REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Rozrachunki z tytułu VAT - ewidencja księgowa

REKLAMA

Na jakich kontach powinny być ewidencjonowane rozrachunki z tytułu VAT? Jak księgować podatek należny i naliczony? W jaki sposób ująć w księgach wyniki kontroli podatkowej dotyczącej podatku od towarów i usług?
Joanna Jesionowska
 
Rozrachunki z tytułu podatku od towarów i usług występują prawie we wszystkich jednostkach zobowiązanych do prowadzenia ksiąg rachunkowych. Opodatkowaniu VAT podlega zarówno odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenia usług na terytorium RP, jak i eksport i import towarów lub usług oraz inne czynności zrównane ze sprzedażą. Ponadto opodatkowaniu podlega również nabycie towarów od kontrahentów z terenu Unii Europejskiej oraz sprzedaż towarów tym kontrahentom, tj. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów i wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
Podstawą opodatkowania VAT jest obrót, czyli kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę podatku należnego. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku. Opodatkowaniu podlegają również pobrane zaliczki, przedpłaty, raty. Natomiast obrót zmniejszają udzielone rabaty (bonifikaty, opusty, reklamacje, skonta), wartość zwróconych towarów, zwróconych kwot nienależnych oraz zwróconych dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, a także kwoty wynikające z dokonanych korekt faktur.
Cechą charakterystyczną VAT jest możliwość obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z nabyciem towarów i usług. Generalnie prawo do obniżenia kwoty podatku należnego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę albo dokument celny. W konsekwencji więc podatek do zapłacenia stanowi różnicę pomiędzy podatkiem należnym a naliczonym za dany okres rozliczeniowy.
Na jakich kontach ewidencjonowany jest VAT?
Biorąc pod uwagę, że jednostki muszą sporządzać deklarację podatkową VAT-7 i wykazywać w niej m.in. VAT naliczony oraz VAT należny, konieczne jest prowadzenie ewidencji w  taki sposób, aby możliwe było ustalenie oddzielnie tych wielkości oraz zobowiązania z tytułu VAT. W tym celu jednostki wyodrębniają  – w zależności od potrzeb – odpowiednie konta analityczne, które powinny umożliwić prawidłowe ustalenie wielkości VAT naliczonego, VAT należnego oraz zobowiązania lub należności z tytułu podatku od towarów i usług. Poniżej przedstawimy najczęściej stosowane w praktyce rozwiązanie oparte na dwóch kontach, a mianowicie:
1. Konto „VAT naliczony i jego rozliczenie”, które służy do ewidencji VAT naliczonego przy nabyciu towarów i usług, przy czym na koncie tym i na odpowiednich kontach analitycznych księguje się:
– podatek naliczony przy nabyciu towarów i usług zaliczanych do środków trwałych,
– podatek naliczony przy nabyciu towarów i usług pozostałych,
– podatek naliczony do odliczenia w późniejszym terminie (np. z faktur za tzw. media).
2. Konto „Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT należnego”, które w zasadzie służy do ewidencji podatku VAT należnego z tytułu sprzedaży towarów i usług, przy czym na odpowiednich kontach analitycznych księguje się podatek należny z tytułu:
– dostaw na terytorium kraju,
– wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów z podziałem na VAT od nabycia środków transportu oraz od nabycia pozostałych towarów i usług,
– importu usług.
Księgowania naliczonego podatku od towarów i usług odbywają się za pośrednictwem konta „Rozliczenie zakupu”. Podstawą księgowań są dane wynikające z faktur zakupu oraz z dokumentów celnych SAD dotyczących importu towarów.
Ewidencja księgowa rozrachunków z tytułu VAT będzie się opierać nie tylko na zasadach określonych w ustawie o podatku od towarów i usług, ale również w ustawie o rachunkowości.
Księgowania podatku naliczonego
Zgodnie z ogólnymi zasadami wynikającymi z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz z zasadami wynikającymi z ustawy o rachunkowości przykładowe księgowania dotyczące podatku naliczonego podlegającego odliczeniu od podatku należnego lub zwrotowi na rachunek bankowy wyglądają następująco:
