REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Rachunkowość związana z zakupem i eksploatacją samochodu

REKLAMA

W poradniku podpowiadamy, jak prawidłowo dokonać ewidencji księgowej związanej z zakupem i eksploatacją samochodu. Przedstawiamy możliwości ujęcia przez firmę samochodu w zależności od zaistniałej sytuacji. Wskazujemy sposoby ewidencji różnych form nabycia samochodu, włącznie z leasingiem. Mając na uwadze odmienne ujęcie leasingu w przepisach podatkowych i bilansowych.

SPIS TREŚCI




Definicja samochodu osobowego

Od 2007 r. w przepisach podatkowych obowiązuje nowa definicja samochodu osobowego (art. 4a pkt 9 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych; t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 z późn. zm; ost. zm. Dz.U. z 2008 r. nr 209, poz. 1316, dalej u.p.d.o.p.). Jej znajomość jest ważna szczególnie z punktu widzenia zaliczania do kosztów podatkowych wydatków związanych z samochodami, które wykorzystywane są na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej. Zgodnie z tymi regulacjami samochód osobowy to pojazd:

Autopromocja

• o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony,

• konstrukcyjnie przeznaczony do przewozu nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą.

Ustawodawca przewidział jednak wyjątki, a mianowicie samochodem osobowym nie jest:

• pojazd samochodowy mający jeden rząd siedzeń, który oddzielony jest od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą, klasyfikowanego na podstawie przepisów prawa o ruchu drogowym do podrodzaju: wielozadaniowy, van;

Dalszy ciąg materiału pod wideo

• pojazd samochodowy mający więcej niż jeden rząd siedzeń, które oddzielone są od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą i u którego długość części przeznaczonej do przewozu ładunków, mierzona po podłodze od najdalej wysuniętego punktu podłogi pozwalającego postawić pionową ścianę lub trwałą przegrodę pomiędzy podłogą a sufitem do tylnej krawędzi podłogi, przekracza 50% długości pojazdu; dla obliczenia proporcji, o której mowa w zdaniu poprzednim, długość pojazdu stanowi odległość pomiędzy dolną krawędzią przedniej szyby pojazdu a tylną krawędzią podłogi części pojazdu przeznaczonej do przewozu ładunków, mierzona w linii poziomej wzdłuż pojazdu pomiędzy dolną krawędzią przedniej szyby pojazdu a punktem wyprowadzonym w pionie od tylnej krawędzi podłogi części pojazdu przeznaczonej do przewozu ładunków;

• pojazd samochodowy, który ma otwartą część przeznaczoną do przewozu ładunków;

• pojazd samochody, który posiada kabinę kierowcy i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu;

• pojazd samochodowy będący pojazdem specjalnym w rozumieniu przepisów prawa o ruchu drogowym o przeznaczeniach wymienionych w załączniku nr 9 do ustawy o podatku od towarów i usług.

Zapamiętaj

Wydatki dotyczące samochodów osobowych podlegają ograniczeniom przy kwalifikowaniu ich jako koszty podatkowe.

W przypadku samochodów o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony spełnienie wymagań pozwalających na niezaliczenie danego pojazdu samochodowego do samochodów osobowych, stwierdza się na podstawie dodatkowego badania technicznego przeprowadzonego przez okręgową stację kontroli pojazdów, potwierdzonego zaświadczeniem wydanym przez tę stację, oraz dowodu rejestracyjnego pojazdu, zawierającego właściwą adnotację o spełnieniu tych wymagań. Jego kopię należy dostarczyć, w terminie 14 dni od dnia jego otrzymania, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego. W przypadku gdy w pojeździe, dla którego wydano zaświadczenie, zostały wprowadzone zmiany, w wyniku których pojazd nie spełnia wymagań, podatnik obowiązany jest do pisemnego zawiadomienia właściwego naczelnika urzędu skarbowego o tych okolicznościach, w terminie 7 dni od ich zaistnienia.

Zgodnie z prawem

Art. 22a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych

2. Amortyzacji podlegają również, z zastrzeżeniem art. 22c, niezależnie od przewidywanego okresu używania:

1) przyjęte do używania inwestycje w obcych środkach trwałych, zwane dalej „inwestycjami w obcych środkach trwałych”,

2) budynki i budowle wybudowane na cudzym gruncie,  

3) składniki majątku, wymienione w ust. 1, niestanowiące własności lub współwłasności podatnika, wykorzystywane przez niego na potrzeby związane z prowadzoną działalnością na podstawie umowy określonej w art. 23a pkt 1, zawartej z właścicielem lub współwłaścicielami tych składników - jeżeli zgodnie z przepisami rozdziału 4a odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystający 

- zwane także środkami trwałymi,  

4) tabor transportu morskiego w budowie, sklasyfikowany w Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) w grupie „statki” o symbolu 35.11, zaliczone do branży 1051-1053 Systematycznego Wykazu Wyrobów (SWW) Głównego Urzędu Statystycznego (Dz.U. z 1997 r. nr 42, poz. 264 i z 1999 r. nr 92, poz. 1045).


Ustalenie wartości początkowej samochodu

Środki trwałe ewidencjonuje się na koncie syntetycznym 010 „Środki trwałe” (w analityce np. 015 „Środki transportu”). W ewidencji uwzględnia się wartość początkową, dotychczasowe umorzenie, odpisy umorzeniowe i amortyzacyjne samochodu.

Tabela 2. Konto 010 „Środki trwałe” (w analityce 015 „Środki transportu”)

Cena nabycia to cena zakupu składnika aktywów, obejmująca: kwotę należną sprzedającemu, bez podlegających odliczeniu podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego, a w przypadku importu powiększona o obciążenia o charakterze publicznoprawnym oraz powiększona o koszty bezpośrednio związane z zakupem i przystosowaniem składnika aktywów do stanu zdatnego do używania lub wprowadzenia do obrotu, łącznie z kosztami transportu, jak też załadunku, wyładunku, składowania lub wprowadzenia do obrotu, a obniżona o rabaty, opusty, inne podobne zmniejszenia i odzyski.

Wszystkie wydatki poniesione w związku z nabyciem samochodu zaliczonego następnie do środków trwałych, ponoszone przed wprowadzeniem samochodu do ewidencji, zwiększają jego wartość początkową.

Koszty związane z zainstalowaniem dodatkowego wyposażenia pojazdu, poniesione przed przyjęciem go do używania, podwyższają wartość początkową samochodu

Amortyzacji podlegają kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania środki transportu. A zatem samochodu, który nie jest zarejestrowany i dopuszczony do obrotu, nie można uznać za kompletny i zdatny do używania (zob. art. 71 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym; t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 108, poz. 908 z późń. zm.; ost. zm. Dz.U. z 2008 r. nr 234, poz. 1574).

Zapamiętaj

Samochód jest dopuszczony do ruchu, jeżeli odpowiada warunkom technicznym oraz został zarejestrowany i zaopatrzony w zalegalizowane tablice rejestracyjne i nalepkę kontrolną. Wydatki poniesione na rejestrację samochodu podwyższają wartość początkową samochodu.

