REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Praktyczny przewodnik po wzorach pism podatkowych

REKLAMA

Niniejsza publikacja stanowi przekrojowy przewodnik po wzorach pism podatkowych, jakie każdy podatnik może spotkać w swojej praktyce gospodarczej. Autorzy przybliżają zasady sporządzenia każdego z nich oraz umieszczają przykładowe wzory. Jest to wiedza bardzo praktyczna, która pozwala z jednej strony skorzystać z ulg podatkowych, takich jak umorzenie zaległości podatkowej czy rozłożenie jej na raty, a z drugiej strony pozwala uniknąć negatywnych konsekwencji niezłożenia określonych oświadczeń w terminie.

SPIS TREŚCI




Instytucja czynnego żalu

Instytucja czynnego żalu pozwala sprawcy przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego na uchylenie się od kary. Nie podlega bowiem karze sprawca, który po popełnieniu czynu zabronionego zawiadomił o tym organ powołany do ścigania, ujawniając istotne okoliczności tego czynu, w szczególności osoby współdziałające w jego popełnieniu. Zawiadomienie powinno być złożone na piśmie albo przekazane ustnie do protokołu. Instytucja czynnego żalu wiąże się z koniecznością uiszczenia w całości wymagalnej należności publicznoprawnej uszczuplonej popełnionym czynem zabronionym. Jeżeli czyn zabroniony nie polega na uszczupleniu tej należności, a orzeczenie przepadku przedmiotów jest obowiązkowe, sprawca powinien złożyć te przedmioty, natomiast w razie niemożności ich złożenia - uiścić ich równowartość pieniężną. Instytucja czynnego żalu nie ma przy tym zastosowania wobec sprawcy, który:

1) kierował wykonaniem ujawnionego czynu zabronionego,

2) wykorzystując uzależnienie innej osoby od siebie, polecił jej wykonanie ujawnionego czynu zabronionego,

3) zorganizował grupę albo związek mający na celu popełnienie przestępstwa skarbowego albo taką grupą lub związkiem kierował, chyba że zawiadomienia dokonał ze wszystkimi członkami grupy lub związku,

4) nakłaniał inną osobę do popełnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego w celu skierowania przeciwko niej postępowania o ten czyn zabroniony.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Warto również podkreślić, że nie podlega karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe osoba, która złożyła prawnie skuteczną korektę deklaracji podatkowej wraz z uzasadnieniem przyczyny korekty i w całości uiściła, niezwłocznie lub w terminie wyznaczonym przez uprawniony organ, należność publicznoprawną uszczuploną lub narażoną na uszczuplenie.

O przestępstwie lub wykroczeniu podatnik powinien zawiadomić organ ścigania (w kwestii uszczuplenia podatku będzie to urząd skarbowy), w którym należało rozliczyć uszczuplony podatek. Takie zawiadomienie w praktyce można także skierować do innego organu dochodzenia, np. policji. Składając zawiadomienie o przestępstwie, należy „ujawnić istotne okoliczności czynu”. W takiej sytuacji czynny żal jest skuteczny. W praktyce podatnik nie jest zobowiązany do podawania szczegółowej kwoty uszczuplenia. Wystarczy podać dane, na podstawie których urząd skarbowy sam będzie mógł ustalić kwotę uszczuplonego podatku. Aby można było czynny żal uznać za skuteczny, należy także - jeśli taka sytuacja miała miejsce - ujawnić osoby, które współdziałały przy popełnieniu czynu.

1.1. Czynny żal dotyczący zaniżenia zobowiązania podatkowego

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

1.2. Czynny żal dotyczący nieterminowego złożenia deklaracji

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Przed złożeniem wniosku warto pamiętać, że złożony wniosek musi zawierać: wskazanie osoby, od której pochodzi, oraz adres (adres miejsca zamieszkania lub pobytu, siedziby albo miejsca prowadzenia działalności), numer identyfikacji podatkowej podatnika (NIP), oznaczenie adresata. Czynny żal w zasadzie to dążenie sprawcy czynu zabronionego do naprawienia wyrządzonej szkody lub zapobieżenia skutkom swojego zachowania. Następstwem takiego działania może być złagodzenie konsekwencji związanych z popełnieniem czynu karalnego. Z uwagi na przedmiot ochrony prawa karnego skarbowego (finansowe interesy Skarbu Państwa bądź samorządu terytorialnego) instytucja ta rezygnuje z represji karnej wobec sprawcy czynu zabronionego na rzecz wyrównania uszczerbku finansowego. Jeżeli pismo zostało skierowane do niewłaściwego organu, ma on obowiązek przekazać je właściwemu organowi, o czym organ zobowiązany jest powiadomić wnoszącego. Złożone zawiadomienie musi zawierać informację na temat „istotnych okolicznościach czynu”, oraz powinno wskazywać ewentualne osoby, które współdziałały przy popełnianiu czynu. Zawiadomienie jest bezskuteczne, jeżeli zostało złożone:

- w czasie, kiedy organ ścigania miał już wyraźnie udokumentowaną wiadomość o popełnieniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego,

- po rozpoczęciu przez organ ścigania czynności służbowej, w szczególności przeszukania, czynności sprawdzającej lub kontroli zmierzającej do ujawnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego, chyba że czynność ta nie dostarczyła podstaw do wszczęcia postępowania o ten czyn zabroniony.

Dowodem ukierunkowania instytucji czynnego żalu na zaspokojenie interesów fiskalnych Skarbu Państwa, niejako z pierwszeństwem przed potrzebą i chęcią ukarania sprawcy czynu zabronionego, jest odstąpienie przez ustawodawcę od wymogu, aby zaległość, jaka powstała w wyniku popełnienia czynu zabronionego, została uregulowana przez samego sprawcę. W ten sposób instytucja czynnego żalu stała się dostępna dla osób, które - z jakichś względów - nie stać na wyrównanie szkody, jaką poniósł fiskus. Świadczy o tym ustawowy zapis „ w wyznaczonym terminie uiszczono” (poprzednie brzmienie regulacji: „w wyznaczonym terminie sprawca uiścił”).


Rozłożenie na raty zaległości podatkowej

Na umotywowany wniosek naczelnik urzędu skarbowego może rozłożyć zaległość podatkową na raty. Taka sytuacja jest możliwa wyłącznie w sytuacji wniosku, innymi słowy rozłożenie na raty z urzędu jest niedopuszczalne. Istotnym elementem wniosku jest jego uzasadnienie. W uzasadnieniu należy wykazać ważny interes podatnika lub ważny interes publiczny, który przemawia za rozłożeniem zaległości podatkowej na raty. Kryteria ustawowe rozłożenia zaległości na raty są bardzo ogólne („ważny interes podatnika” lub „interes publiczny”), co powoduje, że decyzja o rozłożeniu na raty/bądź odmowa należy do sfery tzw. uznania administracyjnego. Aby zatem istniała realna szansa rozłożenia zaległości na raty, podatnik powinien wykazać przy dołożeniu należytej staranności swojego istotnego (ważnego) interesu ze wskazaniem powodów powstania zaległości oraz rozsądnego wyjścia z sytuacji. Trzeba mieć bowiem świadomość, że rozłożenie na raty zaległości lub umorzenie zaległości są instytucjami wyjątkowymi, odstępstwem od zasady powszechności płacenia podatków i tylko bardzo dobrze umotywowane wnioski mają szanse na powodzenie. Istotne jest, aby wszelkie podawane we wniosku dane były poparte odpowiednimi dokumentami (np. wyciągi bankowe, zaświadczenia z banku, umowy z kontrahentami itd.). W sytuacji braku odpowiedniego umotywowania wniosku naczelnik urzędu skarbowego odmówi rozłożenia na raty zaległości podatkowej. A zatem przed złożeniem takiego wniosku warto precyzyjnie go sformułować i poprzeć właściwego kalibru argumentami.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Orzecznictwo

l Wyrok WSA w Warszawie z 9 listopada 2005 r. (sygn. akt III SA/Wa 1264/05, Palestra 2006/7-8/293)

Decyzja o rozłożeniu na raty zaległości podatkowej jest decyzją uznaniową. Sąd nie ma uprawnień do merytorycznej kontroli takich decyzji. Kontrola sądu obejmuje zatem wyłącznie badanie prawidłowości postępowania przeprowadzonego przez organy podatkowe oraz badanie formalnej prawidłowości decyzji.

l Wyrok WSA w Warszawie z 23 lipca 2004 r. (sygn. akt III SA 950/03 LEX nr 158067)

1. Możliwe jest rozłożenie zaległości podatkowej na większą liczbę rat niż wskazane we wniosku przez podatnika, oczywiście przy uwzględnieniu sytuacji majątkowej podatnika na dzień wydawania decyzji.

2. Organ zobligowany jest uwzględniać sytuację na dzień wydawania decyzji, a nie sytuację przyszłą bądź minioną. W sprawach stosowania ulg podatkowych przedmiotem oceny organów podatkowych musi być stan faktyczny, w tym głównie sytuacja finansowa, rodzinna i życiowa podatnika istniejąca w dacie rozstrzygania sprawy. Jeśli zmieni się choćby jeden element tego stanu faktycznego, taki jak na przykład wysokość dochodów, wysokość kosztów utrzymania czy wysokość zaległości, o której rozłożenia na raty podatnik zabiega, to stwierdzenia izby skarbowej okażą się co najmniej przedwczesne.


Umorzenie zaległości podatkowej

Wniosek w sprawie umorzenia zaległości podatkowej jest podobny do wniosku o rozłożenie na raty zaległości podatkowej. Zasadą jest także uznaniowość naczelnika urzędu skarbowego, który rozstrzyga, czy w danej sytuacji została spełniona przesłanka ważnego interesu publicznego lub ważnego interesu podatnika. Składając wniosek, należy mieć świadomość, że to składający musi udowodnić, że nie jest i nie będzie w stanie zapłacić podatku, a prowadzenie przymusowej egzekucji zaległego podatku naruszy podstawy egzystencji firmy. Różnica w podejmowaniu rozstrzygnięć pomiędzy wnioskiem o rozłożenie na raty a umorzeniem polega na tym, że należności umorzonej organ nigdy nie odzyska. Powoduje to wyjątkowość w podejściu do umorzenia zaległego podatku. Organ podatkowy pieczołowicie będzie weryfikował przedłożone dowody i badał argumenty oraz powody, dla których podatnik wnioskuje o umorzenie podatku. A zatem argumenty przemawiające za zasadnością umorzenia podatku muszą być bardzo mocne i muszą być poparte twardymi dokumentami, tak aby zasadność wniosku nie budziła wątpliwości.

Trzeba pamiętać, że umorzenie zaległości podatkowej powoduje również umorzenie odsetek za zwłokę w całości w takiej części, w jakiej została umorzona zaległość podatkowa. Istotne jest to, że umorzenie zaległości podatkowej może nastąpić wyłącznie na wniosek podatnika. Decyzja organu podatkowego wydana bez wniosku uprawnionego podmiotu podlega stwierdzeniu nieważności. Takie stanowisko zaprezentował NSA w wyroku z 17 listopada 2005 r. (sygn. akt III SA/52/91, POP 1996, nr 4, poz. 117). Samo złożenie wniosku nie powoduje automatycznie wstrzymania ewentualnie prowadzonego postępowania egzekucyjnego. Instytucja umorzenia zaległości podatkowych ma zastosowanie jedynie wtedy, gdy nie jest sporna zasadność wymiaru podatku. Kwota zaległości podatkowej powinna być jednakże określona, jeżeli zachodzi taka potrzeba, w odrębnym postępowaniu wymiarowym, gdyż jej wysokość może rzutować na ewentualne rozstrzygnięcie w przedmiocie umorzenia (takie stanowisko zaprezentował NSA w wyroku z 12 stycznia 2001 r., sygn. akt III SA 2962/99, niepublikowany). Wysokości zobowiązania podatkowego nie można kwestionować i weryfikować w toku postępowania o umorzenie zaległości. Zmiana wysokości zaległości podatkowej (wskutek zapłacenia części zaległości, czy wskutek zmiany decyzji wymiarowej) stanowi zmianę jednego z elementów stanu faktycznego sprawy w przedmiocie umorzenia tej zaległości, co potwierdził NSA w wyroku z 25 maja 2000 r. (sygn. akt I SA Łd 1884/98, ONSA 2001, nr 3, poz. 129). Co istotne, wniosek o umorzenie nie obejmuje płatników, co z kolei oznacza, że złożenie wniosku przez płatnika o umorzenie zaległości podatkowej powoduje umorzenie postępowania jako bezprzedmiotowego (tak NSA w wyroku z 20 kwietnia 2001 r., sygn. akt I SA/Ka 1581/00, ONSA 2002, nr 2, poz. 90). Nie można również żądać umorzenia zaległości podatkowej, która wygasła przed złożeniem wniosku o jej umorzenie. Wszczęte w tych okolicznościach postępowanie podatkowe wskutek złożenia stosownego wniosku o umorzenie zaległości podlega umorzeniu (wyrok NSA z 4 maja 2005 r., sygn. akt FSK 2092/04 ONSAiWSA 2006, nr 2, poz. 56).

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Odroczenie terminu płatności podatku

W praktyce wniosek o odroczenie terminu płatności podatku pełni podobną funkcję jak wniosek o rozłożenie zaległości na raty. W tym przypadku podatnik uznaje, iż jego ważny interes uniemożliwia mu zapłatę świadczenia w terminie. A zatem podatnik uznaje i ma chęć zapłaty podatku, ale w terminie późniejszym, przy czym nie chodzi mu o rozłożenie podatku na raty, gdyż to może być rozwiązaniem niekoniecznym. Składając wniosek o odroczenie terminu płatności podatku, podatnik zobligowany jest do sporządzenia właściwego uzasadnienia, w którym w sposób niebudzący wątpliwości przedstawi wszystkie okoliczności przemawiające za uwzględnieniem wniosku. Co istotne, wniosek o odroczenie terminu płatności podatku należy złożyć najpóźniej w dniu, w którym przypada ustawowy termin złożenia deklaracji podatkowej, z której będzie wynikać podatek do zapłaty. Wnioski złożone po tym terminie są wnioskami bezprzedmiotowymi, gdyż podatek stał się już wymagalny, a podatnik może wtedy wnioskować jedynie o rozłożenie na raty lub o umorzenie, ale już zaległości podatkowej.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.


Nadpłata

Za nadpłatę uważa się kwotę:

- nadpłaconego lub nienależnie zapłaconego podatku,

- podatku, pobraną przez płatnika niezależnie lub w wysokości większej od należnej,

- zobowiązania, zapłaconą przez płatnika lub inkasenta, jeżeli w decyzji określono ją nienależnie lub w wysokości większej od należnej, oraz

- zobowiązania zapłaconego przez osobę trzecią lub spadkobiercę, jeżeli w decyzji o ich odpowiedzialności podatkowej lub decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego spadkodawcy określono ją nienależnie lub w wysokości większej od należnej.

