REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jakie są skutki podatkowe przekazania części działalności małżonkowi

Joanna Krawczyk
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Jestem osobą fizyczną (podatnikiem VAT). Prowadzę działalność prawniczą i handlową (sklep). Rozliczam się na podstawie pkpir. Sklep chciałbym przekazać żonie. W jaki sposób mogę to zrobić? Czy poprzez sprzedaż, czy w inny sposób? Jakie byłyby konsekwencje w podatku dochodowym dla obu stron? Jak nieodpłatnie przekazać zamortyzowane środki trwałe (chłodnie) i jakie to rodzi skutki u żony?

RADA

Autopromocja

Sposób przekazania sklepu zależy od ustroju majątkowego łączącego małżonków. Przekłada się to na odpłatność bądź nieodpłatność czynności, a tym samym na możliwość powstania przychodu po jednej ze stron i kosztów po drugiej stronie. Skutki przekazania firmy u małżonków, zarówno tych, którzy mają wspólność majątkową, jak i tych, którzy mają rozdzielność majątkową, przedstawiamy w uzasadnieniu.

UZASADNIENIE

W opisanej sytuacji Czytelnik ma zamiar przekazać część prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej żonie. Nie oznacza to likwidacji działalności gospodarczej męża. Jednocześnie mamy do czynienia z rozpoczęciem działalności gospodarczej przez żonę. Skutki podatkowe takiej transakcji zależą od tego, czy między małżonkami istnieje wspólność majątkowa, czy też istnieje rozdzielność. Rozwiązania w tych dwóch wariantach w podatku dochodowym i VAT przedstawiamy poniżej.

Skutki w podatku dochodowym i w pkpir

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Pomiędzy małżonkami istnieje wspólność majątkowa

Wychodząc z założenia, że małżonków łączy ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej, należy uznać, że przesunięcie majątku, z majątku służącego prowadzeniu działalności gospodarczej przez męża na rzecz majątku służącego prowadzeniu działalności gospodarczej przez żonę, według prawa cywilnego i rodzinnego zasadniczo niczego nie zmienia. Majątek ten cały czas stanowi wspólność małżonków, nie następują więc zmiany w obrębie właściciela majątku. Przesunięcie takie ma tylko znaczenie dla swobody dysponowania nim. Ma ją bowiem zapewnioną ten małżonek, który majątku używa w prowadzonej przez siebie działalności. Nie dotyczy to jedynie nieruchomości wchodzących w skład tego majątku. W tym przypadku do rozporządzania majątkiem jest potrzebna zgoda obu małżonków.

W przypadku przekazania majątku w rozpatrywanej sytuacji (jeśli małżonkowie mają wspólność majątkową) nie należy brać pod uwagę umowy darowizny jako podstawy takiego przekazania, ponieważ darowizny można dokonać tylko z majątku, który jest wyłączną własnością darczyńcy. Tymczasem w przypadku istnienia ustroju wspólności majątkowej małżeńskiej oboje małżonkowie posiadają uprawnienia właścicielskie, nie mogą sobie więc darować składników wspólnego majątku. Z tych samych powodów należy odrzucić jako podstawę przekazania majątku umowę odpłatną, np. sprzedaży.

W prawie podatkowym takie przesunięcie majątku również nie wymaga odpłatności. Małżonek, który ma przejąć składniki majątku współmałżonka, musi zgłosić rozpoczęcie działalności gospodarczej i w momencie założenia ksiąg przyjąć do ewidencji przejęte od współmałżonka składniki majątku. Część tych składników zostanie wprowadzona poprzez spis z natury (towary i wyposażenie), natomiast majątek trwały poprzez ujęcie go w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Każdy z tych składników (towary, wyposażenie oraz środki trwałe) wymaga odrębnego potraktowania.

Obowiązek sporządzenia spisu z natury

Przepisy podatkowe dokładnie określają konsekwencje likwidacji działalności gospodarczej i wiążą z tym faktem obowiązek sporządzenia spisu z natury (art. 24 ust. 3 updof). Ma to na celu m.in. wyeliminowanie z kosztów uzyskania przychodów tych składników majątku (np. towarów), które na skutek zakończenia działalności nie przyczynią się już do powstania przychodów. Składniki te mogą być następnie wniesione do innego przedsiębiorstwa (np. założonego przez małżonka podatnika, jak to ma miejsce w tym przypadku) i dzięki temu podatnik kończący działalność gospodarczą (mąż) uniknie obowiązku zapłaty podatku od remanentu likwidacyjnego.