Ewidencja zakupu samochodu

W poniższej tabeli prezentujemy ujęcie zakupu samochodu w księgach rachunkowych, pod warunkiem że spełnia wymagania zaliczenia go do środków trwałych. Tabela podzielona została na operacje zakupu samochodu osobowego i samochodu ciężarowego.

Tabela 3. Ewidencja zakupu samochodu zaliczonego do środków trwałych

W tym miejscu warto przypomnieć o wyroku Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (ETS), który dotyczył polskiej spółki Magoora (sygn. akt C-414/07). Przypomnijmy, że do 1 maja 2004 r. odliczenie przysługiwało przy samochodach o dopuszczalnej ładowności przekraczającej 500 kg. Natomiast 1 maja 2004 r., kiedy to VI dyrektywa VAT Rady UE 77/388/EEC weszła w naszym kraju w życie, równocześnie wprowadzono przepis, który ograniczał odliczanie podatku od paliw. Warunkiem odliczenia było teraz spełnianie tzw. wzoru Lisaka. Na skutek wprowadzonych zmian firmy, które kupiły samochody spełniające wymagane przez wzór Lisaka kryteria, straciły prawo do odliczania podatku.

ETS potwierdził w tym wyroku, że wyeliminowanie przez Polskę w 2005 r. obliczalności VAT od samochodów spełniających tzw. wzór Lisaka i paliwa do tych samochodów było niedopuszczalne. Co więcej, ETS stwierdził także, że wyeliminowanie przez Polskę w 2004 r. obliczalności VAT od samochodów tzw. kratek i paliwa do tych samochodów było również niedopuszczalne. Przyjęta bowiem przez Polskę VI dyrektywa VAT Rady UE 77/388/EEC mówi, że państwa członkowskie mogą zachować wyłączenia istniejące w ich prawie krajowym w momencie wejścia w życie dyrektywy. W taki oto sposób Ministerstwo Finansów już podczas obowiązywania VI dyrektywy VAT Rady UE 77/388/EEC ograniczyło prawa części przedsiębiorców.


Zakup samochodu na raty

Firmy mogą dokonywać także zakupów samochodów na raty. Jednak nie ma to znaczenia z punktu widzenia wprowadzenia samochodu jako środka trwałego do ksiąg. Rozliczenie z dostawcą odbywa się w okresie na jaki został zawarty układ rat.

ZAPAMIĘTAJ

Wprowadzenie do ewidencji samochodu zakupionego na raty powinno nastąpić w momencie rozpoczęcia użytkowania samochodu.

Tabela 6. Ewidencja zakupu samochodu na raty

Zapamiętaj

Opłata za ustanowienie zastawu rejestrowego oraz zapłacony przy zakupie podatek od czynności cywilnoprawnych wliczane są do wartości początkowej samochodu.

Kredyt inwestycyjny na zakup samochodu

Do wartości początkowej samochodu wliczane są odsetki od kredytu naliczone do dnia przekazania go do używania oraz prowizje bankowe od udzielonego kredytu. Od momentu przekazania do używania samochodu aż do chwili spłaty kredytu odsetki naliczane są systematycznie za okresy spłat poszczególnych rat kredytu. Odsetki księgowane w ciężar konta 081 „Środki trwałe w budowie”, ale tylko w tej części odsetek, która przypada za okres trwania budowy do momentu przekazania sfinansowanego kredytem obiektu. Po przekazaniu tego obiektu do używania odsetki zalicza się w miarę ich naliczania do kosztów finansowych (konto 750 „Koszty finansowe”).

Tabela 7. Ewidencja kredytu inwestycyjnego zaciągniętego na samochód (środek trwały)

 

Ewidencja księgowa darowizny samochodu

Nieodpłatne przekazanie (darowizna) środków trwałych (w tym przypadku samochodu), ujmuje się w księgach rachunkowych, mając na uwadze art. 3 ust. 1 pkt 32g ustawy o rachunkowości. Zgodnie z jego treścią otrzymane darowizny kwalifikowane są jako przychody pośrednio związane z działalnością operacyjną jednostki. A zatem otrzymanie samochodu jako darowizny kwalifikowane jest do pozostałych przychodów operacyjnych u obdarowanego, a u darczyńcy zaliczone są do pozostałych kosztów operacyjnych.

Tabela 10. Otrzymane/przekazane darowizny samochodów

Tabela 11. Nieodpłatne przyjęcie samochodu - środka trwałego

Ustalona wartość nieodpłatnie przyjętego składnika aktywów ujmowana jest jako rozliczenie międzyokresowe przychodów i zaliczana stopniowo do pozostałych przychodów operacyjnych. „Stopniowo” oznacza równolegle do odpisów amortyzacyjnych otrzymanego składnika majątku.

Tabela 12. Nieodpłatne przekazanie samochodu - środka trwałego

 


Zasady amortyzacji samochodu

Podstawą wyznaczenia amortyzacji jest wartość początkowa samochodu oraz przewidywany jego okres użytkowania. Amortyzację rozpoczynamy od początku następnego miesiąca po tym, w którym samochód wprowadziliśmy do ewidencji środków trwałych. Kończymy natomiast w tym miesiącu, w którym suma odpisów amortyzacyjnych zrówna się z wartością początkową samochodu.

Zapamiętaj

Jeśli samochód zostanie sprzedany (zlikwidowany) przed całkowitym zamortyzowaniem, wówczas amortyzację należy zakończyć w miesiącu, w którym miały miejsce te zdarzenia.

Amortyzacja ujęta w księgach rachunkowych na podstawie ustawy o rachunkowości może być ustalona z uwzględnieniem stawek wynikających w przepisów podatkowych, wówczas amortyzacja księgowa będzie zgodna z amortyzacją podatkową.

Amortyzacja podatkowa jest uznawana za koszt uzyskania przychodu przez przepisy podatkowe. Stanowi ona koszt uzyskania przychodu tylko wtedy, gdy jest obliczona według zasad określonych w prawie podatkowym. Amortyzację podatkową ogranicza zakres dozwolonych odpisów amortyzacyjnych poprzez ustawowe ustalenie stawek amortyzacyjnych.

NASZA RADA

Samochód, który jest używany tylko sezonowo, można amortyzować jedynie w okresie jego używania. Miesięczny odpis amortyzacyjny ustala się, dzieląc roczną kwotę odpisów amortyzacyjnych przez liczbę miesięcy w sezonie (albo przez 12).

ETAPY AMORTYZACJI SAMOCHODU

ETAP 1

Nabyty samochód zaliczany do środków trwałych wprowadzić do ewidencji (wykazu) środków trwałych najpóźniej w miesiącu przekazania go do używania.

ETAP 2

Wybrać odpowiednią metodę amortyzacji. Wybraną metodę stosuje się do pełnego zamortyzowania samochodu.

ETAP 3

Dokonać pierwszego odpisu amortyzacyjnego w miesiącu następującym po miesiącu, w którym składnik majątku wprowadzono do ewidencji (wykazu), a w przypadku amortyzacji jednorazowej - w miesiącu oddania go do używania albo w miesiącu następnym.

