisanej w pytaniu ważne jest więc ustalenie, czy budynek był eksploatowany przed marcem 1997 r. i czy trwało to dłużej niż 60 miesięcy.
Jeżeli okazałoby się, że budynek nie spełnia kryteriów przewidzianych dla używanych środków trwałych, to być może możliwe będzie zastosowanie indywidualnej stawki amortyzacyjnej ze względu na jego ulepszenie. Będzie to możliwe, jeżeli przed wprowadzeniem do ewidencji wydatki poniesione przez podatnika na jego ulepszenie stanowiły co najmniej 30 proc. wartości początkowej.
 

Co to jest amortyzacja degresywna
 
Amortyzacja degresywna to metoda naliczania odpisów amortyzacyjnych pozwalająca na skrócenie okresu zaliczania wartości początkowej środka trwałego. Może być ona zastosowana w przypadku użytkowania maszyn i urządzeń zaliczonych do grupy 3-6 i 8 Klasyfikacji Środków Trwałych oraz środków transportu. Metody tej nie można stosować do samochodów osobowych.
Stosując amortyzację degresywną podatnik w pierwszym podatkowym roku używania środka trwałego dokonuje odpisów amortyzacyjnych obliczanych od wartości początkowej środka trwałego. Stosuje przy tym stawki podane w wykazie podwyższone przy zastosowaniu współczynnika nie wyższego niż 2. W następnych latach podatkowych odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od wartości początkowej pomniejszonej o dotychczasowe odpisy amortyzacyjne, ustalonej na początek kolejnych lat używania. Począwszy od roku podatkowego, w którym amortyzacja degresywna miałaby być niższa od rocznej kwoty amortyzacji obliczonej przy zastosowaniu metody liniowej, podatnicy dokonują dalszych odpisów amortyzacyjnych metodą liniową i przy zastosowaniu stawek wynikających z wykazu (ewentualnie podwyższonych, jeśli spełnione są odpowiednie warunki).
 
Jak amortyzować fabrycznie nowe środki trwałe
 
Korzystne zasady amortyzacji przewidziane są w przypadku zakupu fabrycznie nowych środków trwałych, zaliczonych do grup 3-6 Klasyfikacji. W pierwszym roku podatkowym, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji, odpis amortyzacyjny wynosi 30 proc. wartości początkowej.
Jednak w niektórych przypadkach odpis ten może być jeszcze wyższy. Przepisy stanowią, że w przypadku, gdy wysokość odpisów 30-proc. odpisu amortyzacyjnego byłaby niższa od odpisów obliczonych przy zastosowaniu metody degresywnej z użyciem współczynnika 2, to wówczas podatnicy mogą dokonywać odpisów przy zastosowaniu stawki z wykazu podwyższonej o współczynnik nie wyższy niż 3,0. W tym wypadku roczną kwotę amortyzacji ustala się w proporcji do liczby pełnych miesięcy pozostałych do końca roku, od momentu wprowadzenia środków do ewidencji.
Preferencyjny odpis w pierwszym roku eksploatacji fabrycznie nowego środka trwałego może być dokonywany jednorazowo nie wcześniej niż w miesiącu, w którym środki trwałe zostały wprowadzone do ewidencji. Podatnik może również stosować zasady ogólne, czyli naliczać amortyzację co miesiąc lub co kwartał. W następnym roku podatkowym podatnicy dokonują odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej metodą liniową bądź degresywną przy zastosowaniu współczynnika nie wyższego niż 2.
 

