REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Na czym polega rzetelność ksiąg rachunkowych i sprawozdania finansowego

REKLAMA

Jestem kierownikiem zespołu księgowego w spółce z o.o. W spółce jest przeprowadzana inwentaryzacja. Do ksiąg rachunkowych wprowadzane są wszystkie dokumenty przekazywane do działu księgowości. Czy mimo to spółkę może spotkać zarzut nierzetelności ksiąg?


RADA


Ujęcie w księgach wszystkich dokumentów przedstawionych do księgowania może, ale nie musi, oznaczać rzetelność ksiąg. Rzetelność oznacza odzwierciedlenie stanu rzeczywistego. Zafałszowanie prawdziwego obrazu sytuacji majątkowej i finansowej, jak też wyniku finansowego jednostki może powstać nawet przy ujęciu w ewidencji wszystkich dokumentów.


UZASADNIENIE


Ustawa o rachunkowości wielokrotnie odwołuje się do rzetelności. Zgodnie z zapisami art. 4 ust. 1 jednostki obowiązane są stosować przyjęte zasady (politykę) rachunkowości, rzetelnie i jasno przedstawiając sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy.


Określając zasady (politykę) rachunkowości należy zapewnić wyodrębnienie wszystkich zdarzeń istotnych do oceny sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego jednostki, przy zachowaniu zasady ostrożności. Polityka rachunkowości powinna być stosowana w sposób ciągły, jednak są od tej zasady wyjątki.


Na podstawie art. 8 ust. 2 w celu rzetelnego i jasnego przedstawienia sytuacji, jednostka może, ze skutkiem od pierwszego dnia roku obrotowego bez względu na datę podjęcia decyzji, zmienić dotychczas stosowane rozwiązania na inne, przewidziane ustawą.


Ujęcie w księgach wszystkich dokumentów przedstawionych do księgowania może, ale nie musi, oznaczać rzetelność ksiąg. Rzetelność oznacza odzwierciedlenie stanu rzeczywistego. Zafałszowanie prawdziwego obrazu sytuacji majątkowej i finansowej, jak też wyniku finansowego jednostki może powstać nawet przy ujęciu w ewidencji wszystkich dokumentów, a w szczególności gdy:

- zasady rachunkowości są niewłaściwie stosowane (nieaktualna lub błędna polityka rachunkowości);

- do księgowania przedstawiono dokumenty nieodzwierciedlające faktycznie przeprowadzonych operacji (np. fikcyjne faktury zakupu, fikcyjne faktury sprzedaży, likwidacja przewłaszczonego majątku itd.) lub dokumenty nie spełniają wymogów ustawy;

- działy współpracujące z księgowością nie przekazują wszystkich informacji mających wpływ na sytuację majątkową jednostki lub przedstawiają nieprawdziwe dane, np. informacje o udzielonych gwarancjach, poręczeniach, zawartych umowach, toczących się postępowaniach sądowych itd.;

- popełniono pomyłki w dokumentach księgowych, dokonano błędnych szacunków itd.


Przykład 1

Spółka z o.o. Alfa ze względu na rozmiar działalności stosowała dopuszczone ustawą uproszczenia:
- nie ustalała aktywów i rezerw z tytułu odroczonego podatku dochodowego,
- dokonywała kwalifikacji umów leasingowych według zasad określonych w przepisach podatkowych,
- nie sporządzała zestawienia zmian w kapitale własnym,
- nie sporządzała rachunku przepływów pieniężnych.


W sprawozdaniu finansowym za poprzedni rok obrotowy wykazano następujące dane:

1) średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty - 52 osoby,

2) suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego w walucie polskiej - 6 000 000 zł,

3) przychody netto ze sprzedaży produktów i towarów oraz operacji finansowych w walucie polskiej - 20 396 000 zł.


