Co grozi za ukrywanie dochodów?
REKLAMA
REKLAMA
Taka podwójna kara za to samo przewinienie budzi wątpliwości, czy nie jest to zbyt dolegliwa sankcja dla podatnika.
Sąd Rejonowy w Międzyrzeczu VI Wydział Grodzki zadał pytanie prawne Trybunałowi Konstytucyjnemu, czy taka sytuacja prawna jest zgodna z konstytucją.
W szczególności, czy zgodny z konstytucją jest art. 54 § 1, 2, i 3 kodeksu karnego skarbowego.
Przepis ten bowiem dopuszcza poniesienie odpowiedzialności za przestępstwo skarbowe albo wykroczenie skarbowe pomimo uprzedniego zastosowania na podstawie art. 30 ust. 1 pkt 7 ustawy o PIT wobec tej samej osoby, za ten sam czyn, sankcji podatkowej, polegającej na pobraniu od dochodów z nieujawnionych źródeł przychodów lub nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach zryczałtowanego podatku dochodowego w wysokości 75% dochodu.
Stan taki powoduje, że czyny podatników, którzy podlegają administracyjnej odpowiedzialności podatkowej, skutkiem której pobiera się od nich zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 75% dochodu, są jednocześnie kwalifikowane jako przestępstwa albo wykroczenia - zagrożone karami określonymi w kodeksie karnym skarbowym.
Zdaniem Sądu Rejonowego prowadzi to do zbiegu administracyjnej odpowiedzialności podatkowej oraz odpowiedzialności za przestępstwa albo wykroczenia skarbowe.
Skutkiem zbiegu tych odpowiedzialności jest kumulacja sankcji podatkowych i karnych skarbowych, czego konsekwencją jest podwójne karanie tej samej osoby za to samo zachowanie.
Jest to sprzeczne z zasadą subsydiarności prawa karnego skarbowego.
Do argumentów Sądu Rejonowego można by dodać jeszcze fakt, że podobnej sankcji do 75% karnej stawki w ustawie o PIT nie znajdziemy w ustawie o CIT. Oznacza to, że osoby fizyczne są zagrożone podwójną sankcją, a osoby prawne nie.
Jakie grzywny za przewinienia skarbowe grożą w 2012 roku?
Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 12 kwietnia 2011 r. (sygn. P 90/08) nie podzielił zdania Sądu Rejonowego.
Zdaniem Trybunału art. 54 ustawy z dnia 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy w zakresie, w jakim przewiduje odpowiedzialność karną za przestępstwo skarbowe albo wykroczenie skarbowe podatnika będącego osobą fizyczną, któremu za ten sam czyn, polegający na uchyleniu się od opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych przez nieujawnienie właściwemu organowi przedmiotu lub podstawy opodatkowania lub niezłożenie deklaracji - z narażeniem przez to podatku na uszczuplenie - wymierzono uprzednio zryczałtowany podatek dochodowy na podstawie art. 30 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych w wysokości 75% dochodu, jest zgodny z art. 2 konstytucji.
Wyrok zapadł przy jednym zdaniu odrębnym, które zgłosił sędzia TK Marek Zubik.
Trybunał Konstytucyjny nie zgodził się ze stanowiskiem sądu, jakoby 75% sankcyjna stawka PIT była rodzajem kary.
Zryczałtowany podatek (wg stawki 75%) od dochodów z nieujawnionych źródeł lub dochodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach (określony w art. 30 ust. 1 pkt 7 ustawy o PIT) jest wymierzany w sytuacji, gdy przyrost majątku podatnika lub ponoszone przez niego wydatki nie znajdują pokrycia w jego dochodach przedstawionych do opodatkowania (są wyższe od ujawnionych dochodów) w danym okresie.
Czasem znaczny majątek nabywa lub ponosi duże wydatki osoba, która w ogóle nie figuruje w ewidencji organów skarbowych jako podatnik.
Jeżeli osoba nie uzasadni w wiarygodny sposób źródeł pokrycia swoich wydatków lub przyrostu majątku, organ podatkowy, na podstawie tych zewnętrznych znamion majątkowych, ustala wysokość dochodu i wymierza od niego podatek w wysokości 75%.
Należy podkreślić, że jeżeli sam organ ujawni źródła dochodu lub uczyni to podatnik (może to zrobić na każdym etapie postępowania podatkowego), zostanie mu wymierzony podatek na ogólnych zasadach, a nie podwyższony.
Wyższa stawka tego szczególnego podatku zryczałtowanego jest uzasadniona tym, że obok niego nie wymierza się odsetek za zwłokę w uiszczeniu podatku dochodowego, a także tym, że organ podatkowy ponosi koszty ustalania dochodu.
Zdaniem Trybunału celem tej 75% stawki PIT jest przede wszystkim zrekompensowanie budżetowi państwa uszczuplenia podatku i odsetek.
Duża dolegliwość, która mieści się w 75% stawce podatkowej, ma na celu przede wszystkim prewencję - skłonienie do rzetelnego wywiązywania się z obowiązku podatkowego, gdyż niezapłacenie podatku ma się nie opłacać.
Trybunał zauważył, że państwo ma obowiązek, wynikający z art. 84 konstytucji, egzekwowania od wszystkich podatników wywiązywania się z obowiązku podatkowego, gdyż środki pochodzące z podatku są podstawą utrzymania i sprawnego funkcjonowania państwa, które jest dobrem wszystkich obywateli. Wymaga tego również sprawiedliwość społeczna (art. 2 konstytucji) oraz zasada uczciwej konkurencji w gospodarce rynkowej.
Zryczałtowany podatek jest także jednym z instrumentów zwalczania tzw. szarej strefy czyli nielegalnej lub "półlegalnej" działalności gospodarczej, często na granicy przestępczości.
Podatnik w postępowaniu karnoskarbowym - PORADNIK
W opinii Trybunału Konstytucyjnego gdyby reakcja państwa na uchylanie się od płacenia podatków polegała tylko na podwyższeniu stawki podatkowej od dochodu z nieujawnionych źródeł albo tylko na odpowiedzialności karnej skarbowej, oznaczałoby to uprzywilejowanie podatników płacących podatek, którzy dopuścili się jednak błędów w samoobliczeniu podatku lub nie dotrzymali terminu zapłaty, do którego muszą zapłacić brakującą należność podatkową wraz z odsetkami, a ponadto podlegają ukaraniu.
REKLAMA
- Czytaj artykuły
- Rozwiązuj testy
- Zdobądź certyfikat