Wniosek o stwierdzenie nadpłaty podatku powinien zawierać dane ewidencyjne wnioskodawcy oraz jego numer identyfikacji podatkowej. Istotne jest wskazanie, jaka jest prawidłowa wysokość zobowiązania oraz jaka została przelana na konto urzędu skarbowego. Wniosek o stwierdzenie nadpłaty nie jest uzależniony od znacznego umotywowania, a w zasadzie wystarczy przytoczenie faktów, że doszło do zapłaty podatku większego aniżeli wynosiła jego faktyczna wysokość. Do wniosku warto jednak załączać potwierdzenie (przynajmniej kserokopię) dokonania przelewu. Warto zwrócić uwagę, że nie jest czynnie legitymowany do żądania zwrotu nadpłaty podmiot, który uiścił podatek zamiast podatnika. Przeniesienie zobowiązania podatkowego w drodze umowy cywilnoprawnej na osobę trzecią nie może bowiem wywołać skutków prawnych w zakresie stosunków prawnopodatkowych. Oznacza to, że organ podatkowy nie ma podstawy prawnej do rozpatrzenia żądania o zwrot nadpłaty wniesionej przez taki podmiot (tak Sąd Najwyższy w wyroku z 18 stycznia 2002 r., sygn. akt III RN 194/00, niepublikowany). Nie jest nadpłatą różnica pomiędzy podatkiem naliczonym a należnym w rozumieniu przepisów ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535 z późn.zm.). Wynika to z samej konstrukcji VAT. Różnica ta staje się jednak nadpłatą, jeżeli nie zostanie zwrócona podatnikowi w terminie przez urząd skarbowy. Termin wygaśnięcia prawa do zwrotu nadpłaty jest terminem prawa materialnego i wynosi 5 lat. Początkiem biegu terminu jest ostatni dzień roku kalendarzowego, w którym upłynął termin zwrotu nadpłaty. Bieg terminu prawa do zwrotu nadpłaty ulega przerwaniu na skutek:

a) złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty,

b) zwrotu nadpłaty,

c) zaliczenia nadpłaty na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych.

Po przerwaniu biegu termin biegnie na nowo, czyli biegnie bez uwzględniania okresu, który upłynął przed jego przerwaniem.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.


Wniosek o wydanie interpretacji podatkowej

Od 1 lipca 2007 r. w sposób dość istotny zmieniły się zasady składania wniosku o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie. Składając wniosek o wydanie interpretacji, zainteresowany zobowiązany jest do przedstawienia w sposób wyczerpujący stanu faktycznego i własnego stanowiska w sprawie. Od 1 lipca 2007 r. naczelnicy urzędów celnych i skarbowych nie wydają już interpretacji indywidualnych w sprawach podatkowych - ich kompetencje przejął Minister Finansów. Do wydawania interpretacji indywidualnych upoważnieni zostali jednak dyrektorzy izb skarbowych w Katowicach, Poznaniu, Warszawie i Bydgoszczy. Każda z izb ma przydzielony odpowiedni region kraju do obsługi podatników. Opracowany przez MF wzór wniosku (ORD-IN) ma z założenia usprawnić i uprościć korzystanie z instytucji interpretacji przepisów prawa podatkowego.

W części A wniosku podane są organy upoważnione do załatwienia wniosku w imieniu Ministra Finansów, do których można skierować wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, oraz adresy do korespondencji, na które wnioski powinny być przesyłane.

Składając wniosek o interpretację, w części B trzeba podać swoje dane identyfikacyjne, status i adres siedziby lub zamieszkania. Kwadrat w poz. 8 pkt 4 zaznacza się, jeżeli osoba, w imieniu której składany jest wniosek, nie jest osobą prawną lub jednostką organizacyjną niemającą osobowości prawnej lub osobą fizyczną. Natomiast kwadrat w poz. 11 pkt 4 zaznacza się, gdy wnioskodawca, w imieniu którego składany jest wniosek, może ponosić odpowiedzialność jako osoba trzecia w rozumieniu art. 110-117a o.p. Kwadrat w poz. 11 pkt 5 należy zaznaczyć w sytuacji, gdy wnioskodawca, w imieniu którego składany jest wniosek, ma status inny niż wymieniony w pkt 1-4, np. wnioskodawca, który planuje podjęcie działalności na terytorium RP.

W części C wskazuje się organy podatkowe właściwe ze względu na sprawę będącą przedmiotem interpretacji indywidualnej, czyli właściwego naczelnika urzędu skarbowego lub dyrektora izby skarbowej, dla sprawy, której dotyczy wniosek. Na przykład jeśli wniosek dotyczy wydania interpretacji przepisów ustawy o VAT, będzie to organ podatkowy właściwy w sprawach VAT. Po wydaniu interpretacji jest ona bowiem niezwłocznie przesyłana wraz z informacją o dacie doręczenia organom podatkowym właściwym ze względu na zakres spraw będących przedmiotem interpretacji oraz właściwemu organowi kontroli skarbowej.

W części D trzeba określić przedmiot wniosku, w tym liczbę opisanych stanów faktycznych (zdarzeń przyszłych), rodzaj sprawy oraz wskazać przepisy prawne do każdego stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) bez przytaczania ich treści. Podanie we wniosku liczby stanów faktycznych (zdarzeń przyszłych) ma na celu ustalenie prawidłowej wysokości opłat.

Najważniejszą częścią wniosku jest część F, w której należy wyczerpująco przedstawić zaistniały stan faktyczny (stany faktyczne), zdarzenie przyszłe (zdarzenia przyszłe) i pytanie (pytania).

Natomiast część G przeznaczona jest do przedstawienia własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej zaistniałego stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego).

Część H wniosku zawiera informację o liczbie załączników ORD-IN/A dołączonych do formularza ORD-IN. Należy zwrócić uwagę na część I wniosku, która zawiera oświadczenie, jakie wnioskodawca składa pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania. Zgodnie z nim składający wniosek stwierdza, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej. W razie złożenia fałszywego oświadczenia wydana interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych.

Jeżeli na druku ORD-IN nie wystarczy miejsca na opis stanu faktycznego, zdarzenia przyszłego, pytania (pytań) w części F formularza ORD-IN, czy też zabraknie miejsca na przedstawienie własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej zaistniałego stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) w części G, do formularza dołącza się załącznik ORD-IN/A zawierający część F oraz jak we wniosku głównym.

Opłatę za rozpatrzenie wniosku można uiścić gotówką w kasie organu właściwego do wydania interpretacji indywidualnej lub na jego rachunek bankowy. W przypadku podania w jednym wniosku odrębnych stanów faktycznych lub zdarzeń przyszłych, opłata pobierana jest od każdego przedstawionego we wniosku odrębnego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Od każdego stanu faktycznego zawartego we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej opłata wynosi 75 zł. Wysokość opłaty za rozpatrzenie wniosku należy ustalać samodzielnie. Służy do tego część E formularza.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

 

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

 

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

 

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.


Zaświadczenie o niezaleganiu

Pojęcie zaświadczenia nie zostało zdefiniowane w ustawie - Ordynacja podatkowa. Zgodnie jednak przyjmuje się, iż rolą zaświadczeń jest „potwierdzanie, a nie „stwierdzanie” pewnego stanu faktycznego na dzień jego wydania. Treść zaświadczenia, jak przyjmuje się w orzecznictwie sądów administracyjnych, wprost i bezpośrednio nie zmienia sytuacji prawnej lub faktycznej podmiotu, którego dotyczy, a co najwyżej jako środek dowodowy pośrednio może wpłynąć na zmianę tego stanu. W złożonym wniosku należy koniecznie zawrzeć wszystkie wymagane prawem elementy. W szczególności, jak każde pismo wnoszone do organu podatkowego, powinno zawierać: wskazanie osoby, od której pochodzi, oraz jej adresu (adres miejsca zamieszkania lub pobytu, siedziby albo miejsca prowadzenia działalności), numer identyfikacji podatkowej podatnika (NIP), oznaczenie adresata pisma, znaki opłaty skarbowej (jeśli są wymagane). Początkiem terminu do wydania zaświadczenia (zaświadczenie wydaje się bez zbędnej zwłoki, nie później niż w ciągu 7 dni) jest złożenie wniosku, a więc dzień jego doręczenia organowi podatkowemu, a w przypadku dostarczenia go w formie elektronicznej - dzień otrzymania żądania przez organ. W sytuacji gdy organ z powodu posiadania istotnych wątpliwości co do niezalegania odmówi wydania takiego zaświadczenia albo odmawia wydania zaświadczenia o żądanej treści - wydaje w tym zakresie stosowne postanowienie, na które służy zażalenie. Od postanowienia organu wyższego stopnia służy skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego. Warto zaznaczyć, że urzędy skarbowe często udostępniają podatnikom wewnętrznie opracowane wzory wniosków o niezaleganiu.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Orzecznictwo

l Postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego Warszawa-Bielany z 20 kwietnia 2006 r. (nr 1432/IPdg2/415/428/17/35/2006)

[... ] Zgodnie z art. 44 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w terminach płatności zaliczek za miesiące od stycznia do listopada podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym deklaracje według ustalonego wzoru o wysokości dochodu osiągniętego od początku roku. A zatem rozliczając miesięczne zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, podatnik składa deklaracje PIT-5 (brzmienie przepisów obowiązujących do końca 2006 r., od 1 stycznia 2007 r. nie ma obowiązku składania deklaracji PIT-5 - przypis autora) (...) Analogicznie, według przepisu art. 45 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w terminie do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym. Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą rozliczają się na druku PIT-36 lub PIT-36L (jeżeli wybrały opodatkowanie podatkiem liniowym), do którego dołącza się załącznik PIT-B - informacja o wysokości dochodu (straty) z pozarolniczej działalności gospodarczej w roku podatkowym, gdzie w części B. 1. i B. 2. wykazywane są przychody, koszty uzyskania przychodów oraz dochody z poszczególnych źródeł działalności.

W świetle przepisu art. 306a § 1, 2 i 4 ustawy - Ordynacja podatkowa organ podatkowy wydaje zaświadczenie na żądanie osoby ubiegającej się o zaświadczenie. Zaświadczenie wydaje się, jeżeli: przepis prawa wymaga urzędowego potwierdzenia określonych faktów lub stanu prawnego; oraz osoba ubiega się o zaświadczenie ze względu na swój interes prawny w urzędowym potwierdzeniu określonych faktów lub stanu prawnego. Zaświadczenie wydaje się w granicach żądania wnioskodawcy. Zgodnie z art. 306b § 1 ordynacji podatkowej w przypadkach, o których mowa w art. 306a § 2, organ podatkowy jest obowiązany wydać zaświadczenie, jeżeli chodzi o potwierdzenie faktów albo stanu prawnego, wynikających z prowadzonej przez ten organ ewidencji, rejestrów lub z innych danych znajdujących się w jego posiadaniu. Z przytoczonych wyżej przepisów wynika, iż możliwe jest wydanie zaświadczenia o treści, jakiej zażąda wnioskodawca, jeżeli urząd skarbowy dysponuje odpowiednimi dokumentami, np. deklaracją PIT-5 z wypełnioną częścią K. lub zeznanie roczne PIT-36 z załącznikiem PIT-B. [... ]

l Wyrok WSA w Warszawie z 21 listopada 2005 r. (sygn. akt III SA/Wa 2564/05, M. Podat. 2006/1/3)

Zaświadczenie o niezaleganiu w podatkach (lub odmowa wydania zaświadczenia) nie przesądza o istnieniu zobowiązania podatkowego. Potwierdza jedynie stan wiedzy wynikającej z dokumentacji, jaką posiada organ, który wydaje zaświadczenie.


Zaświadczenie o braku zaległości podatkowych osoby trzeciej

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Zaświadczenie o braku zaległości podatkowych jest niezbędne, jeżeli potencjalny nabywca (wnioskodawca) planuje zakupić składniki majątku związane z prowadzonym przedsiębiorstwem o wartości minimum 15 000 zł. Celem takiego zaświadczenia jest funkcja ochronna, jaką nabywcy daje zaświadczenie przed ewentualną odpowiedzialnością za zaległości podatkowe osoby sprzedającej. Odpowiedzialność taką przewidują przepisy art. 112 ordynacji podatkowej. Zaświadczenie, aby dawało nabywcy ochronę prawną w pełnym zakresie, musi być wydane nie wcześniej niż na 30 dni przed nabyciem przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części i nie wcześniej niż na 3 dni przed nabyciem innego składnika majątkowego.

Orzecznictwo

l Wyrok WSA w Warszawie z 26 kwietnia 2006 r. (sygn. akt III SA/Wa 1393/05 LEX nr 210955)

1. Ustawodawca posługując się w art. 112 ordynacji podatkowej ogólnymi pojęciami, takimi jak: „nabywca”, „zbywca”, „nabycie”, „zbycie”, nie utożsamia odpowiedzialności podatkowej wynikającej z tego przepisu z konkretną umową cywilnoprawną. Odpowiedzialność ta zarysowana jest szeroko i do jej zaistnienia może dojść w konsekwencji dokonania rozmaitych czynności prawnych, np. umów kupna-sprzedaży, darowizny, zamiany, jeżeli w ich rezultacie następuje przeniesienie własności określonych w art. 112 § 1 pkt 1-3 ordynacji podatkowej składników majątkowych z podatnika, czyli zbywcy, na inną osobę, czyli nabywcę.

2. Posiadanie opatrzonego klauzulą wykonalności sądowego nakazu zapłaty nie uwalnia osoby, na której rzecz nakaz taki wydano, od odpowiedzialności podatkowej wynikającej z art. 112 ordynacji podatkowej.

l Wyrok NSA z 18 czerwca 2003 r. (sygn. akt SA/Bd 1591/03, POP 2004/5/97)

Wyłączenie odpowiedzialności nabywcy nie zostało uzależnione od posiadania przez niego jakiegokolwiek zaświadczenia o zaległościach podatkowych zbywającego, ale zaświadczenia wydanego nabywcy środka trwałego w trybie art. 112 § 7 ordynacji podatkowej. Logiczne jest również, że zaświadczenie takie nabywca powinien posiadać przed nabyciem środka trwałego, gdyż wtedy będzie mógł twierdzić, że decyzję o nabyciu podjął, działając w zaufaniu do urzędowej informacji o wielkości zadłużenia zbywcy.


