REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak prawidłowo wypełnić PIT-40 i PIT-11

REKLAMA

Do końca lutego płatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych muszą wywiązać się z obowiązku wypełnienia i złożenia deklaracji podatkowych. Pracodawcy dokonujący rozliczenia podatku w imieniu swoich pracowników muszą wypełnić formularz PIT-40. Jeśli natomiast pracownicy będą rozliczać się sami, pracodawcy zobowiązani są do dostarczenia im wypełnionej informacji PIT-11. Poniżej wyjaśniamy oba te przypadki.

SPIS TREŚCI




Kto musi wystawić PIT-11

Składającym, wystawiającym formularz jest płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych. Przede wszystkim chodzi tu o podmioty wymienione w art. 31, art. 33 i art. 35 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej zwana ustawą PIT).

Przede wszystkim w tej grupie znajdują się zakłady pracy. Zgodnie z przepisami osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej jako zakłady pracy i płatnicy muszą obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od nich przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy. W spółdzielniach pracy chodzi o wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Do grupy podmiotów, które wystawiają PIT-11, należą również rolnicze spółdzielnie produkcyjne oraz inne spółdzielnie zajmujące się produkcją rolną. Również one jako płatnicy mają obowiązek pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od dokonywanych na rzecz członków spółdzielni lub ich domowników wypłat z tytułu dniówek obrachunkowych, udziału w dochodzie podzielnym spółdzielni, a także uzyskiwanych od spółdzielni przez te osoby zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego.

Zgodnie z ustawą PIT płatnikami, którzy zobowiązani są do poboru zaliczek miesięcznych i muszą sporządzić PIT-11, będzie duża grupa podmiotów wypłacających różnego rodzaju należności. Do tej kategorii zalicza się:

• osoby prawne i ich jednostki organizacyjne, które dokonują wypłaty emerytur i rent z zagranicy - od wypłacanych przez nie emerytur i rent,

Dalszy ciąg materiału pod wideo

• jednostki organizacyjne uczelni, placówki naukowe, zakłady pracy oraz inne jednostki organizacyjne - od wypłacanych przez nie stypendiów,

• organy zatrudnienia - od świadczeń wypłacanych z Funduszu Pracy,

• biura terenowe Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych - od świadczeń wypłacanych z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,

• areszty śledcze oraz zakłady karne - od należności za pracę przypadającej tymczasowo aresztowanym oraz skazanym,

• spółdzielnie - od oprocentowania wkładów pieniężnych członków spółdzielni, zaliczonego w ciężar kosztów spółdzielni,

• oddziały Wojskowej Agencji Mieszkaniowej - od wypłacanych żołnierzom świadczeń pieniężnych wynikających z przepisów ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej,

• centrum integracji społecznej - od wypłacanych świadczeń integracyjnych i motywacyjnej premii integracyjnej, przyznanych na podstawie ustawy z 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym.

Informację PIT-11 wystawiają też osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty świadczeń z tytułu działalności wykonywanej osobiście oraz praw majątkowych, w tym zwłaszcza autorskich, podatnikom-rezydentom. Rezydenci to osoby, na których ciąży nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce.

Szczególnymi kategoriami osób, które są zobowiązane do wystawienia PIT-11, są komornicy i osoby korzystające z tzw. ulgi na nianie.

Na komorniku sądowym ciążą obowiązki płatnika, w przypadku gdy to on dokonuje wypłaty świadczeń pracowniczych za zakład pracy. Taki sam obowiązek dotyczy podmiotu niebędącego następcą prawnym zakładu pracy, który jednak przejmuje jego zobowiązania wynikające ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy. W obu przypadkach występuje nie tylko konieczność poboru i odprowadzenia zaliczek, ale także sporządzenia informacji rocznej dla pracownika.