Kurs średni NBP dla euro ustalony na dzień bilansowy poprzedniego roku obrotowego wynosił 4,0790 PLN/EUR. Oznaczało to obowiązek badania sprawozdania finansowego za bieżący rok przez biegłego rewidenta, ponieważ przychody netto ze sprzedaży wyrażone w euro przekroczyły 5 000 000, a średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty było większe niż 50.


Dokonując przeszacowania danych ze sprawozdania finansowego z PLN na EUR księgowi zastosowali jednak zły kurs. Z wyliczeń księgowych wynikało, że przychody ze sprzedaży osiągnęły równowartość 4 999 755 euro. Nie zauważyli też, że spółka utraciła prawo do stosowanych dotychczas uproszczeń i nie zaproponowali koniecznych zmian w polityce rachunkowości. W bieżącym roku obrotowym spółka w dalszym ciągu kwalifikowała umowy leasingowe zgodnie z przepisami podatkowymi; na koniec roku nie naliczyła aktywów ani rezerw z tytułu podatku odroczonego. Z powodu nienaliczenia rezerw na podatek odroczony zysk netto spółki został zawyżony, sprawozdanie finansowe zatwierdzone bez badania przez biegłego rewidenta, a zysk podzielony.


W tym przypadku możemy uznać, że sprawozdanie finansowe jest nierzetelne, natomiast decyzja o podziale zysku nieważna z mocy prawa.


Rzetelność ksiąg wiąże się ściśle z rzetelnością dokumentów. Zgodnie z definicją zawartą w ustawie o rachunkowości dowody rzetelne, to dowody zgodne z rzeczywistym przebiegiem operacji gospodarczej, którą dokumentują, kompletne oraz wolne od błędów rachunkowych.


Przykłady na nierzetelność dokumentów można by mnożyć. O skali zjawiska świadczy raport Ministerstwa Finansów o kontroli skarbowej za okres od stycznia do sierpnia 2006 r. opublikowany na stronach internetowych Ministerstwa (http://www.mf.gov.pl/_files_/kontrola_skarbowa/aktualnosci/inf_druk_sierpien06_www.pdf).


Może się jednak zdarzyć, że firma nie dokona żadnego nadużycia, fałszerstwa, wszystkie przeprowadzone transakcje będą prawdziwe, a pomimo to księgi zostaną uznane za nierzetelne. Taka sytuacja może zaistnieć, gdy spółka nie zachowa należytej staranności w dokumentowaniu operacji gospodarczych.


Przykład 2

Spółka z o.o. Beta w 2003 r. zamówiła w Agencji Reklamowej "Wizerunek" usługę reklamową. Zgodnie z umową ustną spółka Beta na podstawie faktury "pro forma" dokonała 100% przedpłaty na usługę. Księgowy spółki Beta wpłaconą zaliczkę zaksięgował bezpośrednio w koszty, VAT wykazany na fakturze odliczył od VAT należnego, nie zadbał też o żadne inne udokumentowanie transakcji. Agencja "Wizerunek" wykonała usługę zgodnie z umową, ale nie wystawiła faktury VAT na otrzymaną przedpłatę. Z powodu braku właściwego udokumentowania transakcji zakwestionowano rzetelność ksiąg.


Najmniej wątpliwości budzą zapisy art. 24 ust. 2 ustawy o rachunkowości mówiące o tym, że księgi rachunkowe uznaje się za rzetelne, jeżeli dokonane w nich zapisy odzwierciedlają stan rzeczywisty. Zapis ten jest niejako oczywisty. Jednak ustalenie, czy dokumenty odzwierciedlają stan rzeczywisty nie zawsze jest takie proste. Księgowi nie zawsze są w stanie to ustalić, zwłaszcza w większych firmach, gdzie na rzetelność ksiąg składa się praca wieloosobowego zespołu.


