REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kontrola dowodów księgowych w jednostce non-profit

Anna Kędziora
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Dowody księgowe stwierdzające dokonanie operacji gospodarczej stanowią podstawę zapisów w księgach rachunkowych - zgodnie z art. 20 ust. 2 ustawy o rachunkowości. Prawidłowość ksiąg rachunkowych zależy więc między innymi od tego, czy zapisy księgowe są udokumentowane prawidłowymi dowodami księgowymi, spełniającymi wymogi określone w przepisach. Przy czym należy zwrócić uwagę, że ich prawidłowości nie należy sprawdzać tylko w konfrontacji z przepisami ustawy o rachunkowości. Podczas kontroli należy wziąć pod uwagę również przepisy podatkowe, gospodarcze, branżowe itp.

Kontrola dowodów księgowych stanowi jedno z ogniw kontroli wewnętrznej, która powinna działać w każdej jednostce. Dlatego do kontroli dowodów księgowych powinno się stosować ogólne zasady organizowania kontroli wewnętrznej, które powinny zapewniać co najmniej:

Autopromocja

• określenie uprawnień i odpowiedzialności poszczególnych osób lub komórek;

• podział funkcji - jedna osoba nie powinna wykonywać operacji od początku do końca (np. tworzenia i zatwierdzania dowodów księgowych, a następnie ich księgowania).

Artykuł 4 ustawy o rachunkowości zobowiązuje kierownika jednostki do właściwiej organizacji rachunkowości. Prawidłowa organizacja to taka, która zapewni rzetelne i jasne przedstawienie sytuacji majątkowej i finansowej jednostki oraz jej wyniku finansowego. Przepis ten nie określa formy, w jakiej należy to zrobić. Co do zasady, zakres i procedura kontroli powinny być ustalone w instrukcji obiegu, kontroli i archiwizacji dowodów księgowych.

UWAGA!

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W jednostkach, które nie posiadają instrukcji obiegu i kontroli dowodów księgowych, zasady te powinny wynikać z zakresu czynności pracowników odpowiedzialnych za kontrolę dokumentów księgowych.

Aby dowody księgowe spełniały w sposób właściwy swoje funkcje, konieczne jest, by były one rzetelne, kompletne oraz wolne od błędów rachunkowych.

Dowód księgowy jest rzetelny wtedy, gdy jest zgodny z rzeczywistym przebiegiem operacji gospodarczej, którą dokumentuje.

Natomiast kompletność dowodu księgowego zachowana jest wówczas, gdy dowód zawiera wszystkie niezbędne elementy określone w art. 21 uor, tj.:

• określenie rodzaju dowodu i jego numeru identyfikacyjnego,

• określenie stron (nazwy, adresy) dokonujących operacji gospodarczej,

• opis operacji oraz jej wartość, a jeżeli jest to możliwe, to określoną także w jednostkach naturalnych,

• datę dokonania operacji, a jeżeli dowód został sporządzony pod inną datą, to również datę sporządzenia dowodu,

• podpis wystawcy dowodu oraz osoby, której wydano (lub od której przyjęto) składniki aktywów, a także stwierdzenie sprawdzenia i zakwalifikowania dowodu do ujęcia w księgach rachunkowych przez wskazanie miesiąca oraz sposobu jego ujęcia w księgach rachunkowych (dekretacja) wraz z podpisem osoby odpowiedzialnej za te wskazania, przy czym zamieszczania na dowodzie tych danych można zaniechać, jeżeli wynika to z odrębnych przepisów lub z techniki dokumentowania zapisów księgowych.

Przed wprowadzeniem do ksiąg rachunkowych każdy dowód księgowy powinien zostać sprawdzony - odpowiednio pod względem: merytorycznym, formalnym oraz rachunkowym.

Kontrola merytoryczna polega na sprawdzeniu, czy dowód księgowy dokumentuje faktyczny przebieg i zakres dokonanej operacji gospodarczej (np. dostawę towarów w określonej ilości i w określonym czasie, wykonanie usług w określonym zakresie i określonym czasie oraz określonej jakości itp.) oraz zasadność przeprowadzenia tej operacji.

Kontrolę merytoryczną może przeprowadzić tylko osoba posiadającą odpowiednią wiedzę, na ogół wykraczającą poza kompetencje zawodowe i zasób informacji, posiadane przez personel księgowy. Najczęściej kontroli tej dokonuje kierownik komórki organizacyjnej, odpowiedzialnej za dokonanie danej operacji gospodarczej, lub osoba przez niego wyznaczona. Osoba dokonująca kontroli merytorycznej powinna zamieścić na dokumencie na tyle wyczerpujący opis zdarzenia gospodarczego, aby opis ten umożliwiał późniejsze zadekretowanie i zaksięgowanie danego dowodu przez księgowego.