WAŻNE!

Jeśli składniki majątku objęte spisem z natury z jednej firmy zostaną wniesione do innej (przed likwidacją tej firmy, z której są wniesione), to podatnik kończący działalność nie zapłaci podatku od remanentu likwidacyjnego.

Niestety, z przywołanego art. 24 ust. 3 updof nie wynika wprost, że nie należy ustalać podatku od remanentu likwidacyjnego w razie zawężenia zakresu prowadzonej działalności gospodarczej. Jednak takie postępowanie nie powinno być kwestionowane przez organy podatkowe.

Uzasadnione jest jednak, aby na dzień przekazania majątku służącego dotychczas prowadzeniu działalności handlowej mąż sporządził spis z natury. Posłuży on do właściwego obliczenia dochodu męża, który zamyka działalność w zakresie handlu. Sporządzony przez niego spis z natury będzie stanowił wartość remanentu początkowego dla żony, która tę działalność zacznie prowadzić. Ponieważ w tym przypadku mamy do czynienia z dwoma odrębnymi podatnikami, spis z natury należy sporządzić odrębnie jako spis dla męża przekazującego majątek (spis z natury w celu właściwego rozliczenia dochodu z działalności do momentu jej ograniczenia) i odrębnie dla żony jako przejmującej majątek (spis z natury na dzień rozpoczęcia działalności).

Spisem z natury należy objąć wszystko to, co zostanie objęte przekazaniem, z wyjątkiem środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. W związku z tym, że pytanie dotyczy sklepu, spis z natury zapewne obejmie towary handlowe i wyposażenie sklepu, z wyjątkiem majątku trwałego.

O spisie z natury należy powiadomić naczelnika urzędu skarbowego na 7 dni przed datą sporządzenia spisu przez męża. O spisie, który sporządzi następnie żona, nie trzeba zawiadamiać naczelnika urzędu skarbowego, ponieważ nie ma takiego obowiązku przy sporządzaniu spisu z powodu rozpoczęcia działalności gospodarczej.

Obowiązek założenia ewidencji majątku trwałego

Jak wspomnieliśmy, odrębnie należy potraktować majątek trwały. Składniki tego majątku należy wykreślić z ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych u męża i zaprzestać ich amortyzacji. Należy je natomiast wpisać do ewidencji żony, przyjmując wartość początkową, metodę amortyzacji i odpisy amortyzacyjne w takiej samej wysokości, jak było to określone w ewidencji męża. Amortyzacja tego majątku będzie odbywała się więc na zasadzie kontynuacji. Kolejne odpisy amortyzacyjne będą już stanowiły koszty uzyskania przychodów w działalności gospodarczej żony, a nie męża. Gdy przekazane składniki majątku trwałego uległy już całkowitemu zamortyzowaniu u męża, żona nie ma możliwości ponownego ich amortyzowania. Należy je wprawdzie ująć w ewidencji środków trwałych, ale jednocześnie zaznaczyć, że są to środki całkowicie zamortyzowane. Ujęcie tych środków w ewidencji jest konieczne m.in. dlatego, że w razie ulepszenia, modernizacji tych środków powyżej wartości 3500 zł w ciągu roku podatkowego, wartość tę trzeba będzie dodać do wartości początkowej środka i ponownie amortyzować, ale tylko w celu odpisania w ten sposób w koszty wartości ulepszenia.

Pomiędzy małżonkami istnieje rozdzielność majątkowa

Gdy małżonkowie funkcjonują w ustroju rozdzielności majątkowej, a majątek męża służący prowadzeniu sklepu stanowi jego majątek osobisty, w celu przekazania go żonie można rozważyć formę darowizny. To samo dotyczy sytuacji, gdy małżonków wprawdzie łączy ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej, ale majątek służący prowadzeniu działalności gospodarczej przez męża należy do jego majątku osobistego, np. nabytego przed zawarciem związku małżeńskiego.

Fakt dokonania darowizny łączy się z opodatkowaniem jej podatkiem od spadków i darowizn, ale darowizna dokonana na rzecz małżonka podlega zwolnieniu od tego podatku (art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn). Warunkiem zwolnienia jest zgłoszenie faktu otrzymania darowizny do urzędu skarbowego w terminie miesiąca (30 dni), jeżeli wartość darowizny przekracza kwotę 9637 zł. Nie trzeba jej zgłaszać, gdy darowizna została dokonana w formie aktu notarialnego.