ETAP 4

Dokonywać odpisów amortyzacyjnych według zasad przyjętych w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych (przy amortyzacji bilansowej według zasad zgodnych z ustawą o rachunkowości).

NASZA RADA

W sytuacji gdy samochód ma kilku właścicieli, wówczas prawo do amortyzowania samochodu ma każdy z nich, proporcjonalnie do udziału we współwłasności. Jeśli samochód ma dwóch współwłaścicieli to każdy z nich może naliczać amortyzację od połowy wartości samochodu.

Ewidencja amortyzacji samochodu

Do ewidencji kosztów amortyzacji środków trwałych służy konto zespołu 4 np. 401 „Amortyzacja”. W ramach konta 401 można wyodrębnić w ewidencji amortyzację stanowiącą koszty uzyskania przychodu (czyli amortyzacja podatkowa) oraz amortyzację, która nie jest kosztem uzyskania przychodu.

Zapamiętaj

Obowiązująca obecnie ustawa o rachunkowości nie odwołuje się już do stawek amortyzacyjnych wynikających z przepisów podatkowych.

Aby nie prowadzić podwójnej ewidencji amortyzacji, czyli amortyzacji dla potrzeb bilansowych i amortyzacji dla potrzeb podatkowych, firmy stosują stawki amortyzacyjne podatkowe. Należy pamiętać, że część odpisów amortyzacyjnych od samochodu osobowego może być wyłączona z kosztów uzyskania przychodów. Nie uważa się za koszt podatkowy odpisów w części ustalonej od wartości pojazdu przewyższającej równowartość 20 000 euro. Kwotę tę przeliczamy na złote według kursu średniego euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia przekazania samochodu do używania.

Ewidencja księgowa amortyzacji z podziałem na stanowiącą i niestanowiącą koszt uzyskania przychodu została przedstawiona w tabeli nr 18.

Tabela 18. Ewidencja księgowa amortyzacji odpisów stanowiących i niestanowiących kosztu podatkowego

 


Metoda amortyzacji z zastosowaniem stawki z wykazu

Ten sposób amortyzacji polega na dokonywaniu odpisów od stałej podstawy (wartości początkowej), przy zastosowaniu stawek zawartych w wykazie rocznych stawek amortyzacyjnych. Wykaz ten stanowi załącznik do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W tej metodzie odpisów dokonuje się w równych ratach co miesiąc albo w równych ratach co kwartał albo jednorazowo na koniec roku podatkowego.

Amortyzację rozpoczynamy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym samochód wprowadzono do ewidencji, aż do końca miesiąca, w którym następuje zrównanie sumy odpisów amortyzacyjnych z wartością początkową (lub w którym postawiono je w stan likwidacji, zbyto).

Tabela 20. Wykaz rocznych stawek amortyzacyjnych

Metoda amortyzacji z zastosowaniem indywidualnych stawek

Firmy mogą ustalać także indywidualne stawki amortyzacji. Dotyczy to jednak tylko używanych lub ulepszonych samochodów, pod warunkiem że są to środki trwałe po raz pierwszy wprowadzonych do ewidencji lub wykazu. Oznacza to, że nie ma możliwości ustalenia indywidualnej stawki amortyzacji dla samochodów, które kiedykolwiek figurowały w ewidencji podatnika lub zostały z tej ewidencji wykreślone i ponownie wprowadzone.

Zapamiętaj

Zastąpienie podstawowej stawki amortyzacyjnej stawką indywidualną pozwala na skrócenie okresu amortyzacji.

Tabela 21. Okres amortyzacji przy wykorzystaniu indywidualnych stawek amortyzacyjnych

Metoda amortyzacji z zastosowaniem stawek podwyższonych i stawek obniżonych

W przypadku środków transportu używanych bardziej intensywnie niż przeciętnie albo wymagających szczególnej sprawności technicznej firma ma możliwość podwyższenia podstawowej stawki. Środek transportu wymaga szczególnej sprawności technicznej np. jeśli jest używany w warunkach terenowych, w warunkach leśnych lub innych wskazujących na bardziej intensywne zużycie.

Podwyższenia dokonuje się poprzez pomnożenie stawki amortyzacji podanej w Wykazie rocznych stawek amortyzacyjnych przez właściwy współczynnik podstawowej stawki amortyzacyjnej wynikającej z wykazu. W przypadku więc samochodów ze stawką podstawową 20% możemy dokonać podwyższenia o współczynnik nie wyższy niż 1,4.

Stosowanie metody czwartej powoduje wydłużenie okresu amortyzacji. Jej stosowanie może więc być uzasadnione w specyficznych warunkach ekonomicznych. Na przykład gdy firma ponosi straty podatkowe w ostatnich latach. W takim przypadku obniżenie stawek podatkowych może okazać się korzystne, bowiem obniżenie stawek podatkowych powoduje przesunięcie kosztów na przyszłe lata. Szczególnie należy zwrócić uwagę na art. 7 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zgodnie z którym o wysokość straty, poniesionej w roku podatkowym można obniżyć dochód w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, z tym że wysokość obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% kwoty tej straty.

Metoda degresywna

Zastosowanie metody degresywnej jest możliwe tylko w odniesieniu do samochodów ciężarowych. Jej stosowanie polega na użyciu w pierwszym okresie amortyzacji podwyższonych stawek amortyzacyjnych naliczanych od wartości początkowej. Natomiast w następnym okresie amortyzacja naliczana jest od wartości netto, tzn. od wartości początkowej pomniejszonej o dokonane odpisy amortyzacyjne.

Przy zastosowaniu metody degresywnej, stawki podane w wykazie stawek amortyzacyjnych należy podwyższyć w pierwszym podatkowym roku ich używania o współczynnik 2,0 lub 3,0. Współczynnik 3,0 dotyczy środków transportu, z wyjątkiem samochodów osobowych - używanych w zakładzie położonym na terenie gminy o szczególnym zagrożeniu wysokim bezrobociem strukturalnym albo gminy zagrożonej recesją i degradacją społeczną. Wykaz tych gmin ustala Rada Ministrów.

Zastosowanie współczynnika podwyższającego spowoduje, że środek trwały szybciej się zużyje, tzn. będzie go można eksploatować przez krótszy okres.

Zapamiętaj

Jeśli w trakcie roku podatkowego gmina utraci status zagrożonej wysokim bezrobociem lub recesją i degradacją społeczną lub też podatnik przeniesie zakład na inny teren, stawkę podwyższoną o wskaźnik 3,0 stosuje się tylko do końca tego roku.

Tabela 22. Amortyzowanie samochodu ciężarowego metodą degresywną


Ewidencja środków trwałych - wymagania

Prowadzenie ewidencji (wykazu) środków trwałych jest niezbędnym warunkiem zaliczenia dokonanych odpisów amortyzacyjnych do kosztów uzyskania przychodów. Przepisy podatkowe nie określają formy i treści ewidencji sporządzanej przez osoby prawne. Nałożono jedynie obowiązek uwzględniania w niej informacji niezbędnych do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych zgodnie z przepisami podatkowymi.

W razie braku ewidencji środków trwałych dokonywane odpisy amortyzacyjne nie stanowią kosztów uzyskania przychodów.