Przykład 3

Hurtownia artykułów biurowych rozlicza się z odbiorcami zarówno w sposób gotówkowy, jak i bezgotówkowy. Jeden z pracowników hurtowni w grudniu (po potwierdzeniu sald z klientami) sprzedawał sklepom towar za gotówkę wystawiając klientom fikcyjne dowody KP, natomiast do księgowości dostarczał kopie faktur z odroczonym terminem płatności. Nieuczciwość wykrył dział windykacji w lutym następnego roku (przed zatwierdzeniem sprawozdania finansowego). W stosunku do pracownika zostały podjęte odpowiednie kroki prawne, ale informacja o defraudacji nie została przekazana do działu księgowości. Strata spowodowana nieuczciwością pracownika jest dla hurtowni znacząca, natomiast możliwość odzyskania utraconych kwot znikoma. Księgowość powinna wyksięgować nienależne kwoty ze stanu należności krótkoterminowych i utworzyć rezerwę na przewidywane straty, ale z uwagi na brak informacji nie zrobiła tego. W efekcie w księgach rachunkowych ujęto faktury sprzedaży niezgodnie ze stanem faktycznym, w aktywach bilansu wykazano zawyżony stan należności z tytułu dostaw i usług, natomiast z rachunku zysków i strat zawyżony zysk do podziału.


Zarówno księgi rachunkowe hurtowni, jak i sprawozdanie finansowe będą uznane za nierzetelne, mimo iż księgowość ujęła w ewidencji wszystkie dostarczone jej dokumenty.


Powodem nierzetelności ksiąg mogą stać się też pomyłki w dokumentach księgowych lub błędne szacunki. Błędy mogą być trudne do zidentyfikowania, zwłaszcza gdy zostaną popełnione w ostatniej fazie przygotowań do zamknięcia ksiąg.


Przykład 4

Spółka z o.o. Gamma na podstawie statystyki windykacji należności zdecydowała o dokonywaniu odpisów aktualizujących w wysokości:
- należności bieżące - 1% wartości należności;
- należności przeterminowane do 6 miesięcy - 10% wartości;
- należności przeterminowane powyżej 6 miesięcy - 30% wartości.


Zasady te wpisano do polityki rachunkowości i stosuje się je w sposób ciągły. Sposób wyliczenia wartości odpisu przedstawia się w informacji dodatkowej.


Pracownik działu windykacji wszystkie należności przeterminowane wykazał jako należności przedawnione. Księgowość odpisała wszystkie należności przeterminowane w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych. W efekcie w aktywach bilansu wykazano zaniżoną wartość należności, a w rachunku zysków i strat zawyżono pozostałe koszty operacyjne. Zniekształceniu uległy kluczowe wskaźniki ekonomiczne.

- art. 4 ust. 1, art. 8, art. 21, art. 22 ust. 1, art. 24 ust. 2 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 157, poz. 1119


Anna Dyczkowska

księgowa z licencją MF

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Biuletyn Rachunkowości

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Polska ustawa o kryptoaktywach od 30 czerwca 2024 r. Założenia i cel nowych przepisów [omówienie projektu]

    Projekt ustawy o kryptoaktywach ma zaimplementować do krajowych przepisów rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1114 z dnia 31 maja 2023 r. w sprawie rynków kryptoaktywów oraz zmiany rozporządzeń (UE) nr 1093/2010 i (UE) nr 1095/2010 oraz dyrektyw 2013/36/UE i (UE) 2019/1937 (Dz. U. UE. L. z 2023 r. Nr 150, str. 40 z późn. zm.) (dalej: MiCA) określające zasady regulacji i nadzoru emisji, handlu i świadczenia usług związanych z kryptowalutami. Rozporządzenie obowiązuje już od 29 czerwca 2023 r., ale w pełni zacznie być stosowane dopiero w grudniu 2024 r. Projekt ustawy przewiduje wprowadzenie nowych rozwiązań w obszarze sektora rynku kryptoaktywów, mających na celu realizację zadań wynikających z rozporządzenia MiCA, w szczególności w zakresie skutecznego nadzoru i ochrony inwestorów. Według ustawodawcy podjęcie działań zmierzających do realizacji ww. celów zapewni rozwój rynku w perspektywie wieloletniej oraz bezpieczeństwo przez rozszerzenie kompetencji nadzorczych. Za projekt ustawy odpowiada Podsekretarz Stanu Ministerstwa Finansów. 