Podobnie jak przy przekazaniu majątku, gdy należy on do majątku wspólnego małżonków, tak i w tym przypadku wartość nabytego w ten sposób przez żonę majątku powinna zostać ujęta w spisie z natury na dzień rozpoczęcia działalności gospodarczej. Dotyczy to wszystkich składników majątku, z wyjątkiem środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Spisem będą więc objęte głównie towary handlowe i wyposażanie niestanowiące majątku trwałego.

W związku z tym, że w opisanym przypadku mamy do czynienia z organizacyjnie wyodrębnioną częścią działalności męża - sklepem, można go uznać za zorganizowaną część przedsiębiorstwa. W takiej sytuacji wartość początkową nabytych w formie darowizny środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych należy wycenić według ich wartości rynkowej. Przy czym suma tak ustalonej wartości majątku trwałego nie może być wyższa niż różnica pomiędzy wartością całej zorganizowanej części przedsiębiorstwa (sklepu) a wartością składników niebędących majątkiem trwałym.

W przypadku istnienia rozdzielności majątkowej albo w sytuacji, gdy majątek związany z prowadzoną działalnością gospodarczą przez męża stanowi jego majątek osobisty, w celu przekazania go żonie można również wziąć pod uwagę możliwość zawarcia umowy sprzedaży sklepu. W takiej sytuacji u męża powstanie przychód ze sprzedaży poszczególnych części majątku związanego z działalnością albo sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa podlegający opodatkowaniu jako przychód z działalności gospodarczej. U żony taka transakcja wiąże się z nabyciem majątku na potrzeby działalności gospodarczej. Spowoduje więc powstanie kosztów uzyskania przychodów. W takim przypadku majątek w postaci towarów i wyposażenia zostanie ujęty w spisie z natury na dzień rozpoczęcia działalności gospodarczej, chyba że zostanie nabyty później. Wówczas w momencie nabycia zostanie zaliczony do kosztów uzyskania przychodów.

Wartość początkową nabytych środków trwałych należy wycenić zgodnie z ogólnymi zasadami, jakie dotyczą wyceny wartości początkowej w razie nabycia w drodze kupna. Wyznacza ją przede wszystkim cena ustalona przez strony. Jeśli majątek zostałby sprzedany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, to wartość początkową tak nabytych środków trwałych należy wycenić zgodnie z ich wartością rynkową. Nie może ona być jednak większa (tj. suma tych wartości początkowych) od różnicy pomiędzy wartością całej zorganizowanej części przedsiębiorstwa (sklepu) a wartością składników niebędących majątkiem trwałym.

Skutki w VAT

Nieodpłatne przekazanie majątku w postaci zorganizowanej części przedsiębiorstwa (sklepu) albo jego poszczególnych części będzie podlegało opodatkowaniu u męża, jeżeli przysługiwało mu wcześniej prawo obniżenia podatku należnego o podatek naliczony przy nabyciu tego majątku.

Odpłatne przekazanie majątku również będzie podlegało opodatkowaniu VAT, nawet wtedy, gdy jego przedmiotem będzie zorganizowana część przedsiębiorstwa. Nie podlega bowiem opodatkowaniu VAT tylko transakcja zbycia całego przedsiębiorstwa.

• art. 22g ust. 13 pkt 5, art. 22g ust. 15, art. 22h ust. 3, art. 24 ust. 2 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 211, poz. 1549

• § 27, § 28 ust. 4 rozporządzenia Ministra Finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów - Dz.U. Nr 152, poz. 1475; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 140, poz. 988

• art. 4a ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn - j.t. Dz.U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 222, poz. 1629

• art. 5 ust. 1 pkt 1, art. 6, art. 7 ust. 2 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 192, poz. 1382

Joanna Krawczyk

doradca podatkowy, właścicielka kancelarii podatkowej w Poznaniu

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Monitor Księgowego

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Polska ustawa o kryptoaktywach od 30 czerwca 2024 r. Założenia i cel nowych przepisów [omówienie projektu]

