REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Premia uznaniowa i premia regulaminowa - podobieństwa i różnice

 ifirma.pl
Z ifirma.pl księgujesz gdziekolwiek jesteś.
Premia uznaniowa i premia regulaminowa - podobieństwa i różnice
Premia uznaniowa i premia regulaminowa - podobieństwa i różnice
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Według stanowiska Państwowej Inspekcji Pracy, wynagrodzenie to świadczenie pracy jakie pracodawca zobowiązany jest wypłacić pracownikowi okresowo w zamian za wykonaną przez niego pracę. W powyższym artykule zostanie omówiony jeden ze składników wynagrodzenia, a mianowicie premia.

Wynagrodzenie za pracę i jego składniki

Pojęcie wynagrodzenia jest bardzo szerokie. Można się tutaj powołać na następujące artykuły Kodeksu pracy:

Autopromocja

Art. 22. § 1. Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca – do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.

Art. 78. § 1. Wynagrodzenie za pracę powinno być tak ustalone, aby odpowiadało w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy.
§ 2. W celu określenia wynagrodzenia za pracę ustala się, w trybie przewidzianym w art. 771–773, wysokość oraz zasady przyznawania pracownikom stawek wynagrodzenia za pracę określonego rodzaju lub na określonym stanowisku, a także innych (dodatkowych) składników wynagrodzenia, jeżeli zostały one przewidziane z tytułu wykonywania określonej pracy.

Art. 80. Wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną. Za czas nie wykonywania pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia tylko wówczas, gdy przepisy prawa pracy tak stanowią.

Wynagrodzeniem jest przede wszystkim wynagrodzenie zasadnicze, ale również dodatkowe składniki wynagrodzenia, takie jak: nagrody, premie, wynagrodzenie za godziny nadliczbowe, czy wynagrodzenie urlopowe, a także inne świadczenia ze stosunku pracy np. odprawa emerytalno-rentowa czy ekwiwalenty pieniężne.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Encyklopedia Zarządzania definiuje premię jako składnik wynagrodzenia bieżącego, przyznawany pracownikowi jako uzupełnienie płacy zasadniczej, a uzależniony od spełnienia określonych kryteriów. Premia jest składnikiem wynagrodzenia, który ma charakter okresowy i jest wypłacana w pewnych odstępach czasowych, np. miesięcznych lub kwartalnych. Zasadniczo przepisy prawa pracy nie regulują kwestii premiowania pracowników, nie mówią też o tym, jak tworzyć regulaminy premiowania dla pracowników.

Kwestia premiowania pracowników pozostaje w dyspozycyjności pracodawców. To właśnie oni tworzą regulaminy wynagradzania czy premiowania albo też zawierają takie informacje bezpośrednio w umowie o pracę konkretnego pracownika. Znaczenia nie ma nazwa składnika wynagrodzenia, ale jego faktyczny charakter, który powinien wynikać właśnie z treści umownych postanowień między pracodawcą a pracownikami lub z przepisów płacowych, jakie u niego obowiązują. W praktyce wyróżniamy premię uznaniową i premie regulaminową. Nazwy te też funkcjonują w doktrynie i orzecznictwie.

Polecamy: Monitor prawa pracy i ubezpieczeń

Serwis Kadry

Premia uznaniowa

Premia uznaniowa jest rodzajem nagrody, o której przyznaniu decyduje pracodawca według uznania. To oznacza, że pracodawca posiada całkowitą swobodę w przyznaniu takiej premii pracownikowi albo jej odmowie. Pracownik, aby otrzymać nagrodę, nie jest zobowiązany do spełnienia z góry określonych warunków. Uznaniowy charakter nagrody polega na tym, że zarówno przyznanie jej pracownikowi, jak i określenie wysokości nagrody należy do zakresu swobodnego uznania zakładu pracy – mówi o tym wyrok Sądu Najwyższego z 8 czerwca 1977 r., I PR 175/76, LEX nr 14388.

Jeżeli chodzi o wypłatę premii uznaniowej, to nie podlega ona kontroli żadnych organów, które rozstrzygają spory ze stosunku pracy. Czyli oznacza to, że pracownik nie ma prawa dochodzić, czy taka premia powinna być mu wypłacona czy nie, jeżeli został pominięty przy jej przyznawaniu.

Zdaniem Sądu Najwyższego pracownik, co do zasady, nie ma roszczenia o nagrodę (jako świadczenie uznaniowe) z wyjątkiem dwóch sytuacji. Pierwsza z nich ma miejsce wówczas, gdy pracodawca wadliwie korzysta ze swojego uznania w odniesieniu do przyznania pracownikowi nagrody. Druga sytuacja ma miejsce wtedy, gdy pracodawca przyznał już pracownikowi nagrodę, a następnie odmawia jej wypłaty (wyrok Sądu Najwyższego z 21 stycznia 2011 r., II PK 169/10, LEX nr 1095824). Nie oznacza to jednak, że pracodawca ma pełną dowolność i niczym nieograniczoną swobodę w przyznawaniu takich świadczeń – musi bowiem stosować się do zasady równego traktowania w zatrudnieniu i wynagrodzeniu.