Ulgi na nianie już nie ma w ustawie, ale można z niej skorzystać na zasadzie praw nabytych. Choć nie była to bardzo popularna ulga, warto przypomnieć o obowiązkach ciążących na osobie, która zdecydowała się jednak z niej skorzystać. Osoba prowadząca gospodarstwo domowe, która zawarła umowę aktywizacyjną, jest płatnikiem. Oprócz obliczenia i poboru miesięcznej zaliczki na podatek dochodowy, zatrudniając nianię lub pomoc domową, trzeba będzie wystawić im PIT-11.


Kiedy trzeba sporządzić PIT-11

Zgodnie z przepisami płatnicy muszą sporządzić i przekazać informacje o dochodach oraz pobranych zaliczkach na podatek dochodowy do końca lutego następującego po roku podatkowym. Oznacza to, że PIT-11 za 2007 rok należy przekazać pracownikom do piątku 29 lutego 2008 r. (rok 2008 jest rokiem przestępnym, a luty ma 29 dni).

Płatnik wystawia PIT-11 tylko w przypadku gdy nie dokonuje rocznego obliczenia podatku. Chodzi tu zwłaszcza o zakłady pracy, które na wniosek pracowników są zobowiązane rozliczyć ich z podatku.

Trzeba przypomnieć, że warunkiem przeniesienia obowiązku rozliczenia rocznego na płatnika jest złożenie oświadczenia. Podatnik musi złożyć oświadczenie płatnikowi przed 10 stycznia roku następującego po roku podatkowym. W oświadczeniu, które traktuje się na równi z zeznaniem, podatnik musi potwierdzić, że:

• poza dochodami uzyskanymi od płatnika nie uzyskał innych dochodów, z wyjątkiem dochodów określonych w art. 30-30c oraz art. 30e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (chodzi tu o przychody, od których płaci się zryczałtowane stawki podatku),

• co do zasady nie korzysta z odliczeń,

• nie korzysta z możliwości opodatkowania dochodów na zasadach preferencyjnych w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci czy małżonków,

• co do zasady nie ma obowiązku doliczenia kwot uprzednio odliczonych.

Po złożeniu takiego oświadczenia to płatnik, a nie pracownik jest obowiązany sporządzić roczne obliczenie podatku od dochodu uzyskanego przez podatnika w roku podatkowym. Podatek wynikający z obliczenia rocznego przez płatnika jest podatkiem dochodowym należnym od podatnika za dany rok. Jednak naczelnik urzędu skarbowego może wydać decyzję określającą inną wysokość zobowiązania w podatku dochodowym.

Roczne obliczenie podatku, tak samo jak PIT-11, płatnicy sporządzają w terminie do końca lutego po upływie roku podatkowego i w tym samym terminie przekazują podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika. Jeżeli płatnik wypełnia PIT za nierezydenta podatników rozliczenie roczne przekazuje się urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

PIT-11 płatnik przekazuje podatnikowi i urzędowi skarbowemu. Jest to urząd skarbowy właściwy według miejsca zamieszkania podatnika. W przypadku podatnika - nierezydenta płatnik przesyła PIT-11 urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Przychody zwolnione

W kwocie przychodów, jakie ujawnia się w PIT-11 w części E co do zasady nie uwzględnia się przychodów wolnych od podatku oraz co do których zaniechano poboru podatku. Niemniej jednak informację PIT-11 sporządza się w przypadku dokonywania wypłaty świadczeń określonych w art. 21 ust. 1 pkt 46 i 74 ustawy PIT. Są to dwa przypadki zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych. Przede wszystkim są to dochody otrzymane przez podatnika, pochodzące od rządów państw obcych, organizacji międzynarodowych lub międzynarodowych instytucji finansowych ze środków bezzwrotnej pomocy, w tym ze środków programów ramowych badań, rozwoju technicznego i prezentacji Unii Europejskiej i z programów NATO, przyznanych na podstawie jednostronnej deklaracji lub umów zawartych z tymi państwami, organizacjami lub instytucjami przez Radę Ministrów, właściwego ministra lub agencje rządowe, w tym również w przypadkach, gdy przekazanie tych środków jest dokonywane za pośrednictwem podmiotu upoważnionego do rozdzielania środków bezzwrotnej pomocy. Podatnik musi bezpośrednio realizować cel programu finansowanego z bezzwrotnej pomocy. Zwolnienie nie ma zastosowania do dochodów osób fizycznych, którym podatnik bezpośrednio realizujący cel programu zleca - bez względu na rodzaj umowy - wykonanie określonych czynności w związku z realizowanym przez niego programem.

