REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Ewidencja kosztów działalności jednostek non profit

Marianna Sobolewska
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Opisujemy ewidencję kosztów działalności jednostek non-profit - w uproszczonym wariancie rodzajowym i kalkulacyjnym oraz w rozwiniętym rachunku kosztów.

Koszty i straty, jako uprawdopodobnienie zmniejszenia wartości aktywów (albo zwiększenia wartości zobowiązań i rezerw), odnosi się na wynik finansowy okresu bieżącego lub rozlicza się w czasie jako rozliczenia międzyokresowe kosztów, bądź też odnosi się je bezpośrednio na kapitał własny (np. odpisy aktualizujące wartość inwestycji, w przypadku gdy jej wartość była uprzednio aktualizowana).

Autopromocja

Ewidencja kosztów przebiega na właściwym zestawie kont syntetycznych i analitycznych. Kierownik jednostki w dokumentacji opisującej przyjęte zasady (politykę) rachunkowości ustala m.in. zasady ewidencji i rozliczania kosztów. Przyjęte rozwiązania powinny zabezpieczać prawidłowe ustalenie wyniku finansowego oraz sporządzenie sprawozdania finansowego - w tym rachunku zysków i strat.

W praktyce stosowane są następujące sposoby ewidencji i rozliczania kosztów:

uproszczony rachunek kosztów, czyli taki, w którym:

- ewidencja kosztów jest prowadzona w układzie rodzajowym na kontach Zespołu 4 „Koszty według rodzajów i ich rozliczenie”, z podziałem na szereg kont księgi głównej odrębnych dla każdego rodzaju kosztów (amortyzacja, zużycie materiałów, energia itd.) i konto 490 „Rozliczenie kosztów”, lub

Dalszy ciąg materiału pod wideo

- ewidencja kosztów przebiega w układzie kalkulacyjnym, według miejsc ich powstawania i celów, na jakie zostały poniesione, na kontach Zespołu 5 „Koszty według typów działalności i ich rozliczenie”, obejmującego konta księgi głównej dla każdego typu działalności (podstawowej, pomocniczej itd.) oraz konto 580 „Rozliczenie produkcji”;

rozwinięty rachunek kosztów, polegający na grupowaniu kosztów w układzie według rodzajów na kontach Zespołu 4, a następnie rozliczaniu kosztów według celów na kontach Zespołu 5. Koszty realizacji zadań statutowych, koszt własny sprzedaży produktów, wartość sprzedanych towarów i materiałów, koszty operacji finansowych, pozostałe koszty operacyjne oraz straty nadzwyczajne ewidencjonuje się w Zespole 7 „Przychody i koszty ich osiągnięcia”.

Ewidencja kosztów w uproszczonym rachunku kosztów rodzajowych

Ewidencja kosztów w układzie rodzajowym prowadzona jest w Zespole 4 „Koszty według rodzajów i ich rozliczenie” na kontach księgowych:

400 „Amortyzacja”,

410 „Zużycie materiałów i energii”,

420 „Usługi obce”,

430 „Wynagrodzenia”,

440 „Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia”,

450 „Podatki i opłaty”,

460 „Pozostałe koszty rodzajowe”,

490 „Rozliczenie kosztów”.

UWAGA!

Numeracja kont jest umowna i mogą to być równie dobrze konta np. 401, 402, 403... itp. Numeracja ta powinna być określona w zakładowym planie kont stanowiącym załącznik do polityki rachunkowości każdej organizacji. Uwaga ta dotyczy wszystkich kont przywołanych w dalszej części opracowania.

Księgowanie kosztów w układzie rodzajowym daje podstawę do przedstawienia kosztów administracyjnych w rachunku wyników sporządzanym według rozporządzenia Ministra Finansów z 15 listopada 2001 r. oraz kosztów działalności operacyjnej w rachunku zysków i strat sporządzanym w wariancie porównawczym - gdy jednostka non profit prowadzi działalność gospodarczą.

Zakres wyżej wymienionych kont można odpowiednio rozbudować lub wprowadzić konta analityczne, jeżeli występuje potrzeba uzyskiwania dokładniejszych informacji dotyczących poszczególnych rodzajów kosztów.

