REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Ewidencja wynajmu budynku przez organizację non profit

Lidia Michalska
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Z praktyki wynika, że na potrzeby urządzenia swojej siedziby i w celu prowadzenia działalności statutowej (lub gospodarczej) organizacje pozarządowe najczęściej wynajmują budynki lub lokale. Są wówczas ich najemcami. Organizacje wynajmują lub podnajmują też budynki, lokale lub ich części innym podmiotom – występują wtedy w roli wynajmującego. W każdym przypadku najem musi zostać udokumentowany odpowiednio zawartą umową. W dużym stopniu od umowy będzie też zależał sposób kwalifikacji i ewidencji najmu w księgach rachunkowych organizacji.

Należy dokładnie przeanalizować umowę pod kątem ustawy o rachunkowości (dalej: uor) oraz ustaw podatkowych. W zależności od warunków umowy, wynajęte odpłatnie środki trwałe ujmuje się w księgach rachunkowych jednej ze stron umowy. Z punktu widzenia ustawy o rachunkowości środki trwałe wprowadza się do ewidencji księgowej wynajmującego (korzystającego), jeżeli umowa spełnia co najmniej jeden z siedmiu warunków (art. 3 ust. 4 uor):

Autopromocja

1) umowa przenosi własność jej przedmiotu na korzystającego po zakończeniu okresu, na który została zawarta;

2) umowa zawiera prawa do nabycia jej przedmiotu przez korzystającego, po zakończeniu okresu, na jaki została zawarta, po cenie niższej od wartości rynkowej z dnia nabycia;

3) okres, na jaki została zawarta, odpowiada w przeważającej części przewidywanemu okresowi ekonomicznej użyteczności środka trwałego lub prawa majątkowego - przy czym nie może być on krótszy niż 75% tego okresu; prawo własności przedmiotu umowy może być, po okresie, na jaki umowa została zawarta, przeniesione na korzystającego;

4) suma opłat, pomniejszonych o dyskonto, ustalona w dniu zawarcia umowy i przypadająca do zapłaty w okresie jej obowiązywania, przekracza 90% wartości rynkowej przedmiotu umowy na ten dzień. W sumie opłat uwzględnia się wartość końcową przedmiotu umowy, którą korzystający zobowiązuje się zapłacić za przeniesienie na niego własności tego przedmiotu. Do sumy opłat nie zalicza się płatności na rzecz finansującego za świadczenia dodatkowe, podatków oraz składek na ubezpieczenie tego przedmiotu, jeżeli korzystający pokrywa je niezależnie od opłat za używanie;

Dalszy ciąg materiału pod wideo

5) umowa zawiera przyrzeczenie finansującego (wynajmujący) do zawarcia z korzystającym kolejnej umowy o oddanie w odpłatne używanie tego samego przedmiotu lub przedłużenia umowy dotychczasowej na warunkach znacznie korzystniejszych od przewidzianych w dotychczasowej umowie;

6) umowa przewiduje możliwość jej wypowiedzenia, z zastrzeżeniem, że wszelkie powstałe z tego tytułu koszty i straty poniesione przez finansującego pokrywa korzystający;

7) przedmiot umowy został dostosowany do indywidualnych potrzeb korzystającego; może on być używany tylko przez korzystającego, bez wprowadzania w nim żadnych istotnych zmian.

W przypadku spełnienia choćby jednego z tych warunków umowa uznawana jest według prawa bilansowego - niezależnie od swojej nazwy - za umowę leasingu finansowego. Oznacza to, że korzystający wykazuje ten środek trwały w swoich księgach, dokonując jednocześnie od niego odpisów amortyzacyjnych.

W pozostałych przypadkach umowa traktowana jest na zasadach ogólnych i wynajmowany środek trwały pozostaje w ewidencji księgowej wynajmującego (leasing finansowy). W większości przypadków jednak umowa spełnia jeden z wcześniej wymienionych warunków - dlatego dla celów bilansowych na ogół mamy do czynienia z leasingiem finansowym.

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: updop) określa, że do środków trwałych podatnika zalicza się również te środki trwałe, które stanowią własność lub współwłasność podatnika, a zostały oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy o podobnym charakterze. Jest to jednak możliwe jedynie pod warunkiem, że podpisana umowa nie ma cech leasingu finansowego określonych w art. 17a-17l updop. Ze względu na te warunki umowy najmu dla celów podatkowych są traktowane najczęściej tak jak umowy leasingu operacyjnego.