Należności, które zostały wymienione w katalogu zwolnień od podatku, a które wykazuje się w PIT-11, to również otrzymywane z zagranicy renty inwalidzkie z tytułu inwalidztwa wojennego, kwoty zaopatrzenia przyznane ofiarom wojny oraz członkom ich rodzin, renty wypadkowe osób, których inwalidztwo powstało w związku z przymusowym pobytem na robotach w III Rzeszy Niemieckiej w latach 1939-1945.


Inne terminy przekazania PIT-11

Ustawodawca przewidział też sytuacje, gdy informację roczną trzeba przesłać w innym terminie niż do końca lutego. Jeżeli obowiązek poboru zaliczek przez pracodawców (płatnicy z art. 31, art. 33 i art. 35 ustawy PIT) ustał w ciągu roku, będą musieli sporządzić i przekazać PIT-11 podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, w terminie do dnia 15 miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrana została ostatnia zaliczka.

W przypadku zaprzestania przez płatnika prowadzenia działalności przed końcem lutego roku następującego po roku podatkowym, musi on przekazać informacje w terminie do dnia zaprzestania działalności. Chodzi tu o płatników wymienionych w art. 41 ust. 1 ustawy PIT, m.in. wypłacających należności z tytułu przychodów z działalności prowadzonej osobiście.


PIT-11 krok po kroku

Żeby móc wypełnić informację PIT-11, potrzebny jest formularz. Formularz obowiązujący za 2007 rok składa się z dwóch stron.

Wszystkie druki zarówno za 2007, jak i lata ubiegłe można znaleźć na stronie internetowej Ministerstwa Finansów www.mf.gov.pl, a także w urzędach skarbowych.

Formularz można wydrukować, wypełnić na maszynie lub ręcznie. Wypełniając ręcznie, robimy to drukowanymi literami wyłącznie w kolorze czarnym lub niebieskim.

W poz. 1 należy wpisać numer identyfikacji podatkowej. Jest to miejsce na NIP pracodawcy, czyli płatnika. W poz. 4 i 5 należy wpisać okres, za jaki wypełniania jest informacja, podając dzień miesiąc i rok. PIT-11 nie musi obejmować całego roku podatkowego, czyli pełnych 12 miesięcy kalendarzowych. Poza tym PIT-11 dotyczy także należności z tytułu umów zlecenia czy o dzieło.

Część A. Miejsce i cel składania informacji

W poz. 6 należy wpisać nazwę urzędu skarbowego, do którego adresowana jest informacja. Przypomnijmy, co do zasady, będzie to urząd skarbowy właściwy według miejsca zamieszkania podatnika.

W poz. 7 płatnik określa cel złożenia formularza, wypełniając odpowiedni kwadrat. Kwadrat 1 to złożenie informacji, kwadrat 2 to korekta. Należy przypomnieć, że zasady korekty informacji określa Ordynacja podatkowa. Zgodnie z jej treścią, jeżeli odrębne przepisy nie stanowią inaczej, podatnicy, płatnicy i inkasenci mogą skorygować uprzednio złożoną deklarację. Deklaracją są również informacje, do składania których zobowiązani są także płatnicy.