PRZYKŁAD

Konta analityczne do konta księgi głównej 420 „Usługi obce”

Konto 420 „Usługi obce” może posiadać konta analityczne: 420-1 „Usługi transportowe”, 420-2 „Usługi remontowe”, 420-3 „Usługi budowlano-montażowe”, 420-4 „Usługi obróbki obcej”, 420-5 „Koszty najmu i dzierżawy”, 420-6 „Pozostałe usługi”.

Ewidencja kosztów działalności w układzie kalkulacyjnym

Ewidencja kosztów w układzie kalkulacyjnym w jednostce non profit może być prowadzona w Zespole 5 „Koszty według typów działalności i ich rozliczenie”, w sytuacji gdy ta jednostka prowadzi działalność gospodarczą.

Podstawowe typy działalności, w związku z którymi jednostka ponosi koszty, to:

• działalność podstawowa, do której zalicza się: podstawową produkcję przemysłową, działalność usługową, działalność handlową,

• działalność pomocnicza zmierzająca do usprawnienia działalności podstawowej (np. roboty i usługi wykonywane przez własną brygadę remontową),

• działalność socjalna mająca na celu zaspokojenie potrzeb socjalnych pracowników (np. funkcjonowanie zakładowych ośrodków wczasowych),

• działalność ogólna (zarządu) polegająca na kierowaniu jednostką oraz wykonywaniu innych czynności dotyczących całokształtu działalności przedsiębiorstwa (np. prace administracyjno-biurowe).

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Ewidencja kosztów w układzie funkcjonalnym zapewnia uzyskanie informacji o poniesionych kosztach na poszczególnych kierunkach działalności jednostki oraz danych potrzebnych do ustalenia kosztów wytworzenia produktów. Zgodnie z ustawą o rachunkowości (art. 28 ust. 3) koszt wytworzenia produktów obejmuje koszty pozostające w bezpośrednim związku z danym produktem oraz uzasadnioną część kosztów pośrednio związanych z wytworzeniem produktu.

Koszty według typów działalności są księgowane na kontach:

501 „Koszty bezpośrednie produkcji”,

502 „Koszty wydziałowe”,

503 „Koszty zakupu”,

520 „Koszty działalności statutowej”,

507 „Koszty sprzedaży”,

530 „Koszty działalności pomocniczej”,

550 „Koszty ogólne (zarządu)”,

580 „Rozliczenie produkcji”.

W sytuacji gdy jednostka sporządza rachunek zysków i strat w wariancie kalkulacyjnym, należy pamiętać o tym, że w dodatkowych informacjach i objaśnieniach w pkt 2.6 jednostka podaje dane o kosztach wytworzenia produktów na własne potrzeby oraz o kosztach rodzajowych:

• amortyzacji,

• zużycia materiałów i energii,

• usług obcych,

• podatków i opłat,

• wynagrodzeń,

• ubezpieczeń i innych świadczeń,

• pozostałych kosztów rodzajowych.

Prowadzenie ewidencji kosztów tylko w Zespole 5 „Koszty według typów działalności i ich rozliczenie” jest dopuszczalne, lecz jest rzadko spotykane, ponieważ prowadzenie takiej ewidencji nie dostarcza informacji o kosztach rodzajowych potrzebnych do sporządzenia informacji dodatkowej zgodnie z ustawą o rachunkowości. Informacja o kosztach rodzajowych jest niezbędna również dla celów sporządzania sprawozdań do GUS. Dlatego też, jeśli podmiot gospodarczy zdecyduje się na prowadzenie ewidencji kosztów tylko na kontach Zespołu 5, musi do tych kont prowadzić analitykę pozwalającą na określenie wielkości poszczególnych kosztów według rodzaju.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Ewidencja kosztów działalności w rozwiniętym rachunku kosztów

Prowadzenie rachunku kosztów w formie rozwiniętej daje pełny wgląd w strukturę i miejsca odniesienia kosztów oraz jest pożyteczne szczególnie wtedy, gdy jednostka prowadzi rozległą działalność, w tym działalność gospodarczą.