Premia uznaniowa a podstawa wynagrodzenia urlopowego

Premii uznaniowej nie ujmujemy w podstawie wymiaru wynagrodzenia urlopowego. Tak też uznał Sąd Najwyższy w wyroku z 20 lipca 2000 r., sygn. akt. I PKN 17/ 00, OSNP 2002/3/77. Uznał, iż „premia uznaniowa, która nie ma charakteru roszczeniowego, nie stanowi składnika wynagrodzenia za pracę i wobec tego nie mieści się w pojęciu wynagrodzenia urlopowego”. Pracodawca może więc z racji jej uznaniowego charakteru wypłacić premię także w okresie urlopu.

Polecamy: Kodeks pracy 2017 - Praktyczny komentarz z przykładami (książka)

Premia regulaminowa

Jest to składnik wynagrodzenia za pracę wypłacany pracownikowi, który spełnia wymagane warunki określone w regulaminie firmy. Premia regulaminowa jest świadczeniem o innym charakterze niż nagroda. Przysługuje ona na zasadach określonych w przepisach płacowych danej firmy. Czyli, może być stworzony odrębny regulamin premiowania w danej firmie albo może być to ujęte w układzie zbiorowym pracy, regulaminie wynagradzania lub w razie braku takich aktów może by zapis w umowie o pracę danego pracownika (tak będzie w firmach zatrudniających mniej niż 20 pracowników).

Jeśli pracodawca chce wprowadzić w swojej firmie premię regulaminową, to powinien określić kryteria i warunki, które powinien spełnić pracownik aby mógł taką premię otrzymać. Jeżeli chodzi o kryteria, to powinny być one takie same dla wszystkich pracowników lub grupy pracowników (np. powinno być określone, że osoba zatrudniona na stanowisku handlowca otrzyma premię za przekroczenie jakiegoś pułapu sprzedaży). W przepisach płacowych powinno być też określone jak często taka premia będzie wypłacana, miesięcznie, kwartalnie czy np. co pół roku. Powinny być też określone zasady jej wypłacania oraz określona wysokość premii. Taka premia może być określona kwotowo albo procentowo. Może być też określona w sposób mieszany. Jeżeli chodzi o zasady jej wypłacania, to powinno być określone, co stanowi podstawę naliczania premii oraz powinny być uregulowane zasady pomniejszania premii za okresy absencji.

Wprowadzając premię regulaminową w przepisach płacowych należy określić okoliczności, których wystąpienie spowoduje obniżenie premii albo jej niewypłacenie. Może być zapis, że pracodawca np. może uzależnić prawo do premii od osiągnięcia przez pracownika sprzedaży na poziomie wyższym od określonej normy.

Premia regulaminowa a podstawa wynagrodzenia urlopowego

Premia regulaminowa stanowi składnik wynagrodzenia i jest wliczana do podstawy wynagrodzenia urlopowego i ekwiwalentu za urlop.

Roszczeniowy charakter premii regulaminowej

Premia regulaminowa w odróżnieniu od premii uznaniowej ma charakter roszczeniowy. A to oznacza, że każdy pracownik, który spełni wszystkie warunki, które są zawarte w regulaminie premiowania czy wynagradzania, ma pełne prawo do jej otrzymania. I jeżeli pracodawca z jakiegoś powodu nie wywiąże się z tego obowiązku i odmówi pracownikowi wypłacenia premii, to pracownik w takiej sytuacji ma prawo dochodzić wypłaty tego świadczenia przed sądem pracy.

To oznacza, że premia regulaminowa może być skutecznie dochodzona przed sądem, jeżeli zostaną spełnione przesłanki do jej otrzymania zawarte w regulaminie premiowania czy wynagradzania. I właśnie takie stanowisko wskazywał też Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 20.04.2005 r., stwierdzając, że spełnienie przez pracownika skonkretyzowanych i zobiektywizowanych przesłanek premiowych powoduje powstanie prawa podmiotowego do przyznania mu premii. Zbliżony pogląd wyraził również Sąd Najwyższy w wyroku z 9.7.1998 r., podnosząc, że jeżeli strony w umowie o pracę uzgodniły przesłanki nabycia prawa do konkretnego składnika wynagrodzenia, to spełnienie tych przestanek uzasadnia roszczenie pracownika o jego wypłatę. Oznacza to, że prawidłowość oceny pracodawcy spełniania warunków premiowych może podlegać weryfikacji sądowej.


Premia uznaniowa, premia regulaminowa a podstawa wymiaru zasiłku chorobowego

O tym, czy należy uwzględnić premię uznaniową albo regulaminową w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego,macierzyńskiego czy opiekuńczego decydują przyjęte zasady jej przyznawania w danej firmie. Jeżeli dany składnik wynagrodzenia ulega zmniejszeniu za okres pobierania zasiłku, należy wziąć go pod uwagę przy obliczaniu podstawy wymiaru tego świadczenia.

