REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak wykazać w księgach konwersję długu

Wioletta Roman

REKLAMA

W postępowaniu upadłościowym wobec dłużnika zgłosiliśmy wierzytelność główną w wysokości 76 398,84 zł. Dotyczy ona faktury, której wartość netto wynosi 62 622 zł, VAT należny - 13 776,84 zł. Podatek zapłaciliśmy w sierpniu 2002 r. Odsetki ustawowe naliczone do dnia poprzedzającego upadłość wynoszą 17 231,73 zł. Na wartość netto należności głównej utworzyliśmy odpis aktualizujący. Kwota odpisu nie została zaliczona do kosztów podatkowych. Odsetki nie były zarachowane. Postanowieniem sądu zatwierdzono układ: konwersję długu (należność plus odsetki) na akcje o wartości nominalnej 0,10 zł, po cenie emisyjnej 0,15 zł. We wrześniu otrzymaliśmy pismo informujące, że jesteśmy uprawnieni do otrzymania 617 538 akcji o wartości nominalnej 0,10 zł każda. W październiku nastąpiło wydanie odcinków zbiorowych akcji. Akcje będą dostępne na giełdzie w pierwszym kwartale 2007 r. Jak powinniśmy wykazać te transakcje w swoich księgach? W jaki sposób prawidłowo rozliczyć je podatkowo? Czy w momencie objęcia akcji, czy ich sprzedaży? Czy w tym przypadku odsetki są już przychodem podatkowym?

 

rada

 

W dacie uprawomocnienia się postanowienia sądu o zatwierdzeniu układu należy rozwiązać utworzony uprzednio odpis aktualizujący oraz rozpoznać przychód z tytułu „spłaty” odsetek. W wyniku konwersji wierzytelności na akcje spółka nabędzie aktywa finansowe, które powinny być wykazane jako inwestycje finansowe krótko- lub długoterminowe.

uzasadnienie

Niewypłacalność, w rozumieniu ustawy - Prawo upadłościowe i naprawcze, to sytuacje:

l gdy dłużnik nie wykonuje swoich wymagalnych zobowiązań lub

l gdy zobowiązania dłużnika przekroczą wartość jego majątku, nawet wówczas, gdy na bieżąco te zobowiązania wykonuje (niezależnie od tego, czy dłużnik jest osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, któremu odrębne ustawy przyznają zdolność prawną).

Dłużnik, który składa do sądu wniosek o ogłoszenie upadłości, powinien określić we wniosku, czy wnosi o ogłoszenie upadłości z możliwością zawarcia układu, czy też upadłości prowadzącej do likwidacji jego majątku.

Z treści pytania wynika, że sąd ogłosił upadłość z możliwością zawarcia układu. W takiej sytuacji dłużnik zobowiązany jest do złożenia propozycji układowych. Układem obejmuje się wszystkie wierzytelności w stosunku do upadłego powstałe przed dniem ogłoszenia upadłości, wraz z odsetkami za cały czas opóźnienia w zapłacie, niezależnie od tego, czy stały się przed tym dniem wymagalne, czy też nie. Układem obejmuje się również wierzytelności zależne od warunku, jeżeli warunek ten ziścił się w czasie wykonywania układu.

Propozycje restrukturyzacji zobowiązań polegają zasadniczo na:

l odroczeniu spłaty długów,

l rozłożeniu spłaty długów na raty,

l konwersji wierzytelności na udziały lub akcje,

l zmianie, zamianie lub uchyleniu prawa zabezpieczającego określoną wierzytelność,

l zmniejszeniu sumy długów.

Sąd zatwierdza układ przyjęty przez zgromadzenie wierzycieli.

Dzień uprawomocnienia się zatwierdzonego przez sąd układu jest datą mającą kluczowe znaczenie dla celów ewidencyjnych. Jeśli układ przewiduje konwersję wierzytelności na udziały lub akcje upadłego dłużnika, wówczas prawomocnie zatwierdzony układ zastępuje określone w Kodeksie spółek handlowych czynności związane z podwyższeniem kapitału zakładowego i objęciem udziałów lub akcji. W takim przypadku podstawą dokonania wpisu podwyższenia kapitału zakładowego spółki do Krajowego Rejestru Sądowego jest układ wraz z odpisem prawomocnego postanowienia o jego zatwierdzeniu. Po uprawomocnieniu się postanowienia zatwierdzającego układ sąd wydaje postanowienie o zakończeniu postępowania upadłościowego. Dla upadłego oznacza to odzyskanie prawa do władania i zarządzania swoim majątkiem w takim zakresie, w jakim wynika to z treści układu.

