REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zasądzone koszty zastępstwa procesowego a VAT

Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Zasądzone koszty zastępstwa procesowego a VAT /fot. Shutterstock
Zasądzone koszty zastępstwa procesowego a VAT /fot. Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Czy zasądzone przez sąd koszty zastępstwa procesowego są opodatkowane VAT? Pytanie wydaje się banalne, ale jak zawsze, diabeł tkwi w szczegółach.

Nie ma żadnych wątpliwości co do opodatkowania usługi wyświadczonej przez prawnika na etapie przedsądowym: za sporządzenie pozwu, analizę i zebranie całości materiału w sprawie, doradztwo w przedmiocie pozwu itd. Problem zaczyna się pojawiać w momencie zasądzenia przez sąd od strony przegranej kosztów zastępstwa procesowego.

Autopromocja

Przy zawieraniu umowy cywilnoprawnej jej strony mogą ustalić, że w razie wygranej koszty zastępstwa zostaną przekazane prawnikowi jako nazwijmy to „bonus”. Mogą również zastrzec, że koszty zastępstwa mają zostać przekazane powodowi. Ewentualnie strony mogą w ogóle nie wypowiedzieć się w tej kwestii na etapie przedsądowym. Każdy z tych stanów faktycznych skutkuje, jak się okazuje, różną podstawą opodatkowania VAT lub wręcz brakiem obowiązku podatkowego.

Nie ma żadnych wątpliwości co do opodatkowania usługi wyświadczonej przez prawnika na etapie przedsądowym: za sporządzenie pozwu, analizę i zebranie całości materiału w sprawie, doradztwo w przedmiocie pozwu itd. Problem zaczyna się pojawiać w momencie zasądzenia przez sąd od strony przegranej kosztów zastępstwa procesowego.

Przy zawieraniu umowy cywilnoprawnej jej strony mogą ustalić, że w razie wygranej koszty zastępstwa zostaną przekazane prawnikowi jako nazwijmy to „bonus”. Mogą również zastrzec, że koszty zastępstwa mają zostać przekazane powodowi. Ewentualnie strony mogą w ogóle nie wypowiedzieć się w tej kwestii na etapie przedsądowym. Każdy z tych stanów faktycznych skutkuje, jak się okazuje, różną podstawą opodatkowania VAT lub wręcz brakiem obowiązku podatkowego.

Z urzędu i z wyboru

Należy zaznaczyć, że wątpliwości dotyczą jedynie opodatkowania kosztów zastępstwa procesowego w sprawach z wyboru. Kwestia opodatkowania kosztów zastępstwa przy tzw. urzędówkach została doprecyzowana przez ministra sprawiedliwości w rozporządzeniach wykonawczych w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielanej z urzędu przez – odpowiednio – radców prawnych, adwokatów, jak i doradców podatkowych (Dz.U. z 2016 r. poz. 1714, 1715, oraz z 2018 r. poz. 1688). Przepis jest czytelny i nie wywołuje wątpliwości: sąd zasądza koszty zastępstwa wraz z VAT, a radca prawny, adwokat, doradca podatkowy wystawia fakturę na zlecającego usługę (czyli sąd) z należnym podatkiem.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Na rachunek wygranego…

Opłaty za czynności radców prawnych, adwokatów oraz wynagrodzenie za czynności doradców podatkowych zostały określone w innych rozporządzeniach ministra sprawiedliwości (Dz.U. z 2018 r. poz. 265, Dz.U. z 2015 r. poz. 1800 oraz z 2018 r. poz. 1687).

Sąd zasądza zwrot kosztów procesu od strony przegrywającej. Zasądzone koszty zastępstwa są świadczoną usługą na rzecz klienta i jako takie podlegają VAT. Niemniej w momencie, kiedy zostają przekazane na konto powoda, nie podlegają opodatkowaniu. Potwierdził to dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 22 maja 2018 r. (sygn. 0112-KDIL1-2.4012.174.2018.1.PG). Istota tej wykładni sprowadza się do tego, że powód nie zawiera żadnej odpłatnej umowy z pozwanym, w związku z czym nie dochodzi do zaistnienie stosunku prawnego określonego umową między stronami. Jak czytamy w uzasadnieniu interpretacji dyrektora KIS „czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie”.