NASZA RADA

Firmy powinny prowadzić ewidencję pozabilansową rzeczowych składników majątku (w tym i samochodów), które z powodu przewidywanego okresu używania krótszego niż rok, nie zostały zaliczone do środków trwałych. Jeśli jednak okaże się, że firma użytkuje te środki dłużej niż rok, wówczas ma obowiązek przeklasyfikować je, czyli zaliczyć do środków trwałych.


Ubezpieczenie samochodu

Do ewidencji rozrachunków z tytułu ubezpieczeń majątkowych służy konto 249 „Rozrachunki z ubezpieczycielem”. Rozrachunki z tytułu ubezpieczeń majątkowych to wszelkie operacje z tytułu rozrachunków z towarzystwami ubezpieczeniowymi (składki na ubezpieczenia majątkowe) oraz operacje z tytułu roszczeń o odszkodowania (otrzymanie odszkodowań).

Tabela 23. Rozrachunki z tytułu ubezpieczeń na koncie 249 „Rozrachunki z ubezpieczycielem”

Jeśli ubezpieczenie dotyczy innych okresów sprawozdawczych danego roku lub innego roku sprawozdawczego, wówczas opłacone składki ubezpieczeniowe podlegają rozliczeniu w czasie.

Zapamiętaj

Wydatki na ubezpieczenie samochodu, który został już zarejestrowany i dopuszczony do ruchu, nie zwiększają wartości początkowej samochodu.

Okres rozliczenia składek ubezpieczeniowych w czasie powinien odpowiadać okresowi wynikającemu z dokumentów źródłowych, którymi w przypadku ubezpieczeń są polisy. Operacje księgowe, jakich musi dokonać firma ubezpieczająca samochód w księgach rachunkowych, przedstawiamy w tabeli nr 24.

Tabela 24. Ewidencja składki ubezpieczeniowej z tytułu ubezpieczenia samochodu

Czynnikiem, który powinien decydować o kwalifikowaniu kosztów ubezpieczenia do rozliczenia w czasie może być wpływ kosztów ubezpieczenia na poziom kosztów okresu sprawozdawczego. Prawidłowe rozliczenie kosztów w czasie ma zapobiegać zniekształceniom wyników działalności i stwarzać lepsze warunki dla porównywalności ich w czasie.

Jeśli więc rozliczamy koszty ubezpieczeń majątkowych w czasie to należy dokonać następującego księgowania:

Tabela 25. Rozliczanie kosztów ubezpieczeń majątkowych w czasie

 

Polisy ubezpieczeniowe samochodowe kwalifikowane są do kosztów pośrednich, których nie można bezpośrednio powiązać z konkretnymi przychodami, jakie podmiot uzyskuje w związku z prowadzoną przez siebie działalnością gospodarczą. Koszty uzyskania przychodów inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami - a do takich należą polisy samochodowe - są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli dotyczą one okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim wypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.

NASZA RADA

Firma, która wykupuje polisę na okres ubezpieczeniowy dotyczący dwóch lat, nie może zaliczyć takiego wydatku do kosztów uzyskania przychodów w całości w dacie poniesienia. Musi ustalić, jaka część dotyczy 2007 r., a jaka 2008 r.

W przypadku polis dotyczących samochodów osobowych warto pamiętać, że zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 49 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów składek na ubezpieczenie samochodu osobowego w wysokości przekraczającej ich część ustaloną w takiej proporcji, w jakiej pozostaje równowartość 20 000 euro, przeliczona na złote. Kursem przeliczeniowym jest kurs sprzedaży walut obcych, ogłaszany przez NBP z dnia zawarcia umowy ubezpieczenia w wartości samochodu przyjętej dla celów ubezpieczenia

Zgodnie z prawem

Art. 16h ustawy o rachunkowości

1. Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się:

1) od wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerial

nych i prawnych, z zastrzeżeniem art. 16k, począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym ten środek lub wartość wprowadzono do ewidencji, z zastrzeżeniem art. 16e, do końca tego miesiąca, w którym następuje zrównanie sumy odpisów amortyzacyjnych z ich wartością początkową lub w którym postawiono je w stan likwidacji, zbyto lub stwierdzono ich niedobór; suma odpisów amortyzacyjnych obejmuje również odpisy, których zgodnie z art. 16 ust. 1 nie uważa się za koszty uzyskania przychodów, 

2) od zamówionego przez armatora taboru transportu morskiego w budowie, o którym mowa w art. 16a ust. 2 pkt 4, począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym armator poniósł wydatki (w tym dokonał wpłat zaliczek) na budowę taboru w wysokości co najmniej 10% wartości kontraktowej odrębnie dla każdego obiektu tego taboru; wartość kontraktową, o której mowa w niniejszym punkcie, ustala się na dzień zawarcia umowy na budowę danego obiektu,  

3) od używanych sezonowo środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych w okresie ich wykorzystywania; w tym przypadku wysokość odpisu miesięcznego ustala się przez podzielenie rocznej kwoty odpisów amortyzacyjnych przez liczbę miesięcy w sezonie albo przez 12 miesięcy w roku,  

4) od ujawnionych środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych nieobjętych dotychczas ewidencją, począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym te środki lub wartości zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

Ulepszenie i remont samochodu

Prawidłowe rozpoznanie, czy mamy do czynienia z ulepszeniem czy remontem samochodu, jest szczególnie ważne ze względu na prawidłowe ustalenie wysokości odpisów amortyzacyjnych. Ulepszenie samochodu jako środka trwałego oznacza konieczność zwiększenia jego wartości początkowej o wartość nakładów poniesionych na ulepszenie.


Ulepszenie samochodu

Wartość początkową stanowiącą cenę nabycia (lub koszt wytworzenia) środka trwałego (w naszym przypadku samochodu) powiększają koszty jego ulepszenia polegającego na przebudowie, rozbudowie, modernizacji lub rekonstrukcji i powodującego, że wartość użytkowa tego środka po zakończeniu ulepszenia przewyższa posiadaną przy przyjęciu do używania wartość użytkową (art. 31 ust. 1 ustawy o rachunkowości).

Wartość użytkowa mierzona jest okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych przy pomocy ulepszonego środka trwałego, kosztami eksploatacji lub innymi miarami.

Zapamiętaj

Jeśli firma dokonuje remontu środka trwałego (samochodu), który nabyła w stanie pogorszonym, to w rzeczywistości dokonuje ulepszenia tego środka trwałego. Za remont można uznać wszystkie działania przywracające pierwotny stan techniczny i użytkowy środka trwałego (samochodu) wraz z wymianą zużytych składników technicznych.