Konwersja długu w księgach

Odpisy aktualizujące

Postawienie w stan likwidacji lub upadłości dłużnika jednostki jest zdarzeniem zmniejszającym prawdopodobieństwo wyegzekwowania należnych kwot. Wierzytelności takie należy aktualizować poprzez dokonywanie odpisów aktualizujących. Odpisy tworzy się do wysokości należności nieobjętej gwarancją lub innym zabezpieczeniem należności, zgłoszonej likwidatorowi lub sędziemu komisarzowi w postępowaniu upadłościowym. Natomiast zawarcie prawomocnej ugody z dłużnikiem można uznać za ustanie przyczyny, dla której dokonano wcześniej odpisu aktualizującego.

Instrumenty finansowe

Konwersja wierzytelności na akcje wymusza podjęcie decyzji związanych z klasyfikacją tych instrumentów finansowych. Akcje są papierami wartościowymi określającymi prawa oraz zobowiązania, jakie przysługują ich właścicielom w stosunku do jednostki gospodarczej będącej ich emitentem. Ustawa o rachunkowości stanowi, iż zakupione akcje innej jednostki gospodarczej jako aktywa finansowe stanowią składnik inwestycji:

l krótkoterminowych - gdy przeznaczone są do zbycia w okresie nieprzekraczającym dwunastu miesięcy od dnia bilansowego,

l długoterminowych - gdy planowane jest ich zbycie po upływie jednego roku.

Dodatkowo, w myśl rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych akcje winny być przyporządkowane do jednej z dwóch kategorii:

l aktywów finansowych przeznaczonych do obrotu - gdy akcje jednostka zakupiła w celu osiągnięcia krótkoterminowych korzyści ekonomicznych; akcje te nie mogą być przekwalifikowane do innych kategorii;

l aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży - gdy akcje jednostka zamierza zbyć po upływie jednego roku od dnia bilansowego; akcje te mogą być przekwalifikowane do „Aktywów finansowych przeznaczonych do obrotu”, pod warunkiem że istnieje duże prawdopodobieństwo osiągnięcia w krótkim terminie, zasadniczo w okresie trzech miesięcy, korzyści ekonomicznych.

Akcje ujmuje się w księgach rachunkowych w cenie nabycia, to jest w wartości godziwej poniesionych wydatków lub przekazanych w zamian innych składników majątkowych, niezależnie od sposobu ich kwalifikacji.

Przykład

W postępowaniu upadłościowym wobec dłużnika spółka zgłosiła wierzytelność główną o wartości 75 398,84 zł. Odsetki ustawowe naliczone do dnia poprzedzającego upadłość wynoszą 17 231,73 zł. Na wartość należności głównej utworzono odpis aktualizujący. Zgodnie z postanowieniem sądu zatwierdzono układ: konwersję długu na akcje o wartości nominalnej 0,10 zł, po cenie emisyjnej 0,15 zł. Spółka otrzymała pismo informujące, że jest uprawniona do otrzymania 617 538 akcji o wartości nominalnej 0,10 zł każda. Otrzymane akcje zostały zakwalifikowane do długoterminowych aktywów finansowych.

Ewidencja księgowa

1. Utworzenie odpisu aktualizującego należność główną zgłoszoną w postępowaniu upadłościowym:

Wn „Pozostałe koszty operacyjne” 75 398,84

Ma „Odpisy aktualizujące wierzytelności” 75 398,84

2. Rozwiązanie odpisu aktualizującego w dacie uprawomocnienia się postanowienia sądu o zatwierdzeniu układu:

Wn „Odpisy aktualizujące wierzytelności” 75 398,84

Ma „Pozostałe przychody operacyjne” 75 398,84

3. Zaksięgowanie odsetek za zwłokę w zapłacie:

Wn „Rozrachunki z odbiorcami” 17 231,73

Ma „Przychody finansowe” 17 231,73

4. Zamiana wierzytelności na akcje dłużnika - księgowanie w dacie uprawomocnienia się postanowienia sądu o zawarciu układu:

