REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Ponaglenie i skarga na działanie organów podatkowych do sądu w praktyce

 e-file sp. z o.o.
Producent aplikacji i rozwiązań pomocnych w biznesie oraz w kontaktach z urzędami
Ponaglenie i skarga na działanie organów podatkowych do sądu w praktyce
Ponaglenie i skarga na działanie organów podatkowych do sądu w praktyce

REKLAMA

REKLAMA

Wiele osób narzeka na działanie administracji. Podnoszą, że urzędy działają opieszale, przedstawiane przez nich argumenty i dokumenty są pomijane. Sprawy rozpatrywane są pobieżnie lub po prostu nieprawidłowo. W praktycznej walce z organami podatkowymi osoba fizyczna, czy nawet przedsiębiorca, jest jednostką najczęściej słabszą. Nie oznacza to jednak jego skazania na łaskę, czy niełaskę urzędników. Ustawodawca zauważył nierównowagę stron w postępowaniu administracyjnym i postępowaniu podatkowym – i wprowadził odpowiednie instrumenty i narzędzia, które mają pilnować prawidłowego działania całego systemu administracji. Sposób działania tych instrumentów oraz wyjaśnienie jak powinny funkcjonować, widać w praktyce orzeczniczej. Sądy na podstawie konkretnych stanów faktycznych i spraw indywidualnych jednostek, stworzyły pomocne wytyczne w formie tez orzeczniczych, z których może skorzystać każdy zainteresowany.

Podstawy działania organów podatkowych

Zgodnie z art. 3 ustawy z dnia z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity Dz.U.2020.256), zwanej dalej "Kodeks Postępowania Administracyjnego" lub "KPA", przepisów KPA nie stosuje się do spraw uregulowanych w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r. poz. 900, z późn. zm.), zwanej dalej "Ordynacja Podatkowa", z wyjątkiem przepisów działów IV, V i VIII. Natomiast zgodnie z ustawą Ordynacja podatkowa  art.1 ust. 3, ustawa ta reguluje postępowania podatkowe, kontrolę podatkową i czynności sprawdzające. Dlatego z określonymi wyjątkami należy uznać, że zasady działania organów podatkowych będą wynikać w pierwszej kolejności właśnie z ordynacji podatkowej.

Autopromocja

Te dwa podstawowe akty prawne będą też ustalały prawne funkcjonowanie dwóch podstawowych instrumentów kontrolnych, którymi dysponuje podatnik w walce z organami podatkowymi. Będą do:

  • ponaglenie oraz
  • skarga na działanie organów podatkowych.

Polecamy: Tarcza antykryzysowa – Podatki i prawo gospodarcze. Pakiet 5 ebooków

[RAPORT] KORONAWIRUS - podatki, prawo pracy, biznes

Zasady dla organów – praktyczne tezy orzecznictwa

Podatnik, żeby wiedzieć jak skarżyć się na działania organów, powinien najpierw określić co urząd zrobił nieprawidłowo oraz skąd to wiadomo. Pierwszym prawny kierunkowskaz jak powinno wyglądać prawidłowe postępowanie podatkowe, znajduje się w Dziale IV ustawy Ordynacja Podatkowa, który określa 10 podstawowych zasad działania organów podatkowych. Te ogólne reguły przewodnie mają konkretne zastosowanie praktyczne, w przypadku sporów sądowych z organami podatkowymi.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zasada legalizmu - organy podatkowe działają na podstawie przepisów prawa (Ordynacja podatkowa - art. 120). Koresponduje bezpośrednio z art. 7 Konstytucji RP, iż ograny władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa. W dużym uproszczeniu - według praktyków prawa należy zwrócić uwagę, że w postępowaniu podatkowym nie będzie miała zastosowania zasada, że dozwolone jest to, co nie jest zakazane przez prawo.

Przykład w praktyce:

Orzeczenie  Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 29 października 2019 r. w sprawie I SA/Łd 542/19:
Jeśli w toku postępowania podatkowego organ napotka przeszkody nie do przezwyciężenia w poszukiwaniu wszelkich dowodów, będąc obowiązanym na zasadzie legalizmu (art. 120 o.p.) do prowadzenia tego postępowania, musi poszukiwać i oprzeć się na dowodach, które jest w stanie wyjednać.