Jednostka non profit, która oprócz działalności statutowej prowadzi także działalność gospodarczą, musi określić koszty, które związanie są ściśle z działalnością statutową. Ponieważ tylko działalność przeznaczoną na cele statutowe obejmuje zwolnienie podatkowe (art. 17 ust. 1 pkt 4 oraz pkt 6c updop). Jeżeli jednostka non profit wynajęła budynek w przeznaczeniu na swoją siedzibę, budynek pełni funkcję administracyjną i jeżeli zawarta umowa, zgodnie z prawem podatkowym, jak też rachunkowym, kwalifikuje się jako umowa najmu (l. operacyjny) - to środek trwały pozostaje w księgach wynajmującego i on też dokonuje odpisów amortyzacyjnych według przyjętych stawek i zasad określonych w polityce rachunkowości. Natomiast jednostka non profit staje się najemcą budynku i ponosi koszty najmu określone w umowie. Są to koszty opłaty wynajmu oraz, ewentualnie, koszty dodatkowe, związane z eksploatacją, użytkowaniem budynku - takie jak: opłaty za zużycie energii elektrycznej, cieplnej, wody, wywóz śmieci czy opłaty telekomunikacyjne. Umowa powinna również zawierać opcję poniesienia kosztów remontów i napraw przez najemcę.

Może zaistnieć sytuacja, że wynajęty budynek wymaga adaptacji czy przebudowy w celu przystosowania go do potrzeb pełnienia funkcji użytkowej dla jednostki non profit. W takim przypadku - jeżeli reguluje to zawarta umowa i jednostka non profit posiada zgodę właściciela budynku - wydatki te powinno się zaliczyć według ustawy o rachunkowości do środków trwałych w budowie w jednostce non profit, a po ukończeniu prac przenieść na środki trwałe. Należy pamiętać, że wykonywane prace to prace adaptacyjne, które mają doprowadzić budynek do kompletności i zdolności do użytkowania. Należy przy tym zwrócić uwagę na rozbieżność w nazewnictwie takich środków trwałych pomiędzy prawem bilansowym a podatkowym.

Według uor są to ulepszenia w obcych środkach trwałych, a według updop to inwestycje w obcym obiekcie.

Na dzień oddania środka trwałego do użytkowania należy ustalić okres lub stawkę oraz metodę amortyzacji. Ustalając okres amortyzowania według ustawy o rachunkowości, jednostka non profit powinna uwzględnić czas trwania umowy najmu. Ustawa o podatku dochodowym ściśle określa okres amortyzowania inwestycji w obcych budynkach. Według ustawy podatnik może ustalić indywidualne stawki amortyzacji, z tym że okres amortyzacji inwestycji w obcych budynkach nie może być krótszy niż 10 lat (art. 16j ust. 4 pkt 1 updop).

Odpisy amortyzacyjne będą stanowiły koszty administracyjne dla jednostki non profit.

Należy pamiętać, że jeżeli okres wynajmu jest krótszy niż 10 lat, to środek trwały - inwestycja w obcym obiekcie - bilansowo można amortyzować przez okres krótszy niż podatkowo. Podstawowe koszty najmu budynku, którym jest opłata za wynajem (czynsz) oraz koszty eksploatacyjne (a także ewentualne koszty remontu budynku), będą kosztami administracyjnymi jednostki non profit. Koszty te stawią koszt uzyskania przychodu - zgodnie z updop.

Przykład Fundacja X podpisała ze Spółką A umowę na wynajem budynku o wartości 600 000 zł - z przeznaczeniem na siedzibę fundacji. Umowę najmu podpisano na 5 lat. Budynek został przekazany fundacji do użytkowania 1 kwietnia 2009 r.

Na podstawie umowy, za zgodą właściciela, fundacja X dokonała modernizacji budynku na kwotę 21 000 zł netto. Wykonanie modernizacji (roboty budowlane) fundacja X zleciła firmie budowlanej. Po wykonaniu prac otrzymała fakturę VAT na kwotę 25 620 zł brutto, w tym VAT 4620 zł.

