REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Ulga na złe długi w VAT – TSUE kwestionuje przepisy

Piotr Wyrwa
Doradca podatkowy nr 12653
RSM Poland – Audit, Tax, Consulting
Dzięki nam z odwagą spojrzysz w biznesową przyszłość
Ulga na złe długi w VAT – TSUE kwestionuje przepisy
Ulga na złe długi w VAT – TSUE kwestionuje przepisy
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 8 maja 2019 r. (sygn. C-127/18) w sprawie A–PACK i jego wpływ na prawo do skorzystania z ulgi na złe długi w VAT przez polskich podatników omawia Piotr Wyrwa, doradca podatkowy z RSM Poland.

Niewypłacalność dłużnika, oprócz oczywistej szkody związanej z nieotrzymaniem zapłaty, niesie za sobą także negatywne skutki podatkowe. Na gruncie VAT obowiązek zapłaty podatku należnego w większości przypadków wystąpi niezależnie od tego, czy kontrahent zapłaci za nabyty towar lub usługę. Podatek staje się bowiem należny z chwilą dostarczenia towarów lub wykonania usługi, a fakt otrzymania zapłaty pozostaje w takim przypadku bez znaczenia.

Autopromocja

Polecamy: Biuletyn VAT

Ulga na złe długi w polskiej ustawie o VAT

Złagodzeniu tych niekorzystnych skutków mają służyć m.in. regulacje art. 89a ustawy o VAT przyznające podatnikom prawo do korekty podatku należnego w związku ze sprzedażą dokonaną na rzecz niesolidnego kontrahenta.

Stosownie do art. 89a ust. 1 i 1a ustawy o VAT, podatnik może skorygować podstawę opodatkowania oraz podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona. O uprawdopodobnieniu nieosiągalności można mówić, gdy nie została ona uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie w ciągu 90 dni od upływu terminu płatności określonego w umowie / fakturze.

Kluczowe są wskazane w art. 89a ust. 2 ustawy o VAT przesłanki, które musi spełnić podatnik, aby miał prawo do korekty w ramach ulgi na złe długi. Zgodnie z nimi, korekta podstawy opodatkowania i VAT należnego jest możliwa, o ile spełnione są następujące warunki:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  1. dostawa towaru lub świadczenie usług jest dokonana na rzecz podatnika (podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą), zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny, niebędącego w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, upadłościowego lub w trakcie likwidacji;
  2. na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji, w której dokonuje się korekty w ramach ulgi na złe długi:
    1. wierzyciel i dłużnik są podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni,
    2. dłużnik nie jest w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, upadłościowego lub w trakcie likwidacji;
  3. od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 2 lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona.

Orzeczenie TSUE w sprawie A–PACK

W swoim orzeczeniu TSUE analizował sytuację spółki czeskiej, która chciała skorzystać z preferencji analogicznej do polskiej ulgi na złe długi. Lokalne przepisy uzależniały jednak takie prawo od tego, czy dłużnik w chwili dokonywania korekty był zarejestrowanym podatnikiem VAT. Trybunał podjął się próby zweryfikowania, czy ten warunek (zarejestrowania dłużnika jako podatnika VAT) nie narusza przepisów wspólnotowych, a w szczególności czy nie stoi w sprzeczności z zasadą neutralności i proporcjonalności.

W tym kontekście, TSUE przypomniał, że przepisy Dyrektywy VAT zobowiązują państwa członkowskie do dopuszczenia możliwości obniżenia podstawy opodatkowania i kwoty VAT należnego za każdym razem, gdy po dokonaniu transakcji podatnik nie otrzymał części lub całości wynagrodzenia.

Jednocześnie, Dyrektywa VAT pozwala na odstąpienie od przyznania takiego prawa do korekty w niektórych przypadkach. Trybunał przypomniał, iż takie odstępstwo jest uzasadnione tym, że brak zapłaty – w pewnych okolicznościach i z uwagi na sytuację prawną występującą w danym państwie członkowskim – może być trudny do zweryfikowania lub mieć charakter wyłącznie tymczasowy. Ten aspekt okazał się kluczowy dla rozstrzygnięcia TSUE, który podniósł, że pozbawienie prawa do skorzystania z ulgi na złe długi może być powiązane właśnie tylko z taką niepewnością (tzn. brakiem możliwości rozstrzygnięcia, czy faktycznie nie doszło do zapłaty lub czy brak płatności nie jest jedynie tymczasowy).