Słownik terminologiczny
 
ŚRODKI TRWAŁE – są to stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:
• budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością,
• maszyny, urządzenia i środki transportu,
• inne przedmioty
– o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy leasingu.
UŻYWANE ŚRODKI TRWAŁE – budynki i budowle uznaje się za używane, jeżeli podatnik wykaże, że przed ich nabyciem były wykorzystywane co najmniej przez okres 60 miesięcy. Pozostałe środki trwałe traktowane są jako używane, jeśli przed ich nabyciem były wykorzystywane co najmniej przez 6 miesięcy.
ULEPSZONE ŚRODKI TRWAŁE – budynki i budowle uznaje się ulepszone, jeżeli przed wprowadzeniem do ewidencji wydatki poniesione przez podatnika na ulepszenie stanowiły co najmniej 30 proc. wartości początkowej. W przypadku pozostałych środków trwałych wystarczające jest, aby przed wprowadzeniem do ewidencji wydatki poniesione przez podatnika na ich ulepszenie stanowiły co najmniej 20 proc. wartości początkowej.
 

Konrad Piłat

Gazeta Prawna Nr 46/2006 [Dodatek: Księgowość i Podatki]
z dnia 2006-03-06
 

Co do zasady, obowiązują odrębne regulacje w zakresie dokonywanych odpisów amortyzacyjnych dla celów podatkowych (podatku dochodowego od osób prawnych i fizycznych) oraz dla celów bilansowych.
Dla celów podatkowych regulacje te zawarte są odpowiednio w art. 16a–16m ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej ustawy o CIT) oraz w art. 22a–22m ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej ustawy o PIT). Prawo do dokonania jednorazowego odpisu w wysokości (30 proc.) od nowo nabytych środków trwałych wynika z art. 16k ust. 4 ustawy o CIT oraz art. 22k ust. 4 ustawy o PIT. Określono tam, że odpisów amortyzacyjnych można dokonywać od wartości początkowej fabrycznie nowych środków trwałych, zaliczonych do grup 3-6 Klasyfikacji Środków Trwałych, w pierwszym roku podatkowym, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji, w wysokości 30 proc. tej wartości. Grupa 3-6 Klasyfikacji Środków Trwałych została określona w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1999 r. w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych (Dz.U. nr 112, 1317 z późn. zm.).
Podobnych wytycznych nie odnajduje w regulacjach ustawy o rachunkowości. Wskazano w niej bowiem tylko ogólne zasady, jakimi powinna kierować się jednostka przy ustalaniu wielkości dokonywanych odpisów amortyzacyjnych. W art. 30 ust. 2 ustawy o rachunkowości wskazano, że przy ustalaniu okresu amortyzacji i rocznej stawki amortyzacyjnej uwzględnia się okres ekonomicznej użyteczności środka trwałego, na określenie którego wpływają w szczególności:
• liczba zmian, na których pracuje środek trwały,
• tempo postępu techniczno-ekonomicznego,
• wydajność środka trwałego mierzona liczbą godzin jego pracy lub liczbą wytworzonych produktów albo innym właściwym miernikiem,
• prawne lub inne ograniczenia czasu używania środka trwałego,
• przewidywana przy likwidacji cena sprzedaży netto istotnej pozostałości środka trwałego.
Nie odnajdujemy w niej również upoważnienia, do stosowania dla celów rachunkowych, przepisów podatkowych. Zapis taki znajdował się w ustawie o rachunkowości, jednakże w 2002 roku został zniesiony. Oznacza to, że amortyzacja dla celów bilansowych powinna rządzić się własnymi wytycznymi, które mogą, lecz nie muszą, pokrywać się z zasadami podatkowymi.
Powstała różnica pomiędzy wartością amortyzacji dla celów bilansowych i podatkowych rodzi konieczność ustalenia – dla celów bilansowych – odroczonego podatku dochodowego. Regulacje w tym zakresie znajdują się w art. 37 ustawy o rachunkowości. W związku z przejściowymi różnicami między wykazywaną w księgach rachunkowych wartością aktywów i pasywów a ich wartością podatkową jednostka tworzy rezerwę i ustala aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego.