1. Księgowanie faktury VAT dotyczącej zakupu oraz dokumentów celnych SAD dotyczących importu towarów:
Wn konto „VAT naliczony i jego rozliczenie”
Ma konto „Rozliczenie zakupu”.
2. Księgowanie korekty podatku naliczonego na podstawie otrzymanej faktury korygującej:
a) podwyższającej podatek naliczony: Wn konto „VAT naliczony i jego rozliczenie” Ma konto „Rozliczenie zakupu”,
b) obniżającej podatek naliczony: Wn konto „Rozliczenie zakupu” Ma konto „VAT naliczony i jego rozliczenie”.
Natomiast księgowania VAT wykazanego na fakturze VAT lub dokumencie odprawy celnej, który nie podlega odliczeniu lub zwrotowi na rachunek bankowy, przedstawiają się następująco:
1. Księgowanie zwiększenia ceny nabycia (zakupu) materiałów lub towarów:
Wn konto „Materiały” lub „Towary”
Ma konto „Rozliczenie zakupu” lub „VAT naliczony i jego rozliczenie”, jeśli pierwotnie został zaksięgowany na tym koncie.
2. Księgowanie bezpośredniego obciążenia kosztów działalności operacyjnej w postaci wartości sprzedanych materiałów, towarów wraz z nabywanymi materiałami i towarami:
Wn konto „Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia)” lub „Wartość sprzedanych materiałów”
Ma konto „Rozliczenie zakupu” lub „VAT naliczony i jego rozliczenie”, jeżeli pierwotnie został zaksięgowany na tym koncie.
3. Księgowanie obciążenia kosztów działalności operacyjnej w przypadku zakupu usług:
Wn konto „Koszty według rodzajów” lub konto zespołu 5
Ma konto „Rozliczenie zakupu” lub „VAT naliczony i jego rozliczenie”, jeżeli pierwotnie został zaksięgowany na tym koncie.
4. Księgowanie zakupu usług lub materiałów zwiększających wartość środków trwałych w budowie lub zakupu środków trwałych:
Wn konto „Środki trwałe w budowie” lub „Środki trwałe”
Ma konto „Rozliczenie zakupu” lub „VAT naliczony i jego rozliczenie”, jeżeli pierwotnie został zaksięgowany na tym koncie.
VAT należny w księgach rachunkowych
Księgowania podatku należnego są dosyć rozbudowane. Przykładowe księgowania w tym zakresie przedstawiają się następująco:
1. Księgowanie podatku należnego wynikającego z faktur VAT dokumentujących sprzedaż towarów i usług:
Wn konto „Rozrachunki z odbiorcami” (pełna kwota należności od nabywcy)
Ma konto „Sprzedaż produktów”, „Sprzedaż towarów”, „Sprzedaż materiałów”, „Pozostałe koszty operacyjne” (wartość w cenie sprzedaży netto bez podatku VAT) i
Ma konto „Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT należnego” (VAT należny),
2. Księgowanie podatku należnego z tytułu przedpłat na dostawy towarów lub świadczone usługi:
Wn konto „Rozrachunki z odbiorcami” (pełna kwota przedpłaty otrzymanej od nabywcy)
Ma konto „Rozliczenia międzyokresowe przychodów” (wartość przedpłaty netto bez podatku VAT)
Ma konto „Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT należnego” (VAT należny od przedpłaty).
3. Księgowanie podatku należnego od nieodpłatnie przekazanych (również w formie darowizny) materiałów, towarów, produktów, środków trwałych (faktura wewnętrzna):
Wn konto „Pozostałe koszty operacyjne”
Ma konto „Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT należnego”.
4. Księgowanie korekty podatku należnego z tytułu sprzedaży (faktura korygująca):
– podwyższającej wartość sprzedaży: Wn konto „Rozrachunki z odbiorcami” (wartość brutto podwyższająca należność) Ma konto „Sprzedaż produktów”, „Sprzedaż towarów”, „Sprzedaż materiałów”, „Pozostałe koszty operacyjne” (wartość w cenie sprzedaży netto bez podatku VAT) Ma konto „Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT należnego” (podwyższenie VAT należnego),
– obniżającej wartość sprzedaży:
Wn konto „Sprzedaż produktów”, „Sprzedaż towarów”, „Sprzedaż materiałów”, „Pozostałe koszty operacyjne” (wartość w cenie sprzedaży netto bez podatku VAT)
Wn konto „Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT należnego” (zmniejszenie VAT należnego)
Ma konto „Rozrachunki z odbiorcami” (wartość brutto obniżająca należność).
