Udzielenie pożyczki w ramach działalności gospodarczej - skutki podatkowe
REKLAMA
REKLAMA
Takie stanowisko zajął Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 24 kwietnia 2018 r., sygn. akt II FSK 1105/16.
Powszechnie wiadomo, że pożyczka jako prosta konstrukcja prawna bywa instrumentem dość często wykorzystywanym przez przedsiębiorców jako tytuł prawny do przekazania danemu podmiotowi odpowiednich kwot. Oczywiście elementy umowy pożyczki są zachowane i cały stosunek prawny nie budzi wątpliwości. Chodzi jednak o to, czy i jakim podatkiem należy opodatkować umowę pożyczki, w sytuacji, gdy stroną umowy jest przedsiębiorca będący podatnikiem VAT.
Jak wynika bowiem z przepisu art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi temu podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku. Z kolei w art. 2 tej ustawy zawarto katalog czynności, które wyłączone są spod opodatkowania, w tym m.in. czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:
1) opodatkowana podatkiem od towarów i usług,
2) zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:
- umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
- umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.
A zatem – jak podkreślił NSA w wyroku z dnia 24 kwietnia 2018 r. sygn. akt II FSK 1105/16 – aby można było stwierdzić, że umowa pożyczki nie podlega opodatkowaniu PCC, należy w pierwszej kolejności ustalić czy jedna ze stron z tytułu dokonania pożyczki jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub z niego zwolniona. Kluczowe jest zatem rozważenie wszystkich okoliczności sprawy. Mianowicie sam fakt bycia czynnym podatnikiem VAT nie przesądza o tym, że strona czynności będzie opodatkowana VAT-em. Elementem decydującym nie jest również wpis przedmiotu działalności (PKD) w KRS. Może być bowiem tak, że udzielanie pożyczek będzie tzw. „działalnością uzupełniającą” przedsiębiorcy.
Zobacz: Praktyczny leksykon VAT 2018 Wszystko o zmianach w rozliczeniach VAT
Oczywiście nie można też kwestionować z góry tego, że jeżeli dokonano pożyczki tylko raz, to przedsiębiorca nie miał zamiaru kontynuowania działalności w zakresie udzielania pożyczek. Decydujące znaczenie będą miały zatem okoliczności związane z wolą świadczenia profesjonalnych usług w zakresie pośrednictwa finansowego i udzielania pożyczek pieniężnych innym podmiotom. Ważne jest, aby móc wykazać, że osoby zarządzające podmiotem rzeczywiście zamierzały taką działalność prowadzić; że istniała wydzielona komórka organizacyjna dysponującej wyodrębnionymi środkami finansowymi na prowadzenie działalności pożyczkowej, że podmiot planował i podejmował działania w kierunku rozwoju tego obszaru działalności. W przeciwnym razie, w stosunku do umowy pożyczki może zaistnieć realne ryzyko zakwalifikowania takiej umowy jako zawartej przez przedsiębiorcę poza VAT-em i w konsekwencji uznania, że podlega ona pod PCC.
Autor: Aleksandra Księżyk, Russell Bedford
Artykuł pochodzi z RB Magazine wydawanego przez Russell Bedford
REKLAMA
- Czytaj artykuły
- Rozwiązuj testy
- Zdobądź certyfikat