REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zdarzenia nadzwyczajne w księgach rachunkowych

Wioletta Chaczykowska
Wioletta Chaczykowska
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Kryteriami rozstrzygającymi o tym, czy dane zdarzenie ma charakter nadzwyczajny, czy też nie, są: jego związek (lub brak związku) z ryzykiem prowadzenia działalności oraz możliwość przewidzenia tego zdarzenia. Nie jest to łatwe, zważywszy na fakt, że zakres zdarzeń uznawanych za nadzwyczajne podawany w literaturze przedmiotu ulegał zmianom na przestrzeni ostatnich lat.

Straty i zyski nadzwyczajne to finansowe skutki zdarzeń trudnych do przewidzenia, powstające poza działalnością operacyjną jednostki i niezwiązane z ogólnym ryzykiem jej prowadzenia. Przez ostatnie lata interpretacje dotyczące zakresu zdarzeń uznawanych za nadzwyczajne ulegały ciągłym zmianom. Jest to efekt pojawiającej się tendencji do ograniczania liczby tego rodzaju pozycji, ponieważ w nowoczesnej rachunkowości zdarzenia mogą być uznawane za nadzwyczajne tylko w rzadkich przypadkach.

Autopromocja

Dlatego przy kwalifikowaniu poszczególnych zdarzeń do pozycji nadzwyczajnych trzeba wykazać się dużą ostrożnością. Należy brać pod uwagę różne czynniki, m.in. wielkość jednostki i rodzaj prowadzonej działalności gospodarczej. Wiadomo, że im działalność ta jest szersza, tym częściej występują pewne zdarzenia. Ponadto niektóre rodzaje działalności są na dane ryzyko narażone bardziej, inne mniej i w konsekwencji bardziej poprawne jest zaliczanie niektórych skutków zdarzeń do pozycji zwyczajnych.

 

Jak ująć w księgach rachunkowych sprzedaż części nieruchomości>>

 

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Przytoczona na wstępie definicja strat i zysków nadzwyczajnych zawarta w ustawie o rachunkowości jest bardzo ogólna. Jednak jej istnienie świadczy o tym, że kategoria ta nadal funkcjonuje i powinna być wyodrębniana w księgach rachunkowych i sprawozdaniu finansowym. Jednak MSR zupełnie ją wyeliminowały. W § 87 MSR 1 Prezentacja sprawozdań finansowych jest zapisane, że jednostka nie prezentuje żadnych pozycji przychodów lub kosztów jako pozycji nadzwyczajnych w sprawozdaniu z całkowitych dochodów ani w jednostkowym rachunku zysków i strat (o ile jest prezentowany), ani w informacjach dodatkowych. MSR dopuszcza jedynie ujawnienie w osobnych pozycjach (ale nie jako zdarzenia nadzwyczajne) tylko tych przychodów i kosztów, które są istotne.

 

Koszty ubezpieczenia siedziby w księgach rachunkowych>>

 

Jednak jak już wspomniano, ustawa o rachunkowości przewiduje możliwość wystąpienia zdarzeń nadzwyczajnych, dlatego jednostki stosujące jej przepisy wykazują te pozycje na oddzielnych kontach księgowych i wyodrębniają je w sprawozdaniu finansowym.

 

Jak ująć w księgach samochód zarejestrowany za granicą>>

 

W księgach rachunkowych straty i zyski nadzwyczajne są ujmowane z uwzględnieniem zasady ostrożności. Zasada ta polega na tym, aby nie zaniżać kosztów, strat nadzwyczajnych i zobowiązań oraz nie zawyżać przychodów, zysków nadzwyczajnych i aktywów. Dlatego w wyniku finansowym należy uwzględniać:

• wyłącznie niewątpliwe zyski nadzwyczajne,

• wszystkie poniesione straty nadzwyczajne.

Zysków i strat nadzwyczajnych nie należy kompensować. W rachunku zysków i strat trzeba je wykazywać oddzielnie, podając jednocześnie wynik zdarzeń nadzwyczajnych: w wariancie kalkulacyjnym w wierszu M, w wariancie porównawczym w wierszu J.

Ponadto informacje o zyskach i stratach nadzwyczajnych należy wykazać także w dodatkowych informacjach i objaśnieniach, z podziałem na losowe i pozostałe, oraz ujawnić podatek dochodowy od wyniku na operacjach nadzwyczajnych.