Ewidencja kosztów prowadzona równolegle na kontach Zespołu 4 „Koszty według rodzajów i ich rozliczenie” i Zespołu 5 „Koszty według typów działalności” umożliwia:

• uzyskiwanie informacji potrzebnych do sporządzenia sprawozdania finansowego w trybie przewidzianym w rozporządzeniu z 15 listopada 2001 r. oraz w ustawie o rachunkowości, jak też innych sprawozdań sporządzanych na podstawie ksiąg rachunkowych,

• sporządzenie rachunku wyników, rachunku zysków i strat w wariancie kalkulacyjnym, jak również w wariancie porównawczym,

• wyszczególnienie kosztów uzyskania przychodów do wyliczenia podatku dochodowego w szerszym zakresie niż przy prowadzeniu uproszczonej ewidencji kosztów,

• prowadzenie analizy kształtowania się kosztów w różnych przekrojach.

Jednak w działalności małych i średnich jednostek prowadzenie rachunku kosztów w formie rozwiniętej może być procedurą zbyt skomplikowaną i nie zawsze potrzebną, gdyż formy uproszczone rachunku kosztów zapewniają w dostateczny sposób potrzeby informacyjne jednostki.

Ewidencja kosztów w Zespole 7 „Przychody i koszty ich osiągnięcia”

W Zespole 7 „Przychody i koszty ich osiągnięcia” ewidencjonuje się m.in.:

• koszty realizacji zadań statutowych,

• koszt własny sprzedaży produktów,

• wartość sprzedanych towarów i materiałów,

• koszty operacji finansowych,

• pozostałe koszty operacyjne oraz

• straty nadzwyczajne.

Koszty finansowe

Do kosztów finansowych zalicza się:

• odsetki i prowizje od zaciągniętych przez jednostkę kredytów,

• odsetki za zwłokę w zapłacie zobowiązań,

• utworzenie rezerwy na pewne lub prawdopodobne straty z operacji finansowych,

• raty kosztów finansowych podlegających rozliczeniu w czasie,

• ujemne różnice kursowe,

• odpisy aktualizujące wartość inwestycji,

• odpisy aktualizujące należności z tytułu odsetek lub udzielonych pożyczek,

• odpisanie należności lub udzielonych pożyczek uznanych za przedawnione, nieściągalne, umorzone, jeżeli nie dokonano odpisu aktualizującego.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

 

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

 

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

 

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

W rachunku wyników sporządzanym według rozporządzenia z 15 listopada 2001 r. - saldo Wn konta 752 „Koszty finansowe” wykazuje się w pozycji G, w rachunku zysków i strat (wariant porównawczy) - w pozycji H, a w rachunku zysków i strat (wariant kalkulacyjny) - w pozycji K.

Pozostałe koszty operacyjne

Pozostałe koszty operacyjne to w myśl art. 3 pkt 32 ustawy o rachunkowości koszty związane pośrednio z działalnością jednostki, a w szczególności koszty związane:

• z działalnością socjalną,

• ze zbyciem środków trwałych, środków trwałych w budowie, wartości niematerialnych i prawnych,

• z odpisaniem należności i zobowiązań przedawnionych, umorzonych, nieściągalnych, z wyjątkiem należności i zobowiązań o charakterze publicznoprawnym nieobciążających kosztów,

• z utworzeniem rezerw, z wyjątkiem rezerw związanych z operacjami finansowymi,

• z odpisami aktualizującymi wartość aktywów i ich korektami, z wyjątkiem odpisów obciążających koszty wytworzenia sprzedanych produktów lub sprzedanych towarów, koszty sprzedaży lub koszty finansowe,

• z odszkodowaniami, karami i grzywnami,

• z przekazaniem nieodpłatnie, w tym w drodze darowizny aktywów, w tym także środków pieniężnych na inne cele niż nabycie lub wytworzenie środków trwałych w budowie albo wartości niematerialnych i prawnych.