Skorygowanie deklaracji następuje przez złożenie korygującej deklaracji wraz z dołączonym pisemnym uzasadnieniem przyczyn korekty. W celu skorygowania błędów w PIT-11 należy powtórnie wypełnić druk i sporządzić wyjaśnienie, w którym podane zostaną przyczyny korekty. Uprawnienie do skorygowania deklaracji ulega zawieszeniu na czas trwania postępowania podatkowego lub kontroli podatkowej - w zakresie objętym tym postępowaniem lub kontrolą. Prawo do korekty przysługuje nadal po zakończeniu kontroli podatkowej czy postępowania podatkowego, w zakresie nieobjętym decyzją określającą wysokość zobowiązania podatkowego. Korekta złożona w trakcie kontroli czy postępowania podatkowego, dotycząca zakresu nimi objętego, będzie nieskuteczna. Zgodnie z przepisami taka korekta nie wywołuje po prostu skutków prawnych, nawet jeśli zostanie złożona.

Część B. Dane płatnika

W tej części należy podać dane identyfikacyjne płatnika. W poz. 8 wypełniający PIT-11 określa rodzaj płatnika, zaznaczając odpowiedni kwadrat. Kwadrat 1 zakreśli płatnik niebędący osobą fizyczną, kwadrat 2 osoba fizyczna. Od tego zależy dalsze wypełnienie tej części informacji. Osoba fizyczna w poz. 9 wpisze nazwisko, pierwsze imię, datę urodzenia i PESEL, a w części B.2 poda adres zamieszkania. Płatnik niebędący osobą fizyczną w poz. 9 wpisze pełną nazwę i REGON, a w części B.2 adres siedziby firmy.

Część C. Dane podatnika

W tym miejscu ujawniane są dane podatnika, któremu wystawiana jest informacja. W poz. 20 należy wpisać jego NIP, w poz. 21-24 kolejno: nazwisko, pierwsze imię, datę urodzenia oraz PESEL. Część C.2 to miejsce na adres zamieszkania podatnika.

Część D. Informacja o kosztach uzyskania przychodów.

Ostatnia część PIT-11 z pierwszej strony poświęcona jest kosztom uzyskania przychodów z tytułu stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego i stosunku pracy oraz pracy nakładczej. Płatnik, zakreślając odpowiedni kwadrat, informuje, według jakich zasad zostały uwzględnione koszty uzyskania przychodu pracownika. Jest to informacja bezpośrednio związana z kosztami, jakie zostaną wykazane w poz. 37 PIT-11.

Należy przypomnieć, że do obliczenia dochodu uzyskanego w 2007 roku z tytułu stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej, roczne koszty uzyskania przychodów wynoszą nie więcej niż:

• 1302 zł (miesięcznie 108 zł 50 gr), w przypadku gdy podatnik uzyskiwał przychody z tytułu jednego stosunku pracy (stosunków pokrewnych),

• 1953 zł 23 gr, w przypadku gdy podatnik uzyskiwał przychody równocześnie z więcej niż jednego stosunku pracy (stosunków pokrewnych),

• 1627 zł 56 gr (miesięcznie 135 zł 63 gr), w przypadku gdy miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika w roku podatkowym było położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a podatnik nie uzyskiwał dodat- ku za rozłąkę lub nie otrzymywał zwrotu kosztów dojazdu (z wyjątkiem gdy zwrócone koszty zostały zaliczone do przychodów podlegających opodatkowaniu),

• 2441 zł 54 gr, w przypadku gdy podatnik uzyskiwał przychody równocześnie z więcej niż jednego stosunku pracy (stosunków pokrewnych), a miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika było położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a podatnik nie uzyskiwał dodatku za rozłąkę lub nie otrzymywał zwrotu kosztów dojazdu (z wyjątkiem, gdy zwrócone koszty zostały zaliczone do przychodów podlegających opodatkowaniu).