Tabela 1. Przykładowe zdarzenia, które mogą być uznane za nadzwyczajne

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Przykład 1

W wyniku ulewnych deszczy został podtopiony magazyn spółki. Zniszczeniu uległy towary na łączną wartość w cenie nabycia 15 000 zł oraz środek trwały o wartości początkowej 8000 zł i dotychczasowym umorzeniu 5000 zł. Koszty naprawy i osuszania magazynu wyniosły 10 000 zł netto. Spółka otrzymała odszkodowanie z zakładu ubezpieczeń w wysokości 25 000 zł. Powstała szkoda nie wymaga przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego, dlatego jej wartość spółka może odnieść bezpośrednio na konto strat nadzwyczajnych.

Ewidencja księgowa

1. Wyksięgowanie zniszczonych towarów:

Wn „Straty nadzwyczajne” 15 000

Ma „Towary” 15 000

2. Wyksięgowanie środka trwałego w związku z powstałą szkodą:

Wn „Umorzenie środków trwałych” 5 000

Wn „Straty nadzwyczajne” 3 000

Ma „Środki trwałe” 8 000

3. Koszty usług obcych poniesione w związku z likwidacją szkody:

Wn „Straty nadzwyczajne” 10 000

Wn „VAT naliczony” 2 200

Ma „Pozostałe rozrachunki” 12 200

4. Decyzja ubezpieczyciela o przyznaniu odszkodowania:

Wn „Pozostałe rozrachunki” 25 000

Ma „Zyski nadzwyczajne” 25 000

5. Otrzymanie odszkodowania - w tym samym miesiącu co otrzymanie decyzji o jego przyznaniu:

Wn „Rachunek bankowy” 25 000

Ma „Pozostałe rozrachunki” 25 000

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Tabela 2. Rachunek zysków i strat (wariant porównawczy) - fragment

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Przykład 2

Jednostka została zobowiązana, na podstawie odrębnych przepisów, do przeprowadzenia restrukturyzacji. W związku z tym utworzono rezerwę na przewidywane koszty odpraw dla zwalnianych pracowników w wysokości 300 000 zł. Plan restrukturyzacji pozwala wiarygodnie oszacować wartość przyszłych zobowiązań.

 

 

Ewidencja księgowa

1. Utworzenie rezerwy:

Wn „Straty nadzwyczajne” 300 000

Ma „Rezerwy” 300 000

2. Wykorzystanie rezerwy w wysokości 280 000 zł:

a) wypłata należnych świadczeń pracownikom

Wn „Rozrachunki z pracownikami” 280 000

Ma „Rachunek bankowy” 280 000

b) rozwiązanie wykorzystanej części rezerwy

Wn „Rezerwy” 280 000

Ma „Rozrachunki z pracownikami” 280 000

c) rozwiązanie pozostałej części niewykorzystanej rezerwy

Wn „Rezerwy” 20 000

Ma „Zyski nadzwyczajne” 20 000

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Przykład 3

Spółka postanowiła sprzedać zorganizowaną część przedsiębiorstwa. Wartość bilansowa poszczególnych składników majątkowych sprzedawanej części przedstawia się następująco:

• środki trwałe - 15 000 zł,

• środki trwałe w budowie - wartość faktycznie poniesionych kosztów - 80 000 zł,

• towary - wartość w cenie nabycia - 28 000 zł,

• należności - 155 000 zł,

• zobowiązania - 65 000 zł.

Zorganizowaną część jednostki sprzedano za 800 000 zł.

Ewidencja księgowa

1. Wydanie środków trwałych:

a) dotychczasowe odpisy umorzeniowe

Wn „Odpisy umorzeniowe” 85 000

Ma „Środki trwałe” 85 000

b) nieumorzona wartość środków trwałych

Wn „Straty nadzwyczajne” 15 000

Ma „Środki trwałe” 15 000

2. Wydanie środków trwałych w budowie - w wartości faktycznie poniesionych kosztów:

Wn „Straty nadzwyczajne” 80 000

Ma „Środki trwałe w budowie” 80 000

3. Wartość towarów w cenie nabycia:

Wn „Straty nadzwyczajne” 28 000

Ma „Towary” 28 000

4. Wartość należności:

Wn „Straty nadzwyczajne” 155 000

Ma „Rozrachunki z odbiorcami” 155 000

5. Wartość zobowiązań:

Wn „Rozrachunki z dostawcami” 65 000

Ma „Zyski nadzwyczajne” 65 000

6. Przychód ze sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa:

Wn „Pozostałe rozrachunki” 800 000

Ma „Zyski nadzwyczajne” 800 000

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

• art. 4a pkt 4 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 91, poz. 742

• art. 551 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. Nr 16, poz. 93; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 79, poz. 662

• art. 3 ust. 1 pkt 33, art. 7 ust. 1, art. 35d ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 91, poz. 742

