REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Rachunkowość zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji - wycena rezerw techniczno-ubezpieczeniowych

Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Zasady rachunkowości zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji - tworzenie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych /Fot. Fotolia
Zasady rachunkowości zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji - tworzenie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych /Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

W dniu 7 maja 2016 r. weszło w życie rozporządzenie ministra finansów z 12 kwietnia 2016 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji. Ma ono zastosowanie po raz pierwszy do sprawozdań finansowych sporządzonych za rok obrotowy rozpoczynający się w 2016 r. Czyli już teraz należy wprowadzić odpowiednie poprawki, aby poprawnie przygotować sprawozdanie za bieżący rok.

Nowe przepisy są efektem zmian wprowadzonych do działalności ubezpieczeniowej ustawą z 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Dz.U. poz. 1844). Nowe rozporządzenie reguluje obszary specyficzne dla działalności tego typu podmiotów, a przede wszystkim kwestie związane z tworzeniem rezerw techniczno-ubezpieczeniowych, które od 1 stycznia 2016 r. znacząco musiały się zmienić.

Autopromocja

Już nie takie same

Dotychczasowe przepisy przewidywały jednolite zasady tworzenia rezerw związanych z działalnością ubezpieczeniową dla wszystkich podmiotów zarówno dla celów rachunkowości, jak i oceny wypłacalności zakładu. Natomiast obecnie w związku z implementacją dyrektywy Wypłacalność II nowe zasady wyceny rezerw techniczno-ubezpieczeniowych dla celów wypłacalności różnią się od zasad wyceny rezerw techniczno-ubezpieczeniowych dla celów rachunkowości. Rozporządzenie dotyczy kwestii rachunkowości i należy stosować je niezależnie od wymogów dla tworzenia rezerw wynikających z ustawy z 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej.

Podkreślić należy jednak, iż:

● do sprawozdań finansowych zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji sporządzanych za rok obrotowy rozpoczynający się w 2016 r. zastosowanie ma maksymalna stopa techniczna ustalona i ogłoszona przez organ nadzoru zgodnie z przepisami dotychczasowymi,

● regulacje dotyczące niestosowania ograniczeń związanych ze stosowanymi stopami technicznymi umów ubezpieczenia na życie, w których składka jest opłacana jednorazowo, a okres, na jaki umowa została zawarta, nie jest dłuższy niż 8 lat, i umów ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym oraz ustalania rezerw na skapitalizowaną wartość rent w ubezpieczeniach działu II, o których mowa w par. 46 ust. 6 i 7 rozporządzenia stosuje się po raz pierwszy do sprawozdań finansowych zakładów ubezpieczeń za drugi kwartał w roku obrotowym rozpoczynającym się w 2016 r.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jak poprawić zatwierdzone sprawozdanie finansowe

Warto zwrócić uwagę, że zakład ubezpieczeń i zakład reasekuracji jest obowiązany posiadać dokumentację pozwalającą na odtworzenie odpowiednich obliczeń rezerw techniczno-ubezpieczeniowych. W par. 50 nowego rozporządzenia wyraźnie podkreślono, iż jeżeli przy ustalaniu wartości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych otrzymuje się w trakcie obliczania rezerw wartości ujemne, to do dalszych obliczeń przyjmuje się wartość równą 0, z wyłączeniem wyniku uwzględnienia wartości oszacowanych regresów, odzysków i dotacji w rezerwie na niewypłacone odszkodowania i świadczenia.

Jak macierzysta

Wprowadzono też bardzo istotny przepis dla oddziałów podmiotów zagranicznych prowadzących na terenie Polski działalność ubezpieczeniową lub reasekuracyjną. Zgodnie z par. 4 rozporządzenia główne oddziały oraz oddziały zagranicznych zakładów ubezpieczeń, a także główne oddziały oraz oddziały zagranicznych zakładów reasekuracji stosują zasady rachunkowości określone przez jednostkę macierzystą, o ile nie są sprzeczne z przepisami ustawy. Oznacza to, że nie będą one musiały zmieniać zasad rachunkowości i dzięki temu uproszczone zostaną procedury sporządzania łącznych sprawozdań finansowych.

Polecamy: Ustawa o rachunkowości z komentarzem do zmian (książka)

Zgodnie z praktyką

W zakresie zasad prowadzenia ksiąg rachunkowych uwzględniono praktykę stosowaną przez zakłady ubezpieczeń. W związku z prowadzeniem przez nie działu II bezpośredniej likwidacji szkód dodano nowy przepis określający ich postępowanie. W przypadku bezpośredniej likwidacji szkód zgodnie z postanowieniami porozumienia zakładów ubezpieczeń dowodem księgowym stanowiącym podstawę ewidencji zdarzenia gospodarczego będzie mógł być dokument obciążeniowy przekazany w formie określonej w tym porozumieniu.

Kolejną zmianą wynikającą z praktyki stosowanej przy zawieraniu umów ubezpieczenia jest zastąpienie określenia „kopia polisy” określeniem „polisa”.

W rozporządzeniu wskazano jak dotychczas zasady prowadzenia rejestrów zawartych umów ubezpieczenia, rejestrów zawartych umów reasekuracji czynnej i reasekuracji biernej, rejestrów w zakresie szkód (roszczeń) zgłoszonych, rejestrów regresów i odzysków dokumentacji szkodowej.

Wskazane zostały szczególne zasady związane z kosztami akwizycji oraz ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych, tam gdzie ustawa wymaga ich prowadzenia.


Finansowanie

Ustawa z 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, stanowiąca implementację dyrektywy Wypłacalność II, nie wyodrębniła zakładów ubezpieczeń ze znaczącym udziałem działalności reasekuracyjnej i nie zawiera przepisów odnoszących się do zakładów ubezpieczeń ze znaczącym udziałem działalności reasekuracyjnej. W efekcie w rozporządzeniu wskazano, iż zakłady reasekuracji powinny mieć możliwość finansowania ze środków pochodzących z funduszu organizacyjnego, oprócz kosztów związanych z utworzeniem administracji zakładu, także kosztów związanych z organizowaniem sieci przedstawicielstw zakładu reasekuracji w innych państwach, w których zagraniczny zakład reasekuracji zamierza wykonywać działalność reasekuracyjną.

Załączniki do rozporządzenia określają zawartość not objaśniających do bilansu zakładu ubezpieczeń i zakładu reasekuracji, technicznego rachunku ubezpieczeń na życie, technicznego rachunku ubezpieczeń majątkowych i osobowych oraz ogólnego rachunku zysków i strat zakładu ubezpieczeń i zakładu reasekuracji i rachunku przepływów pieniężnych zakładu ubezpieczeń i zakładu reasekuracji. Ponadto wskazano w nich zakres:

● informacji dodatkowej do sprawozdania finansowego zakładu ubezpieczeń i zakładu reasekuracji,

● informacji dodatkowej do skonsolidowanego sprawozdania finansowego grupy kapitałowej,

● informacji do sprawozdania z działalności zakładu ubezpieczeń i zakładu reasekuracji.

Pozostałe zmiany

Oczywiście w zakresie definicji (pojęcia m.in. reasekuratora, cedenta, czy kosztów likwidacji szkód i windykacji regresów, kosztów administracyjnych, głównego oddziału oraz oddziału zagranicznego zakładu ubezpieczeń, głównego oddziału oraz oddziału zagranicznego zakładu reasekuracji, a także grup i rodzajów ubezpieczeń) dostosowano brzmienie do regulacji zawartych w ustawie z 2015 r. Są to jednak zmiany redakcyjne i porządkujące.

Identycznie jak poprzednie rozporządzenie nowe zawiera też:

● Załącznik nr 7. Metody tworzenia rezerwy na wyrównanie szkodowości w ubezpieczeniach grupy 14 działu II,

● Załącznik nr 8. Metoda obliczania wysokości średniej ważonej stopy zwrotu z lokat stanowiących pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych w ostatnich 3 latach obrotowych,

● Załącznik nr 9. Sposób ustalania wysokości maksymalnej stopy technicznej,

Rachunkowość spółek w branży budowlanej zgodnie z MSSF 15 od 1 stycznia 2018 r.

Wśród szczegółowych zmian należy wskazać jeszcze:

● zastąpienie określenia „służące pokryciu zobowiązań, które są ustalane w stosunku do określonych indeksów” określeniem „służące pokryciu zobowiązań, których wartość jest ustalana w oparciu o określone indeksy lub inne wartości bazowe”;

● uzupełnienie wykazu pozostałych kosztów technicznych o należne wpłaty zakładów ubezpieczeń na pokrycie kosztów działalności rzecznika finansowego i jego biura oraz ujemne różnice wynikające z rozliczenia ryczałtów dla szkód wypłaconych z umów ubezpieczenia zawartych przez zakład ubezpieczeń i rozliczonych w  ramach bezpośredniej likwidacji szkód;

● to, że zakłady ubezpieczeń będą wykazywać przychody związane z wykonywaniem działalności akwizycyjnej na rzecz dobrowolnych funduszy emerytalnych w pozycji „pozostałe przychody operacyjne”, a „koszty związane z wykonywaniem działalności akwizycyjnej na rzecz dobrowolnych funduszy emerytalnych w pozycji „pozostałe koszty operacyjne” – wynika to z faktu, iż zgodnie z art. 4 ust. 11 pkt 3 ustawy z 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej zakład ubezpieczeń może wykonywać działalność akwizycyjną na rzecz dobrowolnych funduszy emerytalnych.

W zakresie lokat nie wprowadzono zmian poza redakcyjnymi. Podkreślono, iż tak jak dotychczas, w zakresie nieuregulowanym w niniejszym rozdziale, stosuje się odpowiednio zasady określone w rozporządzeniu ministra finansów z 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (Dz.U. nr 149, poz. 1674 ze zm.).

W kontekście zmian wprowadzonych w ustawie o rachunkowości i innych przepisach należy podkreślić, iż „kontrowersyjny” podatek od instytucji finansowych obowiązujący od stycznia 2016 r. będzie stanowił pozostały koszt operacyjny w ogólnym rachunku zysków i strat.


Za 2015 rok

Do sprawozdań finansowych zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji sporządzanych za rok obrotowy rozpoczynający się w 2015 r. stosuje się przepisy dotychczasowe, czyli rozporządzenie ministra finansów z 28 grudnia 2009 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji (Dz. U. poz. 1825 oraz z 2015 r. poz. 1849). ©?

Jak poprawić zatwierdzone sprawozdanie finansowe

Tabela. W ogólnym rachunku zysków i strat

Pozostałe przychody operacyjne

Pozostałe koszty operacyjne

● pozostałe przychody finansowe

● przychody z tytułu pełnienia czynności komisarza awaryjnego;

● przychody z tytułu działalności akwizycyjnej na rzecz dobrowolnych funduszy emerytalnych;

● przychody z tytułu wykonywania bezpośredniej likwidacji szkód;

● inne przychody operacyjne.

● pozostałe koszty finansowe;

● koszty związane z pełnieniem czynności komisarza awaryjnego;

● koszty związane z prowadzeniem działalności akwizycyjnej na rzecz dobrowolnych funduszy emerytalnych;

● koszty z tytułu wykonywania bezpośredniej likwidacji szkód;

podatek, o którym mowa w ustawie z 15 stycznia 2016 r. o podatku od niektórych instytucji finansowych (Dz.U. poz. 68);

● inne koszty operacyjne. ©?

Rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe obejmują:

● rezerwę składek;

● rezerwę na ryzyka niewygasłe;

● rezerwy na niewypłacone odszkodowania i świadczenia, w tym rezerwę na skapitalizowaną wartość rent;

● rezerwy na wyrównanie szkodowości (ryzyka);

● rezerwę ubezpieczeń na życie;

● rezerwy ubezpieczeń na życie, jeżeli ryzyko lokaty ponosi ubezpieczający;

● rezerwy na premie i rabaty dla ubezpieczonych;

● rezerwy na zwrot składek dla członków;

● pozostałe rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe przewidziane w statucie zakładu ubezpieczeń albo zakładu reasekuracji. ©?

dr Katarzyna Trzpioła

Katedra Finansów i Rachunkowości UW

Podstawa prawna:

Rozporządzenie ministra finansów z 12 kwietnia 2016 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji (Dz.U. poz. 562)

Autopromocja

REKLAMA

Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Składka zdrowotna przedsiębiorców - czy wróci ryczałt? Czy jeszcze w 2024 roku nastąpią zmiany?

    O przywrócenie ryczałtowej składki zdrowotnej dla przedsiębiorców (wg zasad sprzed Polskiego Ładu) apelują zarówno sami przedsiębiorcy, ich stowarzyszenia, a także Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców. Rzecznik MŚP proponuje, by koszty związane z przywróceniem poprzednich zasad rozliczania składki zdrowotnej przez przedsiębiorców częściowo pokryć przez ograniczenie beneficjentów tzw. wakacji od ZUS.

    Czy 13 i 14 emerytura wlicza się do dochodu osoby niepełnosprawnej?

    Czy 13 i 14 emerytura wlicza się do dochodu osoby niepełnosprawnej, ustalanego na potrzeby skorzystania z ulgi rehabilitacyjnej?

    Będzie nowelizacja Ordynacji podatkowej. Ministerstwo pracuje nad projektem. Podatnicy zyskają.

    Oprocentowanie nadpłaty, powstałej w wyniku orzeczenia TSUE będzie przysługiwać za cały okres, aż do jej zwrotu. Podobnie będzie z nadpłatami powstałymi wskutek wyroków TK.

    Stawki VAT 2024 - zmiany w stawkach obniżonych od 1 kwietnia

    Stawki VAT od 1 kwietnia 2024 roku ulegną zmianie. Pojawi się nowa lista towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku do wysokości 8 proc. Stawka obniżona obejmie m.in. usługi kosmetyczne, manicure i pedicure.

    Fundacja rodzinna - podatkowe konsekwencje zbycia udziałów

    Otaczające nas środowisko prawno-ekonomiczne dynamiczne oddziałuje na wszystkich, dlatego wśród pojawiających się pytań coraz częstszymi są te odnoszące się do fundacji rodzinnej, która zapewnia kuszące preferencje podatkowe.

    Składka zdrowotna 2024. Min. Leszczyna: będą zmiany ale powrót do zasad sprzed Polskiego Ładu zbyt kosztowny

    Jeszcze w bieżącym tygodniu minister zdrowia razem z ministrem finansów przedstawią premierowi Tuskowi propozycje zmian w składce zdrowotnej dla przedsiębiorców. Taką informację przekazała 18 marca 2024 r. minister zdrowia Izabela Leszczyna.

    Zmiany w akcyzie od 2025 roku - opodatkowanie saszetek nikotynowych

    Ministerstwo Finansów chce zmienić od 2025 roku przepisy ustawy o podatku akcyzowym w zakresie saszetek nikotynowych. W komunikacie z 18 marca 2024 r. MF przedstawiło propozycje zmian. Resort zaprasza zainteresowanych tymi zmianami na spotkanie w celu uzgodnienia treści tej nowelizacji.

    "Nie stać nas na cztery dni pracy". Jednak skrócenie czasu pracy może ograniczyć zwolnienia

    "Skrócenie czasu pracy, np. do czterech dni w tygodniu nie zostanie zrównoważone przez wzrost zatrudnienia. Produkcja krajowa zmniejszy się, a wraz z nią zmniejszą się dochody ludności" – mówi Jeremi Mordasewicz, doradca zarządu Konfederacji Lewiatan.

    Wymiana walut w firmie. Jak to robić z korzyścią dla biznesu?

    Wymiana walut? Pierwsze skojarzenia to zagraniczne wakacje czy kredyt we frankach. Patrząc jednak na oficjalne statystyki wymiany handlowej to firmy operują dziś w wielu walutach. Tym bardziej, że coraz więcej firm prowadzi ekspansję zagraniczną, wychodząc na nowe rynki.

    Zmiany w rachunkowości od 2025 roku. Oprócz JPK KR (księgi rachunkowe) będzie JPK ST (środki trwałe)

    Od 1 stycznia 2025 roku podatnicy objęci podatkiem CIT (osoby prawne) będą mieli obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych w formie elektronicznej i wysyłania ich w tej formie do urzędu skarbowego (tzw. JPK CIT). Aktualnie Ministerstwo Finansów konsultuje struktury logiczne pliku JPK_KR_PD oraz pliku  JPK_ST, a także przygotowuje zmianę projektu rozporządzenia wykonawczego w sprawie dodatkowych danych dołączanych do przekazywanych ksiąg.

    REKLAMA