Wstrzymanie wykonania decyzji

Wniesienie odwołania nie wstrzymuje z mocy prawa wykonania zaskarżonej decyzji. Odwołanie nie jest zatem środkiem bezwzględnie suspensywnym. Oznacza to, że decyzja organu podatkowego I instancji jest wykonalna i obowiązek wypływający z tej decyzji jest wymagalny. Na podstawie tak nieostatecznej decyzji może również zostać wystawiony tytuł wykonawczy i może być prowadzone postępowanie egzekucyjne. Jeśli chodzi o wniosek o wstrzymanie wykonania decyzji, to warto wiedzieć, że może on zostać zawarty w odwołaniu od decyzji. We wniosku należy podać zamierzenia co do decyzji, czyli wyartykułować fakt, iż zostanie wniesione odwołanie od decyzji. Koniecznym elementem wniosku jest wykazanie ważnego interesu składającego wniosek lub interesu publicznego, gdyż są to przesłanki uzasadniające wstrzymanie wykonania decyzji. Ważne zatem jest wykazanie, jakie negatywne skutki dla firmy może przynieść wykonanie decyzji. Warto więc pokusić się o możliwie najpełniejsze uzasadnienie, w szczególności warto wykazać planowane inwestycje, liczbę zatrudnianych pracowników, koszty ogólne działalności oraz w powiązaniu z tymi informacjami ewentualne skutki wykonania decyzji. W przypadku braku takiego uzasadnienia organ może odmówić wstrzymania wykonania decyzji. We wniosku nie należy wskazywać zarzutów przeciwko decyzji, gdyż to będzie przedmiotem wniesionego odwołania.

Możliwość złożenia wniosku o wstrzymanie wykonania decyzji nie została ograniczona do określonego stadium postępowania podatkowego, co prowadzi do wniosku, że może zostać on złożony także przed wniesieniem odwołania. Organem właściwym do rozpoznania wniosku o wstrzymanie wykonania decyzji jest do czasu przekazania akt organowi odwoławczemu - organ podatkowy I instancji, po przekazaniu akt wraz ze sprawozdaniem do organu odwoławczego - tenże organ. Na postanowienie w sprawie odmowy wstrzymania wykonania decyzji przysługuje zażalenie. W uzasadnieniu postanowienia, które jest obligatoryjne, organ podatkowy jest zobowiązany uzasadnić motywy swojej oceny. Od 1 września 2005 r. wstrzymanie wykonania decyzji nie ma wpływu na naliczanie odsetek za zwłokę.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Orzecznictwo

l Wyrok WSA w Łodzi z 16 marca 2004 r. (sygn. akt I SA/Łd 2261/02, LEX nr 143765)

Byt prawny postanowienia o wstrzymaniu wykonania decyzji organu podatkowego pierwszej instancji jest uzależniony od rozstrzygnięcia sprawy przez organ odwoławczy - z chwilą wydania decyzji przez organ odwoławczy traci moc obowiązującą postanowienie o wstrzymaniu wykonania.

Zmiana decyzji ostatecznej

Tryb postępowania w sprawie uchylenia lub zmiany decyzji ostatecznej może być uruchomiony wyłącznie wówczas, gdy decyzja nie jest dotknięta wadą uzasadniającą wszczęcie postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności lub w sprawie wznowienia postępowania. Zgodnie z art. 254 § 1 ordynacji podatkowej decyzja ustalająca lub określająca zobowiązanie podatkowe może być zmieniona przez organ, który ją wydał, jeżeli po jej doręczeniu nastąpiła zmiana okoliczności faktycznych mających wpływ na ustalenie lub określenie wysokości zobowiązania. Warto wskazać, że Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 13 maja 2003 r. (sygn. akt III SA 2108/01) orzekł, że art. 254 § 1 ordynacji podatkowej może być stosowany jedynie do ustalających, czyli konstytutywnych decyzji podatkowych, a więc tych, które kształtują zobowiązanie podatkowe z dniem doręczenia decyzji. Natomiast nie ma on zastosowania w sprawach, w których zobowiązanie podatnika powstaje z dniem zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa wiąże powstanie takiego zobowiązania. W innym z kolei wyroku Naczelny Sąd Administracyjny (wyrok z 24 maja 2000 r., sygn. akt III S.A. 1438/99, publ. „Przegląd Orzecznictwa Podatkowego” 2001/5, poz. 125) orzekł, że art. 254 ordynacji podatkowej nie może być podstawą do zmiany decyzji wymiarowej w opłacie skarbowej. Nie można oceniać merytorycznej wartości argumentów przedstawionych we wniosku o zmianę decyzji ostatecznej, która jest decyzją deklaratoryjną, gdyż takie postępowanie otwierałoby postępowanie w „trzeciej” instancji, bądź w takim trybie nadzwyczajnym, którego ani ordynacja, ani ustawa o opłacie skarbowej (obecnie regulacje te są zawarte w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych) nie przewidywały.

Zmiana decyzji w trybie art. 254 ordynacji podatkowej może dotyczyć tylko okresu, za który wymierzono podatek. Organem właściwym do zmiany decyzji jest organ, który ją wydał, w tym również samorządowe Kolegium Odwoławcze. W sytuacji gdy żądanie o zmianę decyzji ostatecznej zostało wniesione po upływie 5 lat od dnia jej doręczenia - organ podatkowy na podstawie art. 256 § 1 ordynacji podatkowej odmówi wszczęcia postępowania w sprawie zmiany decyzji. Odmowa wszczęcia następuje w formie decyzji, na którą przysługuje odwołanie w terminie 14 dni od dnia jej doręczenia.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.


Stwierdzenie nieważności decyzji

Organ podatkowy stwierdza nieważność decyzji ostatecznej, która:

1) została wydana z naruszeniem przepisów o właściwości,

2) została wydana bez podstawy prawnej,

3) została wydana z rażącym naruszeniem prawa,

4) dotyczy sprawy już poprzednio rozstrzygniętej inną decyzją ostateczną,

5) została skierowana do osoby niebędącej stroną w sprawie,

6) była niewykonalna w dniu jej wydania i jej niewykonalność ma charakter trwały,

7) zawiera wadę powodującą jej nieważność na mocy wyraźnie wskazanego przepisu prawa,

8) w razie jej wykonania wywołałaby czyn zagrożony karą.

Organ podatkowy odmawia stwierdzenia nieważności decyzji, jeżeli wydanie nowej decyzji orzekającej co do istoty sprawy nie mogłoby nastąpić z uwagi na upływ terminów przedawnienia. Postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji wszczyna się z urzędu lub na żądanie strony. Właściwy w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji jest:

1) organ wyższego stopnia,

2) minister właściwy do spraw finansów publicznych, dyrektor izby skarbowej, dyrektor izby celnej lub samorządowe kolegium odwoławcze, jeżeli decyzja została wydana przez ten organ,

3) minister właściwy do spraw finansów publicznych, jeżeli decyzja została wydana przez dyrektora izby skarbowej lub dyrektora izby celnej, z tym że w tym przypadku postępowanie może być wszczęte wyłącznie z urzędu.

Rozstrzygnięcie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji następuje w drodze decyzji. Organ podatkowy wydaje decyzję o odmowie wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji ostatecznej, jeżeli w szczególności:

1) żądanie zostało wniesione po upływie 5 lat od dnia doręczenia decyzji lub

2) sąd administracyjny oddalił skargę na tę decyzję, chyba że żądanie oparte jest na przepisie art. 247 § 1 pkt 4 (dotyczy sprawy już poprzednio rozstrzygniętej inną decyzją ostateczną).

Odnośnie do samych przesłanek stwierdzenia nieważności decyzji należy zauważyć, że:

1) w sytuacji gdy decyzja została wydana z naruszeniem przepisów o właściwości - obejmuje to sytuacje, w których doszło do naruszenia właściwości zarówno rzeczowej, jak i miejscowej (a także instancyjnej), do których przestrzegania są zobligowane organy podatkowe z urzędu; rozstrzygniecie sprawy przez organ niewłaściwy powoduje nieważność decyzji bez względu na trafność rozstrzygnięcia,

2) gdy decyzja została wydana bez podstawy prawnej - oznacza to sytuację, w której decyzja została wydana na podstawie przepisu, który nie pozwala regulować danej materii w drodze decyzji bądź też co prawda przepis ten istnieje, ale nie ma on charakteru powszechnie obowiązującego (np. akt wewnętrzny);

3) decyzja została wydana z rażącym naruszeniem prawa - oznacza to sytuację, w której decyzja została wydana i pozostaje ona w wyraźnej i oczywistej sprzeczności z treścią przepisu prawa i charakter tego naruszenia powoduje, że decyzja taka nie może być akceptowana jako akt wydany przez organ praworządnego państwa (tak NSA w wyroku z 7 czerwca 2001 r., sygn. akt III SA 907/00, niepublikowany);

4) wydanie decyzji, która dotyczy już sprawy poprzednio rozstrzygniętej inna decyzją ostateczną - dotyczy to sytuacji, w której zachodzi tożsamość czterech elementów występujących w obu sprawach i które dotyczą: podmiotów, przedmiotu, stanu faktycznego, stanu prawnego;

5) skierowanie decyzji do osoby niebędącej stroną w sprawie - oznacza to sytuację, w której błędnie skierowano decyzję; o tym, do kogo decyzja jest skierowana, decyduje jej treść, w której musi znaleźć się miejsce na oznaczenie strony; nie jest istotne, czy strona zostanie oznaczona w nagłówku czy w dalszej treści decyzji, decydujące jest to, komu organ podatkowy przypisał uprawnienia lub obowiązki; omyłki w nazwisku lub adresie nie wpływają na ważność decyzji, jeżeli wynika z niej zamiar organu podatkowego ustalenia sytuacji prawnej konkretnej osoby będącej stroną; w orzecznictwie sądowoadministracyjnym przyjmuje się, że jeżeli decyzję organu I instancji błędnie skierowano do podmiotu niemajacego przymiotu strony, to od tej chwili podmiot ten staje się stroną i ma prawo do wniesienia odwołania (tak NSA w wyroku z 19 stycznia 2001 r., sygn. akt I SA/Lu 1192/99);

6) trwała niewykonalność decyzji, istniejąca w dniu jej wydania - chodzi o taką sytuację, gdy postanowienia składające się na treść obowiązków i uprawnień zawartych w decyzji są niewykonalne z przyczyn technicznych lub prawnych, tkwiących w ich naturze; natomiast trudności, choćby bardzo poważne, w wyegzekwowaniu decyzji, wynikające z negatywnego stanowiska jej adresatów lub innych osób, nie stanowią o niewykonalności decyzji w rozumieniu przepisu art. 247 § 1 pkt 6 ordynacji podatkowej (takie stanowisko zajął NSA w wyroku z 13 lutego 1986 r., (sygn. akt III SA 1146/85, ONSA 1986, nr 1, poz. 12);

7) wada decyzji powodująca jej nieważność na mocy wyraźnie wskazanego przepisu prawa - oznacza to sytuację, w której sankcja nieważności jest wyraźnie ustanowiona w przepisach odrębnych; obecnie nie występują tego rodzaju przepisy;

8) wykonanie decyzji wywołałoby czyn zagrożony karą - oznacza to sytuację, w której realizacja decyzji powodowałaby wystąpienie czynów karalnych w świetle zarówno prawa karnego, jak i prawa administracyjnego; wydaje się, że dyspozycja ta obejmuje również wszelkie kary dyscyplinarne.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Orzecznictwo

l Wyrok WSA w Warszawie z 29 marca 2006 r. (sygn. akt III SA/Wa 518/06, LEX nr 204715)

1. Rozbieżność orzecznictwa sama przez się nie wyklucza możliwości, że jeden z dwóch sprzecznych ze sobą poglądów wyrażonych w tym orzecznictwie jest na tyle wadliwy, iż jego przyjęcie przez organ podatkowy stanowi rażące naruszenie prawa, o którym mowa w art. 247 § 1 pkt 3 ordynacji podatkowej. O wykluczeniu naruszenia prawa w stopniu rażącym można mówić wyłącznie wówczas, gdy na gruncie danego przepisu możliwy jest wybór różnych jego interpretacji, z których jednak każda daje się uzasadnić z jednakową mocą.

2. Zapłata całej faktury przez jednego ze współwłaścicieli nie wyklucza możliwości odliczenia przez niego całego podatku zawartego w tej fakturze, a pozbawienie podatnika tego prawa rażąco narusza art. 19 ust. 1 ustawy z 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz.U. Nr 11, poz. 50 z późn.zm.), co wyczerpuje hipotezę art. 247 § 1 pkt 3 ordynacji podatkowej.

l Wyrok NSA z 4 stycznia 2006 r. (sygn. akt I FSK 390/05, LEX nr 187489)

W sytuacji gdy strona zgłasza wniosek o stwierdzenie nieważności powołując się na przepis art. 247 § 1 pkt 3 ordynacji podatkowej, obowiązkiem organów podatkowych było dokonanie analizy ostatecznej decyzji pod kątem rażącego naruszenia wszystkich przepisów prawnych, zarówno powołanych przez stronę, jak i tych przepisów, których podatnik nie dostrzegł, jeżeli doprowadziłyby one do zmniejszenia obowiązku podatkowego.

l Wyrok NSA z 20 grudnia 2005 r. (sygn. akt II FSK 275/05, LEX nr 187439)

Stwierdzenie nieważności wywiera skutki od samego początku (ex tunc), co oznacza, że zarówno wada decyzji, jak i stan nieważności zaistniały w dacie wydania decyzji, a nie pojawiły się w późniejszym czasie. Organ wydający decyzję stwierdza wadliwości już istniejące wcześniej, a więc ze skutkiem wstecznym od daty wydania wadliwej decyzji i w takim też czasie pozbawia ją domniemania ważności (legalności).


Wznowienie postępowania podatkowego

Wznowienie postępowania jest możliwe tylko wtedy, gdy:

1) dowody, na których podstawie ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne, okazały się fałszywe,

2) decyzja wydana została w wyniku przestępstwa,

3) decyzja wydana została przez pracownika lub organ podatkowy, który podlega wyłączeniu,

4) strona nie z własnej winy nie brała udziału w postępowaniu,

5) wyjdą na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody istniejące w dniu wydania decyzji, nieznane organowi, który wydał decyzję,

6) decyzja wydana została bez uzyskania wymaganego prawem stanowiska innego organu,

7) decyzja została wydana na podstawie innej decyzji lub orzeczenia sądu, które zostały następnie uchylone lub zmienione w sposób mogący mieć wpływ na treść wydanej decyzji,

8) decyzja została wydana na podstawie przepisu, o którego niezgodności z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej, ustawą lub ratyfikowaną umową międzynarodową orzekł Trybunał Konstytucyjny,

9) ratyfikowana umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania lub inna ratyfikowana umowa międzynarodowa, której stroną jest Rzeczpospolita Polska, ma wpływ na treść wydanej decyzji,

10) wynik zakończonej procedury wzajemnego porozumiewania lub procedury arbitrażowej, prowadzonych na podstawie ratyfikowanej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innej ratyfikowanej umowy międzynarodowej, której stroną jest Rzeczpospolita Polska, ma wpływ na treść wydanej decyzji,

11) orzeczenie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości ma wpływ na treść wydanej decyzji.

Co istotne, sama odmowa wznowienia postępowania następuje w drodze decyzji, która jest decyzją pierwszoinstancyjną. Przesłanką wznowienia postępowania jest m.in. wyjście na jaw istotnych dla sprawy nowych okoliczności faktycznych lub nowych dowodów istniejących w dniu wydania decyzji, nieznanych organowi, który wydał decyzję. Ocena istotności nowych okoliczności lub dowodów została przez ustawodawcę pozostawiona decyzji organów podatkowych rozstrzygających w danej sprawie, wobec czego sąd nie może organom tego prawa do oceny odebrać. Takie stanowisko zajął Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 29 czerwca 2004 r. (sygn. Akt III SA 1108/03).

