REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Wycena i księgowanie instrumentów finansowych spółki

Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Wycena i księgowanie instrumentów finansowych spółki
Wycena i księgowanie instrumentów finansowych spółki
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Spółka z o.o., która od tego roku podlega obowiązkowi badania sprawozdania finansowego, kupiła w czerwcu 2015 r. obligacje Skarbu Państwa pięcioletnie i traktuje je jako lokatę krótkoterminową. Jak powinna wyceniać obligacje? Jak wybór wyceny będzie wpływał na wynik finansowy spółki? Jaka będzie wycena na dzień bilansowy 2015 r., jeżeli nie zostaną sprzedane do końca roku?

Autopromocja

Zgodnie z art. 35 ust. 1 ustawy o rachunkowości nabyte lub powstałe aktywa finansowe oraz inne inwestycje ujmuje się w księgach rachunkowych na dzień ich nabycia albo powstania, według ceny nabycia albo ceny zakupu, jeżeli koszty przeprowadzenia i rozliczenia transakcji nie są istotne.

Opisywana spółka podlega obowiązkowemu badaniu sprawozdania finansowego, dlatego do ujmowania i wyceny akcji musi stosować rozporządzenie ministra finansów z 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych. Wskazano w nim sposób klasyfikacji instrumentów finansowych w dniu ich nabycia lub powstania do odpowiednich kategorii. Są to:

1) aktywa finansowe i zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu,

Dalszy ciąg materiału pod wideo

2) pożyczki udzielone i należności własne,

3) aktywa finansowe utrzymywane do terminu wymagalności,

4) aktywa finansowe dostępne do sprzedaży.

Polecamy produkt: 50 Ściąg Księgowego z aktualizacją online

Spółka w dokumentacji, o której mowa w art. 10 ust. 1 ustawy o rachunkowości, musi opisać przyjęte przez nią zasady klasyfikacji instrumentów finansowych do kategorii wyżej wymienionych.

Spółka sama musi podjąć decyzję, do jakiej kategorii instrumentów zaliczyć zakupione obligacje. Jeżeli zostały zakupione w celu sprzedaży w krótkim okresie i osiągnięcia korzyści z oprocentowania, to należy obligacje zaliczyć do kategorii aktywów przeznaczonych do obrotu. Jeżeli spółka ma zamiar trzymać obligacje do terminu wykupu, to powinna je zaliczyć do kategorii aktywów utrzymywanych do terminu wymagalności. Jeżeli spółka nabyłaby obligacje bezpośrednio od emitenta, to obligacje można zaliczyć do pozycji pożyczki udzielone należności własne. Jeżeli opisywana spółka nie podjęła jeszcze decyzji, jakie ma plany wobec zakupionych obligacji, to powinna je zaliczyć do kategorii dostępnych do sprzedaży.

Międzynarodowe standardy badania sprawozdań finansowych w Polsce

W zależności więc od tego, do której grupy instrumentów finansowych zostaną zaliczone zakupione obligacje, różne mogą być metody i skutki wyceny, bo albo będą ujęte w wyniku finansowym, albo w kapitale z aktualizacji wyceny. [tabela]

Ustawa o rachunkowości w art. 28 ust. 1 pkt 3 i 5 określa zasady wyceny nie rzadziej niż na dzień bilansowy w sposób następujący:

● udziały w innych jednostkach oraz inne niż wymienione w pkt 1a inwestycje zaliczone do aktywów trwałych – według ceny nabycia pomniejszonej o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości lub według wartości godziwej albo skorygowanej ceny nabycia – jeżeli dla danego składnika aktywów został określony termin wymagalności; wartość w cenie nabycia można przeszacować do wartości w cenie rynkowej, a różnicę z przeszacowania rozliczyć zgodnie z art. 35 ust. 4;

● inwestycje krótkoterminowe – według ceny (wartości) rynkowej albo według ceny nabycia lub ceny (wartości) rynkowej, zależnie od tego, która z nich jest niższa, albo według skorygowanej ceny nabycia – jeżeli dla danego składnika aktywów został określony termin wymagalności, a krótkoterminowe inwestycje, dla których nie istnieje aktywny rynek, w inny sposób określonej wartości godziwej.

