REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Prawo zamówień publicznych - nowelizacja ustawy (część II)

inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

W dniu 29 stycznia 2010 r. weszła w życie ustawa z dnia 2 grudnia 2009 r. o zmianie ustawy - Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2009 r. nr 223, poz. 1778). Powyższa nowelizacja wprowadza niezwykle istotne zmiany w ustawie z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2004 r. nr 19, poz. 177 z późn. zm.) (dalej „pzp”). W drugiej części niniejszego opracowania przedstawiamy Państwu kilka uwag Kancelarii Prawnej M. Szulikowski i Partnerzy na temat nowej konstrukcji unieważniania umów w sprawach zamówień publicznych.

Szereg przepisów zmienionych lub wprowadzonych przez nowelizację, przewiduje konstrukcję unieważnienia, zamiast funkcjonującej do tej pory sankcji bezwzględnej nieważności umów w sprawach zamówień publicznych. Unieważnieniu będzie zatem podlegała obecnie umowa w części wykraczającej poza określenie przedmiotu zamówienia zawarte w specyfikacji istotnych warunków zamówienia (art. 140 ust. 3 pzp), zmiana umowy, stanowiąca istotną zmianę w stosunku do treści wybranej oferty, jeśli zamawiający nie przewidział możliwości dokonania takiej zmiany w ogłoszeniu o zamówieniu lub w specyfikacji istotnych warunków zamówienia oraz nie określił warunków takiej zmiany (art. 144 ust. 2), oraz umowa obarczona wadami wymienionymi szczegółowo w art. 146 ust. 1 i 6 pzp.

Autopromocja

W opinii Kancelarii, unieważnienie umowy wprowadzone przez omawianą nowelizację, należy traktować jako wyjątek od zasady bezwzględnej nieważności czynności prawnych sprzecznych z ustawą, przewidzianej w art. 58 ust. 1 kodeksu cywilnego, którego przepisy, zgodnie z art. 139 ust. 1 pzp, stosuje się wprost do umów w sprawach zamówień publicznych.

Wprowadzona konstrukcja unieważnienia, jako wyjątek od ww. zasady ogólnej, wymaga zatem ścisłej wykładni. Należy zatem przyjąć, że umowa w sprawie zamówienia publicznego podlega unieważnieniu, jeśli zajdą przyczyny unieważnienia ściśle wskazane w przepisach (art. 140 ust. 3, art. 144 ust. 2 i art. 146 ust. 1 i 6 pzp). W przypadku sprzeczności z innymi przepisami prawa, niż te, do których odwołują się powyższe wyjątki, należy zdaniem Kancelarii przyjąć, iż ma zastosowanie zasada bezwzględnej nieważności z art. 58 ust. 1 kodeksu cywilnego. Wykładnię taką zdaje się potwierdzać również projektodawca nowelizacji, dopuszczając możliwość domagania się stwierdzenia nieważności umowy przez osoby mające interes prawny na podstawie art. 189 kodeksu postępowania cywilnego, z powodu wad innych, niż wady postępowania o udzielenie zamówienia publicznego (patrz: Uzasadnienie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy - Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw, druk sejmowy nr 2310, dalej „Uzasadnienie do projektu”).

Wątpliwości mogą wzbudzać przesłanki negatywne, wyłączające unieważnienie umowy w określonych przypadkach, w postaci takich klauzul generalnych jak istnienie po stronie zamawiającego „uzasadnionych podstaw aby sądzić, że działa zgodnie z ustawą”, lub „interesu publicznego” w „utrzymaniu umowy”. Takie przesłanki, co zostanie niżej omówione, będą jednak podlegały ocenie ze strony organu uprawnionego do orzekania o unieważnieniu umowy.

Co do zasady ustawodawca przewidział skutek unieważnienia umowy ex tunc,  to znaczy, że unieważnienie wywiera skutek od momentu jej zawarcia, z wyjątkiem określonego w art. 192 ust. 3 pkt 2) lit. b) pzp unieważnienia w uzasadnionych przypadkach umowy tylko w zakresie zobowiązań jeszcze niewykonanych, w szczególności gdy nie jest możliwy zwrot świadczeń spełnionych na podstawie umowy podlegającej unieważnieniu.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Wątpliwości może wzbudzać obecnie zakres podmiotów legitymowanych do żądania unieważnienia umowy w sprawie zamówienia publicznego. Niewątpliwie prawo wystąpienia do sądu z takim żądaniem przysługuje Prezesowi Urzędu Zamówień Publicznych, na podstawie art. 146 ust. 6 pzp.