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.


Wniosek o potrącenie

Warto wiedzieć, że potrącenie odbywa się na wniosek podatnika i następuje z dniem złożenia uwzględnionego wniosku. Ordynacja podatkowa przewiduje również potrącenie z urzędu z dniem wydania postanowienia w tym przedmiocie. Organ podatkowy może odmówić dokonania potrącenia na wniosek. Przy czym taka odmowa następuje w drodze decyzji, na którą służy odwołanie do organu wyższego stopnia. Zobowiązania podatkowe oraz zaległości podatkowe wraz z odsetkami za zwłokę w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa podlegają, na wniosek podatnika, potrąceniu z wzajemnej, bezspornej i wymagalnej wierzytelności podatnika wobec Skarbu Państwa z tytułu:

1) prawomocnego wyroku sądowego wydanego na podstawie art. 417 lub 4192 kodeksu cywilnego (przepis art. 413 k.c. został formalnie uchylony 1 września 2004 r.);

2) prawomocnej ugody sądowej zawartej w związku z zaistnieniem okoliczności przewidzianych w art. 417 lub 419 kodeksu cywilnego;

3) nabycia przez Skarb Państwa nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub wywłaszczenia nieruchomości na podstawie przepisów o gospodarce nieruchomościami;

4) odszkodowania za niesłuszne skazanie, tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie, uzyskanego na podstawie przepisów kodeksu postępowania karnego;

5) odszkodowania uzyskanego na podstawie przepisów o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz bytu państwa polskiego;

6) odszkodowania orzeczonego w decyzji organu administracji rządowej.

Przepisy zezwalają także na domaganie się potrącenia również wtedy, gdy zaległości stanowią dochody budżetów jednostek samorządu terytorialnego, przy czym potrącenie względem gminy, powiatu czy województwa może nastąpić jedynie z tytułu wierzytelności, o których mowa w art. 65 § 1 ordynacji podatkowej. Uprawnienie do potrącenia zobowiązania podatkowego z wzajemnej bezspornej i wymagalnej wierzytelności przysługuje tylko podatnikowi (a nie płatnikowi) i tylko z wzajemnej wierzytelności podatnika (a nie płatnika). Takie stanowisko wyraził NSA w wyroku z 21 maja 1993 r. (sygn. akt At SA/Lu 1194/92, POP 1994, nr 6, poz. 103). Niedopuszczalne jest potrącenie wierzytelności spółki cywilnej wobec Skarbu Państwa z wierzytelnością Skarbu Państwa wobec tej spółki z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych (tak NSA w wyroku z 14 września 2001 r., sygn. akt III S.A. 1420/00, publ. ONSA 2002 r., nr 4, poz. 156).

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Orzecznictwo

l Wyrok WSA w Warszawie z 16 marca 2005 r. (sygn. akt III SA/Wa 2216/04, LEX nr 164473).

Na podstawie art. 64 § 2 ordynacji podatkowej nie mogą być potrącone zobowiązania podatkowe podatnika z wierzytelności, jakie mu przysługują w stosunku do państwowej osoby prawnej. Z treści tego przepisu wynika wprost, że potrącenie to może być zrealizowane tylko i wyłącznie z wierzytelności podatnika przysługujących mu w stosunku do państwowej jednostki budżetowej. Zdaniem sądu brak jest podstaw do rozszerzającej wykładni tego przepisu.


Korekta deklaracji

Przy składaniu korekty należy dokładnie wyjaśnić przyczyny jej złożenia. Warunkiem skutecznego złożenia skorygowanej deklaracji jest uprzednie złożenie w terminie samej deklaracji podatkowej (tak NSA w uzasadnieniu do uchwały z 22 czerwca 1998 r., sygn. akt FPS 9/97, ONSA 1998, nr 4, poz. 110). Jeśli wyjaśnienie przyczyn korekty nie zostanie złożone - tak złożona korekta nie wywoła skutków prawnych. Taka sytuacja może skutkować odpowiedzialnością karną skarbową z k.k.s. Praktyczną konsekwencją złożenia poprawnej korekty deklaracji jest brak konieczności składnia tzw. czynnego żalu, tj. zawiadomienia o popełnieniu czynu zabronionego, co dotychczas wielu podatników czyniło ze względu na brak uregulowań stwierdzających, iż sam fakt złożenia korekty deklaracji jest wystarczający dla uniknięcia odpowiedzialności karnej skarbowej za wykazanie w pierwotnej deklaracji nieprawidłowych danych. Uprawnienie do skorygowania deklaracji ulega zawieszeniu na czas trwania postępowania podatkowego lub kontroli podatkowej w zakresie objętym tym postępowaniem lub kontrolą. Prawo do złożenia korekty przysługuje nadal po zakończeniu:

a) kontroli podatkowej,

b) postępowania podatkowego

- w zakresie nieobjętym decyzją określającą wysokość zobowiązania podatkowego.

Przepisy ordynacji stanowią, że uprawnienie do złożenia korekty po zakończeniu kontroli podatkowej nie przysługuje w zakresie rozliczeń podatku od towarów i usług. Takie jest przynajmniej ich literalne brzmienie. Jednak, jak wyjaśnia Minister Finansów w piśmie z 8 sierpnia 2005 r. (nr SP 1/618/8012-110-2024/05/EB), zamierzenie ustawodawcy było inne: Jak wynika z otrzymywanych przez Ministerstwo Finansów pytań, nowe brzmienie art. 81b § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa, który wchodzi w życie 1 września 2005 r., może budzić wątpliwości co do uprawnień podatników do skorygowania deklaracji dla podatku od towarów i usług po zakończeniu kontroli podatkowej. Należy stwierdzić, że brak jest merytorycznego i praktycznego uzasadnienia dla uznania bezwzględnej bezskuteczności korekty deklaracji VAT w każdej sytuacji po zakończeniu kontroli podatkowej. Dodany przepis art. 81b § 3 ordynacji podatkowej miał jedynie zachować, już tylko w formie wyjątku dotyczącego podatku od towarów i usług, obecny stan prawny, a więc pozostawić podatnikom prawo do złożenia prawnie skutecznej korekty deklaracji VAT, gdy zakończona kontrola podatkowa nie wykazała nieprawidłowości. Korekta deklaracji złożona w tym przypadku będzie prawnie skuteczna. Jedynie w sytuacji gdy kontrola podatkowa wykaże nieprawidłowości, a zebrany w toku kontroli materiał dowodowy będzie przyczynkiem do wszczęcia postępowania podatkowego, korekta deklaracji w zakresie podatku od towarów i usług nie będzie prawnie skuteczna. Taka interpretacja przepisu art. 81b § 2 i 3 ustawy - Ordynacja podatkowa znajduje uzasadnienie, szczególnie w kontekście zmiany w art. 81 ordynacji podatkowej, który przyjmuje jako ogólną zasadę dopuszczalność wszelkich korekt deklaracji podatkowych. Przedstawiając powyższe, w związku z pojawiającymi się w mediach artykułami („Gazeta Prawna” z 5-7 sierpnia 2005 r.), zwracam szczególną uwagę na potrzebę prawidłowej interpretacji treści art. 81b § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Wybór podatku liniowego

Jeżeli podatnik rozpoczynający działalność gospodarczą nie złoży żadnego oświadczenia w sprawie wyboru formy opodatkowania, swój podatek dochodowy rozliczy na zasadach ogólnych, tj. według skali podatkowej. Podatnik ma jednak do wyboru również inne formy opodatkowania, które mogą wypadać korzystniej. Jedną z nich jest podatek liniowy, przy którym niezależnie od wysokości dochodów, stawka jest cały czas jednakowa i wynosi 19 proc. Ci podatnicy, którzy chcą rozliczać się na zasadach podatku liniowego, muszą złożyć oświadczenie w urzędzie skarbowym. Oświadczenie składa się naczelnikowi urzędu skarbowego do 20 stycznia roku podatkowego. Ci podatnicy, którzy rozpoczynają działalność gospodarczą w trakcie roku, oświadczenie składają do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia działalności gospodarczej, nie później jednak niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu. Należy pamiętać, że wybór tej formy rozliczania podatku dochodowego rozciąga się na przyszłe lata, chyba że złożone zostanie przez podatnika oświadczenie, w którym zrezygnuje z tej formy opodatkowania. Z 19-proc. liniowej stawki podatku mogą skorzystać te podmioty, które prowadzą indywidualną działalność gospodarczą lub spółkę cywilną czy osobową prawa handlowego (jawną, partnerską, komandytową i komandytowo-akcyjną). Należy jednak pamiętać o ograniczeniach w wyborze tej formy dla osób przechodzących na tzw. samozatrudnienie oraz o ograniczonym katalogu odliczeń dostępnych przy tej formie opodatkowania.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.


Rezygnacja z podatku liniowego

Tak jak wybór metody liniowej, tak i rezygnacja z tejże metody (sposobu opodatkowania) wymaga złożenia oświadczenia. Należy je złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego w nieprzekraczalnym terminie do 20 stycznia roku podatkowego. Oświadczenie musi być sporządzone w formie pisemnej, przepisy nie stawiają tutaj szczególnych wymogów. W oświadczeniu podatnik powinien określić, jaką formę opodatkowania będzie stosował w danym roku podatkowym. Chodzi tutaj o tzw. zryczałtowane formy opodatkowania (karta, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych) bądź zasady ogólne, czyli skala podatkowa.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Orzecznictwo

l Decyzja Dyrektora Izby Skarbowej w Opolu z 25 maja 2006 r. (nr PF-II 41180/INT/2/KJ/06)

[...] Stosownie do art. 9a ust. 5 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli podatnik prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą:

1) samodzielnie i w formie spółki lub spółek niemających osobowości prawnej,

2) w formie spółki lub spółek niemających osobowości prawnej

- wybór sposobu opodatkowania, o którym mowa w ust. 2, dotyczy wszystkich form prowadzenia tej działalności, do których mają zastosowanie przepisy ustawy.

Postanowienie art. 9a ust. 5 powołanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie dotyczy wszystkich przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej, a tylko tych, do których mają zastosowanie przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Powyższy przepis nie ma zastosowania do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanych na zasadach ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. Nr 144, poz. 930 z późn.zm.). Wobec powyższego wybór sposobu opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej na zasadach określonych w art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dotyczy dochodów, do których zastosowanie mają przepisy tej ustawy. Natomiast przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej, do których stosuje się przepisy ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, mogą być opodatkowane na zasadach określonych w tej ustawie. Ponadto należy zauważyć, iż przepisy ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne nie przewidują, aby z opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych wyłączeni zostali podatnicy, którzy prowadzą inną pozarolniczą działalność gospodarczą opodatkowaną na zasadach ogólnych. Mając powyższe na uwadze, należy stwierdzić, iż wybór opodatkowania stawką liniową w odniesieniu do dochodów uzyskiwanych w spółce cywilnej nie wyłącza możliwości skorzystania z opodatkowania w formie ryczałtu przychodów ewidencjonowanych osiąganych z działalności gospodarczej prowadzonej indywidualnie. [...]


Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

Oświadczenie o wyborze opodatkowania w formie zryczałtowanego podatku od przychodów ewidencjonowanych podatnik składa w sytuacji rozpoczynania działalności gospodarczej, a więc gdy po raz pierwszy określa formę opodatkowania. Druga możliwość istnieje wtedy, gdy podatnik chce skorzystać z innej formy opodatkowania niż dotychczas przez podatnika stosowana. Aby wybrać tę formę opodatkowania, podatnik musi złożyć do naczelnika urzędu skarbowego oświadczenie w terminie do 20 stycznia roku podatkowego. Jeśli podatnik z kolei rozpoczyna działalność gospodarczą w trakcie roku podatkowego, oświadczenie składa do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia działalności, nie później jednak niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu. Trzeba pamiętać, że podatnicy mają prawo opłacać w roku podatkowym ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, jeżeli:

1) w roku poprzedzającym rok podatkowy:

- uzyskali przychody z tej działalności, prowadzonej wyłącznie samodzielnie, w wysokości nieprzekraczającej 250 000 euro, lub

- uzyskali przychody wyłącznie z działalności prowadzonej w formie spółki, a suma przychodów wspólników spółki z tej działalności nie przekroczyła kwoty 250 000 euro,

2) rozpoczną wykonywanie działalności w roku podatkowym i nie korzystają z opodatkowania w formie karty podatkowej - bez względu na wysokość przychodów.

W przedmiocie uznania za podatnika rozliczającego się ryczałtowo wypowiadały się także wielokrotnie sądy administracyjne. Przykładowo w wyroku z 17 maja 2005 r. (sygn. akt FSK 1804/04) NSA stwierdził, iż „Wykładnia systemowa wewnętrzna ustawy prowadzi do wniosku, że za podatnika rozpoczynającego działalność należy uznać takiego, który w poprzednim roku podatkowym nie uzyskał przychodów z działalności, o której mowa w art. 6 ust. 1 ustawy z 28 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne”. Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych opłacają również podatnicy, którzy w roku poprzedzającym rok podatkowy prowadzili działalność samodzielnie lub w formie spółki, z której przychody były opodatkowane wyłącznie w formie karty podatkowej lub za część roku były opodatkowane w formie karty podatkowej i za część roku na ogólnych zasadach, a łączne przychody w roku poprzedzającym rok podatkowy nie przekroczyły kwoty 250 000 euro; w tych przypadkach przychody opodatkowane w formie karty podatkowej oblicza się wyłącznie na podstawie wystawionych faktur lub rachunków.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Wybór opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych rozciąga się automatycznie na przyszłe lata. Aby zatem w kolejnym roku zrezygnować z tej metody, należy złożyć oświadczenie, w którym wyartykułowana będzie wprost wola rezygnacji z tej formy opodatkowania. W oświadczeniu należy podać nową, wybraną formę opodatkowania. Ważne jest to, że oświadczenie o rezygnacji należy złożyć do 20 stycznia roku podatkowego. Oświadczenie nie musi być sporządzone w szczególnej formie, wystarczy zwykła forma pisemna. Jeśli podatnik zrzeka się opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, to może być zobowiązany do rozpoczęcia prowadzenia księgi przychodów i rozchodów. Musi ją założyć i prowadzić od pierwszego stycznia tego roku, w którym nie korzysta z ryczałtu. W ciągu 20 dni od założenia księgi podatnik zawiadamia o tym urząd skarbowy. Ponadto podatnicy, którzy w ciągu roku podatkowego utracili lub zrzekli się prawa do zryczałtowanego opodatkowania podatkiem dochodowym w formie karty podatkowej albo zakładają po raz pierwszy ewidencję wyposażenia, dokonują wyceny wyposażenia według cen zakupu lub według wartości rynkowej z dnia założenia ewidencji.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Orzecznictwo

l Wyrok WSA w Białymstoku z 11 maja 2006 r. (sygn. akt I SA/Bk 278/05, LEX nr 194564)

Postanowienia art. 162 ustawy - Ordynacja podatkowa, regulujące tryb przywracania uchybionych terminów, w myśl § 4 tego artykułu, stosuje się jedynie do terminów procesowych. Termin, o którym mowa w art. 9 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, przewidziany do złożenia oświadczenia o rezygnacji z opodatkowania ryczałtem ewidencyjnym jest terminem materialnym, a jego upływ powoduje wygaśnięcie praw i obowiązków materialnoprawnych (w omawianym przypadku praw do wyboru formy opodatkowania), co powoduje, że termin ten nie ma waloru przywracalności.

l Wyrok NSA z 24 listopada 2003 r. (sygn. akt SA/Bd 2107/03, LEX nr 138987)

Z regulacji dotyczącej prawa podatnika do zrzeczenia się opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych wynika, że złożenie przez podatnika pisemnego oświadczenia o tym zrzeczeniu właściwemu urzędowi skarbowemu i we wskazanym terminie jest warunkiem, od spełnienia którego zależy wyłączenie wobec podatnika w danym roku podatkowym tej formy opodatkowania i zastosowanie innej formy (karty podatkowej lub opodatkowania na zasadach ogólnych). Wymogu złożenia pisemnego oświadczenia o zrzeczeniu się ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych nie spełnia sama czynność zawiadomienia urzędu skarbowego o założeniu właściwych ksiąg (rachunkowej lub podatkowej), chociażby zawiadomienie to złożone zostało w terminie przewidzianym do złożenia oświadczenia o zrzeczeniu się ryczałtu.