Różnica między kosztami podatkowymi a bilansowymi wynikająca z przyśpieszonej amortyzacji (np. 30-proc. odpis od fabrycznie nowych środków trwałych) ma charakter przejściowy. Wynika to z faktu, że suma odpisów amortyzacyjnych w całym okresie amortyzacji w obu przypadkach jest taka sama. Niezbędne jest zatem ustalenie aktywów lub rezerw z tytułu odroczonego podatku dochodowego. W tym konkretnym przypadku wartość bilansowa składnika majątku będzie wyższa od jego wartości podatkowej (wyższa jest bowiem amortyzacja podatkowa), a zatem wystąpi konieczność ustalenia i zaprezentowania w sprawozdaniu finansowym rezerw z tytułu odroczonego podatku dochodowego. Rezerwa ta będzie stanowiła 19 proc. (obowiązująca stawka podatkowa) różnicy pomiędzy wartością bilansową a podatkową. Najlepiej zaprezentować to na przykładzie:
• Wartość początkowa składnika majątku – 10 000 zł
• Amortyzacja podatkowa (30 proc.) – 3000 zł
• Amortyzacja bilansowa (20 proc.) – 2000 zł
• Wartość podatkowa składnika majątku – 7000 zł
• Wartość bilansowa składnika majątku – 6000 zł
• Różnica przejściowa dodatnia – 1000 zł
• Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego (19 proc.) – 190 zł
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego wykazywana jest w pasywach bilansu, w pozycji „Rezerwy na zobowiązania”, oraz obniża wielkość zysku netto powiększając wielkość kwoty wykazywanej w podatku dochodowym.

Przepisy ustawy o rachunkowości nie określają kwoty, do wysokości której można dokonywać jednorazowych odpisów amortyzacyjnych. Kwestię tę reguluje art. 32 ust. 6 ustawy o rachunkowości, który mówi, że dla środków trwałych o niskiej jednostkowej wartości początkowej można ustalać odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe w sposób uproszczony, przez dokonywanie zbiorczych odpisów dla grup środków zbliżonych rodzajem i przeznaczeniem lub jednorazowo odpisując wartość tego rodzaju środków trwałych.
Brak jest zatem wskazania, jaka jest owa „niska jednostkowa wartość” – w rozumieniu przepisów ustawy o rachunkowości. Oznacza to, że to w gestii kierownika jednostki pozostaje ustalenie tej kwoty. Jej wartość, co do zasady, powinna być inna w małej jednostce i inna w dużym zakładzie produkcyjnym, gdyż inna kwota jest niska w małym podmiocie, a inna w dużym zakładzie.
Jak pokazuje praktyka, większość polskich podmiotów przyjmuje „niską wartość jednostkową” na poziomie 3500 zł. Ma to na celu ułatwienie rozliczeń podatkowych. Nie jest to oczywiście zabronione, ale należy pamiętać, że nie w każdym przypadku odda to rzeczywistą niską wartość rozumianą przez pryzmat ustawy o rachunkowości.

