rada
Wydatków poniesionych na nabycie akcji ze środków obrotowych firmy nie może Pan zaliczyć do kosztów działalności gospodarczej.
uzasadnienie
Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 updof.
Z wykładni gramatycznej zwrotu „koszty ponoszone w celu osiągnięcia przychodów” wynika, że podatnik ma możliwość odliczenia wszelkich kosztów, pod warunkiem że wykaże ich związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu.
Należy więc stwierdzić, że wydatki na zakup akcji można zaliczyć do kosztów jedynie w sytuacji, gdy stanowią one istotę prowadzonej działalności gospodarczej, przyczyniając się w konsekwencji do osiągnięcia przychodów z tej działalności. Aby organy podatkowe uznały, że inwestycja w akcje jest wykonywana w ramach prowadzonej działalności, należy formalnie rozszerzyć działalność o obrót papierami wartościowymi. Wówczas opłaty i prowizje związane z zarządzaniem pakietem maklerskich instrumentów finansowych będą mogły być zaliczone do kosztów. Takie stanowisko zajął np. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w decyzji w sprawie interpretacji prawa podatkowego z 8 grudnia 2005 r., nr BDG/415-182/05/P. Stwierdził w niej, że:
(...) Jak wynika z kserokopii odpisu z rejestru przedsiębiorstw Krajowego Rejestru Sądowego, dołączonej do wniosku Podatnika, obrót papierami wartościowymi nie stanowi przedmiotu działalności gospodarczej spółki jawnej. Opisane w piśmie działania nie są zatem podejmowane „w wykonywaniu działalności gospodarczej” - sygnalizowane przez Stronę przeznaczenie dochodów uzyskanych w przyszłości z tego tytułu na potrzeby spółki nie spełnia warunku sformułowanego w treści cyt. wyżej przepisu art. 30b ust. 4 ustawy podatkowej. Tym samym, mając na względzie powołane przepisy, należy stwierdzić, że wydatki poniesione w związku z zarządzaniem portfelem przez wyspecjalizowany podmiot nie mogą stanowić kosztu uzyskania przychodu z działalności gospodarczej (...)
Potwierdzają je konsekwentnie również inne urzędy, np. Urząd Skarbowy Łódź Polesie w piśmie z 12 maja 2006 r., nr IA-415/20/2006, Urząd Skarbowy w Słupsku w piśmie z 21 marca 2006 r., nr PI/2/415-1/06.
Z opisanego stanu faktycznego wynika, że obrót papierami wartościowymi nie jest przedmiotem prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej. Zatem wydatki poniesione na nabycie papierów wartościowych nie stanowią kosztu uzyskania przychodów z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. Jednak wydatki te będą kosztem przy ustalaniu dochodu z odpłatnego zbycia papierów wartościowych. Na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 38 updof nie są kosztem:
wydatki na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) w spółce mającej osobowość prawną oraz innych papierów wartościowych, a także wydatki na nabycie tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji), wkładów oraz innych papierów wartościowych.
Przychody z odpłatnego zbycia papierów wartościowych stanowią przychody z kapitałów pieniężnych (art. 17 ust. 1 pkt 6 updof). Podatek od dochodów z tytułu odpłatnego zbycia akcji wynosi 19% uzyskanego dochodu.
Stanowisko takie potwierdził również Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego w Bydgoszczy w piśmie z 30 listopada 2006 r., nr DG/415-IX/163-47/06. Stwierdził w nim, że:
(...) wydatki poniesione na nabycie papierów wartościowych w myśl przytoczonych powyżej regulacji prawnych nie stanowią kosztu uzyskania przychodów z tytułu prowadzonej przez Pana działalności gospodarczej w ramach przedsiębiorstwa.
Jednakże wydatki te będą kosztem uzyskania przychodu przy ustalaniu dochodu z odpłatnego zbycia papierów wartościowych. Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 6a ustawy o podatku dochodowym przychody z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz papierów wartościowych stanowią przychody z kapitałów pieniężnych. (...)
Reasumując, dopiero w momencie sprzedaży udziałów lub akcji ustala się koszty ich nabycia.
Od dochodu ze sprzedaży akcji nabytych zarówno na giełdzie, jak i poza giełdą nie płaci się zaliczek na podatek dochodowy, bez względu na wysokość uzyskanych dochodów.
W przypadku sprzedaży akcji zobowiązany więc Pan będzie dokonać rozliczenia po zakończeniu roku podatkowego. Należy w tym celu złożyć zeznanie roczne (PIT-38) obejmujące te dochody. Zeznanie należy złożyć do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, czyli 2008 r. W tym terminie należy wpłacić podatek dochodowy wynikający z zeznania. Przypomnę, że dokumenty stanowiące podstawę do rozliczenia się na PIT-38 trzeba przechowywać przez pięć lat, licząc od końca roku, w którym zostało ono sporządzone.
Podstawa prawna
l art. 23 ust. 1 pkt 38, art. 30b ust. 2 pkt 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 99, poz. 658
Rafał Styczyński
doradca podatkowy