Zasada zaufania - Postępowanie podatkowe powinno być prowadzone w sposób budzący zaufanie do organów podatkowych (Ordynacja podatkowa - art. 121 §1).

Zasada informowania - Organy podatkowe w postępowaniu podatkowym obowiązane są udzielać niezbędnych informacji i wyjaśnień o przepisach prawa podatkowego, pozostających w związku z przedmiotem tego postępowania. (Ordynacja podatkowa - art. 121 §2)

Obie powyższe zasady połączono jako reguły zachowań, którymi powinni kierować się pracownicy organów podatkowych. Są to z zasady osoby przygotowane merytorycznie, z większą wiedzą i doświadczeniem niż podatnicy i z tej przewagi nie powinny korzystać. Prawnie i w praktyce ocenia się, przykładem tej zasady powinno być założenie, iż w indywidualnym postępowaniu podatkowym niejasności czy wątpliwości, powinny być rozstrzygane na korzyść podatnika.

Teza z orzecznictwa:

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego (do 2003.12.31) w Warszawie z dnia 18 stycznia 1988 r. w sprawie III SA 964/87:
Niejasności lub wątpliwości dotyczące oceny stanu faktycznego nie mogą być rozstrzygane na niekorzyść podatnika. Tylko wtedy można podatnikowi zarzucić niedopełnienie ciążącego na nim obowiązku, gdy treść tego obowiązku jest w pełni zrozumiała, a ponadto podatnik ma realne możliwości wywiązania się z obowiązku, wynikającego z przepisu prawa.

Zasada prawdy obiektywnej - W toku postępowania organy podatkowe podejmują wszelkie niezbędne działania, w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy w postępowaniu podatkowym (Ordynacja podatkowa - art. 122).

Zasada ta określa, że to obowiązkiem organu jest poszukiwanie prawdy i dowodów. Różni to zdecydowanie postępowanie podatkowe od postępowania cywilnego – gdzie dowody i twierdzenia muszą przedstawić strony.

Główny ciężar dowodzenia obciąża więc organ podatkowy. Jednak w orzecznictwie wskazuje się, że ciężar dowodzenia może zostać również nałożony na strony powstępowania, np. w przypadku zainteresowanych stron, które chcą skorzystać z ulg i zwolnień (patrz wyrok II FSK 346/07), dlatego zasada ta nie powinna być uznawana za całkowite zwolnienie podatników z aktywności w ich własnym postępowaniu.

Teza z orzecznictwa:

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego (do 2003.12.31) w Warszawie z dnia 19 marca 1981 r. SA 234/81:

  1. Zaniechanie przez organ administracji państwowej podjęcia czynności procesowych zmierzających do zebrania pełnego materiału dowodowego, zwłaszcza gdy strona powołuje się na określone i ważne dla niej okoliczności, jest uchybieniem przepisom postępowania administracyjnego, skutkującym wadliwość decyzji.
  2. Uprawnienie organu administracji państwowej do wydawania decyzji o charakterze uznaniowym nie zwalnia tegoż organu z obowiązku zgromadzenia i wszechstronnego zbadania materiału dowodowego i wydania decyzji o treści przekonującej pod względem prawnym i faktycznym.

Zasada czynnego udziału stron - Organy podatkowe obowiązane są zapewnić stronom czynny udział w każdym stadium postępowania, a przed wydaniem decyzji umożliwić im wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań (Ordynacja podatkowa art. 123).

Zasada przekonywania stron - Organy podatkowe powinny wyjaśniać stronom zasadność przesłanek, którymi kierują się przy załatwianiu sprawy, aby w miarę możliwości doprowadzić do wykonania przez strony decyzji bez stosowania środków przymusu (Ordynacja podatkowa art. 124).

Zasada szybkości postępowania - Organy podatkowe powinny działać w sprawie wnikliwie i szybko, posługując się możliwie najprostszymi środkami prowadzącymi do jej załatwienia. Sprawy, które nie wymagają zbierania dowodów, informacji lub wyjaśnień, powinny być załatwiane niezwłocznie (Ordynacja podatkowa art. 125).

