REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Skutki unieważnienia umowy sprzedaży

REKLAMA

Polscy podatnicy mogą wykonywać prawo do odliczenia podatku naliczonego również w sytuacji, gdy leżąca u podstaw danego stanu faktycznego czynność prawna jest bezwzględnie nieważna.

Pytania prejudycjalne zostały przedłożone ETS w ramach dwóch sporów pomiędzy A. Kittelem i Recolta Recycling SPRL a Belgią w przedmiocie odmowy uznania przez belgijskie władze podatkowe prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego od transakcji wykorzystywanych w oszustwach typu karuzeli podatkowej. Zasadnicze zagadnienie, przed którym stanął Trybunał, dotyczyło tego, czy w sytuacji, gdy dostawa towarów jest przeznaczona dla podatnika, który zawarł umowę w dobrej wierze, nie wiedząc o oszustwie podatkowym popełnionym przez sprzedawcę, zasada neutralności podatku VAT oznacza, że nieważność umowy sprzedaży – jako sprzecznej z zasadami porządku publicznego – wynikająca z przepisu krajowego prawa cywilnego, powoduje utratę przez tego podatnika prawa do odliczenia podatku.

Innymi słowy, ETS musiał rozstrzygnąć, czy każda (bezwzględna) nieważność umowy sprzedaży powodować będzie automatyczne pozbawienie podatnika prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego w związku z dokonaniem – na podstawie nieważnej umowy – określonych czynności (np. dostawy towarów).

Stanowisko adwokata

Zdaniem adwokata, zasady wspólnotowego systemu opodatkowania podatkiem od wartości dodanej wykluczają, aby podatnikowi, który nabywa przedmioty od sprzedawcy, nie wiedząc o popełnionym przez sprzedawcę oszustwie, odmawiać prawa do odliczenia podatku, powołując się na wynikającą z krajowego prawa cywilnego bezwzględną nieważność umowy. Jednocześnie adwokat generalny zaznaczył, że w sytuacji, kiedy nabywca bierze świadomy udział w tego rodzaju czynności, której zamierzonym celem jest zmniejszenie obciążenia podatkowego, i w konsekwencji dopuszcza się prawnego nadużycia, traci on prawo do odliczenia podatku VAT. Bezwzględna nieważność czynności prawnej, co do zasady, nie pozbawia podatnika prawa do odliczenia podatku VAT

Rozstrzygnięcie ETS

Orzeczenie ETS nawiązuje do wcześniejszej linii orzeczniczej dotyczącej podatkowych skutków czynności związanych z próbami obejścia prawa czy oszustwami podatkowymi. Trybunał uznał, że przewidziane w art. 17 VI Dyrektywy prawo do odliczenia stanowi integralną część systemu podatku VAT i, co do zasady, nie powinno podlegać jakimkolwiek ograniczeniom. Jednocześnie, na co zwrócił uwagę ETS, zasada neutralności podatkowej sprzeciwia się wprowadzeniu powszechnego zróżnicowania między transakcjami legalnymi i nielegalnymi. W konsekwencji art. 17 VI Dyrektywy należy interpretować w taki sposób, że sprzeciwia się on temu, aby przepis prawa krajowego powodował utratę prawa do odliczenia podatku VAT w sytuacji, gdy zachodzi bezwzględna nieważność umowy sprzedaży ze względu na jej sprzeczność z zasadami porządku publicznego. Natomiast, jak podkreślił Trybunał, gdy na podstawie obiektywnych okoliczności zostanie ustalone, że dostawa została zrealizowana na rzecz podatnika, który wiedział lub powinien był wiedzieć, że nabywając towar, uczestniczył w transakcji wykorzystywanej do popełnienia oszustwa, stwierdzenie niemożności skorzystania z prawa do odliczenia należy do sądu krajowego.