Zaliczenie nadpłaty na poczet zobowiązań podatkowych

Złożenie tego rodzaju wniosku nie wymaga uzasadnienia. Ważne jest jedynie, aby taka nadpłata przed złożeniem wniosku powstała. Jeśli nadpłata nie powstała, oczywiście organ odmówi jej zaliczenia na poczet przyszłych bądź bieżących zobowiązań. W sprawach zaliczenia nadpłaty na poczet zaległych oraz bieżących zobowiązań podatkowych organ wydaje postanowienie, na które służy zażalenie. Jeżeli nadpłata nie pokrywa kwoty zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę, nadpłatę tę zalicza się proporcjonalnie na poczet kwoty zaległości podatkowej oraz kwoty odsetek za zwłokę w stosunku, w jakim w dniu powstania nadpłaty pozostaje kwota zaległości podatkowej do kwoty odsetek za zwłokę. Dzień wydania postanowienia nie jest dniem zaliczenia nadpłaty. Postanowienie wywołuje skutki wsteczne. Zaliczenie nadpłaty na poczet zaległości podatkowych następuje zgodnie z komentowanymi regulacjami albo z dniem powstania nadpłaty, albo z dniem złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty. Nadpłatę zalicza się na poczet zaległości podatkowych z dniem:

a) zapłaty przez podatnika podatku nienależnego lub w wysokości większej od należnej,

b) pobrania przez płatnika podatku nienależnego lub w wysokości większej od należnej,

c) zapłaty przez płatnika lub inkasenta należności wynikającej z decyzji o jego odpowiedzialności podatkowej, jeżeli należność ta została określona nienależnie lub w wysokości większej od należnej,

d) zapłaty przez osobę trzecią lub spadkobiercę należności wynikającej z decyzji o odpowiedzialności podatkowej, lub decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego spadkodawcy, jeżeli należność ta została określona nienależnie lub w wysokości większej od należnej,

e) złożenia zeznania rocznego w podatku dochodowym,

f) złożenia deklaracji podatku akcyzowego,

g) złożenia deklaracji o wpłatach z zysku za rok obrotowy.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Orzecznictwo

l Wyrok NSA z 8 lutego 2006 r. (sygn. akt FSK 1053/05 LEX nr 193104)

Jeżeli kwota zwrotu różnicy podatku, pomimo że na podstawie art. 76b ordynacji podatkowej uległa z mocy prawa zaliczeniu na zaległość podatkową, zostanie zwrócona podatnikowi, to będzie to zwrot niezasadny i sprzeczny z art. 76b, 76a i art. 59 § 1 pkt 4o ordynacji podatkowej, który spowoduje powstanie z tego tytułu zaległości podatkowej, o której stanowi art. 52 § 1 pkt 2 powoływanej ordynacji. Decyzji o określeniu wysokości wymienionej powyżej zaległości podatkowej w rozumieniu art. 52 § 1 pkt 2 ordynacji podatkowej (a także prawnych aspektów i uwarunkowań jej wykonania) nie można utożsamiać z postanowieniem o zaliczeniu kwoty zwrotu podatku wydanym na podstawie art. 76b w zw. z art. 76a ordynacji podatkowej.

Zwrot VAT

Ustawa o VAT przewiduje dwa sposoby rozliczenia nadwyżki podatku naliczonego nad należnym. Pierwszy to przeniesienie tej nadwyżki do rozliczenia na okres następny, drugi to wykazanie tej nadwyżki do zwrotu na rachunek bankowy podatnika. W przypadku uzyskania bezpośredniego zwrotu ustawa o VAT formułuje wiele warunków oraz przewiduje kilka terminów do uzyskania tego zwrotu. Jeżeli działalność gospodarcza podatnika jest działalnością sezonową, bardzo często dochodzi do „zamrożenia” kwoty VAT zawartego w zakupach na długie miesiące. W takiej sytuacji niezbędne jest złożenie wniosku o dokonanie zwrotu w terminie nie 180 dni (termin podstawowy), ale 60 dni (termin skrócony na wniosek). Wniosek składa się do właściwego naczelnika urzędu skarbowego. Zwrot podatku może zostać poprzedzony czynnościami weryfikującymi jego zasadność. Warto zatem do deklaracji z wykazanym zwrotem nadwyżki podatku naliczonego nad należnym załączyć istotne dla sprawy dokumenty, chociażby kserokopie faktur VAT.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Orzecznictwo

l Wyrok WSA w Warszawie z 15 stycznia 2007 r. (sygn. akt III SA/Wa 3346/06, Wspólnota 2007/8/31)

Urząd skarbowy nie popada w zwłokę, rozpoznając sprawę zwrotu VAT firmie zagranicznej ponad sześć miesięcy. Wystarczy, że w tym czasie zażąda dodatkowych dokumentów. Niewywiązanie się przez podatnika z tego obowiązku jest uzasadnioną podstawą do pozostawienia wniosku o zwrot podatku bez rozpoznania.

l Wyrok WSA w Warszawie z 30 października 2006 r. (sygn. akt III SA/Wa 1631/06, PP 2007/2/53)

W świetle art. 87 ust. 1 ustawy o VAT podatnik nie traci prawa do zwrotu podatku w przypadku zamknięcia rachunku bankowego związanego ze zlikwidowaną działalnością gospodarczą, jeśli był zarejestrowanym podatnikiem VAT w chwili składania deklaracji z wykazanym zwrotem bezpośrednim i nabył prawo do tego zwrotu.


Dokonanie klasyfikacji statystycznej towaru/usługi

W praktyce odpowiedzialność za prawidłowe zaklasyfikowanie danego wyrobu lub danej usługi spoczywa na producencie. Nie mniej jednak w przypadkach wątpliwych dla podatnika ten ostatni ma możliwość uzyskania opinii klasyfikacyjnej organu statystycznego. Od prawidłowej opinii (klasyfikacji) statystycznej towaru lub usługi zależy bowiem stawka VAT lub ewentualnie zwolnienie danego towaru/usługi od VAT. W praktyce opinie klasyfikacyjne są również niezbędne, gdy podatnik zamierza zwrócić się do organu podatkowego o interpretację przepisów ustawy o VAT w zakresie stawki od danego towaru lub usługi. Organy podatkowe nie są bowiem organami kompetentnymi w dokonywaniu klasyfikacji statystycznych i nie mogą dokonywać samodzielnie klasyfikacji danego towaru bądź usługi. Takie uprawnienie mają wyłącznie organy statystyki. Obecnie w Polsce opinie klasyfikacyjne wydaje wyłącznie Ośrodek Standardów Klasyfikacyjnych Urzędu Statystycznego w Łodzi, niezależnie od tego, gdzie mieści się siedziba podatnika (wnioskodawcy). Kwestie składania wniosków o dokonanie opinii klasyfikacyjnej reguluje Komunikat Prezesa GUS z 24 stycznia 2005 r. w sprawie trybu udzielania informacji dotyczących standardów klasyfikacyjnych (Dz.Urz. Nr 1, poz. 11).

Warto wiedzieć, że opłata za wydanie opinii wynosi 50 zł za jedną pozycję; w przypadku kilku pozycji: do 300 złotych. Informacje są wydawane w ciągu 30 dni, a w sprawach skomplikowanych, wymagających dodatkowych wyjaśnień - nie później niż w ciągu 60 dni od daty wpływu wniosku. Posiadanie przez podatnika opinii klasyfikacyjnej jest w praktyce niezbędne w sytuacji konfliktu z organem podatkowym. Aby bowiem obalić opinię klasyfikacyjną, organ podatkowy musi przeprowadzić stosowne postępowanie, w trakcie którego bezspornie udowodni, że opinia jest błędna. Dodatkowo sądy administracyjne z reguły chronią podatników posiadających opinie klasyfikacyjne, gdyż twierdzą, że w takich sytuacjach podstawowe znaczenie ma zasada zaufania podatnika (obywatela) do organu.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Kwartalna metoda rozliczenia VAT

W obecnym porządku prawnym zasadą ogólną jest, że podatnik VAT składa deklaracje miesięczne. Kwartalna metoda rozliczeń podatku od towarów i usług polega z kolei na tym, że deklaracje VAT-7K podatnik składa za okresy kwartalne, do 25 dnia miesiąca następującego po każdym kwartale. Nie wszyscy podatnicy mogą stosować kwartalną metodę rozliczeń VAT. Z metody tej mogą skorzystać ci podatnicy, którzy są:

- małym podatnikiem bądź

- rolnikami ryczałtowymi, dokonującymi wyłącznie dostawy produktów rolnych lub świadczącymi usługi rolnicze.

Aby podatnik mógł stosować kwartalną metodę rozliczeń, musi o tym zamiarze zawiadomić wcześniej naczelnika urzędu skarbowego. Oświadczenie takie należy złożyć w formie pisemnej do końca kwartału poprzedzającego kwartał, za który podatnik zamierza po raz pierwszy składać kwartalną deklarację. Oświadczenia nie muszą składać ci podatnicy, którzy są małymi podatnikami i którzy wybrali kasową metodę rozliczeń podatku od towarów i usług. W takim przypadku podatnik ma obowiązek składania deklaracji VAT za okresy kwartalne, ale dochodzą jeszcze szczególne zasady rozliczania VAT. Podatnik traci prawo do stosowania kwartalnej metody rozliczeń począwszy od rozliczenia za miesiąc następujący po kwartale, w którym ze względu na przekroczenie limitu wartości sprzedaży podatnik przestanie być małym podatnikiem. Podatnik może również sam zrezygnować z kwartalnej metody. Może to jednak uczynić nie wcześniej niż po upływie czterech kwartałów, w których rozliczał się za okresy kwartalne. Oznacza to, że zbyt pochopny wybór tej metody spowoduje dla podatnika konieczność rozliczania się kwartalnie przez całe 12 miesięcy.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Podatnik może sam dobrowolnie zrezygnować z kwartalnej metody rozliczeń. Powrót do rozliczeń VAT za okresy miesięczne możliwy jest dopiero po upływie 4 kwartałów, w których podatnik rozliczał się za okresy kwartalne. O rezygnacji z kwartalnej metody rozliczeń podatnik musi zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego. Zawiadomienie to jest konieczne przed upływem ostatniego dnia kwartału, za który będzie składana ostatnia kwartalna deklaracja VAT. Oświadczenie powinno być złożone na piśmie. Warto wiedzieć, że jest to oświadczenie podatnika, a zatem nie wymaga uzasadnienia. Wystarczy, że podatnik dość jasno oświadczy, że nie chce już rozliczać się kwartalnie. Przykładowo jeśli mały podatnik zdecydował się na składanie deklaracji kwartalnych od drugiego kwartału 2007 roku, to po raz pierwszy może złożyć deklarację za okres miesięczny za kwiecień 2008 r. (muszą upłynąć drugi, trzeci i czwarty kwartał roku podatkowego, a także pierwszy kwartał następnego roku - czyli w sumie cztery kwartały) - jeśli złoży zawiadomienie o rezygnacji z kwartalnej formy rozliczeń do końca marca 2008 r.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.


Metoda kasowa

Metoda kasowa rozliczeń podatku od towarów i usług wiąże się z koniecznością kwartalnego rozliczania VAT do urzędu skarbowego. Wybór tej metody powoduje, że podatnik musi składać przez okres najbliższych 12 miesięcy deklaracje za okresy kwartalne. Jeśli podatnik zamierza stosować tę metodę rozliczeń VAT, musi wcześniej powiadomić o tym zamiarze właściwego naczelnika urzędu skarbowego. Oświadczenie takie należy złożyć w formie pisemnej do końca miesiąca poprzedzającego kwartał, za który podatnik zamierza stosować tę metodę. Składanie deklaracji i rozliczanie podatku od towarów i usług kwartalnie to nie jedyne cechy charakterystyczne metody kasowej.

Kasowa metoda rozliczeń VAT polega na tym, że obowiązek podatkowy w VAT powstaje z dniem uregulowania należności przez kontrahenta, nie później jednak niż 90 dnia od dnia wydania towaru lub wykonania usługi. Oznacza to, że obowiązek zapłaty podatku w przypadku nieuiszczenia należności przez kontrahenta za wydany towar bądź wykonaną usługę jest „odroczony” w czasie. Niestety po 90 dniach podatnik i tak jest zmuszony - nawet w sytuacji braku zapłaty - wykazać wartość transakcji i normalnie rozliczyć ją w deklaracji. Stosując metodę kasową podatnik może obniżać podatek należny w rozliczeniu za kwartał, w którym ureguluje całą należność wynikającą z otrzymanej od kontrahenta faktury bądź dokona zapłaty podatku wynikającego z dokumentu celnego, nie wcześniej jednak niż w okresie otrzymania faktury lub dokumentu celnego. Nie każdy podatnik może skorzystać z takiej formy rozliczeń VAT. Metodę tę mogą stosować tzw. mali podatnicy, czyli:

- podatnicy, u których wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym kwoty 800 000 euro. Kwotę tę przelicza się według średniego kursu euro, ogłaszanego przez NBP, na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, z zaokrągleniu do 1000 zł, lub

- podatnicy, którzy prowadzą przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzają funduszami powierniczymi, są agentami, zleceniobiorcami lub innymi osobami świadczącymi usługi o podobnym charakterze, z wyjątkiem komisu, i kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzenia za wykonane usługi (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym kwoty 30 000 euro.

