REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Świadczenia spółki na rzecz udziałowca

inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Nawiązywanie stosunków zobowiązaniowych pomiędzy spółką kapitałową a jej udziałowcem należy do normalnej praktyki gospodarczej. Dotyczy to przede wszystkim spółek kapitałowych o małym składzie osobowym. W takich przypadkach należy mieć na uwadze przepisy podatkowe, które przewidują ograniczenia w zaliczeniu ponoszonych wydatków na rzecz udziałowców do kosztów podatkowych. Jakie to są ograniczenia?

Rafał Styczyński

Autopromocja

doradca podatkowy

 

Kosztami podatkowymi mogą być tylko takie wydatki, które wpływają na osiągnięcie przychodu lub zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów. Ponadto wydatek nie może znajdować się w katalogu wydatków, które nie stanowią kosztów uzyskania przychodu. Dla omawianego zagadnienia jest to szczególnie istotne, ponieważ w tym katalogu znajdują się określone świadczenia na rzecz udziałowców. Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 38 u.p.d.o.p. nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków związanych z dokonywaniem jednostronnych świadczeń na rzecz udziałowców (akcjonariuszy) lub członków spółdzielni niebędących pracownikami w rozumieniu odrębnych przepisów, z tym że wydatki ponoszone na rzecz członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i innych spółdzielni zajmujących się produkcją rolną są kosztem uzyskania przychodów w części dotyczącej działalności objętej obowiązkiem podatkowym w zakresie podatku dochodowego. W konsekwencji tego przepisu nie uznaje za koszty uzyskania przychodów świadczeń dokonywanych na rzecz udziałowców (akcjonariuszy), mających charakter jednostronny, jeżeli osoby te nie są pracownikami spółki dokonującej wypłaty świadczenia.

Świadczenie jednostronne

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Nie wszystkie wydatki na rzecz udziałowców lub akcjonariuszy, niebędących pracownikami spółki, nie zostaną zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, a jedynie te, którym można przypisać walor braku świadczenia wzajemnego. Jak stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 28 lipca 2005 r. (sygn. akt FSK 1720/04): „Jednostronne świadczenie spółki na rzecz jej udziałowca w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych to takie, któremu nie odpowiada wzajemne świadczenie udziałowca na rzecz spółki”.

Wynagrodzenie z umowy o pracę udziałowca

Nie jest na pewno świadczeniem jednostronnym wynagrodzenie wypłacane wspólnikowi za pracę świadczoną na rzecz spółki. W przypadku zatrudnienia wspólnika jako członka zarządu wynagrodzenie z tego tytułu stanowi koszt uzyskania przychodów spółki, jeżeli zawarta umowa o pracę z członkiem zarządu jest ważna. W piśmie wydanym przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w Krakowie 19 lipca 2005 r. (nr DP3/423-7/05/57131) możemy przeczytać: „wynagrodzenie za pełnienie funkcji członka zarządu wypłacane udziałowcowi niebędącemu pracownikiem nigdy nie stanowi jednostronnego świadczenia spółki. Wobec tego, że należy się za sprawowanie zarządu, a na to składa się - w myśl art. 201 § 1 ustawy - Kodeks spółek handlowych - obowiązek reprezentowania i prowadzenia spraw spółki, jest ono ekwiwalentem za czas poświęcony pracy na rzecz spółki. Do tego rodzaju wydatków nie znajduje więc zastosowania wyłączenie z art. 16 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Dopuszczalność zaliczenia należności wypłacanych prezesowi zarządu do kosztów uzyskania przychodów spółki uwarunkowana jest ponadto ważnością czynności prawnej będącej podstawą poniesienia wydatku”.