Tabela 27. Ulepszenie samochodu jako środka trwałego

W związku z licznymi wątpliwościami związanym z treścią pojęcia „ulepszenie” warto zwrócić uwagę na pismo Ministerstwa Finansów z 13 marca 1995 r. (nr PO-3/722-160/94), w którym wyjaśniono pojęcia związane z ulepszeniem środków trwałych (a więc i z interesującymi nas samochodami). Zgodnie z nim ulepszenie środka trwałego stanowi:

• przebudowa, tj. zmiana (poprawienie) już istniejącego stanu,

• rozbudowa, czyli powiększenie składników majątkowych, w szczególności: budynków, linii technologicznych itp.,

• rekonstrukcja, tj. odtworzenie (odbudowanie) zużytych całkowicie lub częściowo składników majątku,

• adaptacja, tj. przystosowanie (przerobienie) go do wykorzystania w innym celu niż wskazywało jego pierwotne przeznaczenie, albo nadanie mu nowych cech użytkowych,

• modernizacja, czyli unowocześnienie

Ulepszenie samochodu jako środka trwałego skutkuje koniecznością zwiększenia wartości początkowej o wartość nakładów na ulepszenie. Wartość początkową samochodu można zwiększyć o wydatki na jego ulepszenie (przebudowę, rozbudowę, rekonstrukcję, adaptację lub modernizację), o ile łączna ich wartość przekroczy w roku 3500 zł. Nie każda przebudowa, rozbudowa, rekonstrukcja, adaptacja lub modernizacja stanowi ulepszenie, powodujące konieczność powiększenia wartości początkowej środka trwałego (samochodu). Ulepszenie lub zakup części składowych lub peryferyjnych o wartości poniżej 3500 zł kwoty, może stanowić bezpośredni koszt uzyskania przychodu.

NASZA RADA

Z punktu widzenia przepisów ustawy o rachunkowości wartość początkową samochodu jako środka trwałego podwyższają wydatki na nabycie części składowych lub peryferyjnych, których jednostkowa cena nabycia przekracza kwotę określoną przez firmę w zakładowym planie kont. Nic nie stoi na przeszkodzie, żeby była to także kwota, którą narzucają przepisy podatkowe, czyli 3500 zł.

Wydatki ponoszone na ulepszenie samochodu prezentujemy w tabeli nr 28.

Tabela 28. Wydatki poniesione na ulepszenie samochodu


Remont samochodu

Prace związane z remontem nie zmieniają sposobu używania samochodu, ich przeznaczenia oraz konstrukcji, w związku z czym wydatki te stanowią dla firmy koszt uzyskania przychodu. Remont to odtworzenie (przywrócenie) pierwotnego stanu technicznego, które nie powoduje zmiany charakteru i funkcji remontowanego obiektu. Wydatki na remont mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodu pod warunkiem, że efektem wykonanych prac nie jest zwiększenie wartości technicznej, użytkowej, a w konsekwencji wartości początkowej środka trwałego. Wydatki związane z remontem stanowią bez ograniczenia koszty uzyskania przychodów w wysokości udokumentowanej fakturami.

Tabela 30. Różnica pomiędzy remontem a ulepszeniem

PRZYKŁAD

Firma A eksploatowała samochód ciężarowy, który stanowił w firmie środek trwały. W następstwie eksploatacji uległ całkowitemu zużyciu silnik. Nabycie nowego silnika można potraktować jako remont samochodu. Wydatek na zakup silnika stanowi więc koszt podatkowy, ponieważ został dokonany w ramach remontu środka trwałego, który to remont miał na celu przywrócenie pierwotnej zdolności użytkowej pojazdu.

Tabela 31. Ewidencja księgowa wydatków poniesionych na remont samochodu

Zapamiętaj

Naprawy i remonty samochodów są kosztem, z wyjątkiem wydatków, które ponieśliśmy przed wpisaniem samochodu do ewidencji środków trwałych.

Podobnie jak remont traktowana jest konserwacja. Oznacza ona okresową czynność mającą na celu utrzymanie danego środka trwałego w należytym stanie technicznym i zapobiegające przedwczesnemu niszczeniu.

Zgodnie z prawem

Art. 31 ustawy o rachunkowości

1. Wartość początkową stanowiącą cenę nabycia lub koszt wytworzenia środka trwałego powiększają koszty jego ulepszenia, polegającego na przebudowie, rozbudowie, modernizacji lub rekonstrukcji i powodującego, że wartość użytkowa tego środka po zakończeniu ulepszenia przewyższa posiadaną przy przyjęciu do używania wartość użytkową, mierzoną okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych przy pomocy ulepszonego środka trwałego, kosztami eksploatacji lub innymi miarami.

2. Wartość początkową środków trwałych - z wyjątkiem gruntów niesłużących wydobyciu kopalin metodą odkrywkową - zmniejszają odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe dokonywane w celu uwzględnienia utraty ich wartości, na skutek używania lub upływu czasu.

3. Wartość początkowa i dotychczas dokonane od środków trwałych odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe mogą, na podstawie odrębnych przepisów, ulegać aktualizacji wyceny. Ustalona w wyniku aktualizacji wyceny wartość księgowa netto środka trwałego nie powinna być wyższa od jego wartości godziwej, której odpisanie w przewidywanym okresie jego dalszego używania jest ekonomicznie uzasadnione.

4. Powstałą na skutek aktualizacji wyceny różnicę wartości netto środków trwałych, o której mowa w ust. 3, odnosi się na kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny i nie może ona być przeznaczona do podziału. Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny podlega, z zastrzeżeniem art. 32 ust. 5, zmniejszeniu o różnicę z aktualizacji wyceny uprzednio zaktualizowanych zbywanych lub zlikwidowanych środków trwałych. Różnica ta wpływa na kapitał (fundusz) zapasowy lub inny o podobnym charakterze, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej.

Koszty posiadania firmowego samochodu

Posiadanie samochodów przez firmę oznacza konieczność ponoszenia wydatków z tym związanych. Należą do nich m.in. wydatki na paliwo, części, przeglądy techniczne, oleje itp.

Wydatki eksploatacyjne

Wydatki eksploatacyjne kwalifikowane są do kosztów w oparciu o dokumenty zakupu, czyli faktury lub rachunki. Istotne jest to, że od wydatków eksploatacyjnych takich jak zakup części możemy odliczać podatek VAT, nawet jeśli dotyczą samochodu osobowego. Ograniczenie dotyczy jedynie wydatków na paliwo.

Tabela 32. Ewidencja wydatków na bieżącą eksploatację samochodu

Przykładowo, wydatkiem na bieżącą eksploatację może być zakup opon traktowany jako koszt działalności operacyjnej.

Tabela 33. Ewidencja zakupu opon


Zakup paliwa

O prawie do odliczenia podatku naliczonego od zakupu paliw, decyduje rodzaj posiadanego samochodu. Zgodnie z art. 88 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.; ost. zm. Dz.U. z 2008 r. nr 209, poz. 1320) obniżenia kwoty podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika paliw silnikowych i oleju napędowego oraz gazu, wykorzystywanych do napędu samochodów osobowych i innych pojazdów samochodowych niebędących samochodami specjalnymi lub ciężarowymi (pamiętając jednak o wyroku TS, o którym już wspominaliśmy). Oczywiście ograniczenia w odliczaniu VAT od zakupu, importu, leasingu samochodów osobowych i samochodów o masie całkowitej do 3,5 tony oraz paliwa służącego do ich napędu nie dotyczą samochodów ciężarowych i innych pojazdów niż samochody osobowe (np. ciągników siodłowych).