Część E. Dochody podatnika, pobrane zaliczki oraz pobrane składki

Teraz przechodzimy do zasadniczej części PIT-11, czyli informacji o kwotach niezbędnych podatnikowi do rozliczenia rocznego. W kolumnie pierwszej w wierszach od 1 do 12 kolejno wymienione są źródła przychodów, tj.:

• należności ze stosunku: pracy, służbowego, spółdzielczego i pracy nakładczej. A także zasiłki pieniężne wypłacone przez zakład pracy z ubezpieczenia społecznego (dotyczy to płatników, o których mowa w art. 31 i 42e ust. 1 ustawy PIT),

• należności z tytułu członkowska w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną oraz zasiłki pieniężne z ubezpieczenia rolniczego,

• emerytury-renty zagraniczne,

• należności za pracę tymczasowo aresztowanych lub skazanych,

• świadczenia wypłacone z funduszów Pracy i Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,

• przychody z działalności wykonanej osobiście, w tym umów o dzieło i zlecenie (bez czynności związanych z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich, kontraktu menedżerskiego oraz udziału w organach osób prawnych - te wymienia się osobno),

• czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich (wypełnia się na podstawie PIT-R),

• udział w organach stanowiących osób prawnych,

• kontrakt menedżerski, umowa o zarządzanie itp.,

• prawa autorskie i inne prawa majątkowe,

• należności wynikające z umowy aktywizacyjnej (związane z ulgą na nianie),

• inne źródła.

Kwoty przychodów, kosztów, dochodu i zaliczki pobranej przez płatnika wpisuje się kolejno w kolumnach b, c, d i e. Należy pamiętać, żeby przyporządkować kwoty przychodu, kosztów, dochodu i zaliczek do źródeł przychodu, którego dotyczą.

Jeżeli chodzi o wiersz pierwszy, tj. należności ze stosunku: pracy, służbowego, spółdzielczego i pracy nakładczej, a także zasiłki pieniężne wypłacone przez zakład pracy z ubezpieczenia społecznego, kolumna przychód i koszty podzielone są na dwie pozycje. W poz. 40 należy wykazać przychody, do których zastosowano specjalne rozliczenie kosztów. W poz. 41 konsekwentnie wpisujemy kwotę kosztów obliczonych w ten sposób. Podatnikowi uzyskującemu przychody ze stosunku pracy i korzystającemu w stosunku do tych przychodów z praw autorskich lub z praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, przysługują koszty uzyskania przychodów w wysokości 50 proc. Koszty uzyskania przychodów w wyżej określonej wysokości mogą być zastosowane jedynie do tej części uzyskanego przychodu, który korzysta z praw autorskich lub z praw pokrewnych.

Następnie w poz. 81 i odpowiednio 82 pracodawca wykaże składki na ubezpieczenie społeczne oraz zdrowotne.

Część F. Informacja o przychodach zwolnionych od podatku oraz załączniku

Tak jak już wspomniałam wcześniej co do zasady w PIT-11 w kwocie przychodów nie uwzględnia się przychodów wolnych od podatku oraz co do których zaniechano poboru podatku.

Są jednak dwa przypadki, w których mimo objęcia określonych kwot zwolnieniem od podatku uwzględnia się je w PIT-11. Przede wszystkim będą to dochody otrzymane przez podatnika pochodzące od rządów państw obcych, organizacji międzynarodowych lub międzynarodowych instytucji finansowych ze środków bezzwrotnej pomocy. Kwoty otrzymane z tych tytułów należy wykazać w poz. 84 PIT-11.

Zwolnione z podatku przychody otrzymywane z zagranicy, tj. renty inwalidzkie z tytułu inwalidztwa wojennego, kwoty zaopatrzenia przyznane ofiarom wojny oraz członkom ich rodzin, renty wypadkowe osób, których inwalidztwo powstało w związku z przymusowym pobytem na robotach w III Rzeszy Niemieckiej w latach 1939-1945 - płatnik wpisze w poz. 83. W części F płatnik poinformuje także o tym, czy do PIT-11 została dołączona informacja PIT-R.


