Czy można odliczyć 100% VAT przed uzyskaniem adnotacji VAT-1 w dowodzie rejestracyjnym?
Istnieją argumenty przemawiające za tym, aby podatnik odliczył pełną kwotę w drodze korekty rozliczeń za okres od kwietnia do września 2022 r. (tj. przed uzyskaniem zaświadczenia z dodatkowego badania technicznego oraz wpisaniem adnotacji VAT-1 w dowodzie rejestracyjnym pojazdu). Potwierdzenie tego stanowiska znajdziemy w wydanych orzeczeniach. Istnieje jednak ryzyko zakwestionowania takiego podejścia przez organy podatkowej, które często przyjmują odmienne stanowisko. Szczegóły w dalszej części artykułu.
Odliczanie VAT od samochodów. Kiedy 50 proc. odliczenia a kiedy 100 proc.?
Generalnie w przypadku wydatków związanych z pojazdami samochodowymi odliczeniu podlega 50% kwoty VAT zawartego w cenie nabytego towaru lub usługi związanej z tym pojazdem (art. 86a ust. 1 ustawy o VAT).
Zasada ta nie dotyczy jednak pojazdów, które są wykorzystywane wyłącznie do celów prowadzonej działalności podatnika. W tym bowiem przypadku podatnikom VAT przysługuje prawo do odliczenia 100% kwoty VAT wynikającej z faktur za nabycie tych pojazdów oraz towarów lub usług związanych z ich eksploatacją.
Z art. 86a ust. 4 ustawy o VAT wynika, że samochód jest uznany za wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej, gdy:
- sposób jego wykorzystywania przez podatnika, zwłaszcza określony w ustalonych przez niego zasadach używania, dodatkowo potwierdzony prowadzoną przez podatnika dla tego pojazdu ewidencją przebiegu pojazdu, wyklucza jego użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub
- jego konstrukcja wyklucza użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą albo powoduje, że jego użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą jest nieistotne.
Adnotacja VAT-1
Spełnienie wymagań konstrukcyjnych pojazdu, o których mowa w punkcie 2, stwierdza się na podstawie:
- dodatkowego badania technicznego przeprowadzonego przez okręgową stację kontroli pojazdów, potwierdzonego zaświadczeniem wydanym przez tę stację, oraz
- dowodu rejestracyjnego pojazdu zawierającego odpowiednią adnotację o spełnieniu tych wymagań (w tym przypadku adnotacja VAT-1).
Zatem w analizowanej sprawie niezbędne jest ustalenie, czy podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia 100% VAT w drodze korekty z faktur zakupowych, w stosunku do których prawo do odliczenia powstało przed uzyskaniem dodatkowego zaświadczenia i wpisu adnotacji VAT-1 w dowodzie rejestracyjnym.
W ocenie autora brak zaświadczenia oraz adnotacji nie przesądza o braku możliwości odliczenia 100% VAT z takich faktur. Posiadanie przez pojazd cech konstrukcyjnych, które wykluczają jego użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą, jest już wystarczające do skorzystania z pełnego prawa do odliczenia VAT. Dodatkowe badanie techniczne ma jedynie znaczenie dowodowe i nie stanowi warunku, którego niespełnienie powoduje pozbawienie podatnika prawa do pełnego odliczenia VAT.
Ważne!
Dodatkowe badanie techniczne ma jedynie znaczenie dowodowe i nie stanowi warunku, którego niespełnienie powoduje pozbawienie podatnika prawa do pełnego odliczenia VAT.
Pełne odliczenie VAT od samochodów a dodatkowe badanie techniczne i adnotacja VAT-1 - orzecznictwo sądów
Takie też stanowisko wynika z ugruntowanej linii orzeczniczej sądów administracyjnych. Przykładowo Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w wyroku z 11 marca 2021 r. (sygn. akt I SA/Kr 1213/20, orzeczenie nieprawomocne) podkreślił, że:
(…) o prawie do dokonywania takich odliczeń, dzięki uznaniu za pojazd samochodowy wykorzystywany wyłącznie do wykonywania działalności gospodarczej podatnika, decyduje posiadanie przez pojazdy samochodowe określonych przepisami cech. Skoro zaś cechy konstrukcyjne pojazdu wskazują, że może on być wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej, należy przyjąć, że nałożenie na podatnika obowiązku wynikającego z art. 86a ust. 10 u.p.t.u., tj. wykonania dodatkowego badania technicznego, ma na celu umożliwienie podatnikowi wykazanie spełnienia wymagań określonych w art. 86a ust. 9 u.p.t.u., a nie jest warunkiem dającym uprawnienie do pełnego odliczenia podatku naliczonego z tytułu wydatków związanych z tym pojazdem.
Podobnie wynika z orzeczeń sądów administracyjnych wydanych w innych sprawach (zob. wyroki WSA: w Olsztynie z 17 marca 2016 r., sygn. akt I SA/Ol 54/16, w Poznaniu z 26 stycznia 2016 r., sygn. akt I SA/Po 1073/15, w Bydgoszczy z 19 lutego 2020 r., sygn. akt I SA/Bd 784/19, oraz wyrok NSA z 7 czerwca 2018 r., sygn. akt I FSK 965/16).
Zatem w ocenie autora istnieją argumenty za tym, aby w analizowanej sprawie podatnik odliczył pełną kwotę VAT w drodze korekty rozliczeń za okres od kwietnia do września 2022 r., tj. przed uzyskaniem zaświadczenia z dodatkowego badania technicznego oraz wpisaniem adnotacji VAT-1 w dowodzie rejestracyjnym pojazdu. Istnieje jednak ryzyko zakwestionowania takiego podejścia przez organy podatkowej, które na etapie wydawania interpretacji indywidualnych często przyjmują odmienne stanowisko (przykładowo w interpretacji Dyrektora KIS z 19 lipca 2019 r., sygn. 0115-KDIT1-2.4012.313.2019.1.AGW).
Podstawa prawna:
-
art. 86a ust. 1, 4, 9 i 10 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - j.t. Dz.U. z 2022 r. poz. 931; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1561
POWOŁANE INTERPRETACJE ORGANÓW PODATKOWYCH:
-
interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 19 lipca 2019 r. (sygn. 0115-KDIT1-2.4012.313.2019.1.AGW)
POWOŁANE ORZECZENIA SĄDÓW ADMINISTRACYJNYCH:
-
wyrok WSA w Olsztynie z 17 marca 2016 r. (sygn. akt I SA/Ol 54/16)
-
wyrok WSA w Poznaniu z 26 stycznia 2016 r. (sygn. akt I SA/Po 1073/15)
-
wyrok WSA w Bydgoszczy z 19 lutego 2020 r. (sygn. akt I SA/Bd 784/19)
-
wyrok NSA z 7 czerwca 2018 r. (sygn. akt I FSK 965/16)
Adrian Błaszkiewicz, ekspert w zakresie VAT