W świetle tych założeń TSUE doszedł do wniosku, że wymóg uzależnienia prawa do korekty od statusu dłużnika jako podatnika VAT nie może być uzasadniony niepewnością co do ostatecznego charakteru niewywiązania się dłużnika z płatności. Taka okoliczność (brak zarejestrowania jako podatnik VAT) w ocenie Trybunału jest raczej przesłanką wskazującą na ostateczny charakter niewywiązania się z płatności, niż mu przeczącą.

Podsumowując, TSUE uznał za niezgodne z Dyrektywą VAT przepisy dotyczące ulgi na złe długi, które zakazują korekty, jeżeli dłużnik nie jest już zarejestrowanym podatnikiem VAT.

Skutki dla polskich podatników

Jakie skutki niesie wskazany wyrok dla polskich przedsiębiorców?

Po pierwsze, TSUE pośrednio potwierdził, że ustalone przez Polskę warunki skorzystania z ulgi na złe długi są niezgodne z Dyrektywą VAT. W szczególności niezasadne jest uzależnianie prawa do korekty od statusu dłużnika jako podatnika VAT – tak jak robią to zarówno polskie, jak i czeskie przepisy. Zdaniem autora, daje to polskim podmiotom silny argument, aby – powołując się na orzeczenie TSUE – wskazywać na wadliwość polskiej ustawy o VAT. Konsekwencją tej wadliwości powinno być przyznanie przedsiębiorcom prawa do korekty VAT niezależnie od statusu odbiorcy jako podatnika VAT.


Ponadto, orzeczenie pośrednio wskazuje, iż również inne warunki określone przez polskiego ustawodawcę mogą być niezgodne z prawem wspólnotowym. Dotyczy to przede wszystkim przesłanki, aby dłużnik – na moment korzystania z ulgi na złe długi przez wierzyciela – nie był w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, upadłościowego lub w trakcie likwidacji. Takie okoliczności nie są związane z niepewnością, co do ostatecznego charakteru niewywiązania się dłużnika z płatności, a to właśnie wyłącznie taka niepewność w ocenie TSUE może stanowić podstawę do odmowy skorzystania z ulgi na złe długi. Co więcej, analogicznie jak w przypadku przesłanki rejestracji dla VAT, fakt znajdowania się w trakcie postępowania likwidacyjnego czy upadłościowego raczej potwierdza, niż zaprzecza temu, że brak płatności ma charakter stały.

Wreszcie, orzeczenie TSUE wskazuje na możliwe rozstrzygniecie, jakie zapadnie na gruncie pytania prejudycjalnego zadanego przez Naczelny Sąd Administracyjny. Przypomnijmy, że postanowieniem z 6 grudnia 2018 r. (sygn. I FSK 2261/15) polski sąd zwrócił się do Trybunału z pytaniem o zgodność z Dyrektywą VAT polskich przepisów o uldze na złe długi. NSA zapytał m.in., czy zgodne z prawem wspólnotowym są warunki skorzystania z ulgi przewidziane w ustawie o VAT, tj. zapewnienie, aby dłużnik nie był w trakcie postępowania upadłościowego (likwidacji) oraz aby wierzyciel i dłużnik byli zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Trudno wyobrazić sobie, aby rozstrzygnięcie w polskiej sprawie było odmienne od tego, jakie Trybunał zajął na gruncie czeskich przepisów. Można zatem spodziewać się, że potwierdzenie wadliwości polskiej ustawy o VAT zmusi ustawodawcę do zmiany formuły ulgi na złe długi. W przeciwnym przypadku, pomiędzy fiskusem i podatnikami utworzy się kolejny obszar sporny, niemniej – w świetle wyroku TSUE – w sporze tym rację należy przyznać podatnikom.  

Autopromocja

REKLAMA

Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Składka zdrowotna przedsiębiorców - czy wróci ryczałt? Czy jeszcze w 2024 roku nastąpią zmiany?