Podsumowując, mamy do czynienia z sytuacją, w której przekazanie kosztów zastępstwa procesowego bezpośrednio klientowi nie podlega opodatkowaniu VAT.

Na konto pełnomocnika

Jeżeli jednak przegrany przekaże zasądzone koszty zastępstwa na rachunek pełnomocnika procesowego, wówczas VAT będzie należny. Powstają jednak wątpliwości co do ustalenia podstawy opodatkowania, czyli odpowiedzi na pytanie, czy koszty zastępstwa są kwotami brutto czy netto. Nie wdając się w głębsze analizy pojęć i idąc za tokiem rozumowania ministra sprawiedliwości, który przy tzw. urzędówkach jasno określił, iż opłaty ustalone zgodnie z przepisami rozporządzeń podwyższa się o kwotę VAT wyliczoną według stawki podatku obowiązującej dla tego rodzaju czynności, można wywieść, iż zasądzane kwoty zastępstwa są kwotami netto. Charakter zasądzonych opłat za czynności pełnomocnika procesowego nie zmienia się w zależności od tego, czy usługi są świadczone z urzędu, czy z wyboru.

Pełnomocnik stoi więc przed koniecznością wystawienia faktury swojemu klientowi i… naliczenia należnego VAT. Nie ma większego problemu, gdy klient ma prawo do odliczenia tego podatku jako VAT naliczonego. Kłopot pojawia się wtedy, gdy takie prawo nie przysługuje. W każdej jednak sytuacji klientowi trudno zrozumieć, dlaczego ma jeszcze dopłacać do wygranego procesu. Jeżeli nie ureguluje równowartości VAT, pełnomocnik procesowy może dochodzić zapłaty przed sądem, ale wówczas nie ma co liczyć na kolejne zlecenie. Co więcej, musi odprowadzić należny VAT do urzędu skarbowego, bo obowiązek podatkowy powstaje niezależnie od tego, czy klient zapłacił równowartość podatku.

Polecamy: VAT 2019. Komentarz

W praktyce wielu pełnomocników uznaje, iż otrzymane kwoty zastępstwa procesowego stanowią kwotę brutto. Odprowadzają więc należny podatek od swoich usług, wyliczając go metodą „w stu”. Taki sposób postępowania, aczkolwiek z małym zastrzeżeniem, został potwierdzony interpretacją dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 23 kwietnia 2014 r. (nr TTP1/443-117/14/KM). Organ potwierdził w niej, że zwrot zasądzonych kosztów sądowych z tytułu zastępstwa procesowego jest kwotą brutto, jeżeli stanowi jedyne wynagrodzenie od nabywcy usługi.

Działając w ten sposób, pełnomocnicy obniżają o VAT zasądzone przez sąd opłaty, określone rozporządzeniem ministra sprawiedliwości. Tym samym obniżają również podstawę opodatkowania, a to stanowi już uszczuplenie zobowiązań wobec Skarbu Państwa ze wszystkimi tego konsekwencjami…

Przedstawiony problem wymaga więc ujednolicenia zasad postępowania i przede wszystkim reakcji ministra finansów, np. w postaci interpretacji ogólnej. 

Małgorzata Urbaniak

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: gazetaprawna.pl

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Kto może wyjechać do sanatorium z ZUS-em w 2024 roku? Jak uzyskać skierowanie? Ile trzeba czekać?

    Nie tylko Narodowy Fundusz Zdrowia kieruje do miejscowości uzdrowiskowych, ale także Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Z leczenia może skorzystać każdy ubezpieczony, który jest zagrożony utratą zdolności do pracy. Warunkiem jest jednak, by rehabilitacja poprawiła rokowania stanu zdrowia i przyczyniła się do powrotu do aktywności zawodowej.

    Limit pomocy de minimis dla MŚP 2024 - podwyżka od 1 maja

    Ministerstwo Finansów przygotowało projekt rozporządzenia, na podstawie którego MŚP nadal udzielana będzie pomoc de minimis w formie gwarancji BGK spłaty kredytu lub innego zobowiązania - napisał resort w OSR do projektu. Rozporządzenie wdroży w życie unijne przepisy wprowadzające nowy wyższy limit takiej pomocy dla jednego przedsiębiorstwa w ciągu 3 lat.