617 538 akcji × 0,15 zł = 92 630,70 zł

75 398,84 zł + 17 231,73 zł = 92 630,57 zł

Wn „Długoterminowe aktywa finansowe” 92 630,70

Ma „Rozrachunki z odbiorcami” 92 630,57

Ma „Przychody finansowe” 0,13

 

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Czy transakcja konwersji długu wpływa na podstawę opodatkowania

Wszczęcie postępowania upadłościowego z możliwością zawarcia układu w rozumieniu przepisów prawa upadłościowego i naprawczego jest również jedną z okoliczności uprawdopodabniających nieściągalność wierzytelności na gruncie ustaw podatkowych. W takiej sytuacji istnieje więc możliwość przejściowego zaliczenia odpisów aktualizujących należności do kosztów uzyskania przychodów, jednakże jedynie w tej części, w której należności te stanowiły uprzednio przychody podatkowe.

Zaliczanie odpisów aktualizujących do kosztów uzyskania przychodów ma charakter tymczasowy. Jeżeli ustaną przyczyny, dla których dokonano odpisu aktualizującego, to podatnik obowiązany jest zaliczyć równowartość odpisu aktualizującego do podatkowych przychodów, w tej części, od której dokonany odpis aktualizujący został uprzednio zaliczony do kosztów uzyskania przychodów.

Z chwilą uprawomocnienia się postanowienia o zatwierdzeniu układu, którego efektem jest konwersja wierzytelności na kapitał podstawowy, wierzyciel rozwiąże utworzony w związku z ogłoszeniem upadłości dłużnika odpis aktualizujący należność, a jego wartość zaliczy do przychodów podatkowych w tej części, w jakiej był uprzednio kosztem podatkowym.

Jeśli natomiast utworzony odpis nie był zaliczany do kosztów podatkowych, jego rozwiązanie pozostanie bez wpływu na podstawę opodatkowania.

Konwersję należności na akcje należy w tym wypadku potraktować jako szczególną formę spłaty zobowiązania przez dłużnika. Oznacza to, że do przychodów podatkowych trzeba zaliczyć odpowiednio wartość objętych akcji, przyznanych tytułem uregulowania kwoty naliczonych odsetek, tu 17 231,73 zł. Przychód ten należy rozpoznać w dacie uprawomocnienia się postanowienia sądu o zawarciu układu.

Jak rozumieć konwersję długu u dłużnika

W związku z opisywaną operacją mogłoby nasunąć się pytanie, czy konwersja wierzytelności na akcje nie powinna zostać potraktowana jako aport wierzytelności własnych do spółki będącej dłużnikiem.

Dopuszczalność wniesienia do spółki jako aport wierzytelności wspólnika wobec spółki budzi kontrowersje. Mimo że Sąd Najwyższy (sygn. akt III CZP 20/93) w jednej ze swoich uchwał dopuścił taką możliwość, większa część doktryny prawniczej nie podziela tego stanowiska. Prezentuje bowiem pogląd, że w związku z faktem, iż przez wniesienie wierzytelności do spółki następuje wygaśnięcie zobowiązania spółki wobec udziałowca, nie powstaje żaden składnik majątkowy po stronie aktywów spółki. Dochodzi jedynie do przesunięć po stronie jej pasywów. I to właśnie takie stanowisko należy uznać za słuszne.

Przepisy Kodeksu spółek handlowych wskazują, że gdy spółce przysługuje wierzytelność wobec wspólnika z tytułu należnej wpłaty na poczet akcji (czyli wierzytelność pieniężna o dokonanie wpłat na akcje), to może być ona potrącona z wzajemną wierzytelnością wspólnika wobec spółki, pod warunkiem że jest taka możliwość oraz potrącenie następuje w drodze umowy zawartej między spółką a wspólnikiem. Dlatego w sytuacji gdy z treści uchwały o podwyższeniu kapitału zakładowego wynika, że akcje mają być objęte za wkład pieniężny, natomiast wspólnikowi przysługuje wobec spółki wierzytelność pieniężna i na podstawie umowy spółka i wspólnik dokonują potrącenia wzajemnych wierzytelności, którego skutkiem jest wygaśnięcie tych wierzytelności - to świadczenie udziałowca (wkład) pozostanie - co od zasady - wkładem pieniężnym, natomiast jedynie jego realizacja (wpłata) będzie miała postać potrącenia umownego.