    Rozlicz się przez internet. Dzięki usłudze Twój e-PIT szybko i łatwo rozliczysz swój PIT

    Okres rozliczeń rocznych PIT trwa do końca kwietnia. Dzięki usłudze Twój e-PIT udostępnionej przez Ministerstwo Finansów w e-Urzędzie Skarbowym (e-US) możesz szybko i wygodnie rozliczyć swój PIT. Zwłaszcza jeśli masz Profil Zaufany. Jeśli nie masz – założysz go od ręki.

    PIT 2024. Czy można rozliczyć podatki bez Profilu Zaufanego?

    Sezon rozliczeń podatkowych jest w pełni. Dzięki usłudze e-PIT dostępnej na stronie Ministerstwa Finansów, możesz  szybko rozliczyć swój PIT. Resort zaleca, aby z rozliczeniem nie zwlekać.

    Co można sobie odliczyć od podatku 2024? Z jakich ulg podatkowych można skorzystać w rozliczeniu PIT?

    Co można odliczyć z podatku PIT? Z jakich ulg podatkowych można skorzystać w rozliczeniu w 2024 roku?

    Kto może wyjechać do sanatorium z ZUS-em w 2024 roku? Jak uzyskać skierowanie? Ile trzeba czekać?

    Nie tylko Narodowy Fundusz Zdrowia kieruje do miejscowości uzdrowiskowych, ale także Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Z leczenia może skorzystać każdy ubezpieczony, który jest zagrożony utratą zdolności do pracy. Warunkiem jest jednak, by rehabilitacja poprawiła rokowania stanu zdrowia i przyczyniła się do powrotu do aktywności zawodowej.

    Limit pomocy de minimis dla MŚP 2024 - podwyżka od 1 maja

    Ministerstwo Finansów przygotowało projekt rozporządzenia, na podstawie którego MŚP nadal udzielana będzie pomoc de minimis w formie gwarancji BGK spłaty kredytu lub innego zobowiązania - napisał resort w OSR do projektu. Rozporządzenie wdroży w życie unijne przepisy wprowadzające nowy wyższy limit takiej pomocy dla jednego przedsiębiorstwa w ciągu 3 lat.

    Ulga sponsoringowa a koszty uzyskania przychodów z zysków kapitałowych

    Po koniec 2023 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że podmioty osiągające przychody z zysków kapitałowych również mogą odliczać koszty wspierania sportu, edukacji i kultury, na podstawie art. 18ee, niezależnie od tego czy koszty te zostaną przyporządkowane do przychodów z zysków kapitałowych czy pozostałych przychodów.

    Rozrachunki w księgowości wsparte sztuczną inteligencją. Nadchodzi nowe

    Czy sztuczna inteligencja może wspomóc księgowym w rozrachunkach? Dzięki wykorzystaniu mechanizmów sztucznej inteligencji programy księgowe pozwalają na dużą automatyzację procesów w tym zakresie.

    Jak rozpoznać pellet dobrej jakości? Jak sprawdzić samemu?

    Jakość pelletu jest kluczowym czynnikiem decydującym o jego efektywności i bezpieczeństwie użytkowania. Niezależnie od tego, czy wykorzystujemy go do ogrzewania domu, czy jako surowiec w przemyśle, istnieją cechy, na które warto zwrócić uwagę, aby mieć pewność, że wybieramy produkt najwyższej jakości.

    Składki ZUS wspólników spółki z o.o. (jednoosobowej i wieloosobowej). Kto i kiedy nie zapłaci składek?

    Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych różnicują pozycję wspólników spółki z o.o. w zakresie podlegania ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu w zależności od tego, czy spółka jest jednoosobowa czy wieloosobowa.

    REKLAMA