Tak
Możliwe jest wprowadzenie do ewidencji środków trwałych dotychczas używany do celów prywatnych komputer. Niezbędne jest jednak zachowanie pewnych warunków:
• komputer wcześniej nie został zaliczony do kosztów uzyskania podatnika np. w ramach odliczeń przysługujących osobie fizycznej,
• możliwe jest ustalenie dla danego składnika majątku wiarygodnej wartości początkowej, która odpowiada jego wartości rynkowej.
Podczas kontroli podatkowej możemy zostać poproszeni o udokumentowanie, że wartość i po jakiej został wprowadzony składnik majątku do ewidencji, odpowiada wartości rynkowej. W przypadku komputera wymaga to posiadania informacji o cenach takich samych lub podobnych urządzeń, jakie były dostępne na rynku w czasie przyjmowania go do ewidencji.
Moim zdaniem – choć zdanie organów skarbowych może być inne – w przypadku komputera wystarczy odpowiednie oświadczenie.
W przypadku wprowadzenia do ewidencji dotychczas prywatnych środków trwałych, obowiązują je takie same zasady jak nabytych. Oznacza to, że może zostać on jednorazowo odpisany w koszty, jeżeli wartość początkowa nie przekracza 3500 zł. Możliwe jest także podwyższenie stawki amortyzacyjnej przy zastosowaniu współczynnika 2. W przypadku komputerów jest to uzasadnione zaliczeniem tych składników majątku przez ustawodawcę do podlegających szybkiemu postępowi technicznemu. Artykuł 16i ust 2 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (i analogicznie art. 22i ust. 2 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) stanowi, że podatnicy mogą podane w wykazie stawki amortyzacyjne podwyższać dla maszyn i urządzeń zaliczonych do grupy 4-6 i 8 Klasyfikacji Środków Trwałych, poddanych szybkiemu postępowi technicznemu, przy zastosowaniu współczynników nie wyższych niż 2. Przez maszyny i urządzenia zakwalifikowane jako poddane szybkiemu postępowi technicznemu rozumie się maszyny, aparaturę i urządzenia, w których zastosowane są układy mikroprocesorowe lub systemy komputerowe, spełniające złożone funkcje dzięki wykorzystaniu w nich najnowszych zdobyczy techniki, a także pozostałą aparaturę naukowo-badawczą i doświadczalno-produkcyjną. Wobec powyższego składniki majątku, dla których chcemy zastosować podwyższoną stawkę amortyzacyjną, muszą spełnić określone warunki. Komputery zgodnie z Klasyfikacją Środków Trwałych zaliczone są do grupy 4 oraz zgodnie z art. 16i, ust 2 pkt 3 spełniają wymogi stawiane przez ustawodawcę dla celów kwalifikacji ich jako urządzeń, dla których można zastosować podwyższony współczynnik amortyzacji.
Podwyższenia stawek dla środków trwałych, bądź rezygnacji z ich stosowania, podatnicy mogą dokonać począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji, albo od pierwszego miesiąca każdego następnego roku podatkowego.

- ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późn. zm.),
- ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.)
- ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 z późn. zm.)
- rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1999 r. w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych (Dz.U. nr 112, 1317 z późn. zm.)

Nie
W takim przypadku drugi rok amortyzacji jest jednocześnie pierwszym rokiem amortyzacji metodą degresywną. Podatnicy obowiązani są do dokonywania amortyzacji od wartości początkowej, a więc bez pomniejszenia jej o odpisy amortyzacyjne dokonane w pierwszym roku podatkowym, czyli w pierwszym roku ich amortyzacji. Premia w postaci preferencyjnego odpisu amortyzacyjnego dokonanego w pierwszym roku amortyzowania danego składnika majątku nie jest uwzględniana do obliczania odpisu metodą degresywną. Oznacza to, że nie pomniejsza ona wartości początkowej składnika majątku.

Autopromocja


Wyjaśnienie z 21 października 2004 r. Urzędu Skarbowego w Suwałkach nr US. III. 415/36/04


Tak
Artykuł 16j ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT stanowi, iż podatnicy mogą ustalić indywidualne stawki amortyzacyjne dla używanych lub ulepszonych środków trwałych, po raz pierwszy wprowadzonych do ewidencji danego podatnika. Zgodnie z powołanym przepisem okres amortyzacji dla środków transportu nie może być krótszy niż 30 miesięcy.
Środki trwałe uznaje się za używane, jeżeli podatnik udowodni, że przed ich nabyciem były wykorzystywane co najmniej przez okres 6 miesięcy.
Oznacza to, że jeżeli spółka wykorzystywała przedmiot leasingu w okresie trwania umowy leasingu, wówczas zachodzą okoliczności uzasadniające zastosowanie indywidualnej stawki amortyzacyjnej.