Wybór metody kasowej nie powoduje automatycznie utraty na zawsze prawa do rozliczania się za okresy miesięczne. Z kasowej metody rozliczeń podatnik może zrezygnować (powrócić do rozliczeń na zasadach ogólnych) po upływie 12 miesięcy, w których rozliczał się metodą kasową. O rezygnacji z tej metody podatnik musi zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego przed upływem kwartału, po zakończeniu którego zamierza stosować miesięczną metodę rozliczeń.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

 

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Powrót do rozliczeń na zasadach ogólnych, tj do miesięcznej metody rozliczeń, możliwy jest dopiero po upływie 12 miesięcy, w których podatnik rozliczał się metodą kasową. O fakcie (zamiarze) rezygnacji z metody kasowej podatnik zobligowany jest zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego przed upływem kwartału, w którym będzie stosował tę metodę. W samym oświadczeniu podatnik nie musi wskazywać przyczyn rezygnacji. W sytuacji gdy podatnik zrezygnuje z metody kasowej, obowiązek podatkowy w stosunku do czynności wykonanych w okresie, gdy stosował tę metodę, powstanie z dniem uregulowania całości lub części należności przez kontrahenta podatnika, ale - i tu uwaga: nie później jednak niż 90 dnia od dnia wydania towaru lub wykonania usługi. Kwotę podatku naliczonego, wynikającą z faktur lub dokumentów celnych otrzymanych w okresie, kiedy podatnik rozliczał się metodą kasową, i nieodliczoną od kwoty podatku należnego do końca tego okresu podatnik ma prawo obniżyć w okresie rozliczeniowym, w którym:

- ureguluje kontrahentowi całą należność wynikającą z faktur lub

- dokona zapłaty podatku wynikającego z dokumentów celnych.


Ulga za złe długi w VAT

Tak zwana ulga za złe długi polega na tym, że podatnik może skorygować VAT należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, stanowiących koszty uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym. Prawo do tej ulgi przysługuje w sytuacji, gdy:

1) dostawa towaru lub świadczenie usług jest dokonane na rzecz podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy (osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności), zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny, niebędącego w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji;

2) wierzytelności zostały uprzednio wykazane w deklaracji jako obrót opodatkowany i podatek należny;

3) wierzyciel i dłużnik na dzień dokonania korekty są podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni;

4) wierzytelności nie zostały uregulowane w jakiejkolwiek formie ani nie zostały zbyte;

5) od daty wystawienia faktury, będącej podstawą do odpisania wierzytelności, nie upłynęło 5 lat, licząc od początku roku, w którym została wystawiona faktura;

6) wierzyciel zawiadomił dłużnika o odpisaniu wierzytelności jako nieściągalnych, a dłużnik w ciągu 28 dni od dnia otrzymania zawiadomienia nie uregulował należności w jakiejkolwiek formie.

Trzeba pamiętać, że sama korekta podatku należnego może nastąpić w rozliczeniu za okres rozliczeniowy następujący po miesiącu, w którym dłużnik otrzymał zawiadomienie o dokonaniu korekty. W przypadku gdy po dokonaniu korekty należność została uregulowana w jakiejkolwiek formie, podatnik obowiązany jest zwiększyć podatek należny w rozliczeniu za okres, w którym należność została uregulowana.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.


Odwołanie od decyzji organu podatkowego

Od decyzji organu podatkowego wydanej w pierwszej instancji służy stronie odwołanie tylko do wyższej instancji. W przypadku wydania decyzji przez naczelnika urzędu skarbowego właściwy do rozpatrzenia odwołania jest organ podatkowy wyższego stopnia - czyli dyrektor izby skarbowej. Odwołanie od decyzji organu podatkowego powinno:

- zawierać zarzuty przeciw decyzji,

- zawierać określenie istoty i zakresu żądania będącego przedmiotem odwołania oraz

- wskazywać dowody uzasadniające to żądanie.

W przedmiocie poruszanego zagadnienia wielokrotnie wypowiadały się także sądy administracyjne. Przykładowo w wyroku z 8 maja 2003 r. (sygn. akt III SA 2278/01) NSA stwierdził, iż „Przez pojęcie zarzutu art. 222 ordynacji podatkowej należy rozumieć wskazanie w odwołaniu uchybienia, które uzasadnia żądanie zawarte w odwołaniu. Uchybienie to stanowi podstawę odwołania, które uprawnia do żądania zmiany lub uchylenia zaskarżonej decyzji. Sformułowanie istoty i zakresu żądania polega na określeniu przez wnoszącego odwołanie, w jaki sposób i w jakim zakresie powinna zostać zweryfikowana decyzja podatkowa wydana przez organ pierwszej instancji. Odwołujący powinien przytoczyć dowody, które dają możliwość zweryfikowania prawdziwości twierdzeń zawartych w odwołaniu oraz uzasadniających żądanie sformułowane w odwołaniu. Nie oznacza to obowiązku powołania się na nowe dowody, mogą to być dowody zgromadzone w postępowaniu pierwszej instancji”.

Odwołanie wnosi się do właściwego organu odwoławczego za pośrednictwem tego organu podatkowego, który wydał zaskarżaną decyzję. Należy tego dokonać w ciągu 14 dni od dnia doręczenia decyzji stronie. Podatnik może cofnąć odwołanie przed wydaniem decyzji przez organ odwoławczy. Organ odwoławczy odmawia uwzględnienia cofnięcia odwołania, jeżeli zachodzi prawdopodobieństwo pozostawienia w mocy decyzji wydanej z naruszeniem przepisów, które uzasadnia jej uchylenie lub zmianę. W sytuacji gdy organ pierwszej instancji uzna, że wniesione za jego pośrednictwem odwołanie zasługuje na uwzględnienie w całości - może wydać nową decyzję, którą uchyli lub zmieni zaskarżoną decyzję. Od tej nowej decyzji stronie ponownie przysługuje odwołanie. Organ podatkowy, do którego wpłynęło odwołanie, przekazuje je wraz z aktami sprawy organowi odwoławczemu bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w terminie 14 dni od dnia otrzymania odwołania, chyba że w tym terminie wyda decyzję uznającą rację odwołania. Z kolei organ odwoławczy może uchylić w całości decyzję organu pierwszej instancji i przekazać sprawę do ponownego rozpatrzenia (przez ten sam organ). Dzieje się tak wówczas, gdy rozstrzygnięcie wymaga przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości lub w znacznej części. Przekazując sprawę do ponownego rozpatrzenia organ odwoławczy powinien wskazać organowi pierwszej instancji te okoliczności faktyczne, które powinien on zbadać przy ponownym rozpatrzeniu sprawy. Składając odwołanie warto zatem żądać przeprowadzenia pewnych określonych czynności, jeśli w ramach postępowania pierwszoinstancyjnego nie zostały one w ogóle przeprowadzone bądź zostały co prawda przeprowadzone, ale w sposób niepełny, wadliwy. Warto wnioskować o przesłuchanie w charakterze świadków osoby, które mogą przyczynić się do wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy. W postępowaniu podatkowym prowadzonym na podstawie przepisów ordynacji podatkowej nie istnieje tzw. prekluzja dowodowa, czyli możliwość zgłaszania wniosków dowodowych wyłącznie przed organem pierwszej instancji, co oznacza, że na każdym z etapów postępowania podatkowego istnieje możliwość zgłaszania żądań, wniosków itd. Ważne jest, że organ odwoławczy nie może wydać decyzji na niekorzyść strony odwołującej się, chyba że zaskarżona decyzja rażąco narusza prawo lub interes publiczny.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

W wyniku odwołania organ odwoławczy może wydać decyzję, w której:

1) utrzymuje w mocy decyzję organu pierwszej instancji albo

2) uchyla decyzję organu pierwszej instancji:

a) w całości lub w części - i w tym zakresie orzeka co do istoty sprawy lub uchylając tę decyzję - umarza postępowanie w sprawie,

b) w całości i sprawę przekazuje do rozpatrzenia właściwemu organowi pierwszej instancji, jeżeli decyzja ta została wydana z naruszeniem przepisów o właściwości, albo

3) umarza postępowanie odwoławcze.

Oznacza to, że organ odwoławczy ma uprawnienia do częściowego uchylenia decyzji, jeśli uzna to za konieczne i może orzec co do istoty sprawy w tym zakresie, jeśli zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie budzi wątpliwości i zezwala na podjęcie takiego rozstrzygnięcia.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Orzecznictwo

l Wyrok NSA z 10 maja 2006 r. (sygn. akt FSK 313/06, LEX nr 198804)

1. Zapis księgowy w księgach rachunkowych nie jest sam przez się otrzymanym pieniądzem, wartością pieniężną, umorzonym zobowiązaniem, zwróconą wierzytelnością; nie jest też samoistnie nieodpłatnym świadczeniem, które powinno być dla wywołania skutków podatkowych otrzymane i określone konkretną wartością zgodnie i na podstawie art. 12 ust. 6 ustawy z 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych.

2. Pojęcie nieodpłatnego świadczenia użyte w art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy z 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym i obejmuje nie tylko świadczenie w znaczeniu cywilistycznym, ale w jego zakres wchodzą także wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar majątkowy.

3. Po zapłacie podatku termin przedawnienia już nie biegnie, jednak organ odwoławczy może wydać jedną z decyzji określonych w art. 233 § 1 i 2 ordynacji podatkowej umożliwiając podatnikowi uzyskanie zwrotu nadpłaconego podatku.

l Wyrok WSA w Warszawie z 24 marca 2006 r. (sygn. akt SA/Wa 228/06, LEX nr 204463)

1. Postępowanie wyjaśniające prowadzone przez organ odwoławczy może być tylko „dodatkowym” w stosunku do postępowania wyjaśniającego przeprowadzonego w pierwszej instancji oraz że wymieniony organ nie może przeprowadzić tego postępowania w całym zakresie bądź w znacznej części, a jedynie w celu uzupełnienia materiałów i dowodów w sprawie. O tym, czy postępowanie prowadzone przez organ odwoławczy stanowiłoby uzupełnienie materiałów i dowodów w rozumieniu art. 229 ordynacji podatkowe, czy też wykraczałoby poza granice wyznaczone tym przepisem, decyduje zestawienie zakresu przepisu oraz znaczenie badanych dowodów dla rozstrzygnięcia sprawy, oceniane na tle zebranego już materiału dowodowego. W sytuacji gdy organ odwoławczy uzna, że zachodzi konieczność przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego w całości lub w znacznej części, wówczas ma obowiązek uchylić decyzję organu pierwszej instancji i przekazać sprawę temu organowi do ponownego rozpatrzenia.

2. Istota dwuinstancyjnego postępowania polega na tym, że organ odwoławczy obowiązany jest do rozpoznania sprawy co do istoty tylko wtedy, gdy na etapie postępowania pierwszoinstancyjnego doszło do niezbędnych ustaleń dotyczących stanu faktycznego sprawy, a ewentualne braki w tym zakresie mogą być uzupełnione w trybie art. 229 ordynacji podatkowej. Kompetencja do przeprowadzenia postępowania dowodowego, czy zlecania jego przeprowadzenia przez organ pierwszej instancji, należy do uprawnień organu odwoławczego i zależy od oceny stanu już zrealizowanego postępowania dowodowego w sprawie.

l Wyrok WSA w Warszawie z 9 grudnia 2005 r. (sygn. akt III SA/Wa 2767/05, LEX nr 188430)

Nie stanowi uprawdopodobnienia braku winy przeświadczenie podatniczki, że skoro postanowienie doręczono jej po godzinach pracy urzędu miejskiego, to tym samym termin na złożenie odwołania powinien być liczony, jakby doręczenie nastąpiło dopiero w dniu następnym.

l Wyrok WSA w Warszawie z 3 sierpnia 2004 r. (sygn. akt III SA 1291/03, LEX nr 158253)

Nie można zgodzić się z organem odwoławczym, że bezskuteczne jest odwołanie złożone w imieniu strony bez dołączenia pełnomocnictwa, bez wezwania jej do usunięcia tego braku.

l Wyrok NSA z 8 maja 2005 r. (sygn. akt III SA 2278/01, LEX nr 166399)

1. Przez pojęcie zarzutu art. 222 ordynacji podatkowej należy rozumieć wskazanie w odwołaniu uchybienia, które uzasadnia żądanie zawarte w odwołaniu. Uchybienie to stanowi podstawę odwołania, które uprawnia do żądania zmiany lub uchylenia zaskarżonej decyzji.

2. Sformułowanie istoty i zakresu żądania polega na określeniu przez wnoszącego odwołanie, w jaki sposób i w jakim zakresie powinna zostać zweryfikowana decyzja podatkowa wydana przez organ pierwszej instancji.

3. Odwołujący powinien przytoczyć dowody, które dają możliwość zweryfikowania prawdziwości twierdzeń zawartych w odwołaniu oraz uzasadniających żądanie sformułowane w odwołaniu. Nie oznacza to obowiązku powołania się na nowe dowody, mogą to być dowody zgromadzone w postępowaniu pierwszej instancji.


Ponaglenie organu na niezałatwienie sprawy w terminie

Właściwy do rozpatrzenia ponaglenia na niezałatwienie sprawy w terminie jest organ podatkowy wyższego stopnia. Jeżeli pismo zostanie złożone do organu niewłaściwego w sprawie, organ ten zobowiązany jest do przekazania sprawy do właściwego organu, przy czym ma obowiązek poinformowania o tym fakcie wnoszącego. Zasadą jest, iż załatwienie sprawy powinno nastąpić bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w ciągu miesiąca od dnia wszczęcia postępowania (tutaj: złożenia wniosku o wznowienie postępowania). W postępowaniu odwoławczym termin ten ulega wydłużeniu do 2 miesięcy, a gdy wnioskowano bądź przeprowadzono rozprawę - termin ten ulega wydłużeniu do 3 miesięcy, niezależnie od tego, czy rozprawa była przeprowadzona. Przekroczenie terminów powoduje, że strona postępowania może wystąpić z ponagleniem na niezałatwienie sprawy w terminie. Istotne jest to, że do terminów załatwiania sprawy nie wlicza się terminów przewidzianych w przepisach prawa podatkowego dla dokonania określonych czynności, okresów zawieszenia postępowania oraz okresów opóźnień spowodowanych z winy strony albo z przyczyn niezależnych od organu. Jeżeli organ wyższego stopnia uzna ponaglenie za zasadne, wyznacza organowi pierwszej instancji dodatkowy termin na załatwienie sprawy oraz zarządza wyjaśnienia przyczyn niezałatwienia sprawy w terminie. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 22 grudnia 1998 r. (sygn. akt III SAB 77/98) stwierdził, że z bezczynnością organu administracji publicznej mamy do czynienia wówczas, gdy w ustalonym terminie organ ten nie podjął żadnych czynności w sprawie lub wprawdzie prowadził postępowanie, ale nie zakończył go wydaniem w terminie decyzji, postanowienia ani też innego aktu lub też nie podjął stosownej czynności. Dla dopuszczalności skargi na bezczynność nie ma znaczenia okoliczność, z jakich powodów określony akt nie został podjęty lub czynność nie została dokonana, a w szczególności, czy bezczynność organu spowodowana została przyczyną zawinioną lub niezawinioną organu w ich podjęciu lub dokonaniu.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Orzecznictwo

l Postanowienie NSA z 14 lutego 2006 r. (sygn. akt I FSK 588/05, LEX nr 193106)

Samo wniesienie do właściwego organu podatkowego ponaglenia w trybie art. 141 § 1 ordynacji podatkowej nie jest wystarczającą przesłanką dla wniesienia do sądu administracyjnego skargi na bezczynność. Wobec treści art. 52 § 1 i 2 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 z późn.zm.) wniesienie skargi na bezczynność organu w postępowaniu podatkowym uzależnione jest bowiem od rozpatrzenia ponaglenia złożonego w trybie art. 141 § 1 ordynacji podatkowej. Ponaglenie to powinno być załatwione, stosownie do art. 139 § 2 ordynacji podatkowej, niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 30 dni od daty jego wniesienia.


