Leasing to jedna z wielu opcji korzystania z samochodu w przedsiębiorstwie, być może nawet najbardziej popularna. Przy spełnieniu określonych warunków prawnych, podatnik biorący w leasing samochód osobowy może odliczać podatek naliczony w wysokości 100% w zakresie wydatków związanych z takimi samochodami. Pojawia się wątpliwość, czy przy zmianie przeznaczenia samochodu konieczne jest skorygowanie odliczonego podatku naliczonego.
Odliczenie VAT od samochodów
Według głównej zasady zawartej w przepisie art. 86a ust. 1 ustawy o VAT, w przypadku wydatków związanych z pojazdami samochodowymi kwotę podatku naliczonego stanowi 50% kwoty podatku. Tak więc podatnik może zasadniczo odliczać 50% podatku naliczonego z tytułu wydatków związanych z pojazdami samochodowymi, np. z tytułu ich nabycia, leasingu, zakupu paliwa, napraw itp. Ten przepis nie ma jednak zastosowania między innymi w przypadku, gdy pojazdy samochodowe są wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika (art. 86a ust. 3 pkt 1 lit. a ustawy o VAT). Wówczas możliwe jest odliczenie 100% podatku naliczonego.
Zmiana przeznaczenia samochodu a korekta VAT naliczonego
Przepisy ustawy o VAT zobowiązują podatnika do dokonania korekty podatku naliczonego, jeśli nastąpi zmiana przeznaczenia samochodu. Przykładowo może to mieć miejsce, jeśli samochód osobowy służył wyłącznie do dojazdów do klientów przez przedstawicieli handlowych, a następnie został przekazany jednemu z pracowników jako samochód służbowy z możliwością użytku do celów prywatnych. Obowiązek korekty reguluje przepis art. 90b ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT. Stanowi on, że w przypadku gdy w ciągu 60 miesięcy, licząc od miesiąca, w którym odpowiednio nabyto, dokonano importu lub oddano do używania pojazd samochodowy, o którym mowa w art. 86a ust. 3 pkt 1 lit. a ustawy o VAT, nastąpi zmiana jego wykorzystywania na wykorzystywanie do celów działalności gospodarczej i do celów innych niż działalność gospodarcza, podatnik jest obowiązany do dokonania korekty kwoty podatku naliczonego odliczonej przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tego pojazdu.
Kiedy korekta jest obowiązkowa?
Powyższy przepis wskazuje, że korekta jest obowiązkowa w przypadku nabycia, importu lub oddania do używania pojazdu samochodowego. Leasing operacyjny nie mieści się w zakresie tego przepisu. Przez umowę leasingu operacyjnego, podatnik biorący samochód w leasing staje się jedynie jego posiadaczem i może z niego korzystać. Nie dochodzi do nabycia samochodu, podatnik nie uzyskuje prawa do rozporządzania samochodem jak właściciel. Zatem zmiana przeznaczenia samochodu w leasingu operacyjnym nie powoduje konieczności korekty podatku naliczonego. Podatnik zaczyna odliczać podatek naliczony w wysokości 50% od okresu, w którym nastąpiła zmiana przeznaczenia samochodu.
Leasing finansowy
Inaczej może być natomiast w przypadku leasingu finansowego. W myśl przepisu art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również wydanie towarów na podstawie umowy leasingu zawartej na czas określony, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione. Z kolei ustęp 9 ww. przepisu wskazuje, że przez umowy leasingu, o których mowa w ust. 1 pkt 2, rozumie się umowy w wyniku których, zgodnie z przepisami o podatku dochodowym, odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystający oraz umowy leasingu w rozumieniu tych przepisów, których przedmiotami są grunty.
Leasing finansowy zasadniczo polega na tym, że odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystający z samochodu w ramach leasingu. Tym samym, w ramach takiej umowy może dojść do dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, co by oznaczało, że doszło do nabycia samochodu. Wówczas może zajść konieczność korekty podatku naliczonego, o której mowa w przepisie art. art. 90b ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT. Jednakże w celu ustalenia skutków podatkowych konieczna jest wnikliwa analiza umowy leasingu.
Paweł Terpiłowski, Kierownik Zespołu Podatków Pośrednich