Aby umowa była ważna, w umowie między spółką a członkiem zarządu oraz w sporze z nim spółkę powinna reprezentować rada nadzorcza lub pełnomocnik powołany uchwałą zgromadzenia wspólników. Problem pojawia się w przypadku, gdy umowa o pracę zawierana jest z jedynym członkiem zarządu sp. z. o.o. Formalnie w przypadku, kiedy jedyny wspólnik spółki z o.o. jest zarazem jedynym członkiem zarządu, czynność prawna między tym wspólnikiem a spółką wymaga formy aktu notarialnego. Jednak spełnienie tego formalnego warunku może okazać się niewystarczające. W wyroku Sądu Najwyższego z 2 lipca 1998 r. (sygn. akt II UKN 112/98W) możemy przeczytać: „przy stosunku pracy nawiązanym przez spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością (utworzoną przez osobę fizyczną) ze wspólnikiem, będącym jej jednoosobowym zarządem, nie występują konstytutywne cechy stosunku pracy, to jest podporządkowanie pracownika pracodawcy, który ponosi ryzyko związane z zatrudnieniem (...)”. Przyjęcie takiego stanowiska powoduje, iż wydatek taki nie może zostać uznany za koszt uzyskania przychodów, ponieważ zawartą umowę o pracę należy uznać za nieważną. Jednak istnieją także wyroki korzystne dla podatników. Tytułem przykładu należy przywołać wyrok NSA z 18 października 2007 r. (sygn. akt II FSK 1352/05), gdzie skład orzekający stanął na stanowisku: „(...) ważność umowy zawieranej z jedynym udziałowcem nie powinna mieć wpływu na możliwość zaliczania do kosztów wynagrodzenia wypłacanego na podstawie takiej umowy (...)”.

Jak widać, w przypadku tego zagadnienia występują rozbieżności, dlatego warto wystąpić do właściwego dyrektora izby skarbowej o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 14a ordynacji podatkowej. Taka interpretacja pozwoli na wyeliminowanie negatywnych konsekwencji podatkowych.

Co ważne, warunkiem zaliczenia wynagrodzenia do kosztów uzyskania przychodów jest dokonanie wypłaty wynagrodzenia lub postawienie go do dyspozycji udziałowca.

Umowa cywilnoprawna zawarta z udziałowcem

Jeśli udziałowiec zawiera ze spółką umowę cywilnoprawną, na podstawie której w stosunkach ze spółką występuje w charakterze osoby trzeciej, a nie jej udziałowca, to wydatki związane ze świadczeniami uzyskanymi przez spółkę od udziałowca stanowią dla niej koszt uzyskania przychodu. Takie stanowisko potwierdził Minister Finansów w piśmie z 10 sierpnia 2000 r. (nr PB4/AK-8214-1877-196/00). Podkreślono w nim, że w przypadku każdej tego rodzaju umowy organy podatkowe powinny indywidualnie podchodzić do kwestii kosztów z niej wynikających, z uwagi na liczne nieprawidłowości powodujące bądź nieważność takich umów, bądź też uzasadnione nieuznanie za koszty uzyskania przychodów kosztów związanych z tymi umowami.

 

Takie stanowisko potwierdził również Naczelnik Urzędu Skarbowego w Tarnowskich Górach w piśmie z 10 sierpnia 2006 r. (nr PDP/423-7/2006/77990): „Artykuł 16 ust. 1 pkt 38 wyżej wymienionej ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych stanowi, iż nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków związanych z dokonywaniem jednostronnych świadczeń na rzecz udziałowców (akcjonariuszy) lub członków spółdzielni nie będących pracownikami w rozumieniu odrębnych przepisów. Przytoczony przepis nie znajduje zastosowania w przypadkach dwustronnie zobowiązujących umów cywilnoprawnych zawieranych między spółką i jej udziałowcem, zgodnie z którymi spółka dokonuje zapłaty tejże osobie za wykonane świadczenia na jej rzecz. Oznacza to, że w przypadku wykonywania pracy przez udziałowca (akcjonariusza) na rzecz spółki na podstawie umowy cywilnoprawnej, która ma na celu osiągnięcie przychodów, wypłacony ryczałt jest kosztem uzyskania przychodów, gdyż nie jest to jednostronne świadczenie (...)”.

Podróż służbowa udziałowca

Aby możliwe było zaliczenie do kosztów podatkowych wydatków na podróż służbową udziałowca, spółka powinna wykazać, że podróż była związana z prowadzoną działalnością spółki. Ponadto spółka musi być w stanie udokumentować, że faktycznie podróż miała miejsce. Podstawową dokumentację stanowią umowy, faktury i specyfikacje do faktur. Optymalnym rozwiązaniem byłoby, aby taka dokumentacja została uzupełniona o dokumenty bezpośrednio i pośrednio związane ze świadczeniem usług, dostawą towarów przez spółkę, np. korespondencję handlową (faksową, mailową). Celem posiadania takiego rodzaju dokumentacji jest wskazanie przedmiotu podróży służbowej, relacji pomiędzy wydatkami na usługi a przychodami oraz potwierdzenie, iż podróż faktycznie miała miejsce.