Znaczenie orzeczenia

Wyrok ETS ma niebagatelne znaczenie dla polskich podatników. Dotychczas wiele wątpliwości budziła dopuszczalność odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących czynności bezwzględnie nieważne. W tym kontekście warto wskazać na art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. c) ustawy o VAT z 2004 roku, zgodnie z którym podatnik nie ma prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktury potwierdzającej czynności, do których mają zastosowanie przepisy art. 58 i 83 k.c., tj. dotyczące czynności nieważnych z mocy prawa. Na szczególną uwagę zasługuje wyrok WSA z 30 września 2004 r. (III SA/Wa 2009/2003), w którym uznano, że „gdy nie dochodzi do przeniesienia posiadania rzeczy oznaczonych co do gatunku, nie dochodzi do przeniesienia własności, co skutkuje niezawarciem umowy sprzedaży. Konsekwencją powyższego jest brak prawa do odliczenia podatku naliczonego, jak również jego zwrotu”.

Rozwiązanie przyjęte przez polskiego ustawodawcę pozostaje w oczywistej sprzeczności z zasadą neutralności opodatkowania podatkiem VAT. Jednocześnie, na co zwrócił uwagę ETS w wyroku w sprawie Garage Molenheide BVBA vs. Belgische Staat (C-286/94), każde odstępstwo od fundamentalnego prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego przy nabyciu towarów i usług wykorzystywanych w celu wykonywania przez niego czynności opodatkowanych powinno wynikać z przepisów VI Dyrektywy.

W omawianym orzeczeniu ETS podkreślił, że bezwzględna nieważność czynności prawnej, co do zasady, nie pozbawia podatnika prawa do odliczenia podatku VAT. Wyjątek w tym zakresie stanowi jedynie sytuacja, kiedy podatnik wiedział lub powinien był wiedzieć, że nabywając towary, uczestniczył w transakcji wykorzystywanej do popełnienia oszustwa na gruncie VAT. Tym samym, przewidziane w polskiej ustawie o VAT ograniczenia dopuszczalności odliczenia podatku naliczonego nie znajdują oparcia ani w art. 17 VI Dyrektywy, ani w przepisie art. 27(1) VI Dyrektywy, który statuuje dopuszczalność wprowadzania środków specjalnych stanowiących odstępstwo od rozwiązań przewidzianych w przepisach VI Dyrektywy. W konsekwencji, należy uznać, że polscy podatnicy mogą wykonywać prawo do odliczenia podatku naliczonego również w sytuacji, gdy leżąca u podstaw danego stanu faktycznego (np. dostawy towarów) czynność prawna jest bezwzględnie nieważna (ze względu np. na niezachowanie wymaganej prawem formy).

Omawiany wyrok dotyczy problematyki podatkowych konsekwencji czynności związanych z nadużyciami i oszustwami podatkowymi w zakresie podatku VAT (por. C-354/03, C-484/03, C-384/04, C-255/02). Jednakże, ze względu na treść pytań prejudycjalnych, orzeczenie Trybunału ma również fundamentalne znaczenie dla polskich podatników.

Wyrok ETS z 6 marca 2006 r. w połączonych sprawach Axel Kittel oraz Recolta Recycling SPRL (C-439/04, C-440/04)

Wojciech Kozłowski
radca prawny, partner w Kancelarii Prawniczej Salans

Marcin S. Tofel
aplikant radcowski, prawnik w Kancelarii Prawniczej Salans
Autopromocja

REKLAMA

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Polska ustawa o kryptoaktywach od 30 czerwca 2024 r. Założenia i cel nowych przepisów [omówienie projektu]

    Projekt ustawy o kryptoaktywach ma zaimplementować do krajowych przepisów rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1114 z dnia 31 maja 2023 r. w sprawie rynków kryptoaktywów oraz zmiany rozporządzeń (UE) nr 1093/2010 i (UE) nr 1095/2010 oraz dyrektyw 2013/36/UE i (UE) 2019/1937 (Dz. U. UE. L. z 2023 r. Nr 150, str. 40 z późn. zm.) (dalej: MiCA) określające zasady regulacji i nadzoru emisji, handlu i świadczenia usług związanych z kryptowalutami. Rozporządzenie obowiązuje już od 29 czerwca 2023 r., ale w pełni zacznie być stosowane dopiero w grudniu 2024 r. Projekt ustawy przewiduje wprowadzenie nowych rozwiązań w obszarze sektora rynku kryptoaktywów, mających na celu realizację zadań wynikających z rozporządzenia MiCA, w szczególności w zakresie skutecznego nadzoru i ochrony inwestorów. Według ustawodawcy podjęcie działań zmierzających do realizacji ww. celów zapewni rozwój rynku w perspektywie wieloletniej oraz bezpieczeństwo przez rozszerzenie kompetencji nadzorczych. Za projekt ustawy odpowiada Podsekretarz Stanu Ministerstwa Finansów. 

