Jak rozliczyć najem, gdy nie prowadzimy działalności

Nie ma Pan obowiązku rozliczenia VAT z tytułu najmu. Może Pan korzystać ze zwolnienia, ze względu na wysokość obrotów. W zakresie rozliczeń podatku dochodowego może wybrać Pan opodatkowanie w formie ryczałtu lub opodatkowanie na zasadach ogólnych (PIT-5). Przychodu z najmu nie można rozliczyć w PIT-37.

Należy pamiętać, że grunty w myśl przepisu art. 2 pkt 6 ustawy o VAT traktowane są jak towar. Natomiast towary będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu zasadniczo podlegają opodatkowaniu VAT. Szerokie pojęcie działalności gospodarczej zasadniczo obejmuje również najem. Jednak wynajęcie działki przez osobę fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej za kwotę 200 zł miesięcznie korzysta ze zwolnienia z VAT.

Podatnik nieprowadzący działalności gospodarczej z tytułu wynajmu działki może skorzystać ze zwolnienia z VAT dla podatników, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 10 000 euro. Kwota ta na 2006 r. wynosi 39 200 zł. Gdy rozpoczął Pan wynajem w trakcie roku, będzie Panu przysługiwał limit proporcjonalnie mniejszy w stosunku do okresu prowadzonej działalności w trakcie 2006 r.

Jako podmiot zwolniony z VAT na podstawie art. 113 ust. 1 może Pan, ale nie musi składać zgłoszenia rejestracyjnego do naczelnika urzędu skarbowego. Jeśli złoży Pan zgłoszenie rejestracyjne, to naczelnik zarejestruje Pana jako podatnika VAT zwolnionego.

W pierwszej kolejności przedstawię ryczałtową formę opodatkowania. Przychody (dochody) osiągane z tytułu umowy najmu mogą zostać opodatkowane zryczałtowanym podatkiem dochodowym, jeżeli umowy te nie są zawierane w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej (art. 6 ust. 1a ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym).

Wysokość ryczałtu od przychodów osiąganych z tytułu najmu, do kwoty stanowiącej równowartość 4000 euro, wynosi 8,5%. Natomiast od nadwyżki ponad tę kwotę stawka wynosi 20% przychodów. W 2006 r. będzie to kwota 15 666,40 zł.

Pamiętać przy tym należy, że przychodów opodatkowanych w formie ryczałtu nie łączy się z dochodami z innych źródeł podlegającymi opodatkowaniu.

Podatnik, wybierając tę formę opodatkowania, powinien po zawarciu umowy najmu, ale przed osiągnięciem pierwszego przychodu zgłosić się do urzędu skarbowego w celu złożenia oświadczenia o wyborze tej formy opodatkowania. Do 31 stycznia po zakończeniu roku należy złożyć do urzędu skarbowego wypełniony formularz PIT-28 z załącznikiem PIT-28/A. Ta forma opodatkowania zasadniczo jest korzystniejsza w przypadku, gdy podatnik osiąga przychody z innych źródeł, np. z umowy o pracę.

W przypadku wyboru przez podatnika opodatkowania na zasadach ogólnych łączy się otrzymywane z tytułu najmu dochody z innymi. Opodatkowuje się je przewidzianymi w ustawie stawkami odpowiednio 19%, 30% lub 40% zgodnie z powyżej przytoczonymi przepisami. Kwotą wolną od opodatkowania jest 2789 zł. Należy podkreślić, iż mogła ona zostać wykorzystana przez podatnika z tytułu przychodów z innych źródeł.

Jeśli natomiast podatnik nie otrzymywałby innych przychodów (dochodów) poza wynajęciem działki, wówczas ta forma opodatkowania pozwoliłaby mu na nieopodatkowanie przychodu z przedmiotowego najmu.

W tym przypadku podatnik zobowiązany jest do składania do urzędu skarbowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania lub pobytu podatnika deklaracji PIT-5 na zaliczkę miesięczną na podatek dochodowy. Składa się ją w terminie do 20. dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni. Natomiast za grudzień należy ją złożyć w terminie do dnia 20 grudnia. Ponadto do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym należy złożyć deklarację PIT- 36. W pozycji F1 pkt 6 należy wykazać uzyskany dochód z tytułu najmu. Deklaracja PIT-36 jest bowiem formularzem przeznaczonym m.in. dla osób uzyskujących przychody z najmu, które w ciągu roku samodzielnie odprowadzały zaliczki na podatek dochodowy.

W omawianym przypadku z braku szczegółowych informacji o podatniku nie możemy jednoznacznie uznać, która z form jest korzystniejsza.

Joanna Mierzwińska

menedżer w dziale podatkowym System Rewident sp. z o.o.