Premia jako motywator

Premia jest jednym z najskuteczniejszych i najszerzej wykorzystywanych motywatorów. Jest ważnym instrumentem pozytywnego oddziaływania na zachowania pracowników w procesie pracy. Motywuje pracowników do bardziej wydajnej i efektywnej pracy oraz osiągania konkretnych celów. Można powiedzieć, że jest ona takim dodatkowym świadczeniem od pracodawcy dla pracownika wynikającym z wewnętrznych przepisów placowych, jakie obowiązują w danej firmie.

Małgorzata Michalak – ifirma.pl

Autopromocja

REKLAMA

Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Będzie nowelizacja Ordynacji podatkowej. Ministerstwo pracuje nad projektem. Podatnicy zyskają.

    Oprocentowanie nadpłaty, powstałej w wyniku orzeczenia TSUE będzie przysługiwać za cały okres, aż do jej zwrotu. Podobnie będzie z nadpłatami powstałymi wskutek wyroków TK.

    Stawki VAT 2024 - zmiany w stawkach obniżonych od 1 kwietnia

    Stawki VAT od 1 kwietnia 2024 roku ulegną zmianie. Pojawi się nowa lista towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku do wysokości 8 proc. Stawka obniżona obejmie m.in. usługi kosmetyczne, manicure i pedicure.

    Fundacja rodzinna - podatkowe konsekwencje zbycia udziałów

    Otaczające nas środowisko prawno-ekonomiczne dynamiczne oddziałuje na wszystkich, dlatego wśród pojawiających się pytań coraz częstszymi są te odnoszące się do fundacji rodzinnej, która zapewnia kuszące preferencje podatkowe.

    Składka zdrowotna 2024. Min. Leszczyna: będą zmiany ale powrót do zasad sprzed Polskiego Ładu zbyt kosztowny

    Jeszcze w bieżącym tygodniu minister zdrowia razem z ministrem finansów przedstawią premierowi Tuskowi propozycje zmian w składce zdrowotnej dla przedsiębiorców. Taką informację przekazała 18 marca 2024 r. minister zdrowia Izabela Leszczyna.

    Zmiany w akcyzie od 2025 roku - opodatkowanie saszetek nikotynowych

    Ministerstwo Finansów chce zmienić od 2025 roku przepisy ustawy o podatku akcyzowym w zakresie saszetek nikotynowych. W komunikacie z 18 marca 2024 r. MF przedstawiło propozycje zmian. Resort zaprasza zainteresowanych tymi zmianami na spotkanie w celu uzgodnienia treści tej nowelizacji.

    "Nie stać nas na cztery dni pracy". Jednak skrócenie czasu pracy może ograniczyć zwolnienia

    "Skrócenie czasu pracy, np. do czterech dni w tygodniu nie zostanie zrównoważone przez wzrost zatrudnienia. Produkcja krajowa zmniejszy się, a wraz z nią zmniejszą się dochody ludności" – mówi Jeremi Mordasewicz, doradca zarządu Konfederacji Lewiatan.

    Wymiana walut w firmie. Jak to robić z korzyścią dla biznesu?

    Wymiana walut? Pierwsze skojarzenia to zagraniczne wakacje czy kredyt we frankach. Patrząc jednak na oficjalne statystyki wymiany handlowej to firmy operują dziś w wielu walutach. Tym bardziej, że coraz więcej firm prowadzi ekspansję zagraniczną, wychodząc na nowe rynki.

    Zmiany w rachunkowości od 2025 roku. Oprócz JPK KR (księgi rachunkowe) będzie JPK ST (środki trwałe)

    Od 1 stycznia 2025 roku podatnicy objęci podatkiem CIT (osoby prawne) będą mieli obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych w formie elektronicznej i wysyłania ich w tej formie do urzędu skarbowego (tzw. JPK CIT). Aktualnie Ministerstwo Finansów konsultuje struktury logiczne pliku JPK_KR_PD oraz pliku  JPK_ST, a także przygotowuje zmianę projektu rozporządzenia wykonawczego w sprawie dodatkowych danych dołączanych do przekazywanych ksiąg.

    Inflacja 2024. Skokowy wzrost w kwietniu poza górną granicę celu inflacyjnego. Prognoza eksperta

    W marcu 2024 r. inflacja będzie najniższa w całym roku. A już w kwietniu nastąpi skokowy wzrost inflacji, która znajdzie się poza górną granicą celu. Taką prognozę przedstawił ekspert Konfederacji Lewiatan, Mariusz Zielonka. 

    Obligacje skarbowe 2024. Drastyczna obniżka oprocentowania od marca i kwietnia

    Inflacja w Polsce obniża się tak szybko, że jeszcze rok temu wydawało się to niemal nieprawdopodobne. Większość osób to cieszy, ale nie wszystkich. Hamująca inflacja to informacja, która może rozsierdzić osoby posiadające w portfelu detaliczne obligacje skarbowe. W skrajnym przypadku kwietniowa aktualizacja oprocentowania może doprowadzić do spadku stawki z prawie 20% do niewiele ponad 4%. 

    REKLAMA