Pozostałe koszty operacyjne są ujmowane na stronie Wn konta 762 „Pozostałe koszty operacyjne”. Saldo Wn konta 762 informujące o sumie poniesionych pozostałych kosztów operacyjnych wykazuje się w rachunku wyników, sporządzanym według rozporządzenia Ministra Finansów z 15 listopada 2001 r., w pozycji F, natomiast w rachunku zysków i strat - w pozycji E (wariant porównawczy) lub H (wariant kalkulacyjny).

Straty nadzwyczajne

Na koncie 772 „Straty nadzwyczajne” ewidencjonuje się straty nadzwyczajne powstałe na skutek zdarzeń trudnych do przewidzenia, poza działalnością operacyjną jednostki i niezwiązane z ogólnym ryzykiem jej prowadzenia.

Saldo Wn konta 772 oznacza wartość strat nadzwyczajnych poniesionych od początku roku i wykazywane jest w rachunku wyników, sporządzanym według rozporządzenia z 15 listopada 2001 r., w pozycji J, natomiast w rachunku zysków i strat - w pozycji K (wariant porównawczy) lub O (wariant kalkulacyjny).

Do strat nadzwyczajnych zaliczamy w szczególności:

• niedobory i szkody w majątku powstałe z przyczyn losowych,

wynagrodzenia osób zatrudnionych przy usuwaniu skutków szkód losowych,

• usługi obce związane z usuwaniem skutków zdarzeń losowych,

• zużycie materiałów związanych z usuwaniem skutków zdarzeń losowych,

• likwidację środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych na skutek zdarzenia losowego w wartości netto.

Na koniec roku obrotowego przeksięgowuje się roczną kwotę strat nadzwyczajnych na konto 860 „Wynik finansowy”.

Podstawy prawne:

• ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 208, poz. 1540

• rozporządzenie Ministra Finansów z 15 listopada 2001 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości dla niektórych jednostek niebędących spółkami handlowymi, nieprowadzących działalności gospodarczej - Dz.U. Nr 137, poz. 1539; ost.zm. Dz.U. z 2003 r. Nr 11, poz. 117

Autopromocja

REKLAMA

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Opłaty za jednorazowe opakowania plastikowe do żywności - rozliczenia VAT, CIT i PIT w 2024 roku [wyjaśnienia Ministerstwa Finansów]

    W komunikacie z 28 marca 2024 r. Ministerstwo Finansów udzieliło wyjaśnień odnośnie zasad rozliczania opłat pobieranych z tytułu sprzedaży opakowań jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych na napoje lub żywność na gruncie VAT oraz podatków dochodowych. Komunikat ten nie ma formalnego statusu interpretacji podatkowej ani objaśnień podatkowych.

    Tabela kursów średnich NBP z 29 marca 2024 roku [nr 064/A/NBP/2024]

    Tabela kursów średnich waluty krajowej w stosunku do walut obcych ogłoszona przez NBP 29 marca 2024 roku [nr 064/A/NBP/2024]. Jaki dzisiaj kurs euro? Jakie zmiany w kursach walut?

    Dostęp hurtowy do sieci zbudowanej ze środków KPO/FERC

    Rok 2023 upłynął pod znakiem śledzenia działań Centrum Projektów Polska Cyfrowa (dalej jako „CPPC”), planowaniem zasięgów sieci możliwych do zrealizowania w ramach dofinansowania z budżetu Unii Europejskiej, wzmożoną pracą nad przygotowaniem wniosków o dofinansowanie, cierpliwym oczekiwaniem na ogłoszenie wyników naboru, żeby w końcu – dotrwać do etapu podpisania umowy o dofinansowanie i rozpocząć budowę nowej infrastruktury telekomunikacyjnej. Dla wielu operatorów emocje towarzyszące tym wydarzeniom, jak również powodzenie inwestycji nadal spędzają sen z powiek. Natomiast przed operatorami, którzy sami nie stawali w blokach startowych do konkursu o środki na budowę nowej infrastruktury telekomunikacyjnej, pojawia się pytanie jak będzie wyglądać wspólne funkcjonowanie obu grup w przyszłości.