    Rozlicz się przez internet. Dzięki usłudze Twój e-PIT szybko i łatwo rozliczysz swój PIT

    Okres rozliczeń rocznych PIT trwa do końca kwietnia. Dzięki usłudze Twój e-PIT udostępnionej przez Ministerstwo Finansów w e-Urzędzie Skarbowym (e-US) możesz szybko i wygodnie rozliczyć swój PIT. Zwłaszcza jeśli masz Profil Zaufany. Jeśli nie masz – założysz go od ręki.

    PIT 2024. Czy można rozliczyć podatki bez Profilu Zaufanego?

    Sezon rozliczeń podatkowych jest w pełni. Dzięki usłudze e-PIT dostępnej na stronie Ministerstwa Finansów, możesz  szybko rozliczyć swój PIT. Resort zaleca, aby z rozliczeniem nie zwlekać.

    Co można sobie odliczyć od podatku 2024? Z jakich ulg podatkowych można skorzystać w rozliczeniu PIT?

    Co można odliczyć z podatku PIT? Z jakich ulg podatkowych można skorzystać w rozliczeniu w 2024 roku?

    Kto może wyjechać do sanatorium z ZUS-em w 2024 roku? Jak uzyskać skierowanie? Ile trzeba czekać?

    Nie tylko Narodowy Fundusz Zdrowia kieruje do miejscowości uzdrowiskowych, ale także Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Z leczenia może skorzystać każdy ubezpieczony, który jest zagrożony utratą zdolności do pracy. Warunkiem jest jednak, by rehabilitacja poprawiła rokowania stanu zdrowia i przyczyniła się do powrotu do aktywności zawodowej.

    Limit pomocy de minimis dla MŚP 2024 - podwyżka od 1 maja

    Ministerstwo Finansów przygotowało projekt rozporządzenia, na podstawie którego MŚP nadal udzielana będzie pomoc de minimis w formie gwarancji BGK spłaty kredytu lub innego zobowiązania - napisał resort w OSR do projektu. Rozporządzenie wdroży w życie unijne przepisy wprowadzające nowy wyższy limit takiej pomocy dla jednego przedsiębiorstwa w ciągu 3 lat.

    Ulga sponsoringowa a koszty uzyskania przychodów z zysków kapitałowych

    Po koniec 2023 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że podmioty osiągające przychody z zysków kapitałowych również mogą odliczać koszty wspierania sportu, edukacji i kultury, na podstawie art. 18ee, niezależnie od tego czy koszty te zostaną przyporządkowane do przychodów z zysków kapitałowych czy pozostałych przychodów.

    Rozrachunki w księgowości wsparte sztuczną inteligencją. Nadchodzi nowe

    Czy sztuczna inteligencja może wspomóc księgowym w rozrachunkach? Dzięki wykorzystaniu mechanizmów sztucznej inteligencji programy księgowe pozwalają na dużą automatyzację procesów w tym zakresie.

    Jak rozpoznać pellet dobrej jakości? Jak sprawdzić samemu?

    Jakość pelletu jest kluczowym czynnikiem decydującym o jego efektywności i bezpieczeństwie użytkowania. Niezależnie od tego, czy wykorzystujemy go do ogrzewania domu, czy jako surowiec w przemyśle, istnieją cechy, na które warto zwrócić uwagę, aby mieć pewność, że wybieramy produkt najwyższej jakości.

    Składki ZUS wspólników spółki z o.o. (jednoosobowej i wieloosobowej). Kto i kiedy nie zapłaci składek?

    Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych różnicują pozycję wspólników spółki z o.o. w zakresie podlegania ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu w zależności od tego, czy spółka jest jednoosobowa czy wieloosobowa.

    REKLAMA