Wyjaśnienie z 17 października 2004 r. Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie nr 1MUS/1471/DPD1/423/195/04/EC

Nie
Podatnik może zastosować podwyższoną lub indywidualną stawkę amortyzacyjną, jeżeli są spełnione warunki przewidziane w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych. Podatnik powinien dokonać oceny, czy w danej sytuacji warunki te będą spełnione.
Aby skorzystać z możliwości ustalenia indywidualnej stawki do amortyzacji posiadanych pojazdów, spółka powinna udowodnić, zgodnie z art. 16j ust. 2 pkt 1, że pojazdy te były wykorzystywane przed ich nabyciem przez okres co najmniej 6 miesięcy. W stanie faktycznym przedstawionym we wniosku, samochody te są używane w okresie od 6 do 11 miesięcy, ale już po ich nabyciu przez spółkę. Dopiero po tym okresie spółka zamierza przyjąć te pojazdy do ewidencji środków trwałych.
Tymczasem, jak stanowi art. 16d ust. 2, składniki majątku, o których mowa w art. 16a-16c (środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne), wprowadza się do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, zgodnie z art. 9 ust. 1, najpóźniej w miesiącu przekazania ich do używania. Późniejszy termin wprowadzenia uznaje się za ujawnienie środka trwałego, o którym mowa w art. 16h ust. 1 pkt 4.
W związku z powyższym, naczelnik Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie nie podziela stanowiska spółki, że przyjęte do ewidencji środków trwałych samochody, użytkowane poprzednio przez okres od 6 do 11 miesięcy w celach testowych i demonstracyjnych, należy uznać na podstawie art. 16j ust. 2 pkt 1 za używane środki trwałe.
 

Wyjaśnienie z 16 czerwca 2005 r. Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie nr 1472/ROP1/420-147-134/05/AJ

Tak
Według art. 22k ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odpisów amortyzacyjnych można dokonywać od wartości początkowej maszyn i urządzeń zaliczonych do grupy 3 – 6 i 8 Klasyfikacji oraz środków transportu, z wyjątkiem samochodów osobowych, o których mowa w art. 23 ust. 3a, w pierwszym podatkowym roku ich używania przy zastosowaniu stawek podanych w wykazie stawek amortyzacyjnych podwyższonych z zastrzeżeniem ust. 2, o współczynnik nie wyższy niż 2,0, a w następnych latach podatkowych – od ich wartości początkowej pomniejszonej o dotychczasowe odpisy amortyzacyjne, ustalonej na początek kolejnych lat ich używania. Począwszy od roku podatkowego, w którym tak określona roczna stopa amortyzacji miałaby być niższa od rocznej kwoty amortyzacji obliczonej przy zastosowaniu stawek z wykazu stawek amortyzacyjnych, podatnicy dokonują dalszych odpisów amortyzacyjnych z zastosowaniem zasad przewidzianych w art. 22i ustawy.
Wykaz rocznych stawek amortyzacyjnych stanowiący załącznik nr 1 do wyżej cytowanej ustawy o podatku dochodowym przyporządkowuje poszczególnym środkom trwałym stawki amortyzacyjne.
Ciągniki posiadające symbol 746 mieszczą się w grupie 7 podgrupie 74 rodzaju 746 i podlegają amortyzacji według stawki 14 proc.
Ponieważ ciągnik stanowi środek transportu, spełniony zostaje warunek zawarty w art. 22k ust. 1, w którym przewidziano możliwość skorzystania z powyższej metody amortyzacji dla środków transportu, z wyjątkiem samochodów osobowych.
 

Wyjaśnienie z 26 kwietnia 2005 r. Urzędu Skarbowego w Pile (nr DD/415/678/14/05)
Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Podatek PIT - część 2
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
2 maja 2023 r. (wtorek)
4 maja 2023 r. (czwartek)
29 kwietnia 2023 r. (sobota)
Następne
Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Rozlicz się przez internet. Dzięki usłudze Twój e-PIT szybko i łatwo rozliczysz swój PIT

Okres rozliczeń rocznych PIT trwa do końca kwietnia. Dzięki usłudze Twój e-PIT udostępnionej przez Ministerstwo Finansów w e-Urzędzie Skarbowym (e-US) możesz szybko i wygodnie rozliczyć swój PIT. Zwłaszcza jeśli masz Profil Zaufany. Jeśli nie masz – założysz go od ręki.