    Projekt ustawy o kryptoaktywach ma zaimplementować do krajowych przepisów rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1114 z dnia 31 maja 2023 r. w sprawie rynków kryptoaktywów oraz zmiany rozporządzeń (UE) nr 1093/2010 i (UE) nr 1095/2010 oraz dyrektyw 2013/36/UE i (UE) 2019/1937 (Dz. U. UE. L. z 2023 r. Nr 150, str. 40 z późn. zm.) (dalej: MiCA) określające zasady regulacji i nadzoru emisji, handlu i świadczenia usług związanych z kryptowalutami. Rozporządzenie obowiązuje już od 29 czerwca 2023 r., ale w pełni zacznie być stosowane dopiero w grudniu 2024 r. Projekt ustawy przewiduje wprowadzenie nowych rozwiązań w obszarze sektora rynku kryptoaktywów, mających na celu realizację zadań wynikających z rozporządzenia MiCA, w szczególności w zakresie skutecznego nadzoru i ochrony inwestorów. Według ustawodawcy podjęcie działań zmierzających do realizacji ww. celów zapewni rozwój rynku w perspektywie wieloletniej oraz bezpieczeństwo przez rozszerzenie kompetencji nadzorczych. Za projekt ustawy odpowiada Podsekretarz Stanu Ministerstwa Finansów. 

    Rozlicz się przez internet. Dzięki usłudze Twój e-PIT szybko i łatwo rozliczysz swój PIT

    Okres rozliczeń rocznych PIT trwa do końca kwietnia. Dzięki usłudze Twój e-PIT udostępnionej przez Ministerstwo Finansów w e-Urzędzie Skarbowym (e-US) możesz szybko i wygodnie rozliczyć swój PIT. Zwłaszcza jeśli masz Profil Zaufany. Jeśli nie masz – założysz go od ręki.

    PIT 2024. Czy można rozliczyć podatki bez Profilu Zaufanego?

    Sezon rozliczeń podatkowych jest w pełni. Dzięki usłudze e-PIT dostępnej na stronie Ministerstwa Finansów, możesz  szybko rozliczyć swój PIT. Resort zaleca, aby z rozliczeniem nie zwlekać.

    Co można sobie odliczyć od podatku 2024? Z jakich ulg podatkowych można skorzystać w rozliczeniu PIT?

    Co można odliczyć z podatku PIT? Z jakich ulg podatkowych można skorzystać w rozliczeniu w 2024 roku?

    Kto może wyjechać do sanatorium z ZUS-em w 2024 roku? Jak uzyskać skierowanie? Ile trzeba czekać?

    Nie tylko Narodowy Fundusz Zdrowia kieruje do miejscowości uzdrowiskowych, ale także Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Z leczenia może skorzystać każdy ubezpieczony, który jest zagrożony utratą zdolności do pracy. Warunkiem jest jednak, by rehabilitacja poprawiła rokowania stanu zdrowia i przyczyniła się do powrotu do aktywności zawodowej.

    Limit pomocy de minimis dla MŚP 2024 - podwyżka od 1 maja

    Ministerstwo Finansów przygotowało projekt rozporządzenia, na podstawie którego MŚP nadal udzielana będzie pomoc de minimis w formie gwarancji BGK spłaty kredytu lub innego zobowiązania - napisał resort w OSR do projektu. Rozporządzenie wdroży w życie unijne przepisy wprowadzające nowy wyższy limit takiej pomocy dla jednego przedsiębiorstwa w ciągu 3 lat.

    Ulga sponsoringowa a koszty uzyskania przychodów z zysków kapitałowych

    Po koniec 2023 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że podmioty osiągające przychody z zysków kapitałowych również mogą odliczać koszty wspierania sportu, edukacji i kultury, na podstawie art. 18ee, niezależnie od tego czy koszty te zostaną przyporządkowane do przychodów z zysków kapitałowych czy pozostałych przychodów.

    Rozrachunki w księgowości wsparte sztuczną inteligencją. Nadchodzi nowe

    Czy sztuczna inteligencja może wspomóc księgowym w rozrachunkach? Dzięki wykorzystaniu mechanizmów sztucznej inteligencji programy księgowe pozwalają na dużą automatyzację procesów w tym zakresie.

    Jak rozpoznać pellet dobrej jakości? Jak sprawdzić samemu?

    Jakość pelletu jest kluczowym czynnikiem decydującym o jego efektywności i bezpieczeństwie użytkowania. Niezależnie od tego, czy wykorzystujemy go do ogrzewania domu, czy jako surowiec w przemyśle, istnieją cechy, na które warto zwrócić uwagę, aby mieć pewność, że wybieramy produkt najwyższej jakości.

    Składki ZUS wspólników spółki z o.o. (jednoosobowej i wieloosobowej). Kto i kiedy nie zapłaci składek?

    Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych różnicują pozycję wspólników spółki z o.o. w zakresie podlegania ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu w zależności od tego, czy spółka jest jednoosobowa czy wieloosobowa.

    REKLAMA