Czym jest PIT-R

PIT-R to informacja o wypłaconych podatnikowi kwotach z tytułu pełnienia obowiązków społecznych i obywatelskich. W 2007 roku diety oraz kwoty stanowiące zwrot kosztów, otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich, wolne były od podatku dochodowego do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie 2280 zł. Należy podkreślić, że limit zwolnienia dotyczy łącznie wszystkich należności od wszystkich płatników. Dla płatnika nie ma to jednak znaczenia. Jeżeli bowiem podatnik otrzyma PIT-R od więcej niż jednego płatnika, będzie musiał sam obliczyć kwotę podlegającą opodatkowaniu. Inaczej mówiąc, będzie musiał samodzielnie sprawdzić, czy w kolejnych miesiącach nie przekroczył limitu zwolnienia.

Kwotę diet oraz zwróconych kosztów niepodlegających opodatkowaniu - w poszczególnych miesiącach roku podatkowego - płatnik wykazuje w kol. d części D informacji PIT-R.

Z kolei każdy podatnik, który otrzymał więcej niż jedną informację PIT-R, ma obowiązek zsumować kwoty korzystające ze zwolnienia w danym miesiącu roku podatkowego. Jeżeli zsumowana dla danego miesiąca kwota przekracza 2280 zł, nadwyżkę ponad tę kwotę z poszczególnych miesięcy podatnik musi wykazać w rozliczeniu rocznym.

Część G. Oświadczenie płatnika lub osoby odpowiedzialnej za obliczenie i pobranie podatku

Ta ostatnia niewielka część PIT-11 wypełniana przez płatnika ma ogromne znaczenie. W niej znajduje się oświadczenie o znajomości przepisów kodeksu karnego skarbowego związanych z uchybieniem obowiązków płatnika.

Oświadczenie składa płatnik lub osoba odpowiedzialna za obliczenie i pobranie podatku. Trzeba pamiętać, że osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, będące płatnikami, muszą wyznaczyć osoby, do których obowiązków należy obliczanie i pobieranie podatków oraz terminowe wpłacanie organowi podatkowemu pobranych kwot. Płatnik musi zgłosić imiona, nazwiska i adresy tych osób organowi podatkowemu. Zgłoszenia płatnik dokonuje w terminie wyznaczonym do dokonania pierwszej wpłaty. W razie zmiany osoby wyznaczonej zgłoszenia dokonuje się w terminie 14 dni od dnia, w którym wyznaczono inną osobę.

Ponadto płatnik musi przechowywać dokumenty związane z poborem lub inkasem podatków do czasu upływu terminu przedawnienia zobowiązania płatnika. Po upływie tego okresu płatnik powinien przekazać podatnikom dokumenty związane z poborem podatku. Jednak dokumenty podlegają zniszczeniu, jeżeli przekazanie ich podatnikowi jest niemożliwe.

W razie likwidacji lub rozwiązania osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej konieczne będzie zawiadomienie o miejscu przechowywania dokumentów związanych z poborem podatku. Zawiadomienie na piśmie składa właściwemu organowi podatkowemu podmiot dokonujący likwidacji lub rozwiązania. Zawiadomienie trzeba złożyć nie później niż w ostatnim dniu istnienia osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej.


Co grozi płatnikowi

PIT-11 to bardzo ważny dokument dla pracownika. To na jego podstawie jako podatnik może szybko rozliczyć się z podatku dochodowego. Niestety, może się zdarzyć, że płatnik nie wywiązuje się ze swoich obowiązków. Wszystko zależy jeszcze od tego, czy płatnik tylko nie wysłał PIT-11 czy zaniedbał inne obowiązki, w tym nie odprowadzał zaliczek i składek. Jeżeli podatnik nie otrzyma na czas informacji, ile zarobiliśmy, ile podatku odprowadził pracodawca, a ile na składki ubezpieczeniową i zdrowotną, powinien zainteresować się, co się stało.

Może się okazać, że pracodawca tylko spóźni się z przesłaniem PIT-11. Na rozliczenie z podatku pracownik ma czas do 30 kwietnia. Jeżeli sprawę da się szybko wyjaśnić, pracownik i tak będzie miał dużo czasu na wypełnienie zeznania rocznego. Kłopot może mieć tylko płatnik, jeśli PIT-11 nie dotarł terminowo do urzędu skarbowego.