Opłatę za wynajem ustalono w wysokości 8000 zł netto miesięcznie, płatną w miesięcznych ratach na podstawie wystawionej faktury VAT, do 10. dnia każdego miesiąca, począwszy od miesiąca przejęcia do użytkowania budynku w ramach umowy najmu. Opłaty wynikające z używania budynku: energia elektryczna, woda, opłaty telekomunikacyjne oraz wywóz śmieci nie wchodzą w skład opłaty za wynajem. Fundacja za te usługi dokonuje opłat na podstawie otrzymanych faktur obciążeniowych. Fundacja jest płatnikiem VAT.

W polityce rachunkowości fundacji dokonano odpowiedniego zapisu, a w planie kont utworzono konta dla zdarzeń gospodarczych, dla których nie jest wymagana ewidencja bilansowa (konta pozabilansowe).

Opłata za wynajem płatna miesięcznie jest ujmowana na koncie „Koszty administracyjne” w momencie jego poniesienia. Wpływa ona na wielkość wyniku finansowego danego okresu sprawozdawczego.

Koszty administracyjne są prowadzone w układzie rodzajowym:

• amortyzacja,

• zużycie materiałów i energii,

• usługi obce,

• podatki i opłaty,

• wynagrodzenia,

• ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia,

• pozostałe koszty rodzajowe.

 

Ewidencja księgowa

1. Ujęcie w ewidencji pozabilansowej przyjętego do używania środka trwałego (wynajmowany budynek):

a) Wn środki trwałe dzierżawione 600 000,00 zł

2. Otrzymana faktura VAT za opłatę z tytułu umowy najmu budynku w kwocie 9760,00 zł:

a) wartość netto faktury

Wn „Koszty usług obcych” 8 000,00 zł

b) podatek VAT naliczony

Wn „VAT naliczony” 1 760,00 zł

c) wartość brutto faktury

Ma „Pozostałe rozrachunki” (w analityce konto wynajmującego) 9 760,00 zł

3. Otrzymana faktura na roboty budowlane w wysokości 25 620,00 zł:

a) wartość netto faktury

Wn „Środki trwałe w budowie” 21 000,00 zł

b) kwota VAT

Wn „VAT naliczony” 4 620,00 zł

c) wartość brutto faktury

Ma „Rozrachunki z dostawcami” 25 620,00 zł

4. Przyjęcie do użytkowania ulepszeń w wynajmowanym budynku na podstawie protokołu odbioru - 21 000,00 zł:

Wn „Środki trwałe” 21 000,00 zł

Ma „Środki trwałe w budowie” 21 000,00 zł

5. Ustalenie stawki i okresu amortyzacji od ulepszenia w wynajmowanym środku trwałym:

a) amortyzacja bilansowa ustalona według okresu trwania najmu budynku (5 lat)

21 000,00/5 lat = 4200,00/12m-cy = 350,00 zł

b) amortyzacja podatkowa

21 000,00/10 lat = 2100,00/12 = 175,00 zł

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Podatkowo środek będzie się umarzał przez okres dłuższy niż bilansowo.

6. Naliczenie miesięcznej raty amortyzacji w następnym miesiącu po oddaniu do użytkowania:

a) amortyzacja bilansowa

Wn „Amortyzacja” 350,00 zł

Ma „Umorzenie środków trwałych” 350,00 zł

b) amortyzacja podatkowa

Ewidencja pozabilansowa

Wn „Amortyzacja ŚT - stanowiąca kup” 175,00 zł

Otrzymane w kolejnych miesiącach faktury za usługi związane z eksploatacją budynku, takie jak energia elektryczna, cieplna, usługi telekomunikacyjne itp., fundacja zalicza do kosztów administracyjnych i księguje na odpowiednich kontach kosztów rodzajowych:

a) zużycie energii elektrycznej, cieplnej, wody - na koncie „Zużycie materiałów i energii”,

b) usługi telekomunikacyjne, dozór mienia - na koncie „Usługi obce”.

Opłatę za wynajem można uiszczać z góry lub z dołu

Opłata za wynajem opłacana z góry stanowi u najemcy czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów i jest ujmowana w momencie jego zapłaty na koncie „Rozliczenia międzyokresowe kosztów”. Koszty najmu dotyczące bieżącego okresu sprawozdawczego są odnoszone na konto „Usługi obce” - „Koszty administracyjne”.

Przykład Fundacja X podpisała umowę na wynajem budynku o wartości 600 000,00 zł z przeznaczeniem na siedzibę fundacji. Umowę wynajmu podpisano na 5 lat. Budynek został przekazany fundacji do użytkowania z dniem 1 kwietnia 2009 r. Zgodnie z umową najmu opłata za wynajem jest uiszczana z góry za okres 6 miesięcy.