Tabela 34. Ewidencja zakupu paliwa

Zapamiętaj

W sytuacji gdy przepisy nie pozwalają odliczać podatku VAT od wydatków eksploatacyjnych, kosztem podatkowym jest dla firmy wartość brutto dokonanego wydatku.

Ewidencja księgowa skutków wypadku drogowego

Skutki wypadku drogowego traktowane są przez przepisy ustawy o rachunkowości jako zdarzenie związane z ogólnym ryzykiem prowadzenia działalności. Powinny być one ujmowane w pozostałych kosztach operacyjnych.

W następstwie wypadku drogowego firma może:

• naprawić uszkodzony samochód (I sytuacja) albo

• dokonać likwidacji samochodu (II sytuacja).

I sytuacja: firma przeprowadza naprawę uszkodzonego samochodu.

Tabela 38. Ewidencja księgowa odszkodowania

 

II sytuacja: firma przeprowadza likwidację samochodu, który uległ zniszczeniu w wypadku drogowym.

Wypadek drogowy spowodował tak duże uszkodzenie samochodu, że firma zdecydowała się na likwidację tego samochodu.

I przypadek - samochód objęty ubezpieczeniem dobrowolnym autocasco.

Ujęcie w księgach rachunkowych tego zdarzenia przedstawia tabela 40.

II przypadek - Samochód nieobjęty ubezpieczeniem dobrowolnym autocasco.

Tabela 40. Ewidencja I przypadku

Tabela 41. Ewidencja II przypadku


Likwidacja samochodu z tytułu zużycia

Skutki likwidacji z powodu trwałego zużycia się samochodu jako środka trwałego zalicza się do pozostałych kosztów operacyjnych.

Na podstawie dokumentu LT następuje wycofanie z używania i postawienie środka trwałego w stan likwidacji.

Należy pamiętać, że likwidacja nie jest jednak jednoznaczna z usunięciem środka trwałego z ewidencji w danym roku. Zlikwidowany środek fizycznie może przecież zostać usunięty z ewidencji dopiero w następnym roku podatkowym.

Zapamiętaj

Koszty związane z likwidacją środka trwałego należy zaliczyć do pozostałych kosztów operacyjnych.

W tabeli nr 43 prezentujemy ewidencję księgową likwidacji i demontażu samochodu jako środka trwałego, w tym jego ujęcie w ewidencji pozabilansowej i dowód LT.

Tabela 43. Ewidencja likwidacji samochodu zaliczonego do środków trwałych

 

Zgodnie z prawem

Art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych

4) odpisów z tytułu zużycia samochodu osobowego, dokonywanych według zasad określonych w art. 16a-16m, w części ustalonej od wartości samochodu przewyższającej równowartość 20 000 euro przeliczonej na złote według kursu średniego euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia przekazania samochodu do używania,  

5) strat w środkach trwałych oraz wartościach niematerialnych i prawnych w części pokrytej sumą odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 16h ust. 1 pkt 1.

Leasing

Umowa leasingu może spełniać warunki leasingu finansowego na podstawie przepisów prawa bilansowego. Jednak dla celów podatkowych może być traktowana jak leasing operacyjny.


Umowa leasingu

Przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony. Korzystający z kolei zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego.

W przypadku gdy jednostka przyjęła do używania obce środki trwałe (czyli interesujące nas samochody) na mocy umowy, zgodnie z którą jedna ze stron, zwana dalej „finansującym”, oddaje drugiej stronie, zwanej dalej „korzystającym”, środki trwałe do odpłatnego używania lub również pobierania pożytków na czas oznaczony, środki te zalicza się do aktywów trwałych korzystającego, jeżeli umowa spełnia co najmniej jeden z następujących warunków:

• przenosi własność jej przedmiotu na korzystającego po zakończeniu okresu, na który została zawarta;

• zawiera prawo do nabycia jej przedmiotu przez korzystającego, po zakończeniu okresu, na jaki została zawarta, po cenie niższej od wartości rynkowej z dnia nabycia;

• okres, na jaki została zawarta, odpowiada w przeważającej części przewidywanemu okresowi ekonomicznej użyteczności środka trwałego lub prawa majątkowego, przy czym nie może być on krótszy niż 3/4 tego okresu; prawo własności przedmiotu umowy może być, po okresie, na jaki umowa została zawarta, przeniesione na korzystającego;

• suma opłat, pomniejszonych o dyskonto, ustalona w dniu zawarcia umowy i przypadająca do zapłaty w okresie jej obowiązywania, przekracza 90% wartości rynkowej przedmiotu umowy na ten dzień; w sumie opłat uwzględnia się wartość końcową przedmiotu umowy, którą korzystający zobowiązuje się zapłacić za przeniesienie na niego własności tego przedmiotu; do sumy opłat nie zalicza się płatności na rzecz korzystającego za świadczenia dodatkowe, podatków oraz składek na ubezpieczenie tego przedmiotu, jeżeli korzystający pokrywa je niezależnie od opłat za używanie;

• zawiera przyrzeczenie finansującego do zawarcia z korzystającym kolejnej umowy o oddanie w odpłatne używanie tego samego przedmiotu lub przedłużenia umowy dotychczasowej, na warunkach korzystniejszych od przewidzianych w dotychczasowej umowie;

• przewiduje możliwość jej wypowiedzenia, z zastrzeżeniem, że wszelkie powstałe z tego tytułu koszty i straty poniesione przez finansującego pokrywa korzystający;

• przedmiot umowy został dostosowany do indywidualnych potrzeb korzystającego (art. 3 ust. 4 ustawy o rachunkowości).

Jeśli umowa nie spełnia żadnego z wymienionych warunków, wówczas będzie traktowana dla celów bilansowych jak leasing operacyjny. Jeżeli spełniony zostanie co najmniej jeden z wymienionych warunków i, wówczas oddane do używania korzystającemu środki trwałe (samochody) zalicza się u finansującego do aktywów trwałych jako należności, czyli umowa leasingu będzie kwalifikowana jako leasing finansowy.

Szczególnie zainteresowanych Czytelników odsyłamy do Krajowego Standardu Rachunkowości nr 5 „Leasing. najem i dzierżawa”, który został przyjęty w dniu 11 marca 2008 r. przez Komitet Standardów Rachunkowości. Standard przedstawia zasady wyceny i ujęcia w księgach rachunkowych oraz prezentacji w sprawozdaniu finansowym aktywów i zobowiązań wynikających z umów leasingu.

Zapamiętaj

Ewidencja umowy leasingu w księgach rachunkowych obu stron będzie uzależniona od jego zaklasyfikowania do kategorii leasingu finansowego lub operacyjnego. Należy jednak pamiętać, że prawo podatkowe i bilansowe odmiennie kwalifikuje kategorie leasingu.