Duży problem będzie wtedy, gdy informacja w ogóle nie trafi do podatnika. Co prawda, winę za to poniesie płatnik, ale obowiązek rocznego rozliczenia podatku ciąży przecież na podatniku. To on musi zdobyć i zgromadzić dane potrzebne do rozliczenia. O potrzebne dane o podatkach czy składkach podatnik musi starać się sam. Najpewniejszym źródłem takich informacji jest w takiej sytuacji urząd skarbowy. Do niego należy więc wystąpić o wydanie odpowiedniego zaświadczenia. Ma on nawet obowiązek takie wydać, jeżeli może ono potwierdzić fakty albo stan prawny, wynikający z prowadzonych przez urząd ewidencji, rejestrów lub z innych danych znajdujących się w jego posiadaniu. Podatnik musi jedynie udowodnić, że ubiega się o zaświadczenie ze względu na swój interes prawny w uzyskaniu urzędowego potwierdzenia określonych faktów lub stanu prawnego. Podatnik może też sprawdzić w ZUS, czy płatnik odprowadził za niego składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne.

Niewywiązanie się z obowiązków podatkowych pociąga za sobą sankcje karne. Płatnik i podatnik odpowiadają z innych tytułów. Kodeks karny skarbowy przewiduje możliwość ukarania podatnika, m.in. który:

• uchylając się od opodatkowania, nie ujawnia właściwemu organowi przedmiotu lub podstawy opodatkowania lub nie składa deklaracji, przez co naraża podatek na uszczuplenie,

• w celu zatajenia prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek lub rzeczywistych rozmiarów tej działalności, posługuje się imieniem i nazwiskiem, nazwą lub firmą innego podmiotu i przez to naraża podatek na uszczuplenie,

• składając organowi podatkowemu, innemu uprawnionemu organowi lub płatnikowi deklarację lub oświadczenie, podaje nieprawdę lub zataja prawdę albo nie dopełnia obowiązku zawiadomienia o zmianie objętych nimi danych, przez co naraża podatek na uszczuplenie,

• uporczywie nie wpłaca w terminie podatku.

Co do zasady płatnik, który pobranego podatku nie wpłaca w terminie na rzecz właściwego organu, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności do lat trzech, albo obu tym karom łącznie. Płatnik, który nie pobiera podatku albo pobiera go w kwocie niższej od należnej, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności do lat dwóch, albo obu tym karom łącznie.

Osobną karę przewidziano dla płatnika, który nie wyznacza w wymaganym terminie osoby, do której obowiązków należy obliczanie i pobieranie podatków oraz terminowe wpłacanie organowi podatkowemu pobranych kwot, lub nie zgłasza właściwemu miejscowo organowi podatkowemu wymaganych danych takiej osoby. Płatnik w tym przypadku naraża się na karzę grzywny za wykroczenie skarbowe. Tej samej karze podlega płatnik, który nie składa w terminie deklaracji. Zgodnie z kodeksem karnym skarbowym każdy, kto wbrew obowiązkowi nie składa w terminie właściwemu organowi wymaganej informacji podatkowej, podlega karze grzywny do 120 stawek dziennych. Karze grzywny do 240 stawek dziennych podlega zaś ten, kto w informacji podsumowującej podaje nieprawdę lub zataja prawdę czy wbrew obowiązkowi, nie składa w terminie właściwemu organowi informacji podsumowującej.

Brak PIT-11 od pracodawcy

Podatnik nie otrzymał do pracodawcy, u którego był zatrudniony w 2007 roku, informacji PIT-11. Podatnik zna tylko przybliżone dane o wysokości osiągniętego dochodu. Nie wie zaś, czy i ile zaliczek i składek zapłacił płatnik. Niestety, mimo braku tych danych podatnik musi złożyć roczne zeznanie podatkowe. Na podatniku ciąży obowiązek złożenia urzędowi skarbowemu zeznania o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym w terminie do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym.

