Skutki różnic pomiędzy amortyzacją bilansową i podatkową

Charakteryzując drugą okoliczność, można powiedzieć, że regulacje podatkowe przewidują określone ulgi podatkowe w zakresie środków trwałych. Typowym przykładem jest zasada jednorazowej amortyzacji środków trwałych o wartości do 3500 zł. Podatek dochodowy odroczony pojawi się również, gdy jednostka będzie stosowała zasady amortyzacji podatkowej tylko do rozliczeń z fiskusem, a do celów bilansowych będzie stosować stopniową amortyzację. W takiej sytuacji wartość księgowa środków trwałych będzie wyższa od wartości podatkowej i powstanie dodatnia różnica przejściowa.

Jeżeli chodzi o odpisy aktualizujące wartość, to w ciągu okresu sprawozdawczego mogą wystąpić sytuacje, w których trzeba dokonać odpisów utraty wartości środków trwałych, mających na celu zrównanie wartości księgowej netto środka trwałego z jego ceną sprzedaży netto.

ZAPAMIĘTAJ!

Odpis utraty wartości środków trwałych występuje wtedy, gdy środek trwały utracił swoją przydatność gospodarczą lub jest sprzedawany, a w tym momencie nie jest w całości umorzony.

Taki odpis, jeśli nie wynika ze zmiany rodzaju działalności, w okresie jego zarachowania nie stanowi kosztów podatkowych, natomiast jest kosztem uzyskania przychodu w okresach przyszłych. Wtedy powstaje zawsze ujemna różnica przejściowa i należy utworzyć aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego.

Reasumując, w przypadku rozbieżności wyceny księgowej i podatkowej środka trwałego o charakterze przejściowym mogą wystąpić dwie relacje powodujące obowiązek ustalania aktywów (rezerw) z tytułu odroczonego podatku dochodowego, co przedstawia schemat 8.

Podstawowym problemem w przypadku rozbieżności regulacji prawa podatkowego i bilansowego odnośnie do środków trwałych jest ustalenie ich wartości początkowej. Niezbędne jest to do ustalenia aktywów i rezerw na odroczony podatek dochodowy.

Ze względu na te kryteria środki trwałe można podzielić na:

• przydatne,

• nieprzydatne.

Podział ten oznacza konieczność amortyzacji przydatnych, czyli wykorzystywanych środków trwałych, i brak możliwości dokonywania odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych nieprzydatnych. W drugim przypadku, zgodnie z uor, należy określić ewentualną utratę ich wartości i dokonać prawidłowego odpisu w pozostałe koszty operacyjne.

W pierwszej grupie przydatnych środków trwałych możliwe są różne relacje między wartością księgową i podatkową środków trwałych. Jeżeli następuje wydzielenie podgrupy środków trwałych amortyzowanych według jednakowych zasad dla celów podatkowych i bilansowych, nie rodzi to problemów. Problem taki powstaje w momencie odmiennego amortyzowania dla celów bilansowych i podatkowych.