REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zasady inwentaryzowania niektórych składników majątku

Magdalena Rypińska
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Ze względu na swój charakter i postać inwentaryzowanie niektórych składników majątku sprawia wiele problemów, mimo że inwentaryzuje się je normalnymi metodami. Poniżej przedstawione zostaną zasady inwentaryzowania takich właśnie składników majątku w jednostkach sektora finansów publicznych.

MAGDALENA RYPIŃSKA

Autopromocja

Inwentaryzacja gotówki w kasie

Zgodnie z uor, środki pieniężne inwentaryzuje się na ostatni dzień roku obrotowego. W jednostkach sektora finansów publicznych środki pieniężne w kasie kontroluje się częściej, przede wszystkim ze względu na szczególny charakter tych jednostek.

Częstotliwość przeprowadzania inwentaryzacji kasy określa się w instrukcji kasowej lub w instrukcji inwentaryzacyjnej. Zależy ona od wysokości przechowywanych i rozdysponowywanych środków pieniężnych.

Najczęściej przyjmowane okresy inwentaryzacji kasy to co kwartał lub co pół roku. Z przeprowadzonej inwentaryzacji gotówki w kasie sporządza się protokół. Inwentaryzacja gotówki może być połączona z kontrolą dokumentacji kasowej czy gospodarki czekami.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Niezależnie od tego, jakie zasady w tym zakresie przyjmie jednostka, na pewno musi w ramach inwentaryzacji okresowej przeprowadzić inwentaryzację gotówki w kasie na 31 grudnia, czyli ostatni dzień roku obrotowego. Gotówkę inwentaryzuje się poprzez spis z natury, czyli spisanie i przeliczenie znajdujących się w kasie banknotów, monet oraz innych środków pieniężnych.

Przedstawiono dwa wzory protokołów z inwentaryzacji kasy.

Pierwszy ogranicza się tylko do inwentaryzacji środków pieniężnych, drugi zawiera wyniki szerszej kontroli.

Wzór 1. Protokół z przeprowadzonej inwentaryzacji środków pieniężnych w kasie

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Wzór 2. Protokół z przeprowadzonej inwentaryzacji środków pieniężnych w kasie

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

W przypadku stwierdzenia nadwyżki gotówki w kasie o nieustalonej przyczynie, nadwyżkę przyjmuje się na podstawie dowodu KP do kasy i odprowadza na rachunek bankowy.

W razie stwierdzenia niedoboru musi on zostać niezwłocznie wpłacony przez pracownika prowadzącego kasę. Natomiast w przypadku stwierdzenia niedoboru noszącego cechy przestępstwa należy bezzwłocznie powiadomić powołane do tego organy.

Jednostki sektora finansów publicznych ze względu na prowadzoną przez siebie działalność często nie dysponują w kasie tylko gotówką, ale także innymi wartościami, np. znakami skarbowymi.

Sprzedaż znaków skarbowych może być ewidencjonowana za pomocą kas fiskalnych. Z ich sprzedaży kasjer sporządza raport kasowy, a dochody odprowadza na odpowiedni rachunek bankowy. W przypadku kiedy w danej jednostce występują znaki skarbowe, na kasjerze spoczywa również obowiązek zgłaszania na takie znaki zapotrzebowania według nominałów i odbiór znaków z banku.

Inwentaryzacja znaków przeprowadzana jest albo przy okazji inwentaryzacji w kasie, albo też jako oddzielna inwentaryzacja, gdyż, tak samo jak gotówka, znaki skarbowe są inwentaryzowane częściej.

Wzór zarządzenia w sprawie przeprowadzenia inwentaryzacji znaków skarbowych

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Inwentaryzację znaków należy przeprowadzić również w przypadku przekazania kasy innej osobie, np. na czas nieobecności kasjera lub w przypadku zmiany na stanowisku kasjera.

Wzory protokołów przekazania znaków skarbowych

Wzór 1

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Inwentaryzacja niektórych środków trwałych

Środkami trwałymi w rozumieniu uor w jednostkach sektora finansów publicznych są środki trwałe i pozostałe środki trwałe. Tak więc wszelkie zasady, które ustawa ta nakazuje stosować w zakresie inwentaryzacji dotyczącej środków trwałych w jednostkach sektora budżetowego, dotyczyć będą tych dwóch rodzajów majątku.