5. Księgowanie podatku należnego wynikającego z faktury wewnętrznej dotyczącej wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów:
– podlegającego ujęciu w ewidencji:
Wn konto „VAT naliczony i jego rozliczenie”
Ma konto „Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT należnego”,
– niepodlegającego odliczeniu:
Wn konto „Koszty według rodzajów” lub konto zespołu 5 (w analityce „Podatki i opłaty”)
Ma konto „Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT należnego”.
6. Księgowanie podatku należnego od importu usług:
– podlegającego ujęciu w ewidencji:
Wn konto „VAT naliczony i jego rozliczenie”
Ma konto „Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT należnego”,
– niepodlegającego odliczeniu:
Wn konto „Koszty według rodzajów” lub konto zespołu 5 (w analityce „Podatki i opłaty”)
Ma konto „Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT należnego”.
Jak ewidencjonować zapłatę i zwrot podatku VAT oraz wyniki kontroli podatkowych?
Ponadto, w związku ze specyfiką tego podatku, księguje się również:
1. Zwrot podatku naliczonego przez urząd skarbowy:
Wn konto „Rachunek bankowy”
Ma konto „Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT należnego”.
2. Zapłatę poleceniem przelewu zobowiązania z tytułu VAT należnego:
Wn konto „Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT należnego”
Ma konto „Rachunek bankowy”.
3. Umorzenie lub zwrot podatku należnego za lata ubiegłe:
Wn konto „Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT należnego”
Ma konto „Pozostałe przychody operacyjne” lub „Rozliczenie wyniku finansowego”, jeżeli zwrot wiąże się z błędem podstawowym.
4. Różnice z zaokrągleń w rozliczeniu deklaracji podatkowych VAT-7:
– stanowiące pozostałe koszty operacyjne:
Wn konto „Pozostałe koszty operacyjne”
Ma konto „Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT należnego”,
– stanowiące pozostałe przychody operacyjne:
Wn konto „Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT należnego”
Ma konto „Pozostałe przychody operacyjne”.
5. Wyniki kontroli za lata ubiegłe, wpływające znacząco na sprawozdania finansowe roku, w którym przeprowadzono kontrolę – korekta w formie błędu podstawowego:
– zobowiązanie z tytułu zaniżonej kwoty podatku VAT:
Wn konto „Rozliczenie wyniku finansowego”
Ma konto „Rozrachunki publicznoprawne” (w analityce „Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT”),
opłaty sankcyjne z tytułu zaniżonego zobowiązania z tytułu VAT:
Wn konto „Rozliczenie wyniku finansowego”
Ma konto „Rozrachunki publicznoprawne” (w analityce „Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu opłat sankcyjnych”),
– odsetki od zaległości budżetowych:
Wn konto „Rozliczenie wyniku finansowego”
Ma konto „Rozrachunki publicznoprawne” (w analityce „Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu odsetek budżetowych”).
6. Wyniki kontroli za lata ubiegłe, które nie wpływają znacząco na sprawozdanie finansowe roku, w którym przeprowadzono kontrolę:
– zobowiązanie z tytułu zaniżonej kwoty podatku VAT:
Wn konto „Pozostałe koszty operacyjne”
Ma konto „Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT” (w analityce „Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT”),
– opłaty sankcyjne z tytułu zaniżonego zobowiązania z tytułu VAT:
Wn konto „Pozostałe koszty operacyjne”
Ma konto „Rozrachunki publicznoprawne” (w analityce „Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu opłat sankcyjnych”),
odsetki od zaległości budżetowych:
Wn konto „Koszty finansowe”
Ma konto „Rozrachunki publicznoprawne” (w analityce „Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu odsetek budżetowych”).
Jak widać, księgowania rozrachunków w zakresie podatku VAT są dosyć rozbudowane. Jednak poznanie podstawowych schematów księgowań pozwala uniknąć błędów przy ewidencji tego podatku.
Podstawa prawna:
ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 z późn.zm.),
ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535 z późn.zm.).
Masz wątpliwości, napisz: prawo.autorzy@infor.pl


Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Prawo Przedsiębiorcy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Rozlicz się przez internet. Dzięki usłudze Twój e-PIT szybko i łatwo rozliczysz swój PIT

    Okres rozliczeń rocznych PIT trwa do końca kwietnia. Dzięki usłudze Twój e-PIT udostępnionej przez Ministerstwo Finansów w e-Urzędzie Skarbowym (e-US) możesz szybko i wygodnie rozliczyć swój PIT. Zwłaszcza jeśli masz Profil Zaufany. Jeśli nie masz – założysz go od ręki.

    PIT 2024. Czy można rozliczyć podatki bez Profilu Zaufanego?

    Sezon rozliczeń podatkowych jest w pełni. Dzięki usłudze e-PIT dostępnej na stronie Ministerstwa Finansów, możesz  szybko rozliczyć swój PIT. Resort zaleca, aby z rozliczeniem nie zwlekać.

    Co można sobie odliczyć od podatku 2024? Z jakich ulg podatkowych można skorzystać w rozliczeniu PIT?

    Co można odliczyć z podatku PIT? Z jakich ulg podatkowych można skorzystać w rozliczeniu w 2024 roku?

    Kto może wyjechać do sanatorium z ZUS-em w 2024 roku? Jak uzyskać skierowanie? Ile trzeba czekać?

    Nie tylko Narodowy Fundusz Zdrowia kieruje do miejscowości uzdrowiskowych, ale także Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Z leczenia może skorzystać każdy ubezpieczony, który jest zagrożony utratą zdolności do pracy. Warunkiem jest jednak, by rehabilitacja poprawiła rokowania stanu zdrowia i przyczyniła się do powrotu do aktywności zawodowej.

    Limit pomocy de minimis dla MŚP 2024 - podwyżka od 1 maja

    Ministerstwo Finansów przygotowało projekt rozporządzenia, na podstawie którego MŚP nadal udzielana będzie pomoc de minimis w formie gwarancji BGK spłaty kredytu lub innego zobowiązania - napisał resort w OSR do projektu. Rozporządzenie wdroży w życie unijne przepisy wprowadzające nowy wyższy limit takiej pomocy dla jednego przedsiębiorstwa w ciągu 3 lat.

    Ulga sponsoringowa a koszty uzyskania przychodów z zysków kapitałowych

    Po koniec 2023 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że podmioty osiągające przychody z zysków kapitałowych również mogą odliczać koszty wspierania sportu, edukacji i kultury, na podstawie art. 18ee, niezależnie od tego czy koszty te zostaną przyporządkowane do przychodów z zysków kapitałowych czy pozostałych przychodów.

    Rozrachunki w księgowości wsparte sztuczną inteligencją. Nadchodzi nowe

    Czy sztuczna inteligencja może wspomóc księgowym w rozrachunkach? Dzięki wykorzystaniu mechanizmów sztucznej inteligencji programy księgowe pozwalają na dużą automatyzację procesów w tym zakresie.

    Jak rozpoznać pellet dobrej jakości? Jak sprawdzić samemu?

    Jakość pelletu jest kluczowym czynnikiem decydującym o jego efektywności i bezpieczeństwie użytkowania. Niezależnie od tego, czy wykorzystujemy go do ogrzewania domu, czy jako surowiec w przemyśle, istnieją cechy, na które warto zwrócić uwagę, aby mieć pewność, że wybieramy produkt najwyższej jakości.

    Składki ZUS wspólników spółki z o.o. (jednoosobowej i wieloosobowej). Kto i kiedy nie zapłaci składek?

    Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych różnicują pozycję wspólników spółki z o.o. w zakresie podlegania ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu w zależności od tego, czy spółka jest jednoosobowa czy wieloosobowa.

    Zmienia się odpowiedzialność związana z klasyfikacją towarów. Przewoźnicy mogą zapłacić mandat karny

    Znajomość prawidłowej klasyfikacji towarów to podstawa właściwego zgłoszenia celnego w procedurach celnych wywozowych i przywozowych, a także przy określaniu stawki cła i podatku VAT w sprzedaży wewnątrz UE. Wprowadzany właśnie w życie unijny Import Control System 2 nakłada na przewoźników nowe obowiązki. – Firmy transportowe biorą pełną odpowiedzialność za towar wprowadzany na obszar Unii Europejskiej. Muszą posiadać wszystkie dane na temat stron transakcji i HS kodów towarów – wyjaśnia Joanna Porath, właścicielka agencji celnej AC Porath.

    REKLAMA