Ewidencja księgowa

1. Otrzymano fakturę VAT za wynajem budynku za okres od 1 kwietnia 2009 r. do 30 września 2009 r. w kwocie 58 560,00 zł:

a) wartość netto faktury

Wn „Rozliczenie międzyokresowe kosztów” 48 000,00 zł

b) podatek VAT naliczony

Wn „VAT naliczony” 10 560,00 zł

c) wartość brutto faktury

Ma „Pozostałe rozrachunki” (w analityce konto wynajmującego) 58 560,00 zł

d) opłata za wynajem budynku w kwocie (48 000 zł : 12 m-cy) = 8000,00 zł zaliczona do kosztów bieżącego okresu sprawozdawczego

Wn „Koszty usług obcych” 8 000,00 zł

Ma „Rozliczenie międzyokresowe kosztów” 8 000,00 zł

Opłatę za wynajem płatną z dołu - udokumentowaną fakturą VAT wystawioną przez wynajmującego po wykonaniu usługi - ujmuje się w księgach rachunkowych z chwilą korzystania z usługi, jako bierne rozliczenia międzyokresowe.

Do biernych rozliczeń międzyokresowych zalicza się koszty dotyczące danego okresu sprawozdawczego, które jeszcze nie zostały poniesione, a powstaną w przyszłości.

Bierne rozliczenia międzyokresowe wyrażają przypadające na bieżący okres sprawozdawczy prawdopodobne zobowiązania, których wartość można określić wiarygodnie (na podstawie zawartej umowy najmu budynku).

Przykład Fundacja X podpisała umowę na wynajem budynku o wartości 600 000,00 zł, z przeznaczeniem na siedzibę fundacji. Umowę wynajmu podpisano na 5 lat. Budynek został przekazany fundacji do użytkowania z dniem 1 kwietnia 2009 r. Zgodnie z umową najmu opłata wynosi 24 000,00 zł netto za kwartał i będzie opłacana z dołu. 10 czerwca otrzymano fakturę na kwotę 24 000,00 zł + 22% VAT za wynajmowany budynek w miesiącach kwiecień-czerwiec.

Ewidencja księgowa opłaty za wynajem budynku płatnego z dołu

1. Utworzenie rezerwy na koszty dotyczące opłaty za najem budynku za kwiecień (jej wartość wynika z zawartej umowy najmu): 24 000,00 zł/3 m-ce = 8000,00 zł:

Wn „Koszty usług obcych” 8 000,00 zł

Ma „Rozliczenie międzyokresowe kosztów” 8 000,00 zł

2. Utworzenie rezerwy na koszty dotyczące opłaty za najem budynku za maj (jej wartość wynika z zawartej umowy najmu): 24 000,00 zł/3 m-ce = 8000,00 zł

Wn „Koszty usług obcych” 8 000,00 zł

Ma „Rozliczenie międzyokresowe kosztów” 8 000,00 zł

3. Utworzenie rezerwy na koszty dotyczące opłaty za najem budynku za miesiąc czerwiec (jej wartość wynika z zawartej umowy najmu) 24 000,00 zł/3 m-ce = 8000,00 zł:

Wn „Koszty usług obcych” 8 000,00 zł

Ma „Rozliczenie międzyokresowe kosztów” 8 000,00 zł

4. W czerwcu otrzymano fakturę VAT za wynajem budynku za okres od 1 kwietnia 2009 r. do 30 czerwca 2009 r. w kwocie 29 280,00 zł:

a) wartość netto faktury

Wn „Rozliczenie międzyokresowe kosztów” 24 000,00 zł

b) podatek VAT naliczony

Wn „VAT naliczony” 5 280,00 zł

c) wartość brutto faktury

Ma „Pozostałe rozrachunki” (w analityce konto wynajmującego) 29 280,00 zł

LIDIA MICHALSKA

Podstawy prawne:

- ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 77, poz. 649

- ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 69, poz. 587

- rozporządzenie MF z 15 listopada 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad rachunkowości dla niektórych jednostek niebędących spółkami handlowymi nieprowadzących działalności gospodarczej - Dz.U. z 2001 r. Nr 137, poz. 1539; ost.zm. Dz.U. z 2003 r. Nr 11, poz. 117

Autopromocja

REKLAMA

Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Składka zdrowotna przedsiębiorców - czy wróci ryczałt? Czy jeszcze w 2024 roku nastąpią zmiany?

