Najważniejsze zmiany w podatkach w 2008 roku

SPIS TREŚCI

• Zmiany w przepisach podatkowych
  • PIT: dobre wieści dla podatników
  • VAT: zmiany raczej niekorzystne
  • CIT: mali udziałowcy bez odliczenia
• Nowa skala i koszty w przepisach przejściowych
• Fiskus chce, by od pakietów medycznych płacono podatek
• Dochód ze sprzedaży nieruchomości trzeba rozliczyć w zeznaniu
• Zaczęły obowiązywać nowe przepisy o cenach transferowych
• Zmieniają się zasady rozliczania dywidend przez podmioty krajowe
• Bez odliczenia z faktury z nienależnym podatkiem
• Będzie niższa wartość prezentów małej wartości
• Ulga prorodzinna to wygodny sposób obniżania podatku

Dzięki przepisom przejściowym jednej z PIT-owskich nowelizacji w 2008 roku górny próg przedziału, w którym zapłacimy PIT według 19-proc. stawki, wzrośnie do 44 490 zł. W ten sam sposób, tj. przepisem przejściowym, podniesiona zostanie kwota zmniejszająca podatek (skądinąd jej powiększenie nie będzie duże). Radykalną zmianą jest wprowadzenie dużej ulgi na dzieci, która - na dodatek - znajdzie zastosowanie już w rozliczeniu za 2007 rok. Będzie to odliczenie 1145,08 zł na każde dziecko, a w rozliczeniu za 2008 rok kwota odliczenia dodatkowo, choć nieznacznie, wzrośnie. Istotne elementy tej regulacji znalazły się, rzecz jasna, w przepisach przejściowych... Pragniemy podkreślić, że niektórzy podatnicy, np. prowadzący działalność gospodarczą opodatkowaną według tzw. metody liniowej, będą musieli - dla wykorzystania ulgi na dzieci - zastosować pewne zabiegi z zakresu planowania podatkowego. Jeśli chodzi o rozliczenie za rok 2007, na planowanie podatkowe jest już za późno; pozostaje zatem przygotować się do rozliczenia za 2008 rok i pomyśleć o nim już dzisiaj.

Autopromocja

Z gorszych informacji PIT-owskich wspomnieć należy o niekorzystnej tendencji, jaka pojawiła się w interpretacjach organów podatkowych, dotyczących traktowania pakietów medycznych oraz szkoleń dla pracowników.

Autopromocja

VAT 2024.
Komentarz

Sprawdź

Autopromocja

Komplet 3 publikacji

VAT 2024 + PIT, CIT i Ryczałt ewidencjonowany 2024 + Ordynacja podatkowa, NIP 2024

Sprawdź

partner w dziale doradztwa podatkowego PricewaterhouseCoopers

Od 1 stycznia 2008 r. podatek będziemy płacili według nowej skali podatkowej. Nowej, ale ze starymi, wynoszącymi 19, 30 i 40 proc., stawkami. Podwyższeniu ulegnie kwota zmniejszająca podatek w pierwszym przedziale skali podatkowej: 572,54 zł do 586,85 zł. Również pierwszy próg skali zwiększy się z kwoty 43 405 zł do 44 490 zł.

Autopromocja

Ordynacja podatkowa, NIP 2024

Sprawdź

Podwyższeniu ulegną także tzw. zryczałtowane, pracownicze koszty uzyskania przychodów. O ile w 2007 roku miesięczne koszty dla podatnika uzyskującego przychody z tytułu jednego stosunku pracy wynosiły miesięcznie 108,50 zł, a za rok podatkowy nie więcej niż 1302 zł, o tyle w przyszłym roku będzie to odpowiednio 111,25 zł miesięcznie i nie więcej niż 1335 zł.

Warto pamiętać, że mimo iż mówi się w tym przypadku o kosztach pracowniczych, to mają one zastosowanie także w przypadku niektórych innych niż stosunek pracy przychodów (zob. przychody wymienione w art. 13 pkt 5, 7 i 9 ustawy o PIT).

Warto też pamiętać, że zarówno obowiązująca w 2008 roku skala podatkowa, jak i koszty nie znajdują się bezpośrednio w przepisach ustawy o PIT, ale w tzw. przepisach przejściowych zawartych w nowelizacji, która weszła w życie 1 stycznia 2007 r. I tak, skali podatkowej szukać powinniśmy w art. 10 ust. 3 ustawy z 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 217, poz. 1588 z późn. zm.). Kosztów - w art. 8 ust. 3 tej samej ustawy.