Podobne stanowisko możemy znaleźć również w interpretacjach prawa podatkowego wydanych przez organy skarbowe, np. Pierwszy Wielkopolski Urząd Skarbowy w Poznaniu (nr ZD/406-164/CIT/05) z 8 listopada 2005 r. lub Świętokrzyski Urząd Skarbowy (nr RO/423-50/06) z 20 września 2006 r.:

Podwyższenie kapitału dokonane w drodze potrącenia wzajemnych wierzytelności spółki i wspólnika stanowi podwyższenie gotówkowe i tym samym nie może być uznane za aport wierzytelności, który obejmuje wniesienie wkładu niepieniężnego. Podział bowiem na wkłady pieniężne i niepieniężne ma charakter dychotomiczny, a zatem ze swej istoty jest podziałem zupełnym i wyczerpującym. W przedmiotowej sprawie wierzytelność udziałowca wobec spółki nie jest zatem przedmiotem aportu, lecz służy jedynie do realizacji wierzytelności spółki wobec udziałowca o dokonanie należnych wpłat na poczet udziałów.

l art. 11 ust. 1 i 2, art. 23 ust. 1, art. 270, art. 287, art. 293 ust. 1 i 2, art. 294 ust. 1 i ust. 3 ustawy z 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze - Dz.U. z 2003 r. Nr 60, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 157, poz. 1119

l art. 3 ust. 1 pkt 24 oraz pkt 26, art. 35b ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 208, poz. 1540

l § 5 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych - Dz.U. z 2001 r. Nr 149, poz. 1674; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 256, poz. 2146

l art. 14 § 4 ustawy z 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych - Dz.U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 133, poz. 935

l art. 12 ust. 1 pkt 4d i pkt 4e, art. 16 ust. 1 pkt 26a, ust. 2a pkt 1 lit. b) ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 217, poz. 1589

Wioletta Roman

doradca podatkowy

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Biuletyn Rachunkowości

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Dostęp hurtowy do sieci zbudowanej ze środków KPO/FERC

    Rok 2023 upłynął pod znakiem śledzenia działań Centrum Projektów Polska Cyfrowa (dalej jako „CPPC”), planowaniem zasięgów sieci możliwych do zrealizowania w ramach dofinansowania z budżetu Unii Europejskiej, wzmożoną pracą nad przygotowaniem wniosków o dofinansowanie, cierpliwym oczekiwaniem na ogłoszenie wyników naboru, żeby w końcu – dotrwać do etapu podpisania umowy o dofinansowanie i rozpocząć budowę nowej infrastruktury telekomunikacyjnej. Dla wielu operatorów emocje towarzyszące tym wydarzeniom, jak również powodzenie inwestycji nadal spędzają sen z powiek. Natomiast przed operatorami, którzy sami nie stawali w blokach startowych do konkursu o środki na budowę nowej infrastruktury telekomunikacyjnej, pojawia się pytanie jak będzie wyglądać wspólne funkcjonowanie obu grup w przyszłości.

    Polska ustawa o kryptoaktywach od 30 czerwca 2024 r. Założenia i cel nowych przepisów [omówienie projektu]

    Projekt ustawy o kryptoaktywach ma zaimplementować do krajowych przepisów rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1114 z dnia 31 maja 2023 r. w sprawie rynków kryptoaktywów oraz zmiany rozporządzeń (UE) nr 1093/2010 i (UE) nr 1095/2010 oraz dyrektyw 2013/36/UE i (UE) 2019/1937 (Dz. U. UE. L. z 2023 r. Nr 150, str. 40 z późn. zm.) (dalej: MiCA) określające zasady regulacji i nadzoru emisji, handlu i świadczenia usług związanych z kryptowalutami. Rozporządzenie obowiązuje już od 29 czerwca 2023 r., ale w pełni zacznie być stosowane dopiero w grudniu 2024 r. Projekt ustawy przewiduje wprowadzenie nowych rozwiązań w obszarze sektora rynku kryptoaktywów, mających na celu realizację zadań wynikających z rozporządzenia MiCA, w szczególności w zakresie skutecznego nadzoru i ochrony inwestorów. Według ustawodawcy podjęcie działań zmierzających do realizacji ww. celów zapewni rozwój rynku w perspektywie wieloletniej oraz bezpieczeństwo przez rozszerzenie kompetencji nadzorczych. Za projekt ustawy odpowiada Podsekretarz Stanu Ministerstwa Finansów. 

