Czy koszt naprawy samochodu osobowego (z ubezpieczenia AC) stanowi koszt uzyskania przychodu, w przypadku gdy kwotę netto (czyli koszt) zwraca ubezpieczyciel bezpośrednio na rachunek bankowy warsztatowi? Czy odszkodowanie wypłacone w ten sposób jest naszym przychodem, mimo że nie wpływa na nasz rachunek bankowy? Czy mamy możliwość odliczenia VAT?
Wypłacone bezpośrednio na rachunek warsztatu odszkodowanie stanowi jednocześnie Państwa przychód i koszt uzyskania przychodu. Także VAT z otrzymanej od warsztatu faktury podlega odliczeniu. Podobne stanowisko reprezentują także organy podatkowe.
Straty powstałe w wyniku utraty lub likwidacji samochodów oraz koszty ich remontów powypadkowych, jeśli samochody były objęte ubezpieczeniem dobrowolnym (np. AC), stanowią koszt uzyskania przychodu (pośrednio wynika to z art. 16 ust. 1 pkt 50 updop). Jednocześnie odszkodowania stanowią przychód podatkowy (art. 12 ust. 1 pkt 1 updop).
Z przepisów nie wynika wprost, czy zasada powyższa dotyczy również sytuacji, gdy koszty naprawy nie są pokrywane bezpośrednio przez podatnika, lecz finansowane są przez ubezpieczyciela w ramach należnego podatnikowi odszkodowania.
Możliwe jest w takim przypadku przyjęcie dwóch stanowisk. Zgodnie z pierwszym z nich w przypadku takim powstaje u podatnika koszt uzyskania przychodu równy uzyskanemu przychodowi. Zgodnie z drugim – nie powstaje ani przychód, ani koszt uzyskania przychodu.
W mojej ocenie prawidłowe jest pierwsze ze stanowisk. Przede wszystkim z tego powodu, iż nie widzę uzasadnienia dla odmiennego określania skutków podatkowych przypadków, gdy podatnik otrzymuje odszkodowanie „do ręki” i sam finansuje koszty naprawy, od sytuacji gdy odszkodowanie to jest przez ubezpieczyciela bezpośrednio przekazywane firmie dokonującej naprawy. Ponadto przyjęcie drugiego stanowiska powoduje istotne wątpliwości co do możliwości odliczenia VAT od naprawy (skoro wydatek na naprawę nie miałby stanowić kosztu uzyskania przychodu).
Wskazać przy tym należy, iż pierwsze ze stanowisk wydaje się być reprezentowane również przez organy podatkowe. Jako przykład wskazać można pismo Naczelnika Dolnośląskiego Urzędu Skarbowego we Wrocławiu z 29 grudnia 2004 r. (nr PP I 443/3256--389/HCh/04), który na gruncie analogicznego do omawianego problemu wskazał, że poniesione przez podatnika podatku od towarów i usług wydatki na powypadkowy remont dobrowolnie ubezpieczonego pojazdu (autocasco), jeżeli zostały pokryte przyznanym spółce odszkodowaniem, należy uważać za koszty uzyskania przychodów. W tej sytuacji podatnik ten ma również prawo do odliczenia podatku naliczonego z wystawionych na niego faktur z tytułu remontu samochodu, który służy jego sprzedaży opodatkowanej, a otrzymane odszkodowanie należy mu się do wysokości netto należności z tych faktur (z którego ubezpieczyciel bezpośrednio uregulował koszty remontu).
• art. 12 ust. 1 pkt 1 oraz art. 16 ust. 1 pkt 50 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych – j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 25, poz. 202