    O przywrócenie ryczałtowej składki zdrowotnej dla przedsiębiorców (wg zasad sprzed Polskiego Ładu) apelują zarówno sami przedsiębiorcy, ich stowarzyszenia, a także Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców. Rzecznik MŚP proponuje, by koszty związane z przywróceniem poprzednich zasad rozliczania składki zdrowotnej przez przedsiębiorców częściowo pokryć przez ograniczenie beneficjentów tzw. wakacji od ZUS.

    Czy 13 i 14 emerytura wlicza się do dochodu osoby niepełnosprawnej?

    Czy 13 i 14 emerytura wlicza się do dochodu osoby niepełnosprawnej, ustalanego na potrzeby skorzystania z ulgi rehabilitacyjnej?

    Będzie nowelizacja Ordynacji podatkowej. Ministerstwo pracuje nad projektem. Podatnicy zyskają.

    Oprocentowanie nadpłaty, powstałej w wyniku orzeczenia TSUE będzie przysługiwać za cały okres, aż do jej zwrotu. Podobnie będzie z nadpłatami powstałymi wskutek wyroków TK.

    Stawki VAT 2024 - zmiany w stawkach obniżonych od 1 kwietnia

    Stawki VAT od 1 kwietnia 2024 roku ulegną zmianie. Pojawi się nowa lista towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku do wysokości 8 proc. Stawka obniżona obejmie m.in. usługi kosmetyczne, manicure i pedicure.

    Fundacja rodzinna - podatkowe konsekwencje zbycia udziałów

    Otaczające nas środowisko prawno-ekonomiczne dynamiczne oddziałuje na wszystkich, dlatego wśród pojawiających się pytań coraz częstszymi są te odnoszące się do fundacji rodzinnej, która zapewnia kuszące preferencje podatkowe.

    Składka zdrowotna 2024. Min. Leszczyna: będą zmiany ale powrót do zasad sprzed Polskiego Ładu zbyt kosztowny

    Jeszcze w bieżącym tygodniu minister zdrowia razem z ministrem finansów przedstawią premierowi Tuskowi propozycje zmian w składce zdrowotnej dla przedsiębiorców. Taką informację przekazała 18 marca 2024 r. minister zdrowia Izabela Leszczyna.

    Zmiany w akcyzie od 2025 roku - opodatkowanie saszetek nikotynowych

    Ministerstwo Finansów chce zmienić od 2025 roku przepisy ustawy o podatku akcyzowym w zakresie saszetek nikotynowych. W komunikacie z 18 marca 2024 r. MF przedstawiło propozycje zmian. Resort zaprasza zainteresowanych tymi zmianami na spotkanie w celu uzgodnienia treści tej nowelizacji.

    "Nie stać nas na cztery dni pracy". Jednak skrócenie czasu pracy może ograniczyć zwolnienia

    "Skrócenie czasu pracy, np. do czterech dni w tygodniu nie zostanie zrównoważone przez wzrost zatrudnienia. Produkcja krajowa zmniejszy się, a wraz z nią zmniejszą się dochody ludności" – mówi Jeremi Mordasewicz, doradca zarządu Konfederacji Lewiatan.

    Wymiana walut w firmie. Jak to robić z korzyścią dla biznesu?

    Wymiana walut? Pierwsze skojarzenia to zagraniczne wakacje czy kredyt we frankach. Patrząc jednak na oficjalne statystyki wymiany handlowej to firmy operują dziś w wielu walutach. Tym bardziej, że coraz więcej firm prowadzi ekspansję zagraniczną, wychodząc na nowe rynki.

    Zmiany w rachunkowości od 2025 roku. Oprócz JPK KR (księgi rachunkowe) będzie JPK ST (środki trwałe)

    Od 1 stycznia 2025 roku podatnicy objęci podatkiem CIT (osoby prawne) będą mieli obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych w formie elektronicznej i wysyłania ich w tej formie do urzędu skarbowego (tzw. JPK CIT). Aktualnie Ministerstwo Finansów konsultuje struktury logiczne pliku JPK_KR_PD oraz pliku  JPK_ST, a także przygotowuje zmianę projektu rozporządzenia wykonawczego w sprawie dodatkowych danych dołączanych do przekazywanych ksiąg.

    REKLAMA