PIT 2024. Czy można rozliczyć podatki bez Profilu Zaufanego?

Sezon rozliczeń podatkowych jest w pełni. Dzięki usłudze e-PIT dostępnej na stronie Ministerstwa Finansów, możesz  szybko rozliczyć swój PIT. Resort zaleca, aby z rozliczeniem nie zwlekać.

Co można sobie odliczyć od podatku 2024? Z jakich ulg podatkowych można skorzystać w rozliczeniu PIT?

Co można odliczyć z podatku PIT? Z jakich ulg podatkowych można skorzystać w rozliczeniu w 2024 roku?

Kto może wyjechać do sanatorium z ZUS-em w 2024 roku? Jak uzyskać skierowanie? Ile trzeba czekać?

Nie tylko Narodowy Fundusz Zdrowia kieruje do miejscowości uzdrowiskowych, ale także Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Z leczenia może skorzystać każdy ubezpieczony, który jest zagrożony utratą zdolności do pracy. Warunkiem jest jednak, by rehabilitacja poprawiła rokowania stanu zdrowia i przyczyniła się do powrotu do aktywności zawodowej.

Limit pomocy de minimis dla MŚP 2024 - podwyżka od 1 maja

Ministerstwo Finansów przygotowało projekt rozporządzenia, na podstawie którego MŚP nadal udzielana będzie pomoc de minimis w formie gwarancji BGK spłaty kredytu lub innego zobowiązania - napisał resort w OSR do projektu. Rozporządzenie wdroży w życie unijne przepisy wprowadzające nowy wyższy limit takiej pomocy dla jednego przedsiębiorstwa w ciągu 3 lat.

Ulga sponsoringowa a koszty uzyskania przychodów z zysków kapitałowych

Po koniec 2023 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że podmioty osiągające przychody z zysków kapitałowych również mogą odliczać koszty wspierania sportu, edukacji i kultury, na podstawie art. 18ee, niezależnie od tego czy koszty te zostaną przyporządkowane do przychodów z zysków kapitałowych czy pozostałych przychodów.

Rozrachunki w księgowości wsparte sztuczną inteligencją. Nadchodzi nowe

Czy sztuczna inteligencja może wspomóc księgowym w rozrachunkach? Dzięki wykorzystaniu mechanizmów sztucznej inteligencji programy księgowe pozwalają na dużą automatyzację procesów w tym zakresie.

Jak rozpoznać pellet dobrej jakości? Jak sprawdzić samemu?

Jakość pelletu jest kluczowym czynnikiem decydującym o jego efektywności i bezpieczeństwie użytkowania. Niezależnie od tego, czy wykorzystujemy go do ogrzewania domu, czy jako surowiec w przemyśle, istnieją cechy, na które warto zwrócić uwagę, aby mieć pewność, że wybieramy produkt najwyższej jakości.

Składki ZUS wspólników spółki z o.o. (jednoosobowej i wieloosobowej). Kto i kiedy nie zapłaci składek?

Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych różnicują pozycję wspólników spółki z o.o. w zakresie podlegania ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu w zależności od tego, czy spółka jest jednoosobowa czy wieloosobowa.

Zmienia się odpowiedzialność związana z klasyfikacją towarów. Przewoźnicy mogą zapłacić mandat karny

Znajomość prawidłowej klasyfikacji towarów to podstawa właściwego zgłoszenia celnego w procedurach celnych wywozowych i przywozowych, a także przy określaniu stawki cła i podatku VAT w sprzedaży wewnątrz UE. Wprowadzany właśnie w życie unijny Import Control System 2 nakłada na przewoźników nowe obowiązki. – Firmy transportowe biorą pełną odpowiedzialność za towar wprowadzany na obszar Unii Europejskiej. Muszą posiadać wszystkie dane na temat stron transakcji i HS kodów towarów – wyjaśnia Joanna Porath, właścicielka agencji celnej AC Porath.

REKLAMA