    O przywrócenie ryczałtowej składki zdrowotnej dla przedsiębiorców (wg zasad sprzed Polskiego Ładu) apelują zarówno sami przedsiębiorcy, ich stowarzyszenia, a także Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców. Rzecznik MŚP proponuje, by koszty związane z przywróceniem poprzednich zasad rozliczania składki zdrowotnej przez przedsiębiorców częściowo pokryć przez ograniczenie beneficjentów tzw. wakacji od ZUS.

    Czy 13 i 14 emerytura wlicza się do dochodu osoby niepełnosprawnej?

    Czy 13 i 14 emerytura wlicza się do dochodu osoby niepełnosprawnej, ustalanego na potrzeby skorzystania z ulgi rehabilitacyjnej?

    Będzie nowelizacja Ordynacji podatkowej. Ministerstwo pracuje nad projektem. Podatnicy zyskają.

    Oprocentowanie nadpłaty, powstałej w wyniku orzeczenia TSUE będzie przysługiwać za cały okres, aż do jej zwrotu. Podobnie będzie z nadpłatami powstałymi wskutek wyroków TK.

    Stawki VAT 2024 - zmiany w stawkach obniżonych od 1 kwietnia

    Stawki VAT od 1 kwietnia 2024 roku ulegną zmianie. Pojawi się nowa lista towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku do wysokości 8 proc. Stawka obniżona obejmie m.in. usługi kosmetyczne, manicure i pedicure.

    Fundacja rodzinna - podatkowe konsekwencje zbycia udziałów

    Otaczające nas środowisko prawno-ekonomiczne dynamiczne oddziałuje na wszystkich, dlatego wśród pojawiających się pytań coraz częstszymi są te odnoszące się do fundacji rodzinnej, która zapewnia kuszące preferencje podatkowe.

    Składka zdrowotna 2024. Min. Leszczyna: będą zmiany ale powrót do zasad sprzed Polskiego Ładu zbyt kosztowny

    Jeszcze w bieżącym tygodniu minister zdrowia razem z ministrem finansów przedstawią premierowi Tuskowi propozycje zmian w składce zdrowotnej dla przedsiębiorców. Taką informację przekazała 18 marca 2024 r. minister zdrowia Izabela Leszczyna.

    Zmiany w akcyzie od 2025 roku - opodatkowanie saszetek nikotynowych

    Ministerstwo Finansów chce zmienić od 2025 roku przepisy ustawy o podatku akcyzowym w zakresie saszetek nikotynowych. W komunikacie z 18 marca 2024 r. MF przedstawiło propozycje zmian. Resort zaprasza zainteresowanych tymi zmianami na spotkanie w celu uzgodnienia treści tej nowelizacji.

    "Nie stać nas na cztery dni pracy". Jednak skrócenie czasu pracy może ograniczyć zwolnienia

    "Skrócenie czasu pracy, np. do czterech dni w tygodniu nie zostanie zrównoważone przez wzrost zatrudnienia. Produkcja krajowa zmniejszy się, a wraz z nią zmniejszą się dochody ludności" – mówi Jeremi Mordasewicz, doradca zarządu Konfederacji Lewiatan.

    Wymiana walut w firmie. Jak to robić z korzyścią dla biznesu?

    Wymiana walut? Pierwsze skojarzenia to zagraniczne wakacje czy kredyt we frankach. Patrząc jednak na oficjalne statystyki wymiany handlowej to firmy operują dziś w wielu walutach. Tym bardziej, że coraz więcej firm prowadzi ekspansję zagraniczną, wychodząc na nowe rynki.

    Zmiany w rachunkowości od 2025 roku. Oprócz JPK KR (księgi rachunkowe) będzie JPK ST (środki trwałe)

    Od 1 stycznia 2025 roku podatnicy objęci podatkiem CIT (osoby prawne) będą mieli obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych w formie elektronicznej i wysyłania ich w tej formie do urzędu skarbowego (tzw. JPK CIT). Aktualnie Ministerstwo Finansów konsultuje struktury logiczne pliku JPK_KR_PD oraz pliku  JPK_ST, a także przygotowuje zmianę projektu rozporządzenia wykonawczego w sprawie dodatkowych danych dołączanych do przekazywanych ksiąg.

    REKLAMA