Warto zwrócić uwagę, że w art. 3 ust. 6 ustawy o rachunkowości zawarta jest regulacja stanowiąca istotne uproszczenie w kwalifikowaniu leasingu dla celów bilansowych. Z przepisu tego wynika, że w przypadku gdy roczne sprawozdanie finansowe korzystającego nie podlega obowiązkowi badania i ogłaszania, wówczas jednostka może dokonywać kwalifikacji umów leasingu według zasad określonych w przepisach podatkowych. Przypomnijmy, że jednostkami zwolnionymi z obowiązku badania i ogłaszania sprawozdań finansowych są podmioty, które w poprzedzającym roku obrotowym, za który sporządzono sprawozdanie finansowe, nie przekroczyły co najmniej dwóch z poniższych limitów:

• średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło co najmniej 50 osób,

• suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego stanowiła równowartość w walucie polskiej co najmniej 2 500 000 euro,

• przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych za rok obrotowy stanowiły równowartość w walucie polskiej co najmniej 5 000 000 euro.

Tabela 45. Odpisy amortyzacyjne w leasingu

Z leasingiem operacyjnym mamy do czynienia wówczas gdy z treści umowy wynika, że:

• została zawarta na czas oznaczony, stanowiący co najmniej 40% normatywnego okresu amortyzacji (jeżeli jej przedmiotem są podlegające odpisom amortyzacyjnym rzeczy ruchome, czyli także samochód),

• suma ustalonych w niej opłat, pomniejszona o należny podatek od towarów i usług, odpowiada co najmniej wartości początkowej środków trwałych (samochodów).


Ewidencja leasingu operacyjnego samochodu

W tabeli nr 46 prezentujemy ujęcie w księgach rachunkowych leasingu operacyjnego (z punktu widzenia bilansowego) samochodu.

Tabela 46. Ewidencja leasingu operacyjnego środka trwałego (samochodu)

Tabela 47. Wyjaśnienie opłat

Zapamiętaj

W leasingu operacyjnym przedmiot umowy jest zaliczany do majątku leasingodawcy. W takim przypadku przedmiot umowy pozostaje w księgach rachunkowych finansującego i nie jest wykazywany w bilansie leasingobiorcy.

Ewidencja leasingu finansowego samochodu

Kolejny rodzaj leasingu, którego ewidencję księgową zaprezentujemy to leasing finansowy. Konstrukcja opłaty leasingowej w leasingu finansowym przedstawiona jest w tabeli nr 50.

Tabela 50. Opłaty leasingowe

Postępowanie leasingobiorcy w leasingu operacyjnym (bilansowy i podatkowy)

KROK 1. Leasingobiorca wykazuje w ewidencji bilansowej leasingowany samochód oraz zobowiązania wynikające z tego tytułu.

KROK 2. Leasingobiorca otrzymuje od leasingodawcy fakturę na całkowitą wartość umowy leasingu z wyodrębnioną częścią kapitałową oraz odsetkową.

KROK 3. Leasingobiorca dokonuje podziału raty leasingowej na część kapitałową i odsetkową.

KROK 4. Część odsetkową z faktury księguje na rozliczenia międzyokresowe kosztów finansowych.

KROK 5. Część odsetkową do końca okresu umowy rozlicza proporcjonalnie i obciąża koszty finansowe.

KROK 6. Płatności dokonuje na podstawie otrzymywanych od leasingodawcy not księgowych.

KROK 7. Nie zalicza do kosztów podatkowych odpisów amortyzacyjnych (jeśli dla

celów podatkowych jest to leasing operacyjny).

KROK 8. Do kosztów podatkowych zalicza czynsz leasingowy oraz ewentualne dodatkowe, zgodne z umową koszty (np. wydatki eksploatacyjne).

Zgodnie z prawem

Art. 3 ustawy o rachunkowości

5. W przypadku spełnienia co najmniej jednego z warunków określonych w ust. 4, oddane do używania korzystającemu środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne zalicza się u finansującego do aktywów finansowych odpowiednio jako inne długoterminowe bądź krótkoterminowe aktywa.

6. W przypadku gdy roczne sprawozdanie finansowe korzystającego nie podlega obowiązkowi badania i ogłaszania w myśl art. 64 ust. 1, to może on dokonywać kwalifikacji umów, o których mowa w ust. 4, według zasad określonych w przepisach podatkowych i nie stosować ust. 4 i 5.


Ewidencja przebiegu pojazdu

Ewidencja przebiegu pojazdu służy do zapisu rzeczywistego przebiegu samochodu osobowego niewprowadzonego do ewidencji środków trwałych, dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Na podstawie znajomości przebiegu i maksymalnej stawki za jeden kilometr przebiegu ustala się limit wydatków, które można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.

Ewidencja przebiegu pojazdu, powinna zawierać co najmniej następujące dane (art. 16 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych):

• nazwisko, imię i adres zamieszkania osoby używającej pojazdu,

• numer rejestracyjny pojazdu i pojemność silnika,

• kolejny numer wpisu,

• datę i cel wyjazdu,

• opis trasy (skąd-dokąd),

• liczbę faktycznie przejechanych kilometrów,

• stawkę za jeden kilometr przebiegu,

• kwotę wynikającą z przemnożenia liczby faktycznie przejechanych kilometrów i stawki za jeden kilometr przebiegu,

• podpis podatnika (pracodawcy) i jego dane.

Zapamiętaj

Ewidencja przebiegu pojazdu jest podstawą zwrotu kosztów używania przez pracownika prywatnego samochodu do celów służbowych.

WZÓR - Ewidencja przebiegu pojazdu

Zgodnie z prawem

§ 3. rozporządzenia w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy

1. Miesięczny limit kilometrów na jazdy lokalne, z uwzględnieniem ust. 2-4, ustala pracodawca.  

2. Limit, o którym mowa w ust. 1, ustalony w zależności od liczby mieszkańców w danej gminie lub mieście, w których pracownik jest zatrudniony, nie może przekroczyć, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4:  

1) 300 km - do 100 tys. mieszkańców,  

2) 500 km - ponad 100 tys. do 500 tys. mieszkańców,  

3) 700 km - ponad 500 tys. mieszkańców.

3. Limit, o którym mowa w ust. 1, dla pojazdów do celów służbowych w służbie leśnej może zostać podwyższony, przy czym nie może on przekroczyć 1500 km.  

4. Limit, o którym mowa w ust. 1, dla pojazdów do celów służbowych w służbach ratowniczych i w innych właściwych instytucjach w sytuacji zagrożenia klęską żywiołową lub usuwania jej skutków, albo skutków katastrofy ekologicznej, może zostać podwyższony, przy czym nie może on przekroczyć 3000 km.  

Sprzedaż samochodu

Sprzedaż środków trwałych kwalifikowana jest do pozostałych przychodów operacyjnych. Jest ona bowiem pośrednio związana z działalnością operacyjną jednostki.


Zbycie pojazdu

Dochód bądź stratę ze zbycia samochodu ustala się jako różnicę pomiędzy przychodem uzyskanym z odpłatnego zbycia samochodu, a jego wartością początkową wykazaną w ewidencji środków trwałych, powiększoną o wartość odpisów amortyzacyjnych dokonanych od wartości tego samochodu.