Niezależnie od zmian podatkowych warto pamiętać, że od stycznia spadnie z 6,5 proc. do 4,5 proc. składka rentowa, przy czym część składki opłacana przez pracownika zmniejszy się o kolejne 2 pkt proc. i wyniesie 1,5 proc. podstawy wymiaru.

Autopromocja

VAT 2024. Komentarz

Sprawdź

Na redukcji składki rentowej zyskają też prowadzący działalność gospodarczą. Obecnie opłacają składkę rentową w wysokości 10 proc., a po styczniowej redukcji samozatrudnieni będą opłacać składkę w wysokości 6 proc.

KRYSTYNA GÓRCZAK

Prawidłowe rozliczenie podatkowe pakietów medycznych dla pracowników budzi sporo kontrowersji, zwłaszcza jeśli chodzi o pakiety opłacane przez pracodawców w sposób zryczałtowany. Do tej pory organy podatkowe stały na stanowisku, że jeśli pakiet medyczny jest opłacany ryczałtem, to nie jest on dla pracownika przychodem podlegającym PIT (np. postanowienie naczelnika Podkarpackiego Urzędu Skarbowego nr PUS. I /415/29/06). W 2007 roku przedstawiciele fiskusa zmienili jednak zdanie. Teraz organy podatkowe twierdzą, że każdy pakiet przekazany przez pracodawcę pracownikowi jest przychodem, który trzeba opodatkować i wykazać w zeznaniu rocznym. Będzie tak nawet wtedy, gdy pracownik pakiet medyczny otrzymał, ale z niego nie skorzystał (np. postanowienie naczelnika Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego nr 1472/DPC/415-24/07/PK). Niestety, tę ostatnią opinię potwierdza również Ministerstwo Finansów, które powołuje się przy tym na art. 12 ust. 1 ustawy o PIT, z którego wynika, że za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się m.in. wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń.

Pewne szanse w sporze o opodatkowanie ryczałtów daje natomiast jedno z ostatnich orzeczeń Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, mimo że nie dotyczy ono bezpośrednio pakietów medycznych. Sąd uznał w nim, że u pracowników, którzy otrzymują od pracodawcy ubezpieczenie opłacane przez szefa w formie zryczałtowanej, nie powstaje przychód podlegający opodatkowaniu PIT. Uiszczanie składki w sposób ryczałtowy dla wszystkich pracowników (lub ich grupy) powoduje, że pracownikom nie można przypisać faktycznych kwot przychodu - wyjaśnił WSA w Warszawie w wyroku z 10 grudnia 2007 r. (sygn. akt III SA/Wa 1302/07). Argumenty, których sąd użył w uzasadnieniu tego wyroku, można wykorzystać w sporze o pakiety medyczne.

KRYSTYNA GÓRCZAK

Autopromocja

Rozliczamy najem. Przykłady, wypełnione druki

Sprawdź

Warto pamiętać, że w zeznaniu za 2007 rok po raz pierwszy trzeba będzie rozliczyć podatek od dochodu ze sprzedaży nieruchomości. Dotyczy to jednak sprzedaży tylko takich nieruchomości, które zostały nabyte po 1 stycznia 2007 r. i sprzedane w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2007 r. Opodatkowaniu podlega w takim przypadku dochód, zaś stawka podatku wynosi 19 proc.

Podstawą obliczenia podatku z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości a kosztami, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

Koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości stanowią udokumentowane koszty nabycia lub udokumentowane koszty wytworzenia, powiększone o udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania. Wysokość poczynionych nakładów ustala się na podstawie faktur VAT oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych.

PIT od dochodu uzyskanego z takiej transakcji nie łączy się jednak z innymi przychodami uzyskanymi w ciągu roku. W zeznaniu rocznym wykazuje się tylko wartość podatku z transakcji.

Kłopotów z rozliczaniem PIT od sprzedaży nieruchomości nie będą miały osoby, które mogą skorzystać z tzw. ulgi meldunkowej. Jeśli przy sprzedaży mieszkania nie powstanie podatek dochodowy do zapłaty, nie trzeba niczego wykazywać w zeznaniu rocznym. Jednak aby skorzystać z ulgi meldunkowej, trzeba w terminie 14 dni od dnia dokonania odpłatnego zbycia nieruchomości lub prawa majątkowego złożyć oświadczenie, że spełnia się warunki do zwolnienia, w urzędzie skarbowym, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika. Jeśli podatnik korzystający z ulgi nie złoży takiego oświadczenia lub złoży je po terminie, straci prawo do ulgi podatkowej.