Oddzielny obowiązek ciąży na płatniku, który powinien do końca lutego przesłać podatnikowi i urzędowi informację PIT-11. Podatnik musi złożyć zeznanie roczne. Powinien jednocześnie poinformować urząd o zaistniałej sytuacji. Od 2007 roku pracownik nie odpowiada za długi powstałe w przypadku niewpłacenia zaliczek przez pracodawcę. Niemniej jednak podatnik nie może zwolnić się od złożenia rocznego zeznania. Nie może też czekać w nieskończoność i liczyć, że płatnik prześle PIT-11 po 30 kwietnia.


Koszty za kilka miesięcy

Podatniczka zaczęła pracę na etacie w październiku 2007 r. Wcześniej nigdzie nie pracowała i jest to jej jedyna praca. W jej informacji PIT-11 pracodawca uwzględni koszty w wysokości 325 zł 50 gr. Co prawda, w przypadku gdy podatnik uzyskiwał przychody z tytułu jednego stosunku pracy (stosunków pokrewnych) w 2007 roku przysługiwał mu limit 1302 zł. Ale trzeba pamiętać, że jest to limit roczny. Podatnikowi przysługiwało miesięcznie 108 zł 50 gr kosztów. Ponieważ podatniczka pracowała trzy miesiące może uwzględnić koszty w wysokości trzykrotności miesięcznego limitu.

PRZYCHODY Z DZIAŁALNOŚCI WYKONYWANEJ OSOBIŚCIE

Do przychodów z działalności wykonywanej osobiście, przy których wystawia się PIT-11, należą:

• przychody z osobiście wykonywanej działalności artystycznej, literackiej, naukowej, trenerskiej, oświatowej i publicystycznej, w tym z tytułu udziału w konkursach z dziedziny nauki, kultury i sztuki oraz dziennikarstwa, jak również przychody z uprawiania sportu, stypendia sportowe przyznawane na podstawie odrębnych przepisów oraz przychody sędziów z tytułu prowadzenia zawodów sportowych,

• przychody z działalności polskich arbitrów uczestniczących w procesach arbitrażowych z partnerami zagranicznymi,

• przychody otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich, bez względu na sposób powoływania tych osób, nie wyłączając odszkodowania za utracony zarobek,

• przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej,

• przychody otrzymywane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych,

• przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło,

• przychody uzyskane na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze, w tym przychody z tego rodzaju umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej.

CO TO JEST DEKLARACJA

Deklaracja to również zeznania, wykazy oraz informacje, do których składania obowiązani są, na podstawie przepisów prawa podatkowego, podatnicy, płatnicy i inkasenci.

SKŁADKI NA UBEZPIECZENIE SPOŁECZNE I ZDROWOTNE

W PIT-11 płatnik wykazuje:

• składki na ubezpieczenie społeczne potrącone w roku podatkowym przez niego ze środków podatnik (chodzi o składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, w przypadku podatników osiągających przychody z tytułu członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, tylko w części obliczonej od przychodu podlegającego opodatkowaniu,

• kwotę składki pobranej w roku podatkowym przez niego zgodnie z przepisami o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych,

• w przypadku obu składek płatnik nie wykazuje w PIT-11 kwot, których podstawę wymiaru stanowi dochód (przychód) wolny od podatku oraz co do których zaniechano poboru podatku,

• płatnik w PIT-11 wykazuje tylko kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, o którą zmniejsza się podatek. W 2007 roku składka wynosiła 9 proc. Ponieważ odliczeniu od podatku nie może przekroczyć 7,75 proc. podstawy wymiaru tej składki, płatnik obecnie podaje w PIT-11 tylko kwotę podlegającą odliczeniu.

WAŻNE

Płatnik uwzględnia tylko koszty uzyskania przychodów faktycznie uwzględnione przez niego przy obliczaniu i poborze zaliczek

PