REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

VAT w eksporcie

REKLAMA

Na potrzeby VAT eksport towarów stanowi kwalifikowaną formę dostawy, polegającą na wywozie towarów z terytorium Polski poza terytorium Wspólnoty. Opodatkowaniu podlega bowiem nie sam wywóz towarów jako taki, ale wywóz następujący w wykonaniu czynności określonych w odpowiednich przepisach ustawy o VAT, pod warunkiem że dokonywany jest przez dostawcę (lub na jego rzecz) lub przez nabywcę mającego siedzibę poza terytorium kraju (lub na jego rzecz).
VAT w eksporcie
Halina Kwiatkowska
partner w Kancelarii Chałas i Wspólnicy
Krzysztof Lenart
aplikant radcowski
 
Vademecum przybliża najważniejsze problemy, jakie mogą pojawić się w związku z koniecznością stosowania przepisów podatkowych w tym zakresie. Wskazuje, kiedy powstaje obowiązek podatkowy, na czym polega eksport pośredni i bezpośredni, a także kiedy zachodzi obowiązek zwrotu podatku.
Dla uznania danej dostawy za eksport bez znaczenia pozostaje status nabywcy towarów. Wyłącznymi elementami kwalifikacyjnymi są bowiem – zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1–4 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.) w zw. z art. 2 pkt 8 tej ustawy:
• wywóz towarów z Polski poza granice Wspólnoty,
• wykonanie czynności dostawy polegającej na przeniesieniu prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również na wydaniu towarów na podstawie umowy komisu, dzierżawy, najmu, leasingu lub innej o podobnym charakterze
• dowód wywozu towarów, którym jest potwierdzenie wywozu przez urząd celny określony w przepisach celnych.
W konsekwencji nie stanowi eksportu wywóz towarów z terytorium Polski na terytorium innego państwa członkowskiego (mamy wówczas do czynienia z dostawą wewnątrzwspólnotową), czy też zbycie towarów na terytorium Polski na rzecz podmiotu zagranicznego, który nie wywozi ich następnie poza terytorium krajów Wspólnoty.
Ustawa o VAT za kraje Wspólnoty uznaje terytoria państw członkowskich z wyłączeniem części wchodzących w ich skład obszarów, np. włoskich Livigno, Campione d’Italia, część jeziora Lugano, greckiej Góry Athos, fińskich Wysp Alandzkich, co oznacza, że wywóz towarów do obszarów wyłączonych będzie na potrzeby VAT eksportem.
ZAPAMIĘTAJ
Eksport towarów jest czynnością opodatkowaną, z tym że stawka podatkowa jest preferencyjna i wynosi 0%.
Z zerowej stawki podatkowej (na podstawie art. 83 pkt 19, 21–23 ustawy o VAT) korzystają także usługi polegające na wykonywaniu czynności bezpośrednio związanych z organizacją eksportu towarów, a w szczególności wystawianiu dokumentów spedytorskich, konosamentów i załatwianiu formalności celnych, a także dotyczące towarów eksportowanych polegających na ich pakowaniu, przewozie do miejsc formowania przesyłek zbiorowych, składowaniu, przeładunku, ważeniu, kontrolowaniu i nadzorowaniu bezpieczeństwa przewozu, dostaw towarów do wolnych obszarów celnych, usługi transportu międzynarodowego.
PRZYKŁAD
Podatnik wykonuje usługi projektowe i doradztwa dla kontrahentów zagranicznych, których głównym odbiorcą jest kontrahent z Norwegii. Czy Norwegię jako kraj stowarzyszony z Unią Europejską i należący do Europejskiego Obszaru Ekonomicznego można traktować jako kraj Unii Europejskiej w zakresie ustawy o VAT? Czy w stosunku do transakcji z kontrahentem norweskim można stosować takie same zasady, jakie ustawa o VAT ustaliła dla państw członkowskich Wspólnoty?
Otóż w świetle art. 2 pkt 3 ustawy o VAT, z zastrzeżeniem lit. a) i b) tego przepisu, za terytorium Wspólnoty rozumie się terytoria państw członkowskich Wspólnoty. Z kolei zgodnie z art. 2 pkt 5 ustawy, przez terytorium państwa trzeciego rozumie się terytorium państwa niewchodzącego w skład terytorium Wspólnoty. Z uwagi na fakt, iż Norwegia nie jest w świetle ustawy o VAT krajem wchodzącym w skład terytorium Wspólnoty, dla potrzeb jej stosowania należy traktować ją jako terytorium państwa trzeciego.
Zakładając, że podatnik świadczy usługi, o których mowa w art. 27 ust. 4 pkt 3 ustawy, na rzecz osób fizycznych, osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, posiadających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium państwa trzeciego – miejscem świadczenia tych usług (miejscem ich opodatkowania) jest miejsce, gdzie nabywca usługi posiada siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności, dla którego dana usługa jest świadczona. Oznacza to, że jeżeli polski podatnik świadczy wymienione usługi na rzecz kontrahentów mających siedzibę na terytorium państwa trzeciego (np. w Norwegii), to czynności te nie podlegają opodatkowaniu w kraju. W takim przypadku podatnik winien wystawić fakturę zgodnie z art. 106 ust. 2 ustawy o VAT. Faktury te nie będą zawierać kwoty podatku.
(Por. wyjaśnienie Izby Skarbowej w Gdańsku z 14 lipca 2004 r., PI/005-722/04/CIP/01)
Powstanie obowiązku podatkowego
Obowiązek podatkowy w eksporcie towarów powstaje z chwilą potwierdzenia przez urząd celny określony w przepisach celnych wywozu towaru poza terytorium Wspólnoty, przy czym ustawa nie precyzuje formy tego potwierdzenia. Od 1 czerwca 2005 r. potwierdzenie wywozu towarów wydawane jest przez urząd celny określony w przepisach celnych, a nie – jak dotychczas – przez „urząd celny wyjścia”. Przesądza to o tym, że nie jest już wystarczający jakikolwiek dokument wydany przez organ celny, ale potwierdzenie wywozu dokonane na formalnym dokumencie przewidzianym przepisami prawa celnego. Dokumentem potwierdzającym wywóz są odpowiednie karty formularza Jednolitego Dokumentu Administracyjnego (SAD). Dopiero od momentu otrzymania wskazanego potwierdzenia podatnik jest uprawniony do zaewidencjonowania sprzedaży eksportowej według preferencyjnej stawki 0%.
ZAPAMIĘTAJ
Dla powstania obowiązku podatkowego w eksporcie towarów decydująca jest data wywozu towarów poza terytorium Wspólnoty, wynikająca z potwierdzenia urzędu celnego, a nie fakt wystawienia faktury lub otrzymania zapłaty.
PRZYKŁAD
Podatnik, spółka z o.o., zawarł wieloletni kontrakt z kontrahentem spoza Wspólnoty Europejskiej, na podstawie którego sprzedał (przeniósł własność) formy do produkcji. W kontrakcie strony ustaliły, że formy, będące własnością kontrahenta spoza Wspólnoty, będą użytkowane przez podatnika. Na formach tych odbywać się będzie produkcja, a następnie wyprodukowane towary będą kupowane przez kontrahenta – właściciela form. W zamian za korzystanie przez spółkę z form uzgodniono, że cena za sprzedane towary będzie ustalona na takim poziomie, aby rekompensowała właścicielowi form czynsz dzierżawny, jaki spółka powinna uiszczać na jego rzecz za ich używanie. Ponadto za sprzedaż form do produkcji spółka wystawiła fakturę VAT i zastosowała stawkę podatku 0%, traktując tę sprzedaż jako eksport towaru poza terytorium Wspólnoty. Czy podatnik prawidłowo zastosował eksportową stawkę podatkową?
Eksportem towarów w rozumieniu ustawy o VAT jest potwierdzony przez urząd celny wyjścia wywóz towarów z terytorium kraju (Polski) poza terytorium Wspólnoty w wykonaniu czynności określonych w art. 7 ust. 1 pkt 1–4 ustawy o VAT, jeżeli wywóz dokonywany jest przez dostawcę lub na jego rzecz bądź przez nabywcę mającego siedzibę poza terytorium kraju (Polski) lub na jego rzecz. A zatem, aby daną czynność uznać za eksport towarów, muszą zostać spełnione następujące przesłanki:
• wywóz towarów musi być potwierdzony przez urząd celny określony w przepisach celnych, tzn. nie jest wystarczające posiadanie przez podatnika dokumentu celnego lub potwierdzenia wystawionego przez wewnętrzny urząd celny Wspólnoty, gdyż potwierdzenie musi nastąpić przez urząd celny, przez który towary zostały wywiezione ze Wspólnoty,
• wywóz musi nastąpić poza terytorium Wspólnoty, tzn. poza terytorium państw członkowskich Wspólnoty Europejskiej.
Ponadto wskazać należy, że podatek od towarów i usług jest podatkiem opartym na zasadzie terytorialności, wobec czego jest on naliczany od transakcji, które mają miejsce bądź traktowane są jako mające miejsce na ściśle określonym terytorium, tzn. obciąża czynności, które są wykonane lub zgodnie z przepisami uznaje się je za wykonane na terytorium Polski.
Niezmiernie istotne jest zatem dokładne określenie granic terytorium kraju i w tym aspekcie określenie miejsca wykonywania czynności lub miejsca, w którym dana czynność jest uznawana za wykonaną, czyli miejsca powstania obowiązku podatkowego. W art. 19 ust. 6 ustawy o VAT postanowiono, że w eksporcie towarów obowiązek podatkowy powstaje z chwilą potwierdzenia przez urząd celny określony w przepisach celnych wywozu towaru poza terytorium Wspólnoty. Dopiero od tego momentu podatnikowi – eksporterowi – służy prawo do zaewidencjonowania tej sprzedaży według stawki podatku 0%. W związku z powyższym, w sytuacji gdy wywóz towaru z terytorium kraju (Polski) poza terytorium Wspólnoty nie został potwierdzony przez urząd celny określony w przepisach celnych, nie może podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jako eksport towarów, a podatnik nie ma prawa do zastosowania stawki podatku od towarów i usług 0%.
(Por. informację Dolnośląskiego Urzędu Skarbowego z 7 lipca 2004 r., PPII 443/64/101/04)
Bezpośredni i pośredni eksport towarów
Warunki stosowania stawki 0%
Ustawa o VAT rozróżnia dwie kategorie eksportu towarów:
• tzw. eksport bezpośredni – gdy wywóz towaru poza terytorium Wspólnoty dokonywany jest przez dostawcę towaru lub na jego rzecz,
• tzw. eksport pośredni – gdy wywóz towaru dokonywany jest przez nabywcę mającego siedzibę poza terytorium Wspólnoty lub na jego rzecz.
W eksporcie bezpośrednim, aby wykazać sprzedaż eksportową, podatnik powinien otrzymać potwierdzenie wywozu przed złożeniem deklaracji za dany miesiąc, a nie za dany okres rozliczeniowy.
Preferencyjna, zerowa stawka podatkowa przy eksporcie bezpośrednim może być stosowana, pod warunkiem że podatnik przed złożeniem deklaracji podatkowej za dany miesiąc (a nie okres rozliczeniowy) otrzymał dokument potwierdzający wywóz towaru poza terytorium Wspólnoty. W przypadku nieotrzymania w terminie przez eksportera dokumentu potwierdzającego wywóz, podatnik nie wykazuje sprzedaży eksportowej w ewidencji sprzedaży za dany okres rozliczeniowy (a nie za dany miesiąc), lecz w okresie następnym, stosując stawkę 0%.
Natomiast dla eksportu pośredniego warunkiem zastosowania stawki zerowej jest posiadanie przed złożeniem deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy kopii dokumentu, w którym urząd celny, określony w przepisach celnych, potwierdził wywóz towarów poza terytorium Wspólnoty.
PRZYKŁAD
Eksport bezpośredni
Spółka z o.o. będąca podatnikiem VAT podpisała umowę na dostawy wyposażenia sklepu z kontrahentem z Federacji Rosyjskiej w okresie od maja do lipca. Dwie dostawy (eksport zamówionych towarów) nastąpiły w maju. Jeszcze w maju za jedną z dostaw spółka otrzymała potwierdzenie wywozu z urzędu celnego (SAD), potwierdzenie drugiej dostawy dotarło do spółki 15 lipca. Kiedy podatnik może wykazać sprzedaż eksportową ze stawką 0%?
Zgodnie z art. 19 ust. 6 ustawy VAT, w przypadku eksportu towarów obowiązek podatkowy powstaje z chwilą potwierdzenia przez urząd celny określony w przepisach celnych wywozu towaru poza terytorium Wspólnoty. W eksporcie towarów stawka podatku VAT wynosi 0%, jednakże pod warunkiem, że podatnik przed złożeniem deklaracji podatkowej za dany miesiąc otrzymał dokument potwierdzający wywóz towaru poza terytorium Wspólnoty. Termin rozliczenia podatku (złożenie deklaracji) za maj upływa 25 czerwca, podatnik może zatem wykazać sprzedaż eksportową w rozliczeniu majowym za pierwszą z dostaw, gdyż otrzymał dotyczący tej dostawy SAD przed upływem terminu do złożenia deklaracji za ten miesiąc.
W odniesieniu do drugiej dostawy, podatnik nie może zaewidencjonować sprzedaży eksportowej w okresie rozliczeniowym, którego ta dostawa dotyczy (przed 25 czerwca), ponieważ nie dysponuje potwierdzeniem wywozu. Podatnik będzie mógł uwzględnić kolejną majową dostawę w ewidencji sprzedaży w składanym do 25 lipca rozliczeniu za czerwiec, gdyż otrzymał potwierdzenie wywozu jeszcze przed terminem rozliczenia VAT za czerwiec. Gdyby natomiast podatnik otrzymał potwierdzenie wywozu jeszcze później niż w kolejnym po miesiącu dostawy okresie rozliczeniowym (a więc nie przed 25 czerwca jako terminem rozliczenia za maj ani przed 25 lipca jako terminem rozliczenia za czerwiec), ale np. dopiero w sierpniu, wówczas kolejną majową dostawę podatnik zobowiązany jest wykazać w rozliczeniu za miesiąc następujący po miesiącu sprzedaży eksportowej, czyli w rozliczeniu za czerwiec, stosując stawkę podatkową jak dla dostawy krajowej (zwykle 22%).
Po otrzymaniu potwierdzenia wywozu aktualizuje się prawo podatnika do dokonania korekty podatku należnego w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym otrzymał potwierdzenie wywozu. Skorygowanie podatku należnego nastąpi zatem za miesiąc, w którym sprzedaż eksportowa musiała być wykazana ze stawką właściwą dla dostawy krajowej, zamiast stawki zerowej.
PRZYKŁAD
Eksport pośredni
Spółka z o.o. będąca podatnikiem VAT zawarła 15 sierpnia z kontrahentem z Białorusi umowę na sprzedaż mebli. 20 sierpnia kontrahent białoruski dokonał wywozu zakupionego towaru z Polski na Białoruś. Spółka z o.o. otrzymała od kontrahenta białoruskiego kopię potwierdzenia wywozu towaru 21 września. Kiedy podatnik może rozliczyć sprzedaż eksportową ze stawką 0%?
W przypadku eksportu – zarówno bezpośredniego, jak i pośredniego – obowiązek podatkowy powstaje z chwilą potwierdzenia przez urząd celny określony w przepisach celnych wywozu towaru poza terytorium Wspólnoty. W eksporcie pośrednim stawka VAT wynosi 0%, pod warunkiem że podatnik przed złożeniem deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy otrzymał dokument potwierdzający wywóz towaru, także w przypadku gdy dokumenty wywozowe zostały wystawione na kontrahenta zagranicznego.
Ponieważ podatnik otrzymał od kontrahenta kopię potwierdzenia wywozu 21 września, może on wykazać sprzedaż eksportową ze stawką 0% w deklaracji za sierpień, którą należy złożyć do 25 września. Gdyby przed złożeniem deklaracji za sierpień (czyli do 25 września) podatnik nie dysponował kopią potwierdzenia wywozu towarów przez nabywcę poza granice Wspólnoty, byłby zobowiązany do rozliczenia sprzedaży w rozliczeniu za sierpień z krajową stawką podatkową (np. 22%), a prawo do skorygowania rozliczenia za okres rozliczeniowy, w którym wykazał eksport jako sprzedaż krajową, powstanie z chwilą otrzymania potwierdzenia wywozu.
PRZYKŁAD
Eksport pośredni
Spółka z o.o. w ramach prowadzonej działalności dokonuje dostawy towaru własnej produkcji kontrahentowi niemieckiemu. Zgodnie z zawartą umową kontrahent odbiera towar w Polsce, a następnie we własnym imieniu odprawia go w polskim urzędzie celnym i eksportuje do Norwegii. Na potwierdzenie dokonania powyższych transakcji spółka posiada kopię faktury VAT, specyfikację poszczególnych sztuk ładunku, dokument odprawy celnej SAD (kserokopia), dokument CMR (wywozu towaru przez kontrahenta z Niemiec do Norwegii), dokument zawierający nazwę i adres siedziby nabywcy tych towarów, określenie towarów i ich ilości, potwierdzenie przyjęcie tych towarów przez nabywcę, rodzaj i numer rejestracyjny środka transportu, którym towary są wywożone. Czy dostawy towaru własnej produkcji kontrahentowi niemieckiemu można zakwalifikować jako dostawę wewnątrzwspólnotową, czy ww. dokumenty są wystarczające do udokumentowania transakcji i czy spółka może zastosować stawkę 0%?
W przedstawionym stanie faktycznym nie mamy do czynienia z dostawą wewnątrzwspólnotową, gdyż nie ma tutaj przemieszczenia towarów, o którym mowa w art. 13 ustawy o VAT. Natomiast jest to przypadek określany mianem eksportu pośredniego, uregulowany w art. 2 pkt 8 lit. b) ustawy o VAT. W tym przypadku polski eksporter sprzedaje towary podmiotowi zagranicznego, który wywozi je lub zleca ich wywóz poza granice Wspólnoty i dokonuje odprawy celnej we własnym imieniu. Przez eksport towarów rozumie się potwierdzony przez urząd celny określony w przepisach celnych wywóz towarów z terytorium kraju poza terytorium Wspólnoty w wykonaniu czynności określonych w art. 7 ust. 1 pkt 1–4 ustawy o VAT, jeżeli wywóz dokonywany jest przez nabywcę mającego siedzibę poza terytorium kraju lub na jego rzecz. Warunki stosowania w takim wypadku preferencyjnej stawki 0% zostały uregulowane w art. 41 ust. 11 ustawy o VAT, zgodnie z którym do wymienionego eksportu stosuje się również odpowiednio uregulowania ust. 4 i 5 tego artykułu. W myśl przywołanych przepisów stawkę 0% stosuje się odpowiednio do eksportu, jeżeli wywóz dokonany jest przez nabywcę mającego siedzibę poza terytorium kraju lub na jego rzecz, pod warunkiem że podatnik przed złożeniem deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy, w którym dokonał dostawy towarów, posiada kopię dokumentu, w którym urząd celny określony w przepisach celnych potwierdził wywóz tych towarów.
Potwierdzenie wywozu towarów przez urząd celny określony w przepisach celnych oznacza, że nie jest wystarczające posiadanie przez podatnika dokumentu celnego lub potwierdzenia wystawionego przez wewnętrzny urząd celny Wspólnoty, gdyż potwierdzenie musi być dokonane przez urząd celny, przez który towary zostały wywiezione ze Wspólnoty.
Otrzymanie przez podatnika kopii dokumentu potwierdzającego wywóz towaru poza terytorium Wspólnoty w terminie późniejszym niż wymienionym upoważnia podatnika do dokonania korekty podatku należnego w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym otrzymał potwierdzenie wywozu. Do tego czasu, w razie nieotrzymania dokumentu potwierdzającego wywóz towarów poza obszar UE, przed złożeniem deklaracji za okres, w którym podatnik dokonał dostawy towarów, eksporter do takiej dostawy ma obowiązek zastosowania stawki podatku właściwej dla dostawy krajowej, wykazania jej w ewidencji sprzedaży z tą stawką i rozliczenia w deklaracji VAT.
Powyższe warunki i dokumenty są wystarczające do zastosowania stawki 0% przez podatnika dokonującego takiej dostawy. Należy jednak zauważyć, że możliwość zastosowania stawki 0% podatku uzależniono od posiadania przez eksportera dokumentu potwierdzającego wywóz towarów z terytorium UE, jednakże to nie on, ale nabywca towarów dokonuje takiego wywozu w swoim imieniu. Oznacza to, że dokumentami celnymi istotnymi do rozliczenia eksportera dysponuje nabywca towarów. Zatem eksporter winien umownie zabezpieczyć w stosunku do zagranicznego nabywcy uprawnienie do otrzymania od niego kopii takiego potwierdzenia.
(Por. informację Kujawsko-Pomorskiego Urzędu Skarbowego z 2 czerwca 2004 r., ZP–I/443/55/04)
ZAPAMIĘTAJ
W eksporcie pośrednim przy braku potwierdzenia wywozu towarów przed złożeniem deklaracji rozliczeniowej za miesiąc, w którym dokonano sprzedaży eksportowej, sprzedaż taką należy wykazać według krajowej stawki VAT. W eksporcie bezpośrednim przy braku dokumentu potwierdzającego wywóz, termin wykazania sprzedaży eksportowej ze stawką 0% ulega przesunięciu na miesiąc następujący po miesiącu sprzedaży. Gdy potwierdzenie wywozu nie wpłynie także przed złożeniem deklaracji za drugi miesiąc po dokonaniu sprzedaży eksportowej, należy sprzedaż wykazać z właściwą stawką krajową.
Przedpłaty i zaliczki w eksporcie
W przypadku otrzymania przez eksportera towarów części należności przed wydaniem towaru (przedpłaty, zaliczki, zadatku czy raty), zgodnie z art. 19 ust. 11 i ust. 12 ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania od kontrahenta jakiejkolwiek części ceny, przy jednoczesnym spełnieniu warunku, że wywóz towarów nastąpi w ciągu 6 miesięcy, licząc od dnia otrzymania części należności.
Od 1 czerwca 2005 r. wskutek nowelizacji ustawy o VAT eksporter nie musi składać zabezpieczenia majątkowego kwoty zwrotu różnicy podatku. Zmiana przepisów w tym zakresie uprościła zasady ustalania momentu powstania obowiązku podatkowego przy wpłatach częściowych. Dotychczas ustalenie wysokości zabezpieczenia majątkowego stwarzało problemy podatnikom, gdyż powinno było odpowiadać kwocie nadwyżki podatku naliczonego nad należnym w danym okresie rozliczeniowym, o której zwrot eksporter występował. Jednak wysokość różnicy podatku mogła być podatnikowi znana dopiero po zamknięciu rozliczenia danego miesiąca, a w konsekwencji eksporter nie był często w stanie określić, o jaką kwotę zwrotu różnicy podatku będzie się ubiegał. Brak złożenia zabezpieczenia wyłączał z kolei powstanie obowiązku podatkowego w stosunku do zaliczek eksportowych.
W aktualnym stanie prawnym, jeśli podatnik otrzyma zwrot różnicy podatku, a warunki powstania obowiązku podatkowego co do zaliczek eksportowych nie zostały spełnione, na przykład wywóz towarów nastąpi po upływie 6 miesięcy od otrzymania części ceny (niezależnie od wartości tej części), konieczna będzie korekta deklaracji i zwrot urzędowi skarbowemu otrzymanego zwrotu różnicy podatku wraz z odsetkami.
ZAPAMIĘTAJ
Do zastosowania stawki 0% do zaliczek otrzymywanych przy sprzedaży eksportowej konieczne jest łączne spełnienie dwóch przesłanek: otrzymanie jakiejkolwiek części należności przez eksportera oraz wywóz towarów w ciągu 6 miesięcy od dnia otrzymania części należności. Jeżeli chociaż jeden z powyższych warunków nie zostanie spełniony, obowiązek podatkowy z tytułu zaliczki ze sprzedaży eksportowej nie powstaje.
PRZYKŁAD
Podatnik zawarł z kontrahentem z Federacji Rosyjskiej umowę na dostawy wyposażenia sklepów. Umowa ta przewiduje przedpłatę za dostarczany towar w wysokości 48% wartości kontraktu. Przedpłata wpływa na 30 dni przed terminem dostarczenia towaru. Czy wystąpi obowiązek podatkowy? Czy podatnik powinien wystawić fakturę na otrzymaną należność częściową?
Zgodnie z art. 19 ust. 6 ustawy o VAT, w przypadku eksportu towarów obowiązek podatkowy powstaje z chwilą potwierdzenia przez urząd celny określony w przepisach celnych wywozu towaru poza terytorium Wspólnoty. Obowiązek podatkowy powstaje również wtedy, gdy przed wydaniem towaru podatnik (eksporter) otrzymał od kontrahenta część ceny, przy spełnieniu warunku wywozu towarów w ciągu 6 miesięcy od dnia otrzymania zaliczki (art. 19 ust. 12 ustawy o VAT).
Ponieważ podatnik otrzymuje od kontrahenta z państwa trzeciego zaliczkę, a ustawa nie uzależnia aktualnie powstania obowiązku podatkowego od otrzymania oznaczonej części należności, obowiązek podatkowy aktualizuje się zgodnie z art. 19 ust. 2 ustawy o VAT. Podatnik ma zatem obowiązek wystawiania faktury VAT, która dokumentowałaby otrzymanie zaliczki, powinien również naliczyć 22% VAT. Należy wskazać, że zgodnie z art. 41 ust. 4 ustawy o VAT, w eksporcie towarów stawka VAT wynosi 0%, jednakże pod warunkiem, że podatnik przed złożeniem deklaracji podatkowej za dany miesiąc otrzymał dokument potwierdzający wywóz towaru poza terytorium Wspólnoty.
(Por. wyjaśnienie Izby Skarbowej w Gdańsku z 9 września 2004 r., PI/005–1338/04/CIP/01)
Eksport towarów w ramach umowy komisu
Komisowy eksport towarów ma miejsce wówczas, gdy sprzedaż towarów komisowych następuje z udziałem podmiotu zagranicznego i wiąże się z ich wywozem z Polski poza granice Wspólnoty. Eksport w komisie może mieć miejsce poprzez wydanie towaru komisantowi przez komitenta lub wiązać się z wydaniem towaru przez komisanta docelowemu nabywcy, jeżeli dostawa taka następuje poza terytorium Wspólnoty.
Jeżeli dostawa towarów pomiędzy komisantem (przyjmującym towar w komis) a komitentem (dającym zlecenie sprzedaży komisowej) następuje w kraju, to transakcja pomiędzy tymi podmiotami jest opodatkowana jako dostawa krajowa. Gdy komisant sprzeda przyjęty w komis towar nabywcy spoza terytorium Unii, dokona on wówczas eksportu towarów i będzie uprawniony do zastosowania preferencyjnej, 0% stawki podatkowej dla dokonanej transakcji eksportowej. Obowiązek podatkowy powstaje w tej sytuacji dla komisanta z chwilą potwierdzenia przez urząd celny wywozu towarów do kraju trzeciego (poza granice Wspólnoty). Uprawnienie do zastosowania zerowej stawki VAT aktualizuje się dla komisanta z chwilą otrzymania potwierdzenia wywozu towarów, tj. od tego momentu komisant może zaewidencjonować sprzedaż jako dostawę eksportową z właściwą dla eksportu stawką.
Jeżeli natomiast dostawy eksportowej dokona komitent, czyli sprzeda towar komisantowi z kraju trzeciego (spoza terytorium Wspólnoty), wówczas to tylko komitent będzie uprawniony do zastosowania eksportowej 0% stawki podatkowej, jeśli oczywiście komitent jest czynnym podatnikiem VAT. Dalsza sprzedaż towaru przez komisanta z kraju trzeciego podlega regulacjom podatkowym kraju trzeciego i nie wpływa na sposób opodatkowania transakcji pomiędzy nim a komitentem polskim.
ZAPAMIĘTAJ
Sposób opodatkowania komisu jako dostawy eksportowej uzależniony jest od tego, który z podmiotów umowy komisowej – komisant lub komitent – dokonuje eksportu towarów.
Dostawa towarów a eksport towarów
Sprzedaż towarów do kraju trzeciego (poza terytorium Unii) może podlegać odmiennym zasadom opodatkowania VAT w zależności od tego, czy dostawa powiązana będzie z instalacją, montażem lub próbnym uruchomieniem towaru przez dostawcę czy też nie. Ustawa o VAT różnicuje bowiem reguły rozliczania takich transakcji w korelacji do miejsca dostawy towarów, które jest odmienne przy dostawie z montażem i bez montażu.
Przepisy ustawy o VAT pozwalają wyróżnić dwa rodzaje dostawy towarów:
• bez montażu – jako dostawę towarów wysyłanych lub transportowanych przez sprzedającego, nabywcę lub przez osobę trzecią. Miejscem dostawy jest wówczas miejsce, w którym towary znajdują się w momencie rozpoczęcia wysyłki lub transportu do nabywcy,
• z montażem – jako dostawę towarów, które są instalowane lub montowane przez sprzedającego lub przez podmiot działający na jego rzecz. Miejscem dostawy jest wówczas miejsce, w którym towary są instalowane lub montowane.
Z dostawą eksportową mamy do czynienia wyłącznie w przypadku, gdy nastąpi wywóz towarów z kraju poza terytorium Wspólnoty, a sprzedaż towarów ma charakter dostawy bez montażu. Natomiast dostawa z montażem nie będzie już sprzedażą eksportową, lecz dostawą w kraju, w którym dokonywana jest instalacja lub montaż towaru. W przypadku dostawy z montażem polski dostawca nie wykazuje tej dostawy w deklaracji VAT jako sprzedaży eksportowej, gdyż miejscem opodatkowania tej transakcji jest kraj trzeci, w którym następuje montaż, niezależnie od tego, czy sprzedający otrzymał dokumenty potwierdzające wywóz towarów z kraju.
ZAPAMIĘTAJ
Za instalację lub montaż towarów nie uznaje się prostych czynności umożliwiających funkcjonowanie montowanego lub instalowanego towaru zgodnie z jego przeznaczeniem.
PRZYKŁAD
Podatnik zawarł z kontrahentem z Federacji Rosyjskiej dwie umowy na dostawę maszyn piekarniczych. Maszyny te w ramach obu kontraktów będą przesłane przez podatnika do Rosji, z tym że jedna z maszyn została sprzedana bez montażu (kontrahent rosyjski będzie ją montował samodzielnie), druga natomiast ma być dostarczona z montażem, którego polski dostawca będzie dokonywał na miejscu dostawy, tj. w Federacji Rosyjskiej w siedzibie swego kontrahenta. Czy i w którym Państwie wystąpi obowiązek podatkowy? Kiedy dostawca może zastosować stawkę 0% jako właściwą dla sprzedaży eksportowej?
Co do zasady, zgodnie z art. 19 ust. 6 ustawy o VAT, obowiązek podatkowy w eksporcie powstaje z chwilą potwierdzenia przez urząd celny określony w przepisach celnych wywozu towaru poza terytorium Wspólnoty. Jest to zasada ogólna, od której ustawodawca wprowadził wyjątki, do których należy m.in. dostawa towarów w warunkach określonych w art. 22 ust. 1 ustawy o VAT. Zgodnie z jej art. 22 ust. 1 pkt 2, miejscem dostawy w przypadku towarów instalowanych lub montowanych przez dokonującego dostawy jest miejsce, w którym towary są instalowane lub montowane. Mając to na uwadze, dostawa maszyny piekarniczej wraz z jej montażem na terytorium Federacji Rosyjskiej należy uznać za dostawę towarów, które są montowane lub instalowane, w związku z czym miejscem opodatkowania jest terytorium Federacji Rosyjskiej i tam też ta transakcja powinna zostać opodatkowana zgodnie z miejscowymi przepisami w tym zakresie. Kontrahentowi rosyjskiemu należy wystawić fakturę. W zakresie kontraktu, który dotyczył dostawy towaru wraz z montażem, polski podatnik nie wykazuje tej sprzedaży w deklaracji VAT, ma natomiast prawo do odliczenia VAT naliczonego od zakupów związanych z tą dostawą.
Z kolei kontrakt, który dotyczył dostawy maszyny piekarniczej bez montażu jest eksportem towarów i ma do niego zastosowanie art. 19 ust. 6 ustawy o VAT, zgodnie z którym obowiązek podatkowy z tytułu transakcji powstanie z chwilą potwierdzenia przez urząd celny określony w przepisach celnych wywozu towaru poza terytorium Wspólnoty (do Federacji Rosyjskiej). Zerową stawkę podatkową w odniesieniu do tej sprzedaży podatnik będzie mógł zastosować po spełnieniu warunków z art. 41 ust. 6 ustawy o VAT, czyli po otrzymaniu dokumentu potwierdzającego wywóz towaru przed złożeniem deklaracji podatkowej za dany miesiąc.
Obowiązek zwrotu podatku przy zwrocie towarów eksporterowi
Jeżeli podatnik otrzymał zwrot różnicy podatku z tytułu eksportu towarów i następnie całość (lub część) tego towaru powróciła do podatnika, a czynność ta powoduje powrót towaru na terytorium kraju, podatnik jest obowiązany zwrócić całość lub odpowiednią część otrzymanego zwrotu w ciągu 14 dni, licząc od dnia przekroczenia towaru przez granicę Polski. Podatnik może zwiększyć o tę kwotę podatek naliczony, począwszy od najbliższego okresu rozliczeniowego.
ZAPAMIĘTAJ
Niedopełnienie obowiązku zwrotu uprzednio otrzymanej kwoty różnicy podatku skutkuje naliczaniem od niezwróconej kwoty odsetek za zwłokę jak od zaległości podatkowych. Odsetki te liczone są co do zasady od następnego dnia po upływie 14 dni od przekroczenia towarów przez granicę Polski.
Przywołana regulacja ma zapobiegać fikcyjnym transakcjom eksportowym i wywozowi towarów poza granice kraju tylko po to, aby skorzystać z preferencyjnej stawki podatkowej związanej z eksportem i ubiegać się o zwrot nadwyżki podatku naliczonego. Obowiązek korekty rozliczenia zwrotu podatku aktualizuje się jednak tylko w przypadku, gdy uprzednio wyeksportowane poza terytorium Wspólnoty towary zostają zwrócone eksporterowi i przywiezione z powrotem na terytorium kraju. Przepis art. 87 ust. 8 ustawy o VAT nie znajdzie natomiast zastosowania, jeśli uprzednio wyeksportowany towar zostanie sprowadzony do kraju przez inny podmiot niż pierwotny eksporter. Zwrot towaru eksporterowi może dotyczyć całości lub części dostawy eksportowej. W przypadku zwrotu części towaru zwrot przez podatnika otrzymanego zwrotu kwoty różnicy podatku następuje w proporcji do wartości tej części towaru, która została powrotnie sprowadzona do kraju.
PRZYKŁAD Spółka dokonała eksportu towarów na Ukrainę. W związku z tym uzyskała zwrot bezpośredni podatku od towarów i usług ze względu na zastosowanie stawki podatku w wysokości 0%. Wyeksportowane towary zostały zwrócone przez kontrahenta z Ukrainy, z powodu stwierdzonych wad fizycznych. Czy nastąpi konieczność zwrotu części otrzymanego podatku od towarów i usług z tytułu eksportu towarów?
Zgodnie z art. 87 ust. 8 ustawy o VAT, w przypadku gdy podatnik otrzymał zwrot różnicy podatku z tytułu eksportu towarów i następnie całość lub część tego towaru powróciła do podatnika, a czynność ta powoduje powrót towaru na terytorium kraju, podatnik jest obowiązany zwrócić całość lub odpowiednią część otrzymanego zwrotu w ciągu 14 dni, licząc od dnia przekroczenia towaru przez państwową granicę Rzeczypospolitej Polskiej.
Podatnik może zwiększyć o tę kwotę podatek naliczony, począwszy od najbliższego okresu rozliczeniowego. Powoduje to, iż w przypadku zwrotu części towarów będących przedmiotem eksportu, z tytułu którego spółka otrzymała zwrot VAT, jednostka była zobligowana do zwrotu odpowiedniej części otrzymanego zwrotu podatku w ciągu 14 dni od dnia przekroczenia towarów granicy Polski. Jednocześnie zwrócona kwota stanowi kwotę podatku naliczonego, którą podatnik może rozliczyć, począwszy od najbliższego okresu rozliczeniowego.
Spółka będzie zatem zobligowana wystawić fakturę korygującą. Kwoty wynikające z wystawionej faktury korygującej winny być rozliczone w miesiącu, w którym towary powróciły na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
(Por. informację Opolskiego Urzędu Skarbowego z 30 lipca 2004 r., PP/443-85-1-GK/04)


Autopromocja

REKLAMA

Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Czy 13 i 14 emerytura wlicza się do dochodu osoby niepełnosprawnej?

    Czy 13 i 14 emerytura wlicza się do dochodu osoby niepełnosprawnej, ustalanego na potrzeby skorzystania z ulgi rehabilitacyjnej?

    Będzie nowelizacja Ordynacji podatkowej. Ministerstwo pracuje nad projektem. Podatnicy zyskają.

    Oprocentowanie nadpłaty, powstałej w wyniku orzeczenia TSUE będzie przysługiwać za cały okres, aż do jej zwrotu. Podobnie będzie z nadpłatami powstałymi wskutek wyroków TK.

    Stawki VAT 2024 - zmiany w stawkach obniżonych od 1 kwietnia

    Stawki VAT od 1 kwietnia 2024 roku ulegną zmianie. Pojawi się nowa lista towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku do wysokości 8 proc. Stawka obniżona obejmie m.in. usługi kosmetyczne, manicure i pedicure.

    Fundacja rodzinna - podatkowe konsekwencje zbycia udziałów

    Otaczające nas środowisko prawno-ekonomiczne dynamiczne oddziałuje na wszystkich, dlatego wśród pojawiających się pytań coraz częstszymi są te odnoszące się do fundacji rodzinnej, która zapewnia kuszące preferencje podatkowe.

    Składka zdrowotna 2024. Min. Leszczyna: będą zmiany ale powrót do zasad sprzed Polskiego Ładu zbyt kosztowny

    Jeszcze w bieżącym tygodniu minister zdrowia razem z ministrem finansów przedstawią premierowi Tuskowi propozycje zmian w składce zdrowotnej dla przedsiębiorców. Taką informację przekazała 18 marca 2024 r. minister zdrowia Izabela Leszczyna.

    Zmiany w akcyzie od 2025 roku - opodatkowanie saszetek nikotynowych

    Ministerstwo Finansów chce zmienić od 2025 roku przepisy ustawy o podatku akcyzowym w zakresie saszetek nikotynowych. W komunikacie z 18 marca 2024 r. MF przedstawiło propozycje zmian. Resort zaprasza zainteresowanych tymi zmianami na spotkanie w celu uzgodnienia treści tej nowelizacji.

    "Nie stać nas na cztery dni pracy". Jednak skrócenie czasu pracy może ograniczyć zwolnienia

    "Skrócenie czasu pracy, np. do czterech dni w tygodniu nie zostanie zrównoważone przez wzrost zatrudnienia. Produkcja krajowa zmniejszy się, a wraz z nią zmniejszą się dochody ludności" – mówi Jeremi Mordasewicz, doradca zarządu Konfederacji Lewiatan.

    Wymiana walut w firmie. Jak to robić z korzyścią dla biznesu?

    Wymiana walut? Pierwsze skojarzenia to zagraniczne wakacje czy kredyt we frankach. Patrząc jednak na oficjalne statystyki wymiany handlowej to firmy operują dziś w wielu walutach. Tym bardziej, że coraz więcej firm prowadzi ekspansję zagraniczną, wychodząc na nowe rynki.

    Zmiany w rachunkowości od 2025 roku. Oprócz JPK KR (księgi rachunkowe) będzie JPK ST (środki trwałe)

    Od 1 stycznia 2025 roku podatnicy objęci podatkiem CIT (osoby prawne) będą mieli obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych w formie elektronicznej i wysyłania ich w tej formie do urzędu skarbowego (tzw. JPK CIT). Aktualnie Ministerstwo Finansów konsultuje struktury logiczne pliku JPK_KR_PD oraz pliku  JPK_ST, a także przygotowuje zmianę projektu rozporządzenia wykonawczego w sprawie dodatkowych danych dołączanych do przekazywanych ksiąg.

    Inflacja 2024. Skokowy wzrost w kwietniu poza górną granicę celu inflacyjnego. Prognoza eksperta

    W marcu 2024 r. inflacja będzie najniższa w całym roku. A już w kwietniu nastąpi skokowy wzrost inflacji, która znajdzie się poza górną granicą celu. Taką prognozę przedstawił ekspert Konfederacji Lewiatan, Mariusz Zielonka. 

    REKLAMA