Gdy udziałowiec nie jest pracownikiem, wówczas nie przysługują mu należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową na podstawie art. 775 § 1 kodeksu pracy. Zwrot kosztów z tytułu podróży służbowej może natomiast przysługiwać na podstawie zawartych z nim umów cywilnoprawnych bądź na podstawie uchwały zgromadzenia wspólników lub zapisów umowy spółki.

Samochód udziałowca w działalności spółki

Kosztem uzyskania przychodów są wydatki z tytułu używania, na potrzeby działalności gospodarczej, samochodów osobowych niestanowiących składników majątku podatnika, ale tylko w części nieprzekraczającej kwoty wynikającej z pomnożenia liczby kilometrów faktycznego przebiegu pojazdu dla celów podatnika oraz stawki za jeden kilometr przebiegu, określonej w odrębnych przepisach wydanych przez właściwego ministra. Wydatkiem objętym omawianym limitem z tytułu używania na potrzeby działalności gospodarczej takich samochodów są wszystkie wydatki, do których należy zaliczyć w szczególności czynsz płacony z tytułu zawartej umowy najmu, paliwo, części zamienne, ewentualne składki na ubezpieczenie. Warunkiem zaliczenia przypadającej kwoty wydatków do kosztów uzyskania przychodów jest prowadzenie przez podatnika ewidencji przebiegu pojazdu według obowiązującego wzoru. W razie braku przedmiotowej ewidencji wydatki z tytułu używania samochodów nie stanowią kosztu uzyskania przychodów. Ponadto przebieg wynikający z ewidencji powinien być potwierdzony przez podatnika na koniec każdego miesiąca.

Również organy podatkowe potwierdzają, iż zwrot kosztów używania samochodu prywatnego udziałowca nie jest jednostronnym świadczeniem ponoszonym na rzecz udziałowca. A zatem jeżeli spełnione zostaną wymogi określone w powyżej cytowanych przepisach, wydatki związane z używaniem prywatnego samochodu na potrzeby firmy przez członka zarządu (udziałowca) niebędącego pracownikiem spółki stanowić będą dla spółki koszt uzyskania przychodu. Takie stanowisko możemy znaleźć w piśmie Naczelnika Trzeciego Urzędu Skarbowego w Bydgoszczy z 17 listopada 2005 r. (nr PG--1-423-9/05): „używania samochodu osobowego obcego, w tym także udziałowca nie będącego pracownikiem spółki, podatnik obowiązany jest zwrócić koszty używania samochodu jego właścicielowi (posiadaczowi) bądź sam je ponosić. Zwrot kosztów używania samochodu prywatnego udziałowca nie jest jednostronnym świadczeniem ponoszonym na rzecz udziałowca w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. A zatem jeżeli spełnione zostaną wymogi określone w ww. przepisach, to wydatki związane z używaniem prywatnego samochodu na potrzeby firmy przez członka zarządu (udziałowca) niebędącego pracownikiem spółki stanowić będą dla spółki koszt uzyskania przychodu”.

Organizacja zgromadzenia wspólników

Wydatki na organizację zgromadzenia wspólników należy uznać za niezbędne do funkcjonowania organu spółki i jako takie stanowią one koszt uzyskania przychodu. Jednak pojawia się problem w odniesieniu do wydatków poniesionych bezpośrednio na rzecz udziałowców, takich jak wydatki na podróż czy też zapewnienie noclegu. Organy podatkowe w omawianej kwestii zajmują niekorzystne dla podatników stanowisko. Naczelnik Pierwszego Śląskiego Urzędu Skarbowego w Sosnowcu w piśmie z 7 czerwca 2004 r. (nr PSUS/OPBI/423/80/04/MJ) stwierdził: „wydatki związane z wypłatą udziałowcom spółki wynagrodzeń za udział w zgromadzeniach wspólników oraz innych poniesionych przez nich kosztów związanych z udziałem w zgromadzeniu, np. kosztów podróży, pobytu itp., dla osoby prawnej, tj. wnioskującej spółki, nie stanowią kosztów uzyskania przychodów”.