Wniosek o przeprowadzenie rozprawy w postępowaniu odwoławczym

Nowelizacja ordynacji podatkowej, dokonana ustawą z 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz o zmianie niektórych innych ustaw, wprowadziła od 1 stycznia 2007 r. do postępowania podatkowego nową instytucję prawną, tj. rozprawę podatkową, którą należy uznać za szczególną formę postępowania dowodowego. Rozprawa może odbywać się wyłącznie w trakcie postępowania odwoławczego. Rozprawę można przeprowadzić zarówno z urzędu, jak i na wniosek strony, przy czym w przepisach znowelizowanej ordynacji nie wskazano wprost formy dla rozstrzygnięcia organu odwoławczego o zamiarze przeprowadzenia rozprawy. Ponieważ jednak przepis art. 200a § 4 stanowi jednoznacznie, że w sprawie odmowy przeprowadzenia rozprawy wydaje się postanowienie, to za oczywiste należy uznać, że taką samą formę (tj. postanowienia) musi przyjąć dokument potwierdzający zamiar jej przeprowadzenia.

Ustawową przesłanką uzasadniającą przeprowadzenie rozprawy z urzędu jest potrzeba wyjaśnienia istotnych okoliczności stanu faktycznego sprawy przy udziale świadków lub biegłych albo w drodze oględzin lub sprecyzowania argumentacji prawnej prezentowanej przez stronę w toku postępowania. W przypadku gdy wniosek składa strona, nałożono na nią obowiązek zawarcia we wniosku uzasadnienia potrzeby przeprowadzenia rozprawy oraz wskazania, jakie okoliczności sprawy powinny być wyjaśnione i jakie czynności powinny być dokonane na rozprawie.

Podobnie jak w przypadku „normalnego” postępowania dowodowego przesłanką odmowy przeprowadzenia rozprawy na wniosek strony jest to, że przedmiotem rozprawy mają być okoliczności niemające znaczenia dla sprawy albo okoliczności te są wystarczająco potwierdzone innym dowodem.

Przy ustalaniu terminu przeprowadzenia rozprawy organ powinien wziąć pod uwagę zarówno dyspozycje art. 200b ordynacji, nakazującego doręczenie wezwania najpóźniej siedem dni przed rozprawą, jak i tryb doręczania przesyłek przez pocztę. Dla właściwego doręczenia wezwania termin rozprawy powinien być ustalony minimum na trzy tygodnie po podpisaniu i wysłaniu wezwania, które - moim zdaniem - powinno być częścią postanowienia o przeprowadzeniu rozprawy. W związku z powyższym za zasadne należy uznać dokonane przez ustawodawcę w art. 139 § 3 wydłużenie terminu z dwóch do trzech miesięcy od dnia otrzymania odwołania przez organ odwoławczy w przypadku, gdy przeprowadzono rozprawę lub strona złożyła wniosek o jej przeprowadzenie. Wydłużenie terminu na rozpatrzenie sprawy odwoławczej następuje zawsze w przypadku złożenia wniosku przez stronę, niezależnie od tego, czy organ odwoławczy przeprowadził rozprawę, czy też odmówił jej przeprowadzenia.

Główną osobą podczas rozprawy jest kierujący rozprawą, który ma prawo uchylić pytanie zadane uczestnikowi rozprawy, jeżeli nie ma ono istotnego znaczenia dla sprawy, przy czym na żądanie strony należy zamieścić w protokole treść uchylonego pytania. Przepisy nie precyzją także, kto i komu może zadawać pytania, ustalając jedynie prawa strony (a więc i jej pełnomocników), która na rozprawie może składać wyjaśnienia, zgłaszać żądania, propozycje i zarzuty oraz przedstawiać dowody na ich poparcie, jak również uprawniona jest do wypowiadania się co do wyników postępowania dowodowego. Pomimo braku jednoznacznej delegacji do podejmowania jakichkolwiek czynności przez uczestniczących w rozprawie pracowników organów podatkowych pierwszej i drugiej instancji, zważając jednakże na cel przeprowadzenia rozprawy, należy uznać, iż uprawnieni są oni (a z pewnością kierujący rozprawą) do zadawania pytań zarówno stronie, świadkom, jak i biegłym. Negacja tego uprawnienia skutkowałaby tym, iż organ drugiej instancji nie mógłby uzyskać w trakcie tej rozprawy odpowiedzi na żadne z istotnych pytań, co podważałoby sens przeprowadzania takiej rozprawy, a w szczególności rozprawy z urzędu. W przypadku pracownika organu pierwszej instancji zasadne mogłoby być zadawanie przez niego pytań świadkom i biegłym, gdyż mogłoby to doprowadzić do poparcia lub negacji przesłanek kierujących tym organem przy wydawaniu zaskarżonego rozstrzygnięcia (tak: G. Muzolf, „Doradca Podatnika” 3/2007).

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.


Skarga do WSA

Tryb wnoszenia skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego został uregulowany w ustawie z 30 sierpnia 2002 r. o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). I tak uprawniony do wniesienia skargi jest każdy, kto ma w tym interes prawny, prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich oraz organizacja społeczna w zakresie jej statutowej działalności, w sprawach dotyczących interesów prawnych innych osób, jeżeli brała ona udział w postępowaniu administracyjnym. Wniesienie skargi jest dopuszczalne dopiero po wyczerpaniu środków zaskarżenia, jeżeli służyły one skarżącemu w postępowaniu przed organem właściwym w sprawie, chyba że skargę wnosi prokurator lub Rzecznik Praw Obywatelskich (przez wyczerpanie środków zaskarżenia należy rozumieć sytuację, w której stronie nie przysługuje żaden środek zaskarżenia, taki jak zażalenie, odwołanie lub wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, przewidziany w ustawie). Skargę wnosi się w terminie 30 dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie. Podatnik ma obowiązek wnosić skargę do sądu jedynie za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi. Wnoszona skarga powinna czynić zadość wymaganiom pisma w postępowaniu sądowym, a ponadto zawierać:

1) wskazanie zaskarżonej decyzji, postanowienia, innego aktu lub czynności;

2) oznaczenie organu, którego działania lub bezczynności skarga dotyczy;

3) określenie naruszenia prawa lub interesu prawnego.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.


Skarga kasacyjna do NSA

Od wydanego przez wojewódzki sąd administracyjny wyroku lub postanowienia kończącego postępowanie w sprawie przysługuje skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Skargę kasacyjną można oprzeć na następujących podstawach:

1) naruszenie prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie,

2) naruszenie przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Niestety, podatnik nie może samodzielnie sporządzić skargi kasacyjnej. Skarga kasacyjna powinna być sporządzona przez adwokata lub radcę prawnego bądź przez doradcę podatkowego w sprawach obowiązków podatkowych.

Orzecznictwo

l Wyrok NSA z 29 marca 2007 r. (sygn. akt II GSK 234/06, M. Prawn. 2007/8/397)

Kancelarie rzeczników patentowych nie mają interesu prawnego w stwierdzeniu wygaśnięcia znaku towarowego, jeśli dążą do rejestracji dla siebie znaków towarowych, takie bowiem działanie jest niezgodne z obowiązującym prawem.

l Postanowienie NSA z 5 września 2006 r. (sygn. akt I FZ 292/06 LEX nr 238599)

Brak pouczenia lub jego niedokładność, która może powodować wątpliwość co do prawidłowości wezwania o uzupełnienie braków, wyklucza możliwość zastosowania rygoru pozostawienia pisma bez rozpoznania bądź jego odrzucenia. Należy przyjąć, iż wobec niezawarcia w wezwaniu pouczenia o skutkach nieuzupełnienia wskazanych braków, wezwanie to zostało pozbawione sankcji i sąd nie miał podstaw do odrzucenia skargi kasacyjnej (art. 178 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz.U. Nr 153, poz. 1270 z późn.zm.).

l Postanowienie NSA z 6 lipca 2006 r. (sygn. akt I OSK 480/06, LEX nr 188512)

1. Art. 37 § 1 k.p.a. przewiduje możliwość wniesienia przez stronę postępowania zażalenia na niezałatwienie sprawy w terminie przez organ administracji publicznej. Zażalenie to służy do organu administracyjnego wyższego stopnia nad organem pozostającym w bezczynności. W przypadku jednak, gdy w bezczynności pozostaje samorządowe kolegium odwoławcze lub minister w rozumieniu art. 5 § 2 pkt 4 k.p.a., to wówczas tryb przewidziany w ww. art. 37 k.p.a. nie ma zastosowania. Nad tymi organami bowiem nie ma w postępowaniu administracyjnym organów wyższego stopnia.

2. Zażalenie, o jakim mowa w art. 37 § 1 k.p.a., jest środkiem zaskarżenia przewidzianym w art. 52 § 2 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 z późn.zm.), który skarżący musi wyczerpać, by móc skutecznie wnieść skargę do sądu administracyjnego, pod warunkiem wszakże, że, jak stanowi art. 52 § 1 omawianej ustawy, środek ten przysługiwał stronie w postępowaniu przed organem właściwym w sprawie. Artykuł 37 § 1 k.p.a. przewiduje, jak zaznaczono, taki środek zaskarżenia w przypadku bezczynności organu, ale tylko wówczas, gdy nad organem pozostającym w bezczynności jest organ administracji publicznej wyższego stopnia w rozumieniu k.p.a. W stosunku do samorządowych kolegiów odwoławczych kodeks nie przewiduje takiego organu.

3. Jeżeli nie są przewidziane środki zaskarżenia w sprawie będącej przedmiotem skargi, to skargę na akty lub czynności, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 4, bądź bezczynności organu w tych sprawach, można wnieść po uprzednim wezwaniu na piśmie właściwego organu do usunięcia naruszenia prawa. Tryb ten jednak ma zastosowanie tylko w sprawach wymienionych w art. 3 § 2 pkt 4 ww. ustawy, to znaczy, gdy chodzi o inne niż wymienione w pkt 1-3 (tego artykułu) akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa. Nie dotyczy to skarg na decyzje administracyjne lub bezczynność w wydaniu takiej decyzji.

l Wyrok NSA z 21 czerwca 2006 r. (sygn. akt I FSK 862/05, LEX nr 242945)

1. Przepis art. 141 § 4 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 z późn.zm.) wskazuje na trzy elementy, które muszą się znaleźć w uzasadnieniu wyroku, czyli:

- opis historyczny sprawy, zawierający prezentację jej okoliczności faktycznych, przebiegu i stanowisk stron do momentu podjęcia ostatecznego rozstrzygnięcia (decyzji, postanowienia bądź innej czynności administracyjnej) zaskarżonego do sądu administracyjnego;

- prezentacja stanowisk stron w postępowaniu sądowoadministracyjnym obejmująca w pierwszym rzędzie zarzuty skargi oraz argumenty strony przeciwnej zawarte w odpowiedzi na nią, uzupełnione ewentualnie o stanowiska innych uczestników postępowania;

- stanowisko sądu obejmujące wskazanie podstawy prawnej rozstrzygnięcia wraz z jej wyjaśnieniem.

2. Zarzut naruszenia przepisu art. 141 § 4 będzie skuteczny tylko wtedy, gdy połączony zostanie z innymi uchybieniami sądu zaistniałymi na etapie rozpoznawania skargi, które zostaną zarzucone zgodnie z wymogami formalnymi zawartymi w ustawie - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

3. W ramach zarzutu naruszenia przepisu art. 141 § 4 Naczelny Sąd Administracyjny zobowiązany jest jedynie do kontroli zgodności uzasadnienia zaskarżonego wyroku z wymogami, wynikającymi z powyższej normy prawnej.

4. Brak oświadczenia pełnomocnika, o jakim mowa w § 20 rozporządzenia z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. Nr 163, poz. 1348 z późn.zm.), wywołuje skutki materialnoprawne, polegające na utracie prawa do wynagrodzenia. Nie stosuje się do niego trybu uzupełnienia jego braków, opisanego w art. 49.

l Wyrok NSA z 24 kwietnia 2006 r. (sygn. akt I OSK 1048/05, LEX nr 209085)

Zarówno wojewódzkie sądy administracyjne, jak i Naczelny Sąd Administracyjny są związane zastosowanymi w sprawie przepisami ustawowymi i nie mogą, badając zgodność z prawem zaskarżonej decyzji, brać pod uwagę negatywnych dla skarżącego skutków podjętych prawidłowo decyzji i zastępować Trybunału Konstytucyjnego w ocenie wprowadzonych rozwiązań w konkretnej sytuacji skarżącego.

l Postanowienie WSA w Olsztynie z 30 marca 2006 r. (sygn. akt II SA/Ol 133/06 LEX nr 177466)

1. Decyzja w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji jest decyzją wydaną w nowej sprawie administracyjnej i wobec tego podlega weryfikacji w toku instancji, w trybach nadzwyczajnych i zaskarżeniu do sądu administracyjnego.

2. Stosownie do treści art. 207 ust. 2 ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym od decyzji rektora wydanej w pierwszej instancji będzie przysługiwał wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. Dopiero po wniesieniu ewentualnego wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy i wydaniu decyzji rozpatrującej tenże wniosek stronie przysługiwałaby skarga do sądu administracyjnego.

3. Sprostowanie struktury decyzji co do środków zaskarżenia powinno być dokonane w formie postanowienia, na które nie służy zażalenie, nie zaś czynności materialno-technicznej w formie pisma, a błędne pouczenie w decyzji co do prawa odwołania nie może szkodzić stronie. Organ powinien więc stronie takie postanowienie doręczyć w odpowiedzi na żądanie sprostowania decyzji. Po doręczeniu postanowienia z prawidłowo wskazanym uzupełnieniem tekstu decyzji skarżącej będzie przysługiwała możliwość wniesienia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy.