Jednym z typowych sytuacji złamania tej zasady jest tak zwana przewlekłość postępowania. W tej kwestii kolejne art. Ordynacji podatkowej wskazują dodatkowe wytyczne, dotyczące terminów załatwiania spraw podatkowych:

Wyciąg z przepisów

Ordynacja podatkowa

Art.  139.  [Terminy załatwiania spraw podatkowych]
§  1.  Załatwienie sprawy wymagającej przeprowadzenia postępowania dowodowego powinno nastąpić bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w ciągu miesiąca, a sprawy szczególnie skomplikowanej - nie później niż w ciągu 2 miesięcy od dnia wszczęcia postępowania, chyba że przepisy niniejszej ustawy stanowią inaczej.
§  2.  Niezwłocznie powinny być załatwiane sprawy, które mogą być rozpatrzone na podstawie dowodów przedstawianych przez stronę łącznie z żądaniem wszczęcia postępowania lub na podstawie faktów powszechnie znanych i dowodów znanych z urzędu organowi prowadzącemu postępowanie.
§  3.  Załatwienie sprawy w postępowaniu odwoławczym powinno nastąpić nie później niż w ciągu 2 miesięcy od dnia otrzymania odwołania przez organ odwoławczy, a sprawy, w której przeprowadzono rozprawę lub strona złożyła wniosek o przeprowadzenie rozprawy - nie później niż w ciągu 3 miesięcy.
§  4.  Do terminów określonych w § 1-3 nie wlicza się terminów przewidzianych w przepisach prawa podatkowego dla dokonania określonych czynności, okresów zawieszenia postępowania oraz okresów opóźnień spowodowanych z winy strony albo z przyczyn niezależnych od organu.

W przypadku złamania tej zasady pierwszym narzędziem, który może posłużyć podatnikowi jest tak zwane ponaglenie.

Zasada pisemności - Sprawy podatkowe załatwiane są w formie pisemnej lub w formie dokumentu elektronicznego, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej (Ordynacja podatkowa art. 126).

Zasada dwuinstancyjności - Postępowanie podatkowe jest dwuinstancyjne (Ordynacja podatkowa art. 127).

Przejawem dwuinstancyjności jest możliwość odwołania się do organu wyższej instancji. Ponownie, łączy się bezpośrednio z uregulowaniami rangi konstytucyjnej art. 78 Konstytucji RP. Dlatego w przypadku jeżeli strona postępowania nie jest zadowolona z rozstrzygnięcia, może się odwołać (z zasady ogólnej w terminie 14 dni od doręczenia decyzji). Każda sprawa powinna więc móc być rozpatrzona dwukrotnie.

Zasada trwałości - Decyzje, od których nie służy odwołanie w postępowaniu podatkowym, są ostateczne. Uchylenie lub zmiana tych decyzji, stwierdzenie ich nieważności oraz wznowienie postępowania, mogą nastąpić tylko w przypadkach przewidzianych w niniejszej ustawie oraz w ustawach podatkowych (Ordynacja podatkowa art. 128).

Zasada jawności - Postępowanie podatkowe jest jawne wyłącznie dla stron (Ordynacja podatkowa art. 129).

Ponaglenie

W przypadku jeżeli organ nie załatwia sprawy we właściwym terminie, ustalonym zgodnie z art. 140 Ordynacji podatkowej (o każdym przypadku niezałatwienia sprawy we właściwym terminie organ podatkowy obowiązany jest zawiadomić stronę, podając przyczyny niedotrzymania terminu i wskazując nowy termin załatwienia sprawy), podatnik ma prawo złożenia ponaglenia do:

  • organu podatkowego wyższego stopnia;
  • dyrektora izby administracji skarbowej (w przypadkach określonych w art. 83 ust. 4 i 5 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej);
  • Szefa Krajowej Administracji skarbowej - jeżeli sprawa została jeżeli sprawa nie została załatwiona przez dyrektora izby administracji skarbowej.

W przypadku złożenia ponaglenia, jeżeli było uzasadnione, to organ odwoławczy wyznacza dodatkowy termin załatwienia sprawy i zarządza wyjaśnienie przyczyn i ustalenie winnych niezałatwienia sprawy w terminie.

Teza z orzecznictwa:

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia  26 września 2017 r. w sprawie I SA/Kr 766/17

Ponaglenie jest swoistym środkiem prawnym, ponieważ nie jest skierowane przeciwko konkretnej czynności procesowej lub aktowi administracyjnemu, lecz ma na celu spowodowanie wypełnienia przez organ obowiązku urzędowego polegającego na przeprowadzeniu czynności postępowania i ich zakończeniu wydaniem decyzji albo rozstrzygającej o istocie sprawy, albo kończącej sprawę w danej instancji. Nie dotyczy więc ono samego przedmiotu postępowania podatkowego, ale tylko doprowadzenia do zakończenia zawisłości sprawy przed danym organem podatkowym.