Zmiany w rachunkowości od 2016 roku

W rozporządzeniu ministra finansów z 12 grudnia 2001 r. wycena instrumentów dla celów bilansowych aktywa finansowe, zgodnie z par. 14., w tym zaliczone do aktywów instrumenty pochodne, wycenia się nie później niż na koniec okresu sprawozdawczego, w wiarygodnie ustalonej wartości godziwej bez jej pomniejszania o koszty transakcji, jakie jednostka poniosłaby, zbywając te aktywa lub wyłączając je z ksiąg z innych przyczyn, chyba że wysokość tych kosztów byłaby znacząca. Postanowienia powyższe nie dotyczą:

1) pożyczek udzielonych i należności własnych, których jednostka nie przeznacza do sprzedaży,

2) aktywów finansowych utrzymywanych do terminu wymagalności,

3) składników aktywów finansowych, dla których nie istnieje cena rynkowa ustalona w aktywnym obrocie regulowanym albo których wartość godziwa nie może być ustalona w inny wiarygodny sposób,

4) składników aktywów finansowych objętych zabezpieczeniem (pozycji zabezpieczanych).

Obligacje, bez względu na zaliczenie do długo- czy krótkoterminowych aktywów finansowych, zawsze mają ustalony termin wymagalności.

Polecamy: Monitor Księgowego – prenumerata

Zgodnie z par. 16 rozporządzenia aktywa finansowe, do których nie stosuje się zasad określonych w par. 14 ust. 1, wycenia się nie później niż na koniec okresu sprawozdawczego następująco:

1) pożyczki udzielone i należności własne, z wyjątkiem zaliczonych do przeznaczonych do obrotu – w wysokości skorygowanej ceny nabycia oszacowanej za pomocą efektywnej stopy procentowej, niezależnie od tego, czy jednostka zamierza utrzymać je do terminu wymagalności, czy też nie. Należności o krótkim terminie wymagalności, dla których nie określono stopy procentowej, można wycenić w kwocie wymaganej zapłaty, jeżeli ustalona za pomocą stopy procentowej przypisanej tej należności wartość bieżąca przyszłych przepływów pieniężnych oczekiwanych przez jednostkę nie różni się istotnie od kwoty wymaganej zapłaty,

2) aktywa finansowe, dla których jest ustalony termin wymagalności – w wysokości skorygowanej ceny nabycia oszacowanej za pomocą efektywnej stopy procentowej,

3) aktywa finansowe, dla których nie jest ustalony termin wymagalności – w cenie nabycia ustalonej w sposób określony w par. 13.

W par. 3 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia podano definicję efektywnej stopy procentowej. Zgodnie z nią efektywna stopa procentowa to stopa, za pomocą której następuje zdyskontowanie do bieżącej wartości związanych z instrumentem finansowym przyszłych przepływów pieniężnych oczekiwanych w okresie do terminu wymagalności, a w przypadku instrumentów o zmiennej stopie procentowej – do terminu następnego oszacowania przez rynek poziomu odniesienia. Efektywna stopa procentowa stanowi wewnętrzną stopę zwrotu składnika aktywów lub zobowiązania finansowego za dany okres. Przy wyliczeniu skumulowanej kwoty dyskonta aktywów finansowych i zobowiązań finansowych za pomocą efektywnej stopy procentowej uwzględnia się wszelkie opłaty płacone lub otrzymywane przez strony kontraktu.

Artykuł 28 ust. 8a ustawy o rachunkowości definiuje skorygowaną cenę nabycia aktywów finansowych i zobowiązań finansowych jako cenę nabycia (wartość), w jakiej składnik aktywów finansowych lub zobowiązań finansowych został po raz pierwszy wprowadzony do ksiąg, pomniejszoną o spłaty wartości nominalnej, odpowiednio skorygowaną o skumulowaną kwotę zdyskontowanej różnicy między wartością początkową składnika i jego wartością w terminie wymagalności, wyliczoną za pomocą efektywnej stopy procentowej, a także pomniejszoną o odpisy aktualizujące wartość.©?

Tabela. Zasady

Rodzaj instrumentu wg rozporządzenia MF

Sposób wyceny bilansowej

Pozycja w bilansie

Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu

Wartość godziwa

Inne papiery wartościowe

Pożyczki udzielone należności własne

Skorygowana cena nabycia

Pożyczki udzielone należności własne

Aktywa utrzymywane do terminu wymagalności

Skorygowana cena nabycia

Inne papiery wartościowe

Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży

Wartość godziwa

Inne papiery wartościowe

PRZYKŁAD

Obligacje

25 maja 2015 r. spółka z o.o. nabyła 100 obligacji w cenie nominalnej 70 zł za obligację, płacąc 50 zł za jedną obligację. Dodatkowo na koniec roku będą wypłacane odsetki w wysokości 2,5 proc. od wartości nominalnej posiadanych obligacji, czyli kwota 175 zł za rok. Spółka sporządza sprawozdanie finansowe na 31 grudnia 2015 r. Jest spółką podlegającą badaniu biegłego rewidenta.

Na koniec 2015 r. spółka dokonała wyceny. Obligacje mają określony termin wymagalności, a więc zgodnie z art. 28 ust. 1 pkt 5 i pkt 3 ustawy o rachunkowości powinny być wycenione w skorygowanej cenie nabycia. Wycena jest przedstawiona w tabeli. Ustalona została efektywna stopa zwrotu zgodnie z wyliczeniem:

Rok

Przepływy

1

-5000

2

175

3

175

4

175

5

175

6

7175

Efektywna stopa procentowa IRR wynosi do podanych przepływów 10,0460 proc.

ROK

Zamortyzowany koszt obligacji na początek okresu

Przychody finansowe z tytułu odsetek ustalonych według efektywnej stopy zwroty IRR

Rzeczywiście otrzymane odsetki na koniec każdego roku

Zamortyzowany koszt obligacji na koniec okresu

1

5000

502,30

175

5327,30

2

5327,30

535,18

175

5687,48

3

5687,48

571,36

175

6083,84

4

6083,84

611,18

175

6520,02

5

6520,02

655

175

7000,02

infoRgrafika

Objaśnienia:

1. Zakup obligacji 25 maja 2015 r. kwota: 5000,00 zł (100 szt. x 50 zł) – zapłata z rachunku bankowego;

2. Wpływ na rachunek bankowy odsetek na 31 grudnia 2015 r. kwota: 175 zł;

3. Wycena obligacji na dzień bilansowy w skorygowanej cenie nabycia 5327,30 zł kwota: 327,30 zł.

infoRgrafika

Objaśnienia:

infoRgrafika

1. Wpływ na rachunek bankowy odsetek na 31 grudnia 2016 r. – kwota 175 zł;

2. Wycena obligacji na dzień bilansowy w skorygowanej cenie nabycia – kwota 360,18 zł;

3. Wpływ na rachunek bankowy odsetek na 31 grudnia 2017 r. – kwota 175 zł;

4. Wycena obligacji na dzień bilansowy w skorygowanej cenie nabycia – kwota 396,36 zł;

5. Wpływ na rachunek bankowy odsetek na 31 grudnia 2018 r. – kwota 175 zł;

6. Wycena obligacji na dzień bilansowy w skorygowanej cenie nabycia – kwota 436,18 zł;

7. Wpływ na rachunek bankowy odsetek na 31 grudnia 2019 r. – kwota 175 zł;

8. Wycena obligacji na dzień bilansowy w skorygowanej cenie nabycia – kwota 480,00 zł;

9. Sprzedaż obligacji – wpływ na rachunek bankowy – kwota 7000 zł;

10. Polecenie księgowania – wyksięgowanie wartości posiadanych obligacji – kwota 7000,02 zł.

Jeżeli spółka zdecyduje się zaliczyć obligacje do inwestycji długoterminowych, różnica będzie dotyczyła tylko jednego konta. Konto 142 – Inne papiery wartościowe krótkoterminowe będzie zamienione na 034 – Inne długoterminowe aktywa finansowe. Skutki wyceny będą również odnoszone w ciężar przychodów finansowych.

Przychody finansowe z tytułu otrzymanych odsetek w wysokości 175 zł w każdym roku będą stanowiły przychody, tak według przepisów księgowych, jak również podatkowych.

Naliczone przychody finansowe z wyceny bilansowej będą przychodami tylko według prawa bilansowego, dla celów podatkowych nie będą stanowiły przychodu podatkowego. Dopiero w momencie wykupu obligacji przez emitenta lub sprzedaży na giełdzie spółka zrealizuje przychód podatkowy, a wartość obligacji w cenie zakupu będzie stanowiła koszt uzyskania przychodu.

Gabriela Borek

specjalistka z zakresu rachunkowości

Podstawa prawna:

Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.).

Rozporządzenie ministra finansów z 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (Dz.U. nr 149 poz. 1674 ze zm.).