Przepisy nie przewidują wprost możliwości wystąpienia z takim żądaniem przez inne podmioty. Prawo zgłoszenia takiego żądania przez podmioty, którym przysługuje prawo złożenia odwołania (to znaczy podmioty, o których mowa w art. 179 ust. 1 pzp), wynika pośrednio z zakresu orzekania Krajowej Izby Odwoławczej (dalej „KIO”) wskazanego w art. 192 ust. 3 pkt 2) lit. a) i b), który dopuszcza unieważnienie umowy przez KIO. Należy jednak zwrócić uwagę, że KIO może orzec w taki sposób tylko w przypadkach, o których mowa w art. 146 ust. 1 pzp, nie przewidziano zaś takiej kompetencji w pozostałych przypadkach. Dodatkowo, w wypadku zamówień poniżej tzw. „progów unijnych”, ewentualne zgłoszenie żądania unieważnienia umowy przez podmiot, któremu przysługuje odwołanie, będzie możliwe tylko wówczas, gdy możliwe jest samo złożenie odwołania, to znaczy w zakresie przewidzianym w art. 180 ust. 2 pzp (co zostało omówione w pierwszej części niniejszego opracowania).

Mając na uwadze powyższe uwarunkowania, należałoby przyjąć, że ustawodawca wykluczył możliwość żądania unieważnienia umowy na podstawie przesłanek takiego unieważnienia wynikających z pzp, przez podmioty, którym przysługuje odwołanie, w innym trybie, niż skorzystanie ze środków ochrony prawnej, wskazanych w pzp (odwołanie, skarga do sądu). Wykładnię taką zdaje się potwierdzać sam projektodawca w Uzasadnieniu do projektu. Ciekawym zagadnieniem jest to, czy można przyjąć, że jakiemukolwiek innemu podmiotowi oprócz Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych przysługuje prawo wytoczenia samodzielnego powództwa do sądu o unieważnienie umowy, na podstawie przesłanek unieważnienia z pzp. Rozstrzygnięcie powyższego problemu wykracza jednak poza ramy niniejszego opracowania. Jeśli chodzi o organy uprawnione do orzekania o unieważnieniu umowy na podstawie przesłanek z pzp, to jest to w przypadku powództwa Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych, sąd powszechny, którego właściwość należy ustalać zgodnie z przepisami kodeksu postępowania cywilnego. W przypadku żądania unieważnienia umowy w ramach środków ochrony prawnej, będzie to odpowiednio KIO lub sąd okręgowy rozpatrujący skargę.

Jak już wyżej wskazano, pomimo wprowadzenia konstrukcji unieważnienia, pozostanie możliwość żądania stwierdzenia przez sąd powszechny nieważności umowy w sprawie zamówienia publicznego, na ogólnej podstawie wynikającej z art. 189 kodeksu postępowania cywilnego, jeśli nieważność wynikałaby z innych niezgodności z prawem, niż przesłanki unieważnienia umowy na podstawie pzp. Na marginesie jedynie należy wskazać, że wprowadzone przez ustawodawcę zastrzeżenie zawarte w art. 146 ust. 4 pzp, wskazujące, że z przyczyn, o których mowa w art. 146 ust. 1 lub 6 nie można żądać stwierdzenia nieważności umowy na podstawie art. 189 kodeksu postępowania cywilnego, wydaje się być tzw. superfluum ustawowym, ponieważ z samej językowej wykładni pojęcia „unieważnienie” wynika, że czynność taka jest czynnością konstytutywną (tworzącą nowy stan prawny), nie może być zatem „stwierdzona”, podczas gdy wyrok na podstawie art. 189 kodeksu postępowania cywilnego jest deklaratoryjny (stwierdza jedynie istniejący stan prawny). Dodatkowo wzbudza wątpliwość, czemu ustawodawca w art. 146 ust. 4 pzp, wskazując art. 146 ust. 1 i 6 pzp, pominął art. 140 ust. 3 pzp i art. 144 ust. 2 pzp, które również przecież zawierają przesłanki unieważnienia umowy.

Jak widać, z nową konstrukcją unieważnienia umowy w sprawie zamówienia publicznego wiąże się wiele wątpliwości, już na początku obowiązywania nowych przepisów - wątpliwości te będą musiały zatem zostać z czasem wyjaśnione przez orzecznictwo i doktrynę.