Ewidencję środków trwałych w jednostkach budżetowych prowadzi się na dwóch kontach:

• 011 „Środki trwałe”,

• 013 „Pozostałe środki trwałe w używaniu”.

Na koncie 011 ewidencjonuje się stan zwiększeń oraz zmniejszeń wartości początkowej tych środków trwałych, które są umarzane stopniowo, natomiast na koncie 013 ujmuje się zwiększenia i zmniejszenia tych środków trwałych, których odpisy amortyzacyjne mogą być dokonywane jednorazowo (czyli o wartości początkowej nie wyższej niż 3500 zł) oraz bez względu na wartość początkową środki trwałe, które stanowią środki dydaktyczne służące do nauczania i wychowania, odzież i umundurowanie, meble i dywany oraz inwentarz żywy.

Do konta 011 „Środki trwałe” oraz do konta 013 „Pozostałe środki trwałe w używaniu” należy prowadzić ewidencję szczegółową. W przypadku konta 011 powinna ona umożliwiać:

• ustalenie wartości początkowej poszczególnych środków trwałych i ewentualnego zmniejszenia lub zwiększenia tej wartości,

• ustalenie wartości poszczególnych grup środków trwałych określonych w rozporządzeniu Rady Ministrów z 30 grudnia 1999 r. w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych,

• ustalenie komórek organizacyjnych, w których znajdują się poszczególne środki oraz osób odpowiedzialnych za ich stan,

• obliczenie amortyzacji poszczególnych środków trwałych.

Do konta 013 należy prowadzić szczegółową ewidencję ilościowo-wartościową umożliwiającą ustalenie wartości początkowej i ilości pozostałych środków trwałych oddanych do używania poszczególnym osobom i komórkom organizacyjnym oraz ewidencję wartościową z podziałem na grupy środków trwałych wynikające z Klasyfikacji Środków Trwałych.

Do szczegółowej ewidencji środków trwałych służą:

• księga obiektów inwentarzowych,

• szczegółowe indywidualne karty obiektów inwentarzowych lub inne urządzenia ewidencyjne o tym samym przeznaczeniu,

• tabele amortyzacyjne.

ZAPAMIĘTAJ!

Niektóre pozostałe środki trwałe mogą zostać decyzją kierownika jednostki wyłączone z ewidencji na koncie 013.

Środki te obejmuje się wtedy tylko szczegółową ewidencją ilościową, z tym że musi zostać tu spełniony warunek, że ewidencja ilościowa wystarcza do sprawowania kontroli i zabezpieczenia tych pozostałych środków trwałych.

Taki sposób ewidencjonowania (wyłącznie ewidencja ilościowa) dotyczy przede wszystkim drobnych materiałów, narzędzi itp., zwykle o niskiej wartości. Podjęta przez kierownika jednostki decyzja o objęciu niektórych pozostałych środków trwałych tylko ewidencją ilościową powinna znaleźć swoje odzwierciedlenie w dokumentacji przyjętych zasad rachunkowości. Powinny tam być wyraźnie określone kryteria (np. wartość lub grupy czy rodzaje pozostałych środków trwałych), zgodnie z którymi wyłącza się dane środki trwałe z ewidencji na koncie 013 (ilościowo-wartościowej).

Pozostałe środki trwałe objęte ewidencją ilościową są nadal środkami trwałymi w rozumieniu uor, stanowią majątek jednostki, nad którym należy sprawować kontrolę, w związku z tym również należy je inwentaryzować. Z tą jednak różnicą, że nie dokonuje się wyceny tych składników majątku, ponieważ w ewidencji ujęte są one tylko ilościowo, tak też ustala się różnice inwentaryzacyjne.

Dlatego warto inaczej oznaczyć majątek objęty ewidencją ilościową i poinstruować komisję inwentaryzacyjną, aby spisała go na odrębnych arkuszach spisowych. Będą one stanowić odrębną część dokumentacji niepodlegającej wycenie.