Transakcja sprzedaży samochodu jako środka trwałego rozliczana jest w następujący sposób:

Tabela 54. Sprzedaż samochodu (środka trwałego)

Tabela 55. Ewidencja sprzedaży samochodu osobowego

Warto zwrócic uwagę na fragment pisma Naczelnika Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie z dnia 10 maja 2006 r. (sygn. 1471/DPD1/423/26/06/MK), który stwierdził: (...) Spółka, sprzedając samochód osobowy o wartości początkowej przekraczającej równowartość 20 000 euro, od którego dokonywała odpisów amortyzacyjnych, może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wydatki na nabycie tego samochodu po uwzględnieniu dokonanych dotychczas odpisów amortyzacyjnych, w tym wyłączonych z kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Tym samym w momencie sprzedaży pozostała niezamortyzowana wartość tego samochodu stanowi dla Spółki koszt uzyskania przychodu zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt. 1 cyt. ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (...) Biorąc powyższe pod uwagę, przy ustalaniu wartości sprzedanego samochodu, jako kosztu uzyskania przychodów art. 16 ust. 1 pkt 4 ma o tyle znaczenie, że wartość tę należy pomniejszyć również o te odpisy dokonywane do czasu sprzedaży samochodu, które nie stanowiły dla Spółki kosztu uzyskania przychodu.

Zgodnie z prawem

Art. 16 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych

1. Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów:  

1) wydatków na: 

a) nabycie gruntów lub prawa wieczystego użytkowania gruntów, z wyjątkiem opłat za wieczyste użytkowanie gruntów,  

b) nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie innych niż wymienione w lit. a) środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, w tym również wchodzących w skład nabytego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanych części,  

c) ulepszenie środków trwałych, które zgodnie z art. 16g ust. 13 powiększają wartość środków trwałych, stanowiącą podstawę naliczania odpisów amortyzacyjnych 

- wydatki te, zaktualizowane zgodnie z odrębnymi przepisami, pomniejszone o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 16h ust. 1 pkt 1, są jednak kosztem uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem pkt 8a, w przypadku odpłatnego zbycia środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na czas ich poniesienia.

 

Pełna treść poradnika na stronach internetowych Poradnika Gazety Prawnej

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Podatek PIT - część 2
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
2 maja 2023 r. (wtorek)
4 maja 2023 r. (czwartek)
29 kwietnia 2023 r. (sobota)
Następne
Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Polska ustawa o kryptoaktywach od 30 czerwca 2024 r. Założenia i cel nowych przepisów [omówienie projektu]

Projekt ustawy o kryptoaktywach ma zaimplementować do krajowych przepisów rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1114 z dnia 31 maja 2023 r. w sprawie rynków kryptoaktywów oraz zmiany rozporządzeń (UE) nr 1093/2010 i (UE) nr 1095/2010 oraz dyrektyw 2013/36/UE i (UE) 2019/1937 (Dz. U. UE. L. z 2023 r. Nr 150, str. 40 z późn. zm.) (dalej: MiCA) określające zasady regulacji i nadzoru emisji, handlu i świadczenia usług związanych z kryptowalutami. Rozporządzenie obowiązuje już od 29 czerwca 2023 r., ale w pełni zacznie być stosowane dopiero w grudniu 2024 r. Projekt ustawy przewiduje wprowadzenie nowych rozwiązań w obszarze sektora rynku kryptoaktywów, mających na celu realizację zadań wynikających z rozporządzenia MiCA, w szczególności w zakresie skutecznego nadzoru i ochrony inwestorów. Według ustawodawcy podjęcie działań zmierzających do realizacji ww. celów zapewni rozwój rynku w perspektywie wieloletniej oraz bezpieczeństwo przez rozszerzenie kompetencji nadzorczych. Za projekt ustawy odpowiada Podsekretarz Stanu Ministerstwa Finansów. 

Rozlicz się przez internet. Dzięki usłudze Twój e-PIT szybko i łatwo rozliczysz swój PIT

Okres rozliczeń rocznych PIT trwa do końca kwietnia. Dzięki usłudze Twój e-PIT udostępnionej przez Ministerstwo Finansów w e-Urzędzie Skarbowym (e-US) możesz szybko i wygodnie rozliczyć swój PIT. Zwłaszcza jeśli masz Profil Zaufany. Jeśli nie masz – założysz go od ręki.

PIT 2024. Czy można rozliczyć podatki bez Profilu Zaufanego?

Sezon rozliczeń podatkowych jest w pełni. Dzięki usłudze e-PIT dostępnej na stronie Ministerstwa Finansów, możesz  szybko rozliczyć swój PIT. Resort zaleca, aby z rozliczeniem nie zwlekać.

Co można sobie odliczyć od podatku 2024? Z jakich ulg podatkowych można skorzystać w rozliczeniu PIT?

Co można odliczyć z podatku PIT? Z jakich ulg podatkowych można skorzystać w rozliczeniu w 2024 roku?

Kto może wyjechać do sanatorium z ZUS-em w 2024 roku? Jak uzyskać skierowanie? Ile trzeba czekać?

Nie tylko Narodowy Fundusz Zdrowia kieruje do miejscowości uzdrowiskowych, ale także Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Z leczenia może skorzystać każdy ubezpieczony, który jest zagrożony utratą zdolności do pracy. Warunkiem jest jednak, by rehabilitacja poprawiła rokowania stanu zdrowia i przyczyniła się do powrotu do aktywności zawodowej.

Limit pomocy de minimis dla MŚP 2024 - podwyżka od 1 maja

Ministerstwo Finansów przygotowało projekt rozporządzenia, na podstawie którego MŚP nadal udzielana będzie pomoc de minimis w formie gwarancji BGK spłaty kredytu lub innego zobowiązania - napisał resort w OSR do projektu. Rozporządzenie wdroży w życie unijne przepisy wprowadzające nowy wyższy limit takiej pomocy dla jednego przedsiębiorstwa w ciągu 3 lat.

Ulga sponsoringowa a koszty uzyskania przychodów z zysków kapitałowych

Po koniec 2023 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że podmioty osiągające przychody z zysków kapitałowych również mogą odliczać koszty wspierania sportu, edukacji i kultury, na podstawie art. 18ee, niezależnie od tego czy koszty te zostaną przyporządkowane do przychodów z zysków kapitałowych czy pozostałych przychodów.

Rozrachunki w księgowości wsparte sztuczną inteligencją. Nadchodzi nowe

Czy sztuczna inteligencja może wspomóc księgowym w rozrachunkach? Dzięki wykorzystaniu mechanizmów sztucznej inteligencji programy księgowe pozwalają na dużą automatyzację procesów w tym zakresie.

Jak rozpoznać pellet dobrej jakości? Jak sprawdzić samemu?

Jakość pelletu jest kluczowym czynnikiem decydującym o jego efektywności i bezpieczeństwie użytkowania. Niezależnie od tego, czy wykorzystujemy go do ogrzewania domu, czy jako surowiec w przemyśle, istnieją cechy, na które warto zwrócić uwagę, aby mieć pewność, że wybieramy produkt najwyższej jakości.

Składki ZUS wspólników spółki z o.o. (jednoosobowej i wieloosobowej). Kto i kiedy nie zapłaci składek?

Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych różnicują pozycję wspólników spółki z o.o. w zakresie podlegania ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu w zależności od tego, czy spółka jest jednoosobowa czy wieloosobowa.

REKLAMA