Ulga na złe długi w księgach rachunkowych

Rozmowa z Martą Komorowską, biegłym rewidentem, partnerem, członkiem zarządu PKF Consult Sp. z o.o.

Ustawa o rachunkowości nie zawiera wskazówek dotyczących ujęcia w księgach wierzyciela korekty VAT należnego z tytułu skorzystania z ulgi na złe długi. Ewidencja będzie zatem zależała od reguł przyjętych w polityce rachunkowości danej jednostki. Można w tym celu skorzystać z konta 240 – Inne rozrachunki, 648 – Pozostałe rozliczenia międzyokresowe albo też 280 – Odpisy z tytułu aktualizacji wartości należności.

Jak będzie przebiegała taka ewidencja?

W pierwszych dwóch przypadkach korekta (zmniejszenie) VAT należnego w księgach wierzyciela może wyglądać następująco: strona Wn konta 224 – Rozliczenie VAT należnego, strona Ma konta 240 – Inne rozrachunki lub 648 – Pozostałe rozliczenia międzyokresowe. Potem pod datą uregulowania zapłaty przez dłużnika wierzyciel zwiększa VAT należny i dokonuje zapisu odwrotnego: strona Wn konta 240 – Inne rozrachunki lub 648 – Pozostałe rozliczenia międzyokresowe, strona Ma konta 224 – Rozliczenie VAT należnego.

Nieodliczony VAT od samochodu może być kosztem podatkowym

Z kolei w trzecim przypadku ewidencję korekty VAT należnego z tytułu ulgi na złe długi można zaksięgować zapisem: strona Wn konta 224 – Rozliczenie VAT należnego, strona Ma 280 – Odpisy z tytułu aktualizacji wartości należności (w analityce korekta VAT).

W razie zapłaty wierzytelności następuje zaś księgowanie odwrotne do dokonanego w momencie korekty: strona Wn 280 – Odpisy z tytułu aktualizacji wartości należności (w analityce korekta VAT), strona Ma konta 760 – Pozostałe przychody operacyjne.

Polecamy produkt: VAT po zmianach od 1 lipca 2015 r.

Ważną sprawą przy wycenie należności jest dokonanie odpisu aktualizującego. W większości przypadków nie jest on oczywiście kosztem uzyskania przychodów, jednak warto go dokonać, ponieważ dzięki niemu w bilansie może zostać zaprezentowana realna wartość aktywów.

Mówi pani o dwóch sposobach księgowania. Czym się kierować przy wyborze jednego z nich?

Przede wszystkim trzeba wziąć pod uwagę przyjęte zasady klasyfikacji zdarzeń, określone w polityce rachunkowości stosowanej w podmiocie. W zależności od przyjętych zasad inny jest moment uznania za należność nieściągalną i podstawa do objęcia jej odpisem aktualizującym nawet już przed 150. dniem nieściągalności należności. Należy wskazać, że kwota korygowanego VAT należnego powinna zostać ujęta w księgach rachunkowych wierzyciela na wyodrębnionym koncie rozrachunkowym i objęta odpisem aktualizującym zgodnie z przyjętą polityką rachunkowości w spółce bądź na koncie pozostałych rozliczeń – do czasu jego rozliczenia bądź odpisania. Jeżeli należności zostaną uznane za nieściągalne, np. wierzyciel otrzyma od komornika postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego ze względu na brak majątku dłużnika, wówczas kwotę skorygowanego VAT należy odnieść do pozostałych przychodów operacyjnych.