Często pojawia się pytanie o obowiązek (podstawy prawne) oznaczania majątku w jednostce. Nie ma aktu prawnego zobowiązującego kierownika jednostki do oznaczenia mienia. Jednak przy inwentaryzacji numer inwentarzowy pozwala powiązać dany składnik majątku ujęty na arkuszu spisowym z odpowiadającym mu zapisem w księdze inwentarzowej. Przy rzetelnie przeprowadzonym spisie z natury, gdzie komisja inwentaryzacyjna spisuje majątek, który widzi i tak jak go widzi, nie ma gwarancji, nawet przy dokładnym opisie, aby po cechach innych niż numer inwentarzowy właściwie wycenić mienie.

Różnice w zakresie środków trwałych objętych ewidencją ilościową ustala się również ilościowo. Nadwyżki wprowadza się do ewidencji, a niedobory niezawinione wypisuje z ewidencji „po ilości”. Może jednak zaistnieć potrzeba wyceny pozostałego środka trwałego ewidencjonowanego tylko ilościowo. Taka sytuacja wystąpi w przypadku niedoboru zawinionego w tym majątku, trzeba bowiem wtedy określić wartość roszczenia wobec pracownika. W takiej sytuacji właściwym rozwiązaniem jest wycena majątku na poziomie ceny rynkowej, przez którą należy rozumieć cenę, jaką można uzyskać w normalnym obrocie za rzecz podobnego rodzaju lub gatunku, z uwzględnieniem stopnia zużycia.

Inwentaryzacja wartości niematerialnych i prawnych

Często popełnianym błędem przy inwentaryzacji wartości niematerialnych i prawnych jest inwentaryzowanie ich za pomocą spisu z natury (sporządzanie arkusza spisu, na którym wykazuje się np. programy komputerowe).

Wartości niematerialne i prawne to prawa majątkowe o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż 1 rok. Są nimi patenty, licencje, znaki towarowe, programy komputerowe.

Jak sama nazwa wskazuje, są one niematerialne, czyli nie można ich dotknąć, zważyć, zmierzyć, policzyć, a na tym właśnie polega spis z natury. W związku z powyższym jedyną prawidłową metodą zinwentaryzowania wartości niematerialnych i prawnych jest metoda weryfikacji salda.

Wzór opinii (informacji) informatyka, która może być załącznikiem do protokołu z inwentaryzacji przeprowadzonej metodą weryfikacji sald

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Inwentaryzacja zbiorów bibliotecznych

Jednym ze szczególnych składników majątku występujących w jednostkach sektora finansów publicznych są zbiory biblioteczne, które ewidencjonowane są na koncie 014. Stanowią one majątek jednostki (majątek trwały), w związku z czym również obejmuje je kontrola w postaci inwentaryzacji. Jednak ze względu na ich szczególny charakter inwentaryzacja zbiorów obywa się na innych zasadach, określonych w odrębnych przepisach, konkretnie w rozporządzeniu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z 5 listopada 1999 r. w sprawie zasad ewidencji materiałów bibliotecznych.

ZAPAMIĘTAJ!

Wszystkie zbiory biblioteczne muszą zostać raz w roku skontrolowane poprzez ustalenie wartości zbiorów wykazywanej w ewidencji sumarycznej bądź szczegółowej (księga inwentarzowa) i porównanie jej z wartością wykazywaną na koncie 014 w ewidencji księgowej.

Można więc powiedzieć, że w przypadku występowania zbiorów w jednostce jest ona zobowiązana do zweryfikowania salda na koncie 014, czy wartość zbiorów wynikająca z konta odpowiada wartości w księdze inwentarzowej. Nie jest to jednak inwentaryzacja, która w bibliotekach nazywa się skontrum.

Częstotliwość przeprowadzania skontrum zależy od dwóch okoliczności: sposobu udostępniania zbiorów i ilości zgromadzonych materiałów bibliotecznych. W bibliotekach, w których czytelnicy mają wolny dostęp do materiałów bibliotecznych, skontrum przeprowadza się raz na 5 lat.