4. Z uwagi na niewyczerpanie środków zaskarżenia w postępowaniu administracyjnym skarga podlega odrzuceniu, co czyni zbędnym pobieranie przez sąd wpisu od skargi. Z kolei brak możliwości pobrania wpisu uniemożliwia orzeczenie w przedmiocie wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji, gdyż bez pobrania wpisu sąd nie może podjąć innych czynności procesowych poza odrzuceniem skargi.

l Wyrok NSA z 24 marca 2006 r. (sygn. akt II FSK 477/05, LEX nr 201537)

Nie jest wystarczające do podważenia wyroku powołanie wyłącznie art. 145 § 1 pkt 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 z późn.zm.) bądź art. 151 tej ustawy, przepis ten nie może bowiem stanowić samodzielnej podstawy kasacyjnej. Błąd w postaci uwzględnienia skargi sąd popełnia w fazie wcześniejszej, tj. w fazie kontroli decyzji poprzedzającej wydanie orzeczenia. Błędne rozstrzygnięcie jest w takim razie jedynie następstwem błędu zasadniczego, polegającego na wadliwym wykonaniu funkcji kontrolnej. Należy zatem z art. 145 § 1 pkt 1 lit. a powiązać przepis prawa materialnego, a w przypadku lit. c przepisy procesowe, które sąd wadliwie uznał za naruszone zaskarżoną decyzją oceniając jej legalność i w efekcie niesłusznie uwzględnił skargę.

l Wyrok NSA z 24 marca 2006 r. (sygn. akt I FSK 741/05, LEX nr 201531)

Naczelny Sąd Administracyjny nie jest uprawniony do samodzielnego dokonywania konkretyzacji zarzutów lub też formułowania domysłów w zakresie tego, na jakiej podstawie została oparta skarga kasacyjna, jakiego dotyczy przepisu i jakie jest uzasadnienie stawianych zarzutów. Skarga kasacyjna będąca zbiorem „luźno rzuconych” przez jej autora przepisów prawa, niepowiązanych między sobą i nieodnoszących się do konkretnie rozpatrywanego stanu faktycznego sprawy, przy braku jasnego i precyzyjnego określenia celu przywołania takich, a nie innych przepisów prawa - nie może zostać uwzględniona.

l Postanowienie NSA z 15 marca 2006 r. (sygn. akt I FSK 851/05, LEX nr 197535)

W sytuacji gdy sąd dysponował aktami administracyjnymi oraz odpowiedzią na skargę organu, a w sprawie poza skarżącym i organem nie występowały inne strony ani uczestnicy, nie było podstaw do przyjęcia, że brak odpisu skargi uniemożliwiał nadanie sprawie biegu. Oznacza to, że nie zachodziły przesłanki do wystosowania wezwania, o którym mowa w art. 49 § 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 z późn.zm.), a w konsekwencji do odrzucenia skargi na podstawie art. 58 § 1 pkt 3 tej ustawy.

l Wyrok NSA z 14 marca 2006 r. (sygn. akt II OSK 644/05, LEX nr 198307)

Artykuł 106 § 3 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 z późn.zm.) wyznacza ścisłe granice dopuszczalności wykorzystania w postępowaniu sądowoadministracyjnym nowych dowodów. Z regulacji tej wynika przede wszystkim, że nie każdy dowód może być dopuszczony w tym postępowaniu, lecz jedynie dowód z dokumentów, przy czym ma to być dowód uzupełniający, a więc taki, który nie był przedstawiony i oceniony w postępowaniu administracyjnym, zakończonym zaskarżoną decyzją. Nawet w sytuacji, gdyby dowód taki był oferowany przez stronę w postępowaniu sądowoadministracyjnym, to nieprzeprowadzenie dowodu z takiego dokumentu przez sąd i uchylenie decyzji do ponownego rozpoznania nie mogłoby być oceniane jako naruszenie prawa procesowego, i to naruszenie istotne, mające wpływ na wynik sprawy.

l Wyrok NSA z 28 lutego 2006 r. (sygn. akt I OSK 528/05, LEX nr 194352)

1. Przez określenie „naruszenie prawa” lub „naruszenie interesu prawnego”, o których jest mowa w art. 57 § 1 pkt 3 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270), należy rozumieć podanie przez skarżącego przyczyny uzasadniającej - według jego oceny - wniesienie skargi do sądu administracyjnego. Wzmiankowany przepis nie wymaga przy tym przedstawienia w skardze wyczerpującego wywodu prawnego lub wskazania konkretnego przepisu (przepisów) prawa, który został naruszony. Wymóg skargi będzie w tym względzie spełniony, jeżeli skarżący wskaże - nawet w sposób bardzo ogólny - na czym polega, jego zdaniem, naruszenie prawa lub interesu prawnego w zaskarżonym akcie lub czynności.

2. O fakcie złożenia przesyłki na określony czas w placówce pocztowej musi być dokonana stosowna adnotacja doręczyciela na dowodzie doręczenia przesyłki. Samo umieszczenie na kopercie zawierającej przesyłkę lub na dowodzie potwierdzającym doręczenie pisma stempla, czy wzmianki o awizowaniu przesyłki nie może być dla organu wysyłającego pismo wystarczające do przyjęcia, że spełnione zostały przesłanki doręczenia pisma w trybie art. 44 k.p.a. Musi być wyraźnie zaznaczone, że doręczyciel powiadomił adresata o przesyłce w sposób wskazany w art. 44 k.p.a.

l Wyrok NSA z 2 lutego 2006 r. (sygn. akt II FSK 325/05 LEX nr 177476

1. Na podstawie art. 174 pkt 1 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w skardze kasacyjnej nie można skutecznie domagać się interpretacji prawa w swej treści jasnego, a więc wykładni w istocie niewymagającego.

2. Brak wskazania w skardze kasacyjnej przepisu postępowania sądowego, jaki ewentualnie naruszony został w procesie sądowej kontroli działalności administracji publicznej, doprowadzając przez to do akceptacji dokonanych przez organy podatkowe błędnych ustaleń w zakresie podatkowego stanu faktycznego, powoduje, iż w tym zakresie skarga kasacyjna musi być uznana za pozbawioną uzasadnionych podstaw.

3. Jakkolwiek czynność procesowa sporządzenia pisemnego uzasadnienia, dokonywana już po rozstrzygnięciu sprawy i mająca sprawozdawczy charakter, sama przez się nie może wpływać na to rozstrzygnięcie jako na wynik sprawy, niemniej za trafną uznać należy tezę, iż tylko uzasadnienie spełniające określone ustawą warunki stwarza podstawę do przyjęcia, że będąca powinnością sądu administracyjnego kontrola działalności administracji publicznej pod względem jej zgodności z prawem rzeczywiście miała miejsce i że prowadzone przez ten sąd postępowanie odpowiadało przepisom prawa.

l Wyrok z 27 stycznia 2006 r. (sygn. akt I FSK 544/05, LEX nr 187549)

1. Podnoszenie zarzutu naruszenia art. 1 ustawy z 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. Nr 153, poz. 1269 z późn.zm.) nie może stanowić samodzielnej podstawy kasacyjnej, bez powiązania go ze wskazaniem uchybienia przepisom postępowania sądowoadministracyjnego.

2. Uprawnione jest ustalanie dodatkowego zobowiązania podatkowego po wejściu do Unii Europejskiej w stosunku do okresów rozliczeniowych sprzed akcesji na podstawie art. 109 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535 z późn.zm.).

3. Obowiązek podatkowy w dodatkowym zobowiązaniu podatkowym powstaje w dacie złożenia nieprawidłowej deklaracji z kwotą do zwrotu lub do przeniesienia na następny okres, w zawyżonej wysokości. Obowiązek podatkowy powstały przed 1 maja 2004 r. na podstawie art. 27 ust. 5 ustawy z 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz.U. Nr 11, poz. 50 z późn.zm.) istnieje nadal po tej dacie, mimo uchylenia ustawy z 8 stycznia 1993 r. Artykuł 175 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535 z późn.zm.) nie eliminuje z obrotu prawnego wymienionego obowiązku podatkowego. A zatem mimo zmiany przepisów na podatniku ciąży obowiązek podatkowy, którego konkretyzacja może nastąpić do daty przedawnienia.

l Wyrok NSA z 3 listopada 2005 r. (sygn. akt FSK 2427/04, LEX nr 187987)

Obowiązek zawiadomienia o zmianie miejsca zamieszkania lub adresu do doręczeń ciąży również na pełnomocnikach stron i pełnomocnikach do doręczeń. Wymieniony w art. 70 § 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 z późn.zm.) „przedstawiciel” nie oznacza jedynie przedstawiciela działającego na podstawie umocowania opartego na ustawie - przedstawiciela ustawowego, lecz również przedstawiciela umocowanego oświadczeniem reprezentowanego - pełnomocnika. Ponieważ każdy pełnomocnik jest przedstawicielem, nie ulega wątpliwości, iż ma on obowiązek zawiadomienia sądu o zmianie adresu, pod który mają mu być doręczane pisma procesowe.

l Wyrok NSA z 29 lutego 2005 r. (sygn. akt GSK 551/04 LEX nr 187112)

1. W postępowaniu przed wojewódzkim sądem administracyjnym cofnięcie skargi, o jakim mowa w art. 60 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 z późn.zm.), ze skutkiem określonym w art. 161 § 1 pkt 1 tejże ustawy możliwe jest do czasu wydania przez ten sąd orzeczenia, od którego przysługuje skarga kasacyjna.

2. Przepis art. 189 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 z późn.zm.) wyłącza możliwość cofnięcia skargi przez skarżącego w postępowaniu kasacyjnym przed Naczelnym Sądem Administracyjnym. Natomiast odpowiednie stosowanie w tym postępowaniu przepisów art. 60 i art. 161 § 1 pkt 1 poprzez art. 193 dotyczy cofnięcia skargi kasacyjnej i umorzenia z tej przyczyny tego postępowania.


Autorzy: JANINA MNISZKOWSKA, MICHAŁ SZCZYPIÓR

Źródło: Prawo Przedsiębiorcy Nr 035/2007 z dnia 2007-08-28

Autopromocja

REKLAMA

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Podatek PIT - część 2
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
2 maja 2023 r. (wtorek)
4 maja 2023 r. (czwartek)
29 kwietnia 2023 r. (sobota)
Następne
Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Limit pomocy de minimis dla MŚP 2024 - podwyżka od 1 maja

Ministerstwo Finansów przygotowało projekt rozporządzenia, na podstawie którego MŚP nadal udzielana będzie pomoc de minimis w formie gwarancji BGK spłaty kredytu lub innego zobowiązania - napisał resort w OSR do projektu. Rozporządzenie wdroży w życie unijne przepisy wprowadzające nowy wyższy limit takiej pomocy dla jednego przedsiębiorstwa w ciągu 3 lat.

Ulga sponsoringowa a koszty uzyskania przychodów z zysków kapitałowych

Po koniec 2023 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że podmioty osiągające przychody z zysków kapitałowych również mogą odliczać koszty wspierania sportu, edukacji i kultury, na podstawie art. 18ee, niezależnie od tego czy koszty te zostaną przyporządkowane do przychodów z zysków kapitałowych czy pozostałych przychodów.

Rozrachunki w księgowości wsparte sztuczną inteligencją. Nadchodzi nowe

Czy sztuczna inteligencja może wspomóc księgowym w rozrachunkach? Dzięki wykorzystaniu mechanizmów sztucznej inteligencji programy księgowe pozwalają na dużą automatyzację procesów w tym zakresie.

Jak rozpoznać pellet dobrej jakości? Jak sprawdzić samemu?

Jakość pelletu jest kluczowym czynnikiem decydującym o jego efektywności i bezpieczeństwie użytkowania. Niezależnie od tego, czy wykorzystujemy go do ogrzewania domu, czy jako surowiec w przemyśle, istnieją cechy, na które warto zwrócić uwagę, aby mieć pewność, że wybieramy produkt najwyższej jakości.

Składki ZUS wspólników spółki z o.o. (jednoosobowej i wieloosobowej). Kto i kiedy nie zapłaci składek?

Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych różnicują pozycję wspólników spółki z o.o. w zakresie podlegania ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu w zależności od tego, czy spółka jest jednoosobowa czy wieloosobowa.

Zmienia się odpowiedzialność związana z klasyfikacją towarów. Przewoźnicy mogą zapłacić mandat karny

Znajomość prawidłowej klasyfikacji towarów to podstawa właściwego zgłoszenia celnego w procedurach celnych wywozowych i przywozowych, a także przy określaniu stawki cła i podatku VAT w sprzedaży wewnątrz UE. Wprowadzany właśnie w życie unijny Import Control System 2 nakłada na przewoźników nowe obowiązki. – Firmy transportowe biorą pełną odpowiedzialność za towar wprowadzany na obszar Unii Europejskiej. Muszą posiadać wszystkie dane na temat stron transakcji i HS kodów towarów – wyjaśnia Joanna Porath, właścicielka agencji celnej AC Porath.

Oszczędności Polaków 2024. Na rachunkach bankowych jest 1 223,46 mld zł

Gospodarstwa domowe w Polsce w końcu lutego 2024 roku dysponowały na rachunkach bankowych środkami w wysokości 1 223,46 mld zł. Były one o 15,20 mld i 1,26% wyższe niż miesiąc wcześniej i o 120,54 mld zł tj. 10,9% większe niż przed rokiem (w styczniu roczna dynamika tych depozytów wynosiła 11,3%).

Podmiot uprawniony do zatwierdzania czynności zarządu fundacji rodzinnej w organizacji. Co wynika z przepisów ustawy?

Podmiot zatwierdzający czynności zarządu jest nową instytucją, która po raz pierwszy pojawiła się w polskim systemie prawnym w Ustawie o fundacji rodzinnej. Uprawnienie do zatwierdzania czynności obejmuje okres, gdy fundacja rodzinna posiada status fundacji rodzinnej w organizacji, to jest okres od momentu zawiązania fundacji rodzinnej (odpowiednio: złożenia oświadczenia o ustanowieniu fundacji rodzinnej stanowiącego akt założycielski fundacji, albo otwarcia spadku po spadkodawcy, który ustanowił fundację rodzinną w treści testamentu). Poniższy artykuł ma na celu przybliżenie sposobu funkcjonowania tego podmiotu.

Wynajmujesz magazyn lub halę produkcyjną? Czy wiesz, że możesz uzyskać zwolnienie z podatku dochodowego?

Przedsiębiorca nie musi być właścicielem nieruchomości, żeby skorzystać ze wsparcia w ramach Polskiej Strefy Inwestycji. Znaczna część działalności prowadzonej w wynajmowanych halach produkcyjnych i magazynowych kwalifikuje się do zwolnień od podatku. Jak to więc możliwe, że wielu najemców nie korzysta z ulg podatkowych, chociaż mogliby?

Składka zdrowotna może wzrosnąć po przekroczeniu limitów. „Przedsiębiorcy znowu się będą zastanawiać, jaką formę wybrać, a jak źle wybiorą, to zapłacą wyższy podatek niż powinni”

Poznaliśmy propozycje zmian w składce zdrowotnej płaconej przez przedsiębiorców. Składka od stycznia 2025 roku ma wynosić w podstawowej wysokości 9 proc. liczonych od 75 proc. płacy minimalnej. W przypadku przedsiębiorców rozliczających się podatkiem linowym lub ryczałtem składka może wzrosnąć po przekroczeniu limitów, których wysokość jest uzależniona od średniego wynagrodzenia. Zmiany w składce zdrowotnej komentuje doradca podatkowy Adam Mariański.

REKLAMA