Z ulgi meldunkowej może skorzystać każdy podatnik, który w sprzedawanej nieruchomości był zameldowany na pobyt stały przez co najmniej 12 miesięcy. Okres zameldowania liczony jest bezpośrednio przed zbyciem nieruchomości.

KRYSTYNA GÓRCZAK

Przepisy ustawy o VAT zawierają między innymi przepisy dotyczące cen stosowanych przez podmioty powiązane. Przy czym o powiązaniach tych mówi się wówczas, gdy między kontrahentami lub osobami pełniącymi u kontrahentów funkcje zarządzające, nadzorcze lub kontrolne zachodzą powiązania o charakterze rodzinnym lub z tytułu przysposobienia, kapitałowym, majątkowym lub wynikające ze stosunku pracy. Związek ten istnieje także, gdy którakolwiek z wymienionych osób łączy funkcje zarządzające, nadzorcze lub kontrolne u kontrahentów.

Przez powiązania rodzinne rozumie się małżeństwo oraz pokrewieństwo lub powinowactwo do drugiego stopnia.

Przez powiązania kapitałowe rozumie się sytuację, w której jedna z osób lub jeden z kontrahentów posiada prawo głosu wynoszące co najmniej 5 proc. wszystkich praw głosu lub dysponuje bezpośrednio lub pośrednio takim prawem.

Z obowiązujących od 1 stycznia 2008 r. przepisów ustawy o VAT wynika, że w przypadku gdy między nabywcą a dokonującym dostawy towarów lub usługodawcą istnieje wspomniany związek, oraz w przypadku gdy wynagrodzenie jest:

• niższe od wartości rynkowej, a nabywca towarów lub usług nie ma zgodnie z art. 86, 88 i 90 ustawy o VAT oraz z przepisami wydanymi na podstawie art. 92 ust. 1 pkt 2 i ust. 3 tej ustawy pełnego prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego;

• niższe od wartości rynkowej, a dokonujący dostawy towarów lub usługodawca nie ma zgodnie z art. 86, 88 i 90 ustawy o VAT oraz z przepisami wydanymi na podstawie art. 92 ust. 1 pkt 2 i ust. 3 tej ustawy pełnego prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a dostawa towarów lub świadczenie usług są zwolnione od podatku;

• wyższe od wartości rynkowej, a dokonujący dostawy towarów lub usługodawca nie ma zgodnie z art. 86, 88 i 90 ustawy o VAT oraz z przepisami wydanymi na podstawie art. 92 ust. 1 pkt 2 i ust. 3 tej ustawy pełnego prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego

- organ podatkowy określa wysokość obrotu na podstawie wartości rynkowej pomniejszonej o kwotę podatku, jeżeli okaże się, że związek ten miał wpływ na ustalenie wynagrodzenia z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług.

Wspomniana wartość rynkowa powinna być przy tym rozumiana tak, jak definiuje ją ustawa o VAT, czyli obejmuje całkowitą kwotę, jaką w celu uzyskania w danym momencie danych towarów lub usług nabywca lub usługobiorca na takim samym etapie sprzedaży jak ten, na którym dokonywana jest dostawa towarów lub świadczenie usług, musiałby, w warunkach uczciwej konkurencji, zapłacić niezależnemu dostawcy lub usługodawcy na terytorium kraju. W przypadku zaś, gdy nie można ustalić porównywalnej dostawy towarów lub świadczenia usług, przez wartość rynkową rozumie się:

• w odniesieniu do towarów - kwotę nie mniejszą niż cena nabycia towarów lub towarów podobnych, a w przypadku braku ceny nabycia koszt wytworzenia, określone w momencie dostawy,

• w odniesieniu do usług - kwotę nie mniejszą niż całkowity koszt poniesiony przez podatnika na wykonanie tych usług;

Opisane przepisy nie mają zastosowania w przypadku transakcji zawieranych pomiędzy podmiotami powiązanymi, w odniesieniu do których właściwy organ podatkowy, na podstawie ustawy Ordynacja podatkowa, wydał decyzję o uznaniu prawidłowości wyboru i stosowania metody ustalania ceny transakcyjnej między podmiotami powiązanymi.

KRYSTYNA GÓRCZAK

Od 1 stycznia 2007 r. w polskim systemie prawnym pojawiło się zwolnienie partycypacyjne na dywidendy otrzymywane przez spółki kapitałowe. Równocześnie zrównano zasady opodatkowania dywidend dla podmiotów krajowych i zagranicznych.