 

Często zdarza się, że podczas zgromadzenia wspólników przygotowywany jest poczęstunek. Niestety, w omawianej kwestii również organy podatkowe prezentują niekorzystne dla podatników stanowisko, traktując przedmiotowe wydatki jako reprezentację. Tytułem przykładu można przytoczyć pismo Naczelnika Urzędu Skarbowego w Sosnowcu z 13 lipca 2005 r. (nr PD III/423-3/05)1, w którym to możemy przeczytać: „Reprezentacja wg ogólnej definicji utrwalonej w orzecznictwie i literaturze fachowej to wszelkie działania polegające na stwarzaniu i utrwalaniu dobrego wizerunku firmy. Zadaniem reprezentacji nie jest bezpośrednie nakłanianie do nabycia towarów lub usług, lecz kreowanie pozytywnego wizerunku firmy. W opisanym stanie faktycznym uzasadnione jest zatem zaliczenie zakupionych przez spółdzielnię mieszkaniową poczęstunków dla Rady Nadzorczej oraz członków spółdzielni do kosztów uzyskania przychodów jako wydatków poniesionych na reprezentację i reklamę, w granicach limitu określonego ustawą. Niewątpliwie dbałość i troska o organy statutowe oraz członków spółdzielni, jaką jest przekazanie do spożycia drobnych posiłków i napojów, zmierza do stworzenia takiego obrazu firmy i znajduje się w ramach celów pośrednio zmierzających do zwiększenia przychodów. (...) uzasadnione jest zatem zaliczenie zakupionych przez spółdzielnię mieszkaniową poczęstunków dla Rady Nadzorczej oraz członków spółdzielni do kosztów uzyskania przychodów, jako wydatków poniesionych na reprezentację i reklamę, w granicach limitu określonego ustawą”.

Wydatki na edukację dla udziałowca, który jest członkiem zarządu

Niewątpliwie przedmiotowe wydatki są racjonalne i mogą w sposób pośredni wpłynąć na zwiększenie przychodu spółki. A zatem jeżeli wydatki na edukację związane są bezpośrednio z czynnościami wykonywanymi przez członka zarządu będącego udziałowcem, to wydatki poniesione przez spółkę na te studia stanowią koszt uzyskania przychodu. Również organy podatkowe potwierdzają, iż przedmiotowe wydatki mogą stanowić koszt uzyskania przychodu. Takie stanowisko możemy odnaleźć w piśmie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Jaworze z 1 października 2004 r. (nr PD.III.423-3/WW/04): „szkolenie (studia) członka zarządu stanowi dla spółki koszt uzyskania przychodów, przy założeniu, że zostało poniesione w celu osiągnięcia przychodu. Podatnik, czyli spółka, powinna dysponować wymaganym przez prawo dowodem, że taki wydatek poniesiono i był niezbędny dla osiągnięcia przychodu firmy”.

Co wymaga podkreślenie, aby było możliwe zaliczenie przedmiotowych wydatków do kosztów, istotne jest, żeby szkolenia (studia) wiązały się w sposób bezpośredni z funkcjami wykonywanymi przez nich jako członków zarządu. Tylko wówczas można mówić o wydatku poniesionym w celu osiągnięcia przychodu.

 


1 Pismo wydane jeszcze przed zmianą przepisów, reprezentację wyłączyły z kosztów w całości.

Podstawa prawna:

art. 15 ust. 1, art. 16 ust. 1 pkt 38 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn.zm.).

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Prawo Przedsiębiorcy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Polska ustawa o kryptoaktywach od 30 czerwca 2024 r. Założenia i cel nowych przepisów [omówienie projektu]

    Projekt ustawy o kryptoaktywach ma zaimplementować do krajowych przepisów rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1114 z dnia 31 maja 2023 r. w sprawie rynków kryptoaktywów oraz zmiany rozporządzeń (UE) nr 1093/2010 i (UE) nr 1095/2010 oraz dyrektyw 2013/36/UE i (UE) 2019/1937 (Dz. U. UE. L. z 2023 r. Nr 150, str. 40 z późn. zm.) (dalej: MiCA) określające zasady regulacji i nadzoru emisji, handlu i świadczenia usług związanych z kryptowalutami. Rozporządzenie obowiązuje już od 29 czerwca 2023 r., ale w pełni zacznie być stosowane dopiero w grudniu 2024 r. Projekt ustawy przewiduje wprowadzenie nowych rozwiązań w obszarze sektora rynku kryptoaktywów, mających na celu realizację zadań wynikających z rozporządzenia MiCA, w szczególności w zakresie skutecznego nadzoru i ochrony inwestorów. Według ustawodawcy podjęcie działań zmierzających do realizacji ww. celów zapewni rozwój rynku w perspektywie wieloletniej oraz bezpieczeństwo przez rozszerzenie kompetencji nadzorczych. Za projekt ustawy odpowiada Podsekretarz Stanu Ministerstwa Finansów. 

