Czy skuteczna korekta deklaracji zwalnia z odpowiedzialności karnej skarbowej
REKLAMA
REKLAMA
RADA
W opisanej sytuacji nie powinna Pani zostać ukarana za złożenie korekty deklaracji. Samo złożenie deklaracji z wykazaną kwotą podatku niższą niż należna i złożenie korekty tej deklaracji nie może stanowić podstawy do ukarania podatnika z Kodeksu karnego skarbowego (dalej: k.k.s.). Z pytania wynika, że spełniła Pani wszystkie warunki wyłączenia odpowiedzialności karnej skarbowej za popełnienie przestępstwa lub wykroczenia skarbowego, tj. złożyła Pani korektę deklaracji, wyjaśniła jej przyczyny i wpłaciła zaległy podatek wraz z odsetkami za zwłokę. W takim przypadku nie ma podstaw do stosowania wobec Pani kary z k.k.s.
UZASADNIENIE
Sam fakt, że podatnik zaniżył zobowiązanie podatkowe, nie oznacza, iż musi zapłacić karę z ustawy - Kodeks karny skarbowy. Podatnik może tej kary uniknąć, składając korektę wcześniejszej deklaracji wraz z uzasadnieniem przyczyny korekty oraz uiszczając zaległość podatkową wraz z należnymi odsetkami. Od 1 stycznia 2009 r. podatnik dokonujący dobrowolnej korekty ma prawo zapłacić 75% kwoty odsetek od zaległości podatkowych (nie dotyczy to sytuacji Czytelniczki, ponieważ złożyła ona korektę w 2008 r.).
Prawo do złożenia korekty deklaracji wynika z art. 81 Ordynacji podatkowej. Przepis ten stanowi, że podatnicy, płatnicy i inkasenci mogą skorygować uprzednio złożoną deklarację przez złożenie deklaracji korygującej wraz z dołączonym pisemnym uzasadnieniem przyczyn korekty. Czytelniczka miała więc pełne prawo do złożenia korekty deklaracji.
Wyłączenie odpowiedzialności karnej skarbowej
Z art. 16a k.k.s. wynika, że nie podlega karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe ten, kto:
• złożył prawnie skuteczną korektę deklaracji podatkowej,
• złożył uzasadnienie przyczyn korekty,
• w całości zapłacił niezwłocznie lub w terminie wyznaczonym przez uprawniony organ należność publicznoprawną uszczuploną lub narażoną na uszczuplenie.
Tylko w przypadku niedopełnienia wymienionych warunków podatnik może ponieść odpowiedzialność z k.k.s. Jeżeli jednak mimo wypełnienia tych warunków zostanie wszczęte postępowanie karne skarbowe, podatnik powinien wiedzieć, że:
• może nie przyjąć mandatu karnego oraz
• ma prawo złożyć skargę na bezprawne działanie finansowego organu postępowania przygotowawczego.
Stanowisko Ministerstwa Finansów w sprawie korekt deklaracji
W prasie pojawiły się informacje, że urzędy skarbowe karzą grzywną podatników, którzy korygują swoje wcześniejsze rozliczenia zgodnie z przepisami Ordynacji podatkowej. Kierując sprawy do komórki karnej, urzędy skarbowe nie sprawdzają, z jakiego tytułu nastąpiło uszczuplenie. Eksperci zaczęli się wypowiadać, że taka praktyka to wyłudzanie pieniędzy i nadużywanie prawa. Sprawą grzywien dla podatników, którzy korygują swoje wcześniejsze rozliczenia, zainteresował się Sejm, który w interpelacji z 26 września 2008 r., nr 5154, zadał Ministrowi Finansów dwa pytania:
1) Dlaczego urzędy skarbowe wbrew Ordynacji podatkowej nakładają grzywny na podatników korygujących swoje wcześniejsze rozliczenia?
2) Czy Ministerstwo zamierza podjąć kroki, a jeżeli tak, to jakie, aby urzędnicy nie karali, łamiąc przy tym prawo podatników?
W odpowiedzi na interpelację Ministerstwo Finansów potwierdziło prawa podatnika do składania korekt oraz do korzystania z instytucji czynnego żalu i do złożenia skargi na bezprawne działania organów finansowych. W piśmie Ministerstwa czytamy:
(...) Nie może więc budzić wątpliwości, iż złożenie prawnie skutecznej korekty deklaracji oraz spełnienie innych przesłanek, o których mowa w przepisie art. 16a k.k.s., skutkuje niepodleganiem karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, do którego znamion należy uszczuplenie lub narażenie na uszczuplenie należności publicznoprawnej, a zatem niedopuszczalne jest nakładanie w tych przypadkach kar grzywny w drodze mandatów karnych.
Postępowanie mandatowe finansowy organ postępowania przygotowawczego (lub jego upoważniony przedstawiciel) może bowiem przeprowadzić - stosownie do przepisu art. 137 § 1 k.k.s. - jedynie wówczas, gdy osoba sprawcy i okoliczności popełnienia wykroczenia skarbowego nie budzą wątpliwości. Podkreślenia wymaga, iż warunkiem nałożenia kary grzywny w drodze mandatu karnego jest wyrażenie przez sprawcę wykroczenia skarbowego zgody na przyjęcie mandatu; zgodę tę odnotowuje się w protokole przesłuchania lub na dokumencie mandatu karnego (§ 3). Upoważniony organ postępowania przygotowawczego lub jego przedstawiciel, wymierzając karę grzywny w drodze mandatu karnego, obowiązany jest określić wykroczenie skarbowe zarzucane sprawcy oraz pouczyć go o warunkach dopuszczalności postępowania mandatowego, a zwłaszcza o skutkach prawnych braku zgody.
(...) Podniesienia wymaga, iż dotychczas do Ministerstwa Finansów nie docierały jakiekolwiek sygnały o takich przypadkach, a w związku z tym Ministerstwo Finansów nie dysponuje danymi statystycznymi w tym przedmiocie. Jednakże w sytuacji, kiedy takie przypadki rzeczywiście miałyby miejsce, podatnik zachowuje prawo do złożenia skargi na bezprawne (jego zdaniem) działanie finansowego organu postępowania przygotowawczego.
• art. 16a ustawy z 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy - Dz.U. z 2007 r. Nr 111, poz. 765; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 215, poz. 1355
• art. 81 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa - j.t. Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 209, poz. 1318
Krystyna Dziedzic
konsultant podatkowy
REKLAMA
- Czytaj artykuły
- Rozwiązuj testy
- Zdobądź certyfikat