Kontrola formalna polega na ustaleniu, czy dany dowód księgowy - w świetle obowiązujących przepisów - posiada wszystkie cechy formalne.

W trakcie kontroli formalnej sprawdzeniu podlega zwłaszcza:

• prawidłowe (zgodne z przeznaczeniem) wypełnienie w dokumencie odpowiednich rubryk i pól,

• poprawność nazewnictwa i numeracji dokumentów,

• kompletność danych,

• czytelność treści dowodów księgowych,

• brak w dokumentach śladów wymazywania i przeróbek,

• obecność w odpowiednich miejscach pieczęci, dat i podpisów upoważnionych osób,

• zgodność dokumentu z innymi, poza rachunkowością, przepisami prawa.

Należy tu zwrócić szczególną uwagę na ostatni z wymienionych punktów. Zasady wystawiania dokumentów księgowych regulują również inne - poza ustawą o rachunkowości - przepisy prawa.

 

Dotyczy to zwłaszcza przepisów wykonawczych do ustawy o podatku od towarów i usług, które stawiają dodatkowe wymogi fakturom VAT, np.:

a) na fakturach za paliwo musi być umieszczony numer rejestracyjny pojazdu,

b) na fakturach VAT MP musi być określenie terminu płatności należności określonej w fakturze,

c) na fakturach VAT RR należy dodatkowo umieścić:

- numer dowodu osobistego dostawcy lub innego dokumentu stwierdzającego jego tożsamość, datę wydania tego dokumentu i nazwę organu, który wydał dokument, jeżeli rolnik ryczałtowy dokonujący dostawy produktów rolnych jest osobą fizyczną;

- oświadczenie dostawcy produktów rolnych w brzmieniu:

„Oświadczam, że jestem rolnikiem ryczałtowym zwolnionym od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług”.

Odmienne, w stosunku do przepisów ustawy o rachunkowości, wymagania wprowadzają też przepisy wykonawcze do ustawy - Ordynacja podatkowa. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z 22 sierpnia 2005 r. w sprawie naliczania odsetek za zwłokę oraz opłaty prolongacyjnej, a także zakresu informacji, które muszą być zawarte w rachunkach (Dz.U. Nr 165, poz. 1373), na wystawianych rachunkach musi znaleźć się czytelny podpis wystawcy rachunku oraz odcisk pieczęci wystawcy rachunku, jeżeli się nią posługuje.

Kolejnym aktem, na który należy zwrócić uwagę jest Kodeks cywilny. Dla wielu umów cywilnoprawnych Kodeks dopuszcza formę ustną (np. umowa zlecenia, umowa o dzieło). Są jednak umowy, które muszą być sporządzone na piśmie pod rygorem nieważności. Taką umową jest np. umowa leasingu. Sprawdzając fakturę wystawioną na ratę leasingową, kontrolujący dokument powinien się upewnić, czy jest w dokumentacji stosowna umowa.

Kontrola formalna dokumentów przeprowadzana jest na ogół przez służby księgowe.

Kontrola rachunkowa polega na dokładnym sprawdzeniu, czy zamieszczone na dowodach księgowych dane liczbowe są bezbłędne. Należy tu zwrócić uwagę, że w sytuacji gdy ewidencja księgowa prowadzona jest przy użyciu programu komputerowego (co obecnie funkcjonuje w zdecydowanej większości jednostek), funkcję tej kontroli przejmuje komputer.

UWAGA!

Potwierdzeniem przeprowadzenia kontroli powinny być zamieszczone na dokumencie podpisy osób odpowiedzialnych za ich kontrolę.

Podstawa prawna:

• ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 63, poz. 393

Autopromocja

REKLAMA

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Kto może wyjechać do sanatorium z ZUS-em w 2024 roku? Jak uzyskać skierowanie? Ile trzeba czekać?

    Nie tylko Narodowy Fundusz Zdrowia kieruje do miejscowości uzdrowiskowych, ale także Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Z leczenia może skorzystać każdy ubezpieczony, który jest zagrożony utratą zdolności do pracy. Warunkiem jest jednak, by rehabilitacja poprawiła rokowania stanu zdrowia i przyczyniła się do powrotu do aktywności zawodowej.