    Eksport usług do Turcji na nowych zasadach od stycznia 2024

    Eksport usług występuje wówczas, gdy za miejsce świadczenia usług, czyli faktycznego opodatkowania, jest terytorium innego państwa. O miejscu opodatkowania danej usługi decyduje nie miejsce jej faktycznego wykonania, ale wskazane przepisami ustawy o VAT „miejsce jej świadczenia”. Charakterystyką usługi wykonanej poza granice terytorium kraju to takie świadczenie, od którego zobowiązanym do rozliczenia VAT jest zagraniczny nabywca tej usługi. Dla polskiego usługodawcy jest ona wówczas czynnością niepodlegającą opodatkowaniu (NP) w VAT.

    Rozlicz się przez internet. Dzięki usłudze Twój e-PIT szybko i łatwo rozliczysz swój PIT

    Okres rozliczeń rocznych PIT trwa do końca kwietnia. Dzięki usłudze Twój e-PIT udostępnionej przez Ministerstwo Finansów w e-Urzędzie Skarbowym (e-US) możesz szybko i wygodnie rozliczyć swój PIT. Zwłaszcza jeśli masz Profil Zaufany. Jeśli nie masz – założysz go od ręki.

    PIT 2024. Czy można rozliczyć podatki bez Profilu Zaufanego?

    Sezon rozliczeń podatkowych jest w pełni. Dzięki usłudze e-PIT dostępnej na stronie Ministerstwa Finansów, możesz  szybko rozliczyć swój PIT. Resort zaleca, aby z rozliczeniem nie zwlekać.

    Co można sobie odliczyć od podatku 2024? Z jakich ulg podatkowych można skorzystać w rozliczeniu PIT?

    Co można odliczyć z podatku PIT? Z jakich ulg podatkowych można skorzystać w rozliczeniu w 2024 roku?

    Kto może wyjechać do sanatorium z ZUS-em w 2024 roku? Jak uzyskać skierowanie? Ile trzeba czekać?

    Nie tylko Narodowy Fundusz Zdrowia kieruje do miejscowości uzdrowiskowych, ale także Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Z leczenia może skorzystać każdy ubezpieczony, który jest zagrożony utratą zdolności do pracy. Warunkiem jest jednak, by rehabilitacja poprawiła rokowania stanu zdrowia i przyczyniła się do powrotu do aktywności zawodowej.

    Limit pomocy de minimis dla MŚP 2024 - podwyżka od 1 maja

    Ministerstwo Finansów przygotowało projekt rozporządzenia, na podstawie którego MŚP nadal udzielana będzie pomoc de minimis w formie gwarancji BGK spłaty kredytu lub innego zobowiązania - napisał resort w OSR do projektu. Rozporządzenie wdroży w życie unijne przepisy wprowadzające nowy wyższy limit takiej pomocy dla jednego przedsiębiorstwa w ciągu 3 lat.

    Ulga sponsoringowa a koszty uzyskania przychodów z zysków kapitałowych

    Po koniec 2023 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że podmioty osiągające przychody z zysków kapitałowych również mogą odliczać koszty wspierania sportu, edukacji i kultury, na podstawie art. 18ee, niezależnie od tego czy koszty te zostaną przyporządkowane do przychodów z zysków kapitałowych czy pozostałych przychodów.

    Rozrachunki w księgowości wsparte sztuczną inteligencją. Nadchodzi nowe

    Czy sztuczna inteligencja może wspomóc księgowym w rozrachunkach? Dzięki wykorzystaniu mechanizmów sztucznej inteligencji programy księgowe pozwalają na dużą automatyzację procesów w tym zakresie.

    Jak rozpoznać pellet dobrej jakości? Jak sprawdzić samemu?

    Jakość pelletu jest kluczowym czynnikiem decydującym o jego efektywności i bezpieczeństwie użytkowania. Niezależnie od tego, czy wykorzystujemy go do ogrzewania domu, czy jako surowiec w przemyśle, istnieją cechy, na które warto zwrócić uwagę, aby mieć pewność, że wybieramy produkt najwyższej jakości.

    REKLAMA