Zgodnie z nowymi przepisami wypłaty dywidendy są zwolnione z opodatkowania, jeżeli udział spółki otrzymującej w spółce wypłacającej wynosi co najmniej 15 proc. kapitału i jeżeli udział w kapitale na co najmniej tym poziomie będzie utrzymany przez okres 2 lat. Z tym jednak zastrzeżeniem, że wymagany przez przepisy udział w kapitale spółki wypłacającej od 1 stycznia 2009 r. będzie wynosił 10 proc.

W przypadku jeżeli przynajmniej jeden z tych dwóch warunków nie jest spełniony, wypłata dywidendy podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym na poziomie 19 proc. bez możliwości odliczenia tego podatku przez spółkę otrzymującą dywidendę. Trzeba też pamiętać, że obecnie obowiązująca wysokość udziału w kapitale (15 proc.) wynika z przepisów ustawy zmieniającej ustawę o podatku dochodowym od osób prawnych i nie jest uwidoczniona w powszechnie publikowanych jednolitych tekstach ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Równocześnie wprowadzono okres przejściowy, w którym możliwe było, w przypadku dywidend otrzymanych w roku 2007, odliczenie podatku na zasadach analogicznych jak w roku 2006, jeżeli nie zostaną spełnione przesłanki zwolnienia z opodatkowania zgodnie z nowymi regulacjami. Taki sposób opodatkowania dywidend obowiązywał jednak wyłącznie w oparciu o przepisy przejściowe, które przestały obowiązywać z początkiem tego roku.

Przypomnijmy, że reżim opodatkowania dywidend przed 2007 rokiem polegał co do zasady na tym, że w przypadku wypłaty dywidend przez spółkę mającą siedzibę lub zarząd na terytorium RP i będącą podatnikiem CIT na rzecz innej spółki, dywidendy te nie były uwzględniane przy ustalaniu dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania, a kwotę podatku potrąconego u źródła w wysokości 19 proc. spółka uzyskująca dywidendę odliczała od swojego podatku na podstawie art. 23 ustawy o CIT.

KRYSTYNA GÓRCZAK

Od 1 stycznia 2008 r. nastąpi istotna zmiana w art. 88 ust. 3a ustawy o VAT. Obecnie można odliczyć podatek błędnie naliczony przez wystawcę z tytułu transakcji niepodlegającej opodatkowaniu lub zwolnionej, o ile nabywca uregulował należność. Od nowego roku odliczenie VAT z takich faktur nie jest już możliwe, nawet jeśli należność zostanie uregulowana.

Warto przypomnieć, że po nowelizacji, która zaczęła obowiązywać 1 stycznia 2008 r., wspomniany przepis art. 88 ust. 3a ustawy o VAT przewiduje, że nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy:

• sprzedaż została udokumentowana fakturami lub fakturami korygującymi: wystawionymi przez podmiot nieistniejący lub nieuprawniony do wystawiania faktur lub faktur korygujących; w których kwota podatku wykazana na oryginale faktury lub faktury korygującej jest różna od kwoty wykazanej na kopii;

• transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku;

• wystawiono więcej niż jedną fakturę dokumentującą tę samą sprzedaż;

• wystawione faktury, faktury korygujące lub dokumenty celne stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane - w części dotyczącej tych czynności; podają kwoty niezgodne z rzeczywistością - w części dotyczącej tych pozycji, dla których podane zostały kwoty niezgodne z rzeczywistością; potwierdzają czynności, do których mają zastosowanie przepisy art. 58 i 83 kodeksu cywilnego - w części dotyczącej tych czynności;

• faktury, faktury korygujące wystawione przez nabywcę zgodnie z odrębnymi przepisami nie zostały zaakceptowane przez sprzedającego;

• zaświadczenie, o którym mowa w art. 86 ust. 5, zawiera informacje niezgodne ze stanem faktycznym.

Zasady te stosuje się także do duplikatów faktur.