Maciej Szulikowski

Kliknij żeby zobaczyć zdjęcie autora

Radca Prawny i Partner Zarządzający

M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Rozlicz się przez internet. Dzięki usłudze Twój e-PIT szybko i łatwo rozliczysz swój PIT

    Okres rozliczeń rocznych PIT trwa do końca kwietnia. Dzięki usłudze Twój e-PIT udostępnionej przez Ministerstwo Finansów w e-Urzędzie Skarbowym (e-US) możesz szybko i wygodnie rozliczyć swój PIT. Zwłaszcza jeśli masz Profil Zaufany. Jeśli nie masz – założysz go od ręki.

    PIT 2024. Czy można rozliczyć podatki bez Profilu Zaufanego?

    Sezon rozliczeń podatkowych jest w pełni. Dzięki usłudze e-PIT dostępnej na stronie Ministerstwa Finansów, możesz  szybko rozliczyć swój PIT. Resort zaleca, aby z rozliczeniem nie zwlekać.

    Co można sobie odliczyć od podatku 2024? Z jakich ulg podatkowych można skorzystać w rozliczeniu PIT?

    Co można odliczyć z podatku PIT? Z jakich ulg podatkowych można skorzystać w rozliczeniu w 2024 roku?

    Kto może wyjechać do sanatorium z ZUS-em w 2024 roku? Jak uzyskać skierowanie? Ile trzeba czekać?

    Nie tylko Narodowy Fundusz Zdrowia kieruje do miejscowości uzdrowiskowych, ale także Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Z leczenia może skorzystać każdy ubezpieczony, który jest zagrożony utratą zdolności do pracy. Warunkiem jest jednak, by rehabilitacja poprawiła rokowania stanu zdrowia i przyczyniła się do powrotu do aktywności zawodowej.

    Limit pomocy de minimis dla MŚP 2024 - podwyżka od 1 maja

    Ministerstwo Finansów przygotowało projekt rozporządzenia, na podstawie którego MŚP nadal udzielana będzie pomoc de minimis w formie gwarancji BGK spłaty kredytu lub innego zobowiązania - napisał resort w OSR do projektu. Rozporządzenie wdroży w życie unijne przepisy wprowadzające nowy wyższy limit takiej pomocy dla jednego przedsiębiorstwa w ciągu 3 lat.

    Ulga sponsoringowa a koszty uzyskania przychodów z zysków kapitałowych

    Po koniec 2023 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że podmioty osiągające przychody z zysków kapitałowych również mogą odliczać koszty wspierania sportu, edukacji i kultury, na podstawie art. 18ee, niezależnie od tego czy koszty te zostaną przyporządkowane do przychodów z zysków kapitałowych czy pozostałych przychodów.

    Rozrachunki w księgowości wsparte sztuczną inteligencją. Nadchodzi nowe

    Czy sztuczna inteligencja może wspomóc księgowym w rozrachunkach? Dzięki wykorzystaniu mechanizmów sztucznej inteligencji programy księgowe pozwalają na dużą automatyzację procesów w tym zakresie.

    Jak rozpoznać pellet dobrej jakości? Jak sprawdzić samemu?

    Jakość pelletu jest kluczowym czynnikiem decydującym o jego efektywności i bezpieczeństwie użytkowania. Niezależnie od tego, czy wykorzystujemy go do ogrzewania domu, czy jako surowiec w przemyśle, istnieją cechy, na które warto zwrócić uwagę, aby mieć pewność, że wybieramy produkt najwyższej jakości.

    Składki ZUS wspólników spółki z o.o. (jednoosobowej i wieloosobowej). Kto i kiedy nie zapłaci składek?

    Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych różnicują pozycję wspólników spółki z o.o. w zakresie podlegania ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu w zależności od tego, czy spółka jest jednoosobowa czy wieloosobowa.

    Zmienia się odpowiedzialność związana z klasyfikacją towarów. Przewoźnicy mogą zapłacić mandat karny

    Znajomość prawidłowej klasyfikacji towarów to podstawa właściwego zgłoszenia celnego w procedurach celnych wywozowych i przywozowych, a także przy określaniu stawki cła i podatku VAT w sprzedaży wewnątrz UE. Wprowadzany właśnie w życie unijny Import Control System 2 nakłada na przewoźników nowe obowiązki. – Firmy transportowe biorą pełną odpowiedzialność za towar wprowadzany na obszar Unii Europejskiej. Muszą posiadać wszystkie dane na temat stron transakcji i HS kodów towarów – wyjaśnia Joanna Porath, właścicielka agencji celnej AC Porath.

    REKLAMA