Skarga na działanie organów podatkowych

Jeżeli organy podatkowe nie stosują się do zasad określonych w przepisach, podatnik ma możliwość skorzystania z narzędzi, które daje mu kolejny akt prawny. Jest to ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U.2019.2325 z późn. zmianami) zwana dalej "ustawa ppsa".

Zakres i rodzaje skarg które może złożyć podatnik, został określony w art. 3 ustawy ppsa. I są to możliwe skargi przede wszystkim na:

  • decyzje administracyjne;
  • postanowienia wydane w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie albo kończące postępowanie, a także na postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty;
  • pisemne interpretacje przepisów prawa podatkowego;
  • akty prawa miejscowego;
  • akty organów jednostek samorządu terytorialnego i ich związków;
  • akty nadzoru nad działalnością organów jednostek samorządu terytorialnego;
  • bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania.

Jedną z najczęściej wszczynanych spraw, są skargi na tak zwaną bezczynność (wcześniej dochodzone w ramach ponaglenia). Należy jednak pamiętać, że jest to narzędzie dotyczące samego czasu trwania postępowania, nie natomiast jego merytorycznego rozstrzygnięcia.

Teza z orzecznictwa:

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 4 kwietnia 2017 r. w sprawie  II SAB/Ol 10/17

1. Specyfika badania skargi na bezczynność, polega na tym, że sąd ogranicza się do skontrolowania, czy organ rzeczywiście nie podjął działania, do którego był zobowiązany. Poza zakresem kontroli sądu pozostaje prawna poprawność działań organu załatwiających zgłoszone żądanie. Oznacza to, że sąd nie wnika w merytoryczną i procesową poprawność działania, a bierze pod uwagę jedynie sam fakt, czy w danej sprawie zostało wydane orzeczenie administracyjne albo została dokonana stosowna czynność załatwiająca podanie strony.

2. Jeżeli organ wydał decyzję, a skarżąca nie zgadza się jedynie ze skutecznością doręczenia tej decyzji, a tym samym uznaniem jej za obowiązującą, to wbrew przekonaniu skarżącej, okoliczność ta nie może być rozstrzygana w trybie skargi na bezczynność. W przypadku skargi na bezczynność Sąd nie może badać treści decyzji ani też analizować czy wydana decyzja spełnia wymogi formalne. Na zasadzie art. 134 § 1 p.p.s.a. Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy i nie może podejmować ocen w kwestiach podlegających odrębnemu zaskarżeniu.

Podsumowanie

W przypadku jeżeli w ocenie podatnika organ działa nieprawidłowo, opieszale, zbyt długo – należy najpierw sprawdzić jakie terminy powinien zachować (patrz art. 139 Ordynacji podatkowej - powyżej). Następnie przeanalizować, czy usprawiedliwił ewentualne przesunięcia terminów i działa zgodnie z zasadami działania organów publicznych (patrz zasady działania organów publicznych). W przypadku jeżeli podatnik uzna, iż normy zostały złamane, ma prawo złożyć Ponaglenie (patrz Ponaglenie i art. 141 Ordynacji podatkowej). W przypadku, jeżeli również to nie pomoże, może swoje kroki skierować do Sądu i wykorzystać instytucję skargi (patrz skarga na działanie organów podatkowych).

Autopromocja

REKLAMA

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Polska ustawa o kryptoaktywach od 30 czerwca 2024 r. Założenia i cel nowych przepisów [omówienie projektu]

    Projekt ustawy o kryptoaktywach ma zaimplementować do krajowych przepisów rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1114 z dnia 31 maja 2023 r. w sprawie rynków kryptoaktywów oraz zmiany rozporządzeń (UE) nr 1093/2010 i (UE) nr 1095/2010 oraz dyrektyw 2013/36/UE i (UE) 2019/1937 (Dz. U. UE. L. z 2023 r. Nr 150, str. 40 z późn. zm.) (dalej: MiCA) określające zasady regulacji i nadzoru emisji, handlu i świadczenia usług związanych z kryptowalutami. Rozporządzenie obowiązuje już od 29 czerwca 2023 r., ale w pełni zacznie być stosowane dopiero w grudniu 2024 r. Projekt ustawy przewiduje wprowadzenie nowych rozwiązań w obszarze sektora rynku kryptoaktywów, mających na celu realizację zadań wynikających z rozporządzenia MiCA, w szczególności w zakresie skutecznego nadzoru i ochrony inwestorów. Według ustawodawcy podjęcie działań zmierzających do realizacji ww. celów zapewni rozwój rynku w perspektywie wieloletniej oraz bezpieczeństwo przez rozszerzenie kompetencji nadzorczych. Za projekt ustawy odpowiada Podsekretarz Stanu Ministerstwa Finansów. 