    Limit pomocy de minimis dla MŚP 2024 - podwyżka od 1 maja

    Ministerstwo Finansów przygotowało projekt rozporządzenia, na podstawie którego MŚP nadal udzielana będzie pomoc de minimis w formie gwarancji BGK spłaty kredytu lub innego zobowiązania - napisał resort w OSR do projektu. Rozporządzenie wdroży w życie unijne przepisy wprowadzające nowy wyższy limit takiej pomocy dla jednego przedsiębiorstwa w ciągu 3 lat.

    Ulga sponsoringowa a koszty uzyskania przychodów z zysków kapitałowych

    Po koniec 2023 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że podmioty osiągające przychody z zysków kapitałowych również mogą odliczać koszty wspierania sportu, edukacji i kultury, na podstawie art. 18ee, niezależnie od tego czy koszty te zostaną przyporządkowane do przychodów z zysków kapitałowych czy pozostałych przychodów.

    Rozrachunki w księgowości wsparte sztuczną inteligencją. Nadchodzi nowe

    Czy sztuczna inteligencja może wspomóc księgowym w rozrachunkach? Dzięki wykorzystaniu mechanizmów sztucznej inteligencji programy księgowe pozwalają na dużą automatyzację procesów w tym zakresie.

    Jak rozpoznać pellet dobrej jakości? Jak sprawdzić samemu?

    Jakość pelletu jest kluczowym czynnikiem decydującym o jego efektywności i bezpieczeństwie użytkowania. Niezależnie od tego, czy wykorzystujemy go do ogrzewania domu, czy jako surowiec w przemyśle, istnieją cechy, na które warto zwrócić uwagę, aby mieć pewność, że wybieramy produkt najwyższej jakości.

    Składki ZUS wspólników spółki z o.o. (jednoosobowej i wieloosobowej). Kto i kiedy nie zapłaci składek?

    Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych różnicują pozycję wspólników spółki z o.o. w zakresie podlegania ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu w zależności od tego, czy spółka jest jednoosobowa czy wieloosobowa.

    Zmienia się odpowiedzialność związana z klasyfikacją towarów. Przewoźnicy mogą zapłacić mandat karny

    Znajomość prawidłowej klasyfikacji towarów to podstawa właściwego zgłoszenia celnego w procedurach celnych wywozowych i przywozowych, a także przy określaniu stawki cła i podatku VAT w sprzedaży wewnątrz UE. Wprowadzany właśnie w życie unijny Import Control System 2 nakłada na przewoźników nowe obowiązki. – Firmy transportowe biorą pełną odpowiedzialność za towar wprowadzany na obszar Unii Europejskiej. Muszą posiadać wszystkie dane na temat stron transakcji i HS kodów towarów – wyjaśnia Joanna Porath, właścicielka agencji celnej AC Porath.

    Oszczędności Polaków 2024. Na rachunkach bankowych jest 1 223,46 mld zł

    Gospodarstwa domowe w Polsce w końcu lutego 2024 roku dysponowały na rachunkach bankowych środkami w wysokości 1 223,46 mld zł. Były one o 15,20 mld i 1,26% wyższe niż miesiąc wcześniej i o 120,54 mld zł tj. 10,9% większe niż przed rokiem (w styczniu roczna dynamika tych depozytów wynosiła 11,3%).

    Podmiot uprawniony do zatwierdzania czynności zarządu fundacji rodzinnej w organizacji. Co wynika z przepisów ustawy?

    Podmiot zatwierdzający czynności zarządu jest nową instytucją, która po raz pierwszy pojawiła się w polskim systemie prawnym w Ustawie o fundacji rodzinnej. Uprawnienie do zatwierdzania czynności obejmuje okres, gdy fundacja rodzinna posiada status fundacji rodzinnej w organizacji, to jest okres od momentu zawiązania fundacji rodzinnej (odpowiednio: złożenia oświadczenia o ustanowieniu fundacji rodzinnej stanowiącego akt założycielski fundacji, albo otwarcia spadku po spadkodawcy, który ustanowił fundację rodzinną w treści testamentu). Poniższy artykuł ma na celu przybliżenie sposobu funkcjonowania tego podmiotu.

    Wynajmujesz magazyn lub halę produkcyjną? Czy wiesz, że możesz uzyskać zwolnienie z podatku dochodowego?

    Przedsiębiorca nie musi być właścicielem nieruchomości, żeby skorzystać ze wsparcia w ramach Polskiej Strefy Inwestycji. Znaczna część działalności prowadzonej w wynajmowanych halach produkcyjnych i magazynowych kwalifikuje się do zwolnień od podatku. Jak to więc możliwe, że wielu najemców nie korzysta z ulg podatkowych, chociaż mogliby?

    REKLAMA