• art. 29 IV Dyrektywy Rady 78/660/EWG z 25 lipca 1978 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych niektórych rodzajów spółek - Dz.U. UE L 222.11

Wioletta Chaczykowska

księgowa z licencją MF

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Biuletyn Rachunkowości

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Rozlicz się przez internet. Dzięki usłudze Twój e-PIT szybko i łatwo rozliczysz swój PIT

    Okres rozliczeń rocznych PIT trwa do końca kwietnia. Dzięki usłudze Twój e-PIT udostępnionej przez Ministerstwo Finansów w e-Urzędzie Skarbowym (e-US) możesz szybko i wygodnie rozliczyć swój PIT. Zwłaszcza jeśli masz Profil Zaufany. Jeśli nie masz – założysz go od ręki.

    PIT 2024. Czy można rozliczyć podatki bez Profilu Zaufanego?

    Sezon rozliczeń podatkowych jest w pełni. Dzięki usłudze e-PIT dostępnej na stronie Ministerstwa Finansów, możesz  szybko rozliczyć swój PIT. Resort zaleca, aby z rozliczeniem nie zwlekać.

    Co można sobie odliczyć od podatku 2024? Z jakich ulg podatkowych można skorzystać w rozliczeniu PIT?

    Co można odliczyć z podatku PIT? Z jakich ulg podatkowych można skorzystać w rozliczeniu w 2024 roku?

    Kto może wyjechać do sanatorium z ZUS-em w 2024 roku? Jak uzyskać skierowanie? Ile trzeba czekać?

    Nie tylko Narodowy Fundusz Zdrowia kieruje do miejscowości uzdrowiskowych, ale także Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Z leczenia może skorzystać każdy ubezpieczony, który jest zagrożony utratą zdolności do pracy. Warunkiem jest jednak, by rehabilitacja poprawiła rokowania stanu zdrowia i przyczyniła się do powrotu do aktywności zawodowej.

    Limit pomocy de minimis dla MŚP 2024 - podwyżka od 1 maja

    Ministerstwo Finansów przygotowało projekt rozporządzenia, na podstawie którego MŚP nadal udzielana będzie pomoc de minimis w formie gwarancji BGK spłaty kredytu lub innego zobowiązania - napisał resort w OSR do projektu. Rozporządzenie wdroży w życie unijne przepisy wprowadzające nowy wyższy limit takiej pomocy dla jednego przedsiębiorstwa w ciągu 3 lat.

    Ulga sponsoringowa a koszty uzyskania przychodów z zysków kapitałowych

    Po koniec 2023 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że podmioty osiągające przychody z zysków kapitałowych również mogą odliczać koszty wspierania sportu, edukacji i kultury, na podstawie art. 18ee, niezależnie od tego czy koszty te zostaną przyporządkowane do przychodów z zysków kapitałowych czy pozostałych przychodów.

    Rozrachunki w księgowości wsparte sztuczną inteligencją. Nadchodzi nowe

    Czy sztuczna inteligencja może wspomóc księgowym w rozrachunkach? Dzięki wykorzystaniu mechanizmów sztucznej inteligencji programy księgowe pozwalają na dużą automatyzację procesów w tym zakresie.

    Jak rozpoznać pellet dobrej jakości? Jak sprawdzić samemu?

    Jakość pelletu jest kluczowym czynnikiem decydującym o jego efektywności i bezpieczeństwie użytkowania. Niezależnie od tego, czy wykorzystujemy go do ogrzewania domu, czy jako surowiec w przemyśle, istnieją cechy, na które warto zwrócić uwagę, aby mieć pewność, że wybieramy produkt najwyższej jakości.

    Składki ZUS wspólników spółki z o.o. (jednoosobowej i wieloosobowej). Kto i kiedy nie zapłaci składek?

    Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych różnicują pozycję wspólników spółki z o.o. w zakresie podlegania ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu w zależności od tego, czy spółka jest jednoosobowa czy wieloosobowa.

    Zmienia się odpowiedzialność związana z klasyfikacją towarów. Przewoźnicy mogą zapłacić mandat karny

    Znajomość prawidłowej klasyfikacji towarów to podstawa właściwego zgłoszenia celnego w procedurach celnych wywozowych i przywozowych, a także przy określaniu stawki cła i podatku VAT w sprzedaży wewnątrz UE. Wprowadzany właśnie w życie unijny Import Control System 2 nakłada na przewoźników nowe obowiązki. – Firmy transportowe biorą pełną odpowiedzialność za towar wprowadzany na obszar Unii Europejskiej. Muszą posiadać wszystkie dane na temat stron transakcji i HS kodów towarów – wyjaśnia Joanna Porath, właścicielka agencji celnej AC Porath.

    REKLAMA