Podyskutuj o tym na naszym FORUM

Autopromocja

REKLAMA

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Rozlicz się przez internet. Dzięki usłudze Twój e-PIT szybko i łatwo rozliczysz swój PIT

    Okres rozliczeń rocznych PIT trwa do końca kwietnia. Dzięki usłudze Twój e-PIT udostępnionej przez Ministerstwo Finansów w e-Urzędzie Skarbowym (e-US) możesz szybko i wygodnie rozliczyć swój PIT. Zwłaszcza jeśli masz Profil Zaufany. Jeśli nie masz – założysz go od ręki.

    PIT 2024. Czy można rozliczyć podatki bez Profilu Zaufanego?

    Sezon rozliczeń podatkowych jest w pełni. Dzięki usłudze e-PIT dostępnej na stronie Ministerstwa Finansów, możesz  szybko rozliczyć swój PIT. Resort zaleca, aby z rozliczeniem nie zwlekać.

    Co można sobie odliczyć od podatku 2024? Z jakich ulg podatkowych można skorzystać w rozliczeniu PIT?

    Co można odliczyć z podatku PIT? Z jakich ulg podatkowych można skorzystać w rozliczeniu w 2024 roku?

    Kto może wyjechać do sanatorium z ZUS-em w 2024 roku? Jak uzyskać skierowanie? Ile trzeba czekać?

    Nie tylko Narodowy Fundusz Zdrowia kieruje do miejscowości uzdrowiskowych, ale także Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Z leczenia może skorzystać każdy ubezpieczony, który jest zagrożony utratą zdolności do pracy. Warunkiem jest jednak, by rehabilitacja poprawiła rokowania stanu zdrowia i przyczyniła się do powrotu do aktywności zawodowej.

    Limit pomocy de minimis dla MŚP 2024 - podwyżka od 1 maja

    Ministerstwo Finansów przygotowało projekt rozporządzenia, na podstawie którego MŚP nadal udzielana będzie pomoc de minimis w formie gwarancji BGK spłaty kredytu lub innego zobowiązania - napisał resort w OSR do projektu. Rozporządzenie wdroży w życie unijne przepisy wprowadzające nowy wyższy limit takiej pomocy dla jednego przedsiębiorstwa w ciągu 3 lat.

    Ulga sponsoringowa a koszty uzyskania przychodów z zysków kapitałowych

    Po koniec 2023 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że podmioty osiągające przychody z zysków kapitałowych również mogą odliczać koszty wspierania sportu, edukacji i kultury, na podstawie art. 18ee, niezależnie od tego czy koszty te zostaną przyporządkowane do przychodów z zysków kapitałowych czy pozostałych przychodów.

    Rozrachunki w księgowości wsparte sztuczną inteligencją. Nadchodzi nowe

    Czy sztuczna inteligencja może wspomóc księgowym w rozrachunkach? Dzięki wykorzystaniu mechanizmów sztucznej inteligencji programy księgowe pozwalają na dużą automatyzację procesów w tym zakresie.

    Jak rozpoznać pellet dobrej jakości? Jak sprawdzić samemu?

    Jakość pelletu jest kluczowym czynnikiem decydującym o jego efektywności i bezpieczeństwie użytkowania. Niezależnie od tego, czy wykorzystujemy go do ogrzewania domu, czy jako surowiec w przemyśle, istnieją cechy, na które warto zwrócić uwagę, aby mieć pewność, że wybieramy produkt najwyższej jakości.

    Składki ZUS wspólników spółki z o.o. (jednoosobowej i wieloosobowej). Kto i kiedy nie zapłaci składek?

    Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych różnicują pozycję wspólników spółki z o.o. w zakresie podlegania ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu w zależności od tego, czy spółka jest jednoosobowa czy wieloosobowa.

    Zmienia się odpowiedzialność związana z klasyfikacją towarów. Przewoźnicy mogą zapłacić mandat karny

    Znajomość prawidłowej klasyfikacji towarów to podstawa właściwego zgłoszenia celnego w procedurach celnych wywozowych i przywozowych, a także przy określaniu stawki cła i podatku VAT w sprzedaży wewnątrz UE. Wprowadzany właśnie w życie unijny Import Control System 2 nakłada na przewoźników nowe obowiązki. – Firmy transportowe biorą pełną odpowiedzialność za towar wprowadzany na obszar Unii Europejskiej. Muszą posiadać wszystkie dane na temat stron transakcji i HS kodów towarów – wyjaśnia Joanna Porath, właścicielka agencji celnej AC Porath.

    REKLAMA