Gdy fiskus składa sprawę do sądu

Na początku trzeba wskazać, że popełniony przez Pana czyn to wykroczenie skarbowe. Jest ono zagrożone karą grzywny określonej kwotowo; z wykroczeniem mamy do czynienia, jeżeli kwota uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie należności publicznoprawnej albo wartość przedmiotu czynu nie przekracza pięciokrotnej wysokości najniższego miesięcznego wynagrodzenia w czasie jego popełnienia (w 2005 r. jest to 3800 zł). Wykroczeniem skarbowym jest także inny czyn zabroniony, jeżeli kodeks tak stanowi. Karą za wykroczenia skarbowe jest grzywna wymierzona w granicach od jednej dziesiątej (76 zł) do dwudziestokrotnej (15 200 zł) wysokości najniższego miesięcznego wynagrodzenia.

W analizowanej sytuacji zastosowanie znajdzie art. 17 § 1 k.k.s. Zgodnie z jego brzmieniem, sąd może udzielić zezwolenia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności, jeżeli wina sprawcy i okoliczności popełnienia przestępstwa lub wykroczenia skarbowego nie budzą wątpliwości, a sprawca:

• uiścił należność publicznoprawną, jeżeli czyn zabroniony polega na uszczupleniu lub narażeniu na uszczuplenie tej należności; warunkiem jest więc wpłacenie całego podatku,

• uiścił kwotę odpowiadającą co najmniej najniższej karze grzywny grożącej za dany czyn zabroniony; w naszym wypadku jest to 76 zł,

• wyraził zgodę na przepadek przedmiotów co najmniej w takim zakresie, w jakim ten przepadek jest obowiązkowy, a w razie niemożności złożenia tych przedmiotów – uiścił ich równowartość pieniężną,

• uiścił zryczałtowaną równowartość kosztów postępowania; wysokość kosztów w sprawie o wykroczenie skarbowe ustala się na jedną dwunastą najniższego miesięcznego wynagrodzenia pracowników (obecnie jest to 63,33 zł).

Prawo przewiduje ponadto, że niedopuszczalne jest udzielenie zezwolenia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności, jeżeli:

• przestępstwo skarbowe zagrożone jest karą ograniczenia albo pozbawienia wolności,

• przestępstwo skarbowe zagrożone tylko karą grzywny popełniono w warunkach powrotu do przestępstwa,

• zgłoszono interwencję co do przedmiotów podlegających przepadkowi, chyba że zostanie ona wycofana przez interwenienta do czasu wniesienia aktu oskarżenia do sądu.

Sąd, udzielając zezwolenia, orzeka:

• tytułem grzywny kwotę nie wyższą niż uiszczona przez sprawcę,

• przepadek przedmiotów tylko w takich granicach, w jakich sprawca wyraził na to zgodę, a w razie niemożności ich złożenia – uiścił ich równowartość pieniężną.

Prawomocne postanowienie o zezwoleniu na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności powoduje takie same skutki prawne jak prawomocne orzeczenie kończące postępowanie w sprawie; postanowienie to nie podlega wpisowi do rejestru karnego. Może Pan zatem twierdzić przed wszelkimi organami państwowymi, że nie był Pan karany. Wydaje się, że omówiona instytucja jest salomonowym wyjściem w sytuacji, gdy sprawy zabrnęły na tyle daleko, że doszło do rozprawy w sądzie. Zachowuje Pan bowiem „czyste konto”, jednocześnie reguluje swe zobowiązania wobec fiskusa i ponosi niewielkie dodatkowe koszty.

Krzysztof Grodzicki