    Eksport usług do Turcji na nowych zasadach od stycznia 2024

    Eksport usług występuje wówczas, gdy za miejsce świadczenia usług, czyli faktycznego opodatkowania, jest terytorium innego państwa. O miejscu opodatkowania danej usługi decyduje nie miejsce jej faktycznego wykonania, ale wskazane przepisami ustawy o VAT „miejsce jej świadczenia”. Charakterystyką usługi wykonanej poza granice terytorium kraju to takie świadczenie, od którego zobowiązanym do rozliczenia VAT jest zagraniczny nabywca tej usługi. Dla polskiego usługodawcy jest ona wówczas czynnością niepodlegającą opodatkowaniu (NP) w VAT.

    Rozlicz się przez internet. Dzięki usłudze Twój e-PIT szybko i łatwo rozliczysz swój PIT

    Okres rozliczeń rocznych PIT trwa do końca kwietnia. Dzięki usłudze Twój e-PIT udostępnionej przez Ministerstwo Finansów w e-Urzędzie Skarbowym (e-US) możesz szybko i wygodnie rozliczyć swój PIT. Zwłaszcza jeśli masz Profil Zaufany. Jeśli nie masz – założysz go od ręki.

    PIT 2024. Czy można rozliczyć podatki bez Profilu Zaufanego?

    Sezon rozliczeń podatkowych jest w pełni. Dzięki usłudze e-PIT dostępnej na stronie Ministerstwa Finansów, możesz  szybko rozliczyć swój PIT. Resort zaleca, aby z rozliczeniem nie zwlekać.

    Co można sobie odliczyć od podatku 2024? Z jakich ulg podatkowych można skorzystać w rozliczeniu PIT?

    Co można odliczyć z podatku PIT? Z jakich ulg podatkowych można skorzystać w rozliczeniu w 2024 roku?

    Kto może wyjechać do sanatorium z ZUS-em w 2024 roku? Jak uzyskać skierowanie? Ile trzeba czekać?

    Nie tylko Narodowy Fundusz Zdrowia kieruje do miejscowości uzdrowiskowych, ale także Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Z leczenia może skorzystać każdy ubezpieczony, który jest zagrożony utratą zdolności do pracy. Warunkiem jest jednak, by rehabilitacja poprawiła rokowania stanu zdrowia i przyczyniła się do powrotu do aktywności zawodowej.

    Limit pomocy de minimis dla MŚP 2024 - podwyżka od 1 maja

    Ministerstwo Finansów przygotowało projekt rozporządzenia, na podstawie którego MŚP nadal udzielana będzie pomoc de minimis w formie gwarancji BGK spłaty kredytu lub innego zobowiązania - napisał resort w OSR do projektu. Rozporządzenie wdroży w życie unijne przepisy wprowadzające nowy wyższy limit takiej pomocy dla jednego przedsiębiorstwa w ciągu 3 lat.

    Ulga sponsoringowa a koszty uzyskania przychodów z zysków kapitałowych

    Po koniec 2023 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że podmioty osiągające przychody z zysków kapitałowych również mogą odliczać koszty wspierania sportu, edukacji i kultury, na podstawie art. 18ee, niezależnie od tego czy koszty te zostaną przyporządkowane do przychodów z zysków kapitałowych czy pozostałych przychodów.

    Rozrachunki w księgowości wsparte sztuczną inteligencją. Nadchodzi nowe

    Czy sztuczna inteligencja może wspomóc księgowym w rozrachunkach? Dzięki wykorzystaniu mechanizmów sztucznej inteligencji programy księgowe pozwalają na dużą automatyzację procesów w tym zakresie.

    REKLAMA