    Polska ustawa o kryptoaktywach od 30 czerwca 2024 r. Założenia i cel nowych przepisów [omówienie projektu]

    Projekt ustawy o kryptoaktywach ma zaimplementować do krajowych przepisów rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1114 z dnia 31 maja 2023 r. w sprawie rynków kryptoaktywów oraz zmiany rozporządzeń (UE) nr 1093/2010 i (UE) nr 1095/2010 oraz dyrektyw 2013/36/UE i (UE) 2019/1937 (Dz. U. UE. L. z 2023 r. Nr 150, str. 40 z późn. zm.) (dalej: MiCA) określające zasady regulacji i nadzoru emisji, handlu i świadczenia usług związanych z kryptowalutami. Rozporządzenie obowiązuje już od 29 czerwca 2023 r., ale w pełni zacznie być stosowane dopiero w grudniu 2024 r. Projekt ustawy przewiduje wprowadzenie nowych rozwiązań w obszarze sektora rynku kryptoaktywów, mających na celu realizację zadań wynikających z rozporządzenia MiCA, w szczególności w zakresie skutecznego nadzoru i ochrony inwestorów. Według ustawodawcy podjęcie działań zmierzających do realizacji ww. celów zapewni rozwój rynku w perspektywie wieloletniej oraz bezpieczeństwo przez rozszerzenie kompetencji nadzorczych. Za projekt ustawy odpowiada Podsekretarz Stanu Ministerstwa Finansów. 

    Eksport usług do Turcji na nowych zasadach od stycznia 2024

    Eksport usług występuje wówczas, gdy za miejsce świadczenia usług, czyli faktycznego opodatkowania, jest terytorium innego państwa. O miejscu opodatkowania danej usługi decyduje nie miejsce jej faktycznego wykonania, ale wskazane przepisami ustawy o VAT „miejsce jej świadczenia”. Charakterystyką usługi wykonanej poza granice terytorium kraju to takie świadczenie, od którego zobowiązanym do rozliczenia VAT jest zagraniczny nabywca tej usługi. Dla polskiego usługodawcy jest ona wówczas czynnością niepodlegającą opodatkowaniu (NP) w VAT.

    Rozlicz się przez internet. Dzięki usłudze Twój e-PIT szybko i łatwo rozliczysz swój PIT

    Okres rozliczeń rocznych PIT trwa do końca kwietnia. Dzięki usłudze Twój e-PIT udostępnionej przez Ministerstwo Finansów w e-Urzędzie Skarbowym (e-US) możesz szybko i wygodnie rozliczyć swój PIT. Zwłaszcza jeśli masz Profil Zaufany. Jeśli nie masz – założysz go od ręki.

    PIT 2024. Czy można rozliczyć podatki bez Profilu Zaufanego?

    Sezon rozliczeń podatkowych jest w pełni. Dzięki usłudze e-PIT dostępnej na stronie Ministerstwa Finansów, możesz  szybko rozliczyć swój PIT. Resort zaleca, aby z rozliczeniem nie zwlekać.

    Co można sobie odliczyć od podatku 2024? Z jakich ulg podatkowych można skorzystać w rozliczeniu PIT?

    Co można odliczyć z podatku PIT? Z jakich ulg podatkowych można skorzystać w rozliczeniu w 2024 roku?

    Kto może wyjechać do sanatorium z ZUS-em w 2024 roku? Jak uzyskać skierowanie? Ile trzeba czekać?

    Nie tylko Narodowy Fundusz Zdrowia kieruje do miejscowości uzdrowiskowych, ale także Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Z leczenia może skorzystać każdy ubezpieczony, który jest zagrożony utratą zdolności do pracy. Warunkiem jest jednak, by rehabilitacja poprawiła rokowania stanu zdrowia i przyczyniła się do powrotu do aktywności zawodowej.

    Limit pomocy de minimis dla MŚP 2024 - podwyżka od 1 maja

    Ministerstwo Finansów przygotowało projekt rozporządzenia, na podstawie którego MŚP nadal udzielana będzie pomoc de minimis w formie gwarancji BGK spłaty kredytu lub innego zobowiązania - napisał resort w OSR do projektu. Rozporządzenie wdroży w życie unijne przepisy wprowadzające nowy wyższy limit takiej pomocy dla jednego przedsiębiorstwa w ciągu 3 lat.

    REKLAMA