    Ulga sponsoringowa a koszty uzyskania przychodów z zysków kapitałowych

    Po koniec 2023 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że podmioty osiągające przychody z zysków kapitałowych również mogą odliczać koszty wspierania sportu, edukacji i kultury, na podstawie art. 18ee, niezależnie od tego czy koszty te zostaną przyporządkowane do przychodów z zysków kapitałowych czy pozostałych przychodów.

    Rozrachunki w księgowości wsparte sztuczną inteligencją. Nadchodzi nowe

    Czy sztuczna inteligencja może wspomóc księgowym w rozrachunkach? Dzięki wykorzystaniu mechanizmów sztucznej inteligencji programy księgowe pozwalają na dużą automatyzację procesów w tym zakresie.

    Jak rozpoznać pellet dobrej jakości? Jak sprawdzić samemu?

    Jakość pelletu jest kluczowym czynnikiem decydującym o jego efektywności i bezpieczeństwie użytkowania. Niezależnie od tego, czy wykorzystujemy go do ogrzewania domu, czy jako surowiec w przemyśle, istnieją cechy, na które warto zwrócić uwagę, aby mieć pewność, że wybieramy produkt najwyższej jakości.

    Składki ZUS wspólników spółki z o.o. (jednoosobowej i wieloosobowej). Kto i kiedy nie zapłaci składek?

    Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych różnicują pozycję wspólników spółki z o.o. w zakresie podlegania ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu w zależności od tego, czy spółka jest jednoosobowa czy wieloosobowa.

    Zmienia się odpowiedzialność związana z klasyfikacją towarów. Przewoźnicy mogą zapłacić mandat karny

    Znajomość prawidłowej klasyfikacji towarów to podstawa właściwego zgłoszenia celnego w procedurach celnych wywozowych i przywozowych, a także przy określaniu stawki cła i podatku VAT w sprzedaży wewnątrz UE. Wprowadzany właśnie w życie unijny Import Control System 2 nakłada na przewoźników nowe obowiązki. – Firmy transportowe biorą pełną odpowiedzialność za towar wprowadzany na obszar Unii Europejskiej. Muszą posiadać wszystkie dane na temat stron transakcji i HS kodów towarów – wyjaśnia Joanna Porath, właścicielka agencji celnej AC Porath.

    Oszczędności Polaków 2024. Na rachunkach bankowych jest 1 223,46 mld zł

    Gospodarstwa domowe w Polsce w końcu lutego 2024 roku dysponowały na rachunkach bankowych środkami w wysokości 1 223,46 mld zł. Były one o 15,20 mld i 1,26% wyższe niż miesiąc wcześniej i o 120,54 mld zł tj. 10,9% większe niż przed rokiem (w styczniu roczna dynamika tych depozytów wynosiła 11,3%).

    Podmiot uprawniony do zatwierdzania czynności zarządu fundacji rodzinnej w organizacji. Co wynika z przepisów ustawy?

    Podmiot zatwierdzający czynności zarządu jest nową instytucją, która po raz pierwszy pojawiła się w polskim systemie prawnym w Ustawie o fundacji rodzinnej. Uprawnienie do zatwierdzania czynności obejmuje okres, gdy fundacja rodzinna posiada status fundacji rodzinnej w organizacji, to jest okres od momentu zawiązania fundacji rodzinnej (odpowiednio: złożenia oświadczenia o ustanowieniu fundacji rodzinnej stanowiącego akt założycielski fundacji, albo otwarcia spadku po spadkodawcy, który ustanowił fundację rodzinną w treści testamentu). Poniższy artykuł ma na celu przybliżenie sposobu funkcjonowania tego podmiotu.

    Wynajmujesz magazyn lub halę produkcyjną? Czy wiesz, że możesz uzyskać zwolnienie z podatku dochodowego?

    Przedsiębiorca nie musi być właścicielem nieruchomości, żeby skorzystać ze wsparcia w ramach Polskiej Strefy Inwestycji. Znaczna część działalności prowadzonej w wynajmowanych halach produkcyjnych i magazynowych kwalifikuje się do zwolnień od podatku. Jak to więc możliwe, że wielu najemców nie korzysta z ulg podatkowych, chociaż mogliby?

    REKLAMA