KRYSTYNA GÓRCZAK

Uchwalona w ubiegłym roku przez parlament nowelizacja ustawy o VAT, która zaczęła obowiązywać 1 stycznia 2008 r., wprowadza zmiany, których celem jest dostosowanie polskich regulacji do przepisów unijnych. Jedną z nich jest modyfikacja definicji pojęcia prezentów małej wartości. W 2007 roku do takich prezentów zaliczało się towary, których nie ujęto w ewidencji wartościowo-osobowej, i których jednostkowa cena nabycia lub wytworzenia nie przekraczała 5 zł. Od 1 stycznia 2008 r. zaliczane do takich prezentów są wyłącznie te, których wartość rynkowa nie przekracza 5 zł. Ta drobna z pozoru zmiana ma dość istotne znaczenie. Wartość rynkowa obejmuje m.in. marżę dostawcy czy koszty transportu. Podatnik będzie musiał zatem opodatkować pewną część nieodpłatnie przekazywanych prezentów, które obecnie są wyłączone z opodatkowania. I tak np. jeżeli w 2007 roku podatnik nabywał w hurtowni jakieś drobne gadżety, których cena jednostkowa nabycia wynosi 5 zł, to przekazując je nieodpłatnie nie musiał odprowadzać podatku. Teraz wartość prezentu będzie trzeba odnieść do jego wartości rynkowej. Tym samym określenie kwoty miarodajnej dla stwierdzenia, czy graniczna kwota 5 zł została przekroczona, będzie bardziej skomplikowane.

Nowe przepisy o VAT przewidują, że wartość rynkowa to całkowita kwota, jaką w celu uzyskania w danym momencie danych towarów lub usług nabywca lub usługobiorca na takim samym etapie sprzedaży jak ten, na którym dokonywana jest dostawa towarów lub świadczenie usług, musiałby, w warunkach uczciwej konkurencji, zapłacić niezależnemu dostawcy lub usługodawcy na terytorium kraju. W przypadku gdy nie można ustalić porównywalnej dostawy towarów lub świadczenia usług, przez wartość rynkową rozumie się:

• w odniesieniu do towarów - kwotę nie mniejszą niż cena nabycia towarów lub towarów podobnych, a w przypadku braku ceny nabycia, koszt wytworzenia, określone w momencie dostawy,

• w odniesieniu do usług - kwotę nie mniejszą niż całkowity koszt poniesiony przez podatnika na wykonanie tych usług.

KRYSTYNA GÓRCZAK

Począwszy od 2007 roku od podatku dochodowego, obliczonego zgodnie ze skalą podatkową i pomniejszonego o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, podatnik ma prawo odliczyć tzw. ulgę prorodzinną.

Zgodnie z obowiązującymi obecnie przepisami, prawo do ulgi przysługuje podatnikowi, który w roku podatkowym wychowywał własne lub przysposobione: dzieci małoletnie; dzieci, bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek pielęgnacyjny; dzieci do ukończenia 25 lat uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty lub w przepisach - Prawo o szkolnictwie wyższym, jeżeli w roku podatkowym dzieci te nie uzyskały dochodów, z wyjątkiem dochodów wolnych od podatku dochodowego, renty rodzinnej oraz dochodów w wysokości niepowodującej obowiązku zapłaty podatku.

Odliczenie ulgi dotyczy łącznie obojga rodziców. Kwotę odlicza się od podatku jednego z rodziców lub od podatku obojga.

W przypadku rodziców, w stosunku do których orzeczone zostały rozwód albo separacja, odliczenie przysługuje jednemu z nich, u którego dzieci faktycznie zamieszkują. Jeżeli przez część roku podatkowego dzieci faktycznie zamieszkują u każdego z rodziców, odliczenie przysługuje każdemu z nich. W tym przypadku kwota odliczenia stanowi iloczyn liczby miesięcy pobytu dzieci u rodzica i 1/12 kwoty doliczenia.

Odliczeniu podlega kwota stanowiąca iloczyn liczby wychowywanych dzieci i dwukrotności kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej.

Jak widać, konstrukcja ulgi jest taka, że im więcej dzieci znajduje się na naszym utrzymaniu, tym odliczenie to jest korzystniejsze. I tak w rozliczeniu za 2007 rok podatnicy mający na utrzymaniu jedno dziecko odliczą od podatku 1145,08 zł. Gdy na utrzymaniu znajduje się dwójka dzieci, będzie to 2290,16 zł. Przy trójce 3435,24 zł, a przy czwórce 4580,32 zł.

Co jednak najważniejsze, zmiana skali na 2008 rok będzie miała wpływ także na wysokość ulgi prorodzinnej w tym roku. Wzrost kwoty zmniejszającej podatek w pierwszym przedziale skali oznacza wzrost kwoty ulgi prorodzinnej. Ulga ta w 2008 roku wyniesie 1173,70 zł. Taką kwotę odliczą rodzice z jednym dzieckiem. Przy dwójce będzie to odpowiednio 2347,40 zł, przy trójce 3521,10 zł, a przy czwórce 4694,80 zł.

KRYSTYNA GÓRCZAK

Źródło: Gazeta Prawna Nr 2 (2124), 3 stycznia 2008 r.