    Rozlicz się przez internet. Dzięki usłudze Twój e-PIT szybko i łatwo rozliczysz swój PIT

    Okres rozliczeń rocznych PIT trwa do końca kwietnia. Dzięki usłudze Twój e-PIT udostępnionej przez Ministerstwo Finansów w e-Urzędzie Skarbowym (e-US) możesz szybko i wygodnie rozliczyć swój PIT. Zwłaszcza jeśli masz Profil Zaufany. Jeśli nie masz – założysz go od ręki.

    PIT 2024. Czy można rozliczyć podatki bez Profilu Zaufanego?

    Sezon rozliczeń podatkowych jest w pełni. Dzięki usłudze e-PIT dostępnej na stronie Ministerstwa Finansów, możesz  szybko rozliczyć swój PIT. Resort zaleca, aby z rozliczeniem nie zwlekać.

    Co można sobie odliczyć od podatku 2024? Z jakich ulg podatkowych można skorzystać w rozliczeniu PIT?

    Co można odliczyć z podatku PIT? Z jakich ulg podatkowych można skorzystać w rozliczeniu w 2024 roku?

    Kto może wyjechać do sanatorium z ZUS-em w 2024 roku? Jak uzyskać skierowanie? Ile trzeba czekać?

    Nie tylko Narodowy Fundusz Zdrowia kieruje do miejscowości uzdrowiskowych, ale także Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Z leczenia może skorzystać każdy ubezpieczony, który jest zagrożony utratą zdolności do pracy. Warunkiem jest jednak, by rehabilitacja poprawiła rokowania stanu zdrowia i przyczyniła się do powrotu do aktywności zawodowej.

    Limit pomocy de minimis dla MŚP 2024 - podwyżka od 1 maja

    Ministerstwo Finansów przygotowało projekt rozporządzenia, na podstawie którego MŚP nadal udzielana będzie pomoc de minimis w formie gwarancji BGK spłaty kredytu lub innego zobowiązania - napisał resort w OSR do projektu. Rozporządzenie wdroży w życie unijne przepisy wprowadzające nowy wyższy limit takiej pomocy dla jednego przedsiębiorstwa w ciągu 3 lat.

    Ulga sponsoringowa a koszty uzyskania przychodów z zysków kapitałowych

    Po koniec 2023 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że podmioty osiągające przychody z zysków kapitałowych również mogą odliczać koszty wspierania sportu, edukacji i kultury, na podstawie art. 18ee, niezależnie od tego czy koszty te zostaną przyporządkowane do przychodów z zysków kapitałowych czy pozostałych przychodów.

    Rozrachunki w księgowości wsparte sztuczną inteligencją. Nadchodzi nowe

    Czy sztuczna inteligencja może wspomóc księgowym w rozrachunkach? Dzięki wykorzystaniu mechanizmów sztucznej inteligencji programy księgowe pozwalają na dużą automatyzację procesów w tym zakresie.

    Jak rozpoznać pellet dobrej jakości? Jak sprawdzić samemu?

    Jakość pelletu jest kluczowym czynnikiem decydującym o jego efektywności i bezpieczeństwie użytkowania. Niezależnie od tego, czy wykorzystujemy go do ogrzewania domu, czy jako surowiec w przemyśle, istnieją cechy, na które warto zwrócić uwagę, aby mieć pewność, że wybieramy produkt najwyższej jakości.

    Składki ZUS wspólników spółki z o.o. (jednoosobowej i wieloosobowej). Kto i kiedy nie zapłaci składek?

    Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych różnicują pozycję wspólników spółki z o.o. w zakresie podlegania ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu w zależności od tego, czy spółka jest jednoosobowa czy wieloosobowa.

    REKLAMA