W bibliotekach o innym systemie udostępniania (czytelnicy nie mają wolnego dostępu do materiałów), w których zbiory są mniejsze niż 100 tysięcy jednostek ewidencyjnych, skontrum przeprowadza się raz na 10 lat.

Jeżeli zbiory są większe niż 100 tysięcy jednostek ewidencyjnych, kontrolę materiałów bibliotecznych prowadzi się w sposób ciągły.

Skontrum (czyli inwentaryzacja zbiorów bibliotecznych) polega na porównaniu zapisów inwentarzowych ze stanem faktycznym materiałów oraz stwierdzeniu i wyjaśnieniu różnic między zapisami ewidencyjnymi a stanem faktycznym zbiorów i ustaleniu ewentualnych braków.

Przy inwentaryzacji zbiorów szczególną uwagę należy zwrócić na różnice inwentaryzacyjne, które księgowo traktuje się nieco inaczej niż typowe różnice wynikające podczas inwentaryzacji innych składników majątku jednostki.

Materiały nieodnalezione w czasie skontrum przeprowadzanym po raz pierwszy ani nie figurujące w ewidencji uznaje się za braki względne. Braki względne nie są traktowane jako niedobór i nie podlegają ewidencji księgowej (nie pomniejsza się wartości księgozbioru na koncie 014 o braki względne). Niedoborem podlegającym ewidencji są dopiero braki bezwzględne, za które uznaje się braki względne z poprzedniego skontrum. Czyli przy pierwszym skontrum niedobór danego materiału bibliotecznego traktowany jest jako brak względny i nieewidencjonowany, natomiast jeżeli przy następnym skontrum dany materiał się nie odnalazł, uznaje się go za brak bezwzględny i ewidencjonuje jako niedobór.

ZAPAMIĘTAJ!

Jeżeli dane materiały biblioteczne zostały potraktowane jako braki bezwzględne, a potem się odnalazły, traktuje się je jak nowe wpływy i tak wprowadza do ewidencji.

Skontrum przeprowadza komisja skontrowa. Liczbę członków komisji i jej skład osobowy ustala kierownik biblioteki lub kierownik jednostki, w której znajduje się biblioteka.

Ujawnione nadwyżki inwentaryzacyjne zbiorów bibliotecznych wprowadza się do ewidencji w wartości oszacowanej komisyjnie. Rozporządzenie w sprawie zasad ewidencji materiałów bibliotecznych mówi, że bieżącą szacunkową wartość nabycia ustala się na podstawie okresowej wyceny opracowanej komisyjnie i zatwierdzonej przez kierownika biblioteki, a w przypadku jednostek sektora finansów publicznych, w których występuje biblioteka, będzie to kierownik jednostki.

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Poradnik Rachunkowości Budżetowej

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Limit pomocy de minimis dla MŚP 2024 - podwyżka od 1 maja

    Ministerstwo Finansów przygotowało projekt rozporządzenia, na podstawie którego MŚP nadal udzielana będzie pomoc de minimis w formie gwarancji BGK spłaty kredytu lub innego zobowiązania - napisał resort w OSR do projektu. Rozporządzenie wdroży w życie unijne przepisy wprowadzające nowy wyższy limit takiej pomocy dla jednego przedsiębiorstwa w ciągu 3 lat.

    Ulga sponsoringowa a koszty uzyskania przychodów z zysków kapitałowych

    Po koniec 2023 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że podmioty osiągające przychody z zysków kapitałowych również mogą odliczać koszty wspierania sportu, edukacji i kultury, na podstawie art. 18ee, niezależnie od tego czy koszty te zostaną przyporządkowane do przychodów z zysków kapitałowych czy pozostałych przychodów.

    Rozrachunki w księgowości wsparte sztuczną inteligencją. Nadchodzi nowe

    Czy sztuczna inteligencja może wspomóc księgowym w rozrachunkach? Dzięki wykorzystaniu mechanizmów sztucznej inteligencji programy księgowe pozwalają na dużą automatyzację procesów w tym zakresie.

    Jak rozpoznać pellet dobrej jakości? Jak sprawdzić samemu?

    Jakość pelletu jest kluczowym czynnikiem decydującym o jego efektywności i bezpieczeństwie użytkowania. Niezależnie od tego, czy wykorzystujemy go do ogrzewania domu, czy jako surowiec w przemyśle, istnieją cechy, na które warto zwrócić uwagę, aby mieć pewność, że wybieramy produkt najwyższej jakości.

    Składki ZUS wspólników spółki z o.o. (jednoosobowej i wieloosobowej). Kto i kiedy nie zapłaci składek?

    Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych różnicują pozycję wspólników spółki z o.o. w zakresie podlegania ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu w zależności od tego, czy spółka jest jednoosobowa czy wieloosobowa.

    Zmienia się odpowiedzialność związana z klasyfikacją towarów. Przewoźnicy mogą zapłacić mandat karny

    Znajomość prawidłowej klasyfikacji towarów to podstawa właściwego zgłoszenia celnego w procedurach celnych wywozowych i przywozowych, a także przy określaniu stawki cła i podatku VAT w sprzedaży wewnątrz UE. Wprowadzany właśnie w życie unijny Import Control System 2 nakłada na przewoźników nowe obowiązki. – Firmy transportowe biorą pełną odpowiedzialność za towar wprowadzany na obszar Unii Europejskiej. Muszą posiadać wszystkie dane na temat stron transakcji i HS kodów towarów – wyjaśnia Joanna Porath, właścicielka agencji celnej AC Porath.

    Oszczędności Polaków 2024. Na rachunkach bankowych jest 1 223,46 mld zł

    Gospodarstwa domowe w Polsce w końcu lutego 2024 roku dysponowały na rachunkach bankowych środkami w wysokości 1 223,46 mld zł. Były one o 15,20 mld i 1,26% wyższe niż miesiąc wcześniej i o 120,54 mld zł tj. 10,9% większe niż przed rokiem (w styczniu roczna dynamika tych depozytów wynosiła 11,3%).

    Podmiot uprawniony do zatwierdzania czynności zarządu fundacji rodzinnej w organizacji. Co wynika z przepisów ustawy?

    Podmiot zatwierdzający czynności zarządu jest nową instytucją, która po raz pierwszy pojawiła się w polskim systemie prawnym w Ustawie o fundacji rodzinnej. Uprawnienie do zatwierdzania czynności obejmuje okres, gdy fundacja rodzinna posiada status fundacji rodzinnej w organizacji, to jest okres od momentu zawiązania fundacji rodzinnej (odpowiednio: złożenia oświadczenia o ustanowieniu fundacji rodzinnej stanowiącego akt założycielski fundacji, albo otwarcia spadku po spadkodawcy, który ustanowił fundację rodzinną w treści testamentu). Poniższy artykuł ma na celu przybliżenie sposobu funkcjonowania tego podmiotu.

    Wynajmujesz magazyn lub halę produkcyjną? Czy wiesz, że możesz uzyskać zwolnienie z podatku dochodowego?

    Przedsiębiorca nie musi być właścicielem nieruchomości, żeby skorzystać ze wsparcia w ramach Polskiej Strefy Inwestycji. Znaczna część działalności prowadzonej w wynajmowanych halach produkcyjnych i magazynowych kwalifikuje się do zwolnień od podatku. Jak to więc możliwe, że wielu najemców nie korzysta z ulg podatkowych, chociaż mogliby?

    Składka zdrowotna może wzrosnąć po przekroczeniu limitów. „Przedsiębiorcy znowu się będą zastanawiać, jaką formę wybrać, a jak źle wybiorą, to zapłacą wyższy podatek niż powinni”

    Poznaliśmy propozycje zmian w składce zdrowotnej płaconej przez przedsiębiorców. Składka od stycznia 2025 roku ma wynosić w podstawowej wysokości 9 proc. liczonych od 75 proc. płacy minimalnej. W przypadku przedsiębiorców rozliczających się podatkiem linowym lub ryczałtem składka może wzrosnąć po przekroczeniu limitów, których wysokość jest uzależniona od średniego wynagrodzenia. Zmiany w składce zdrowotnej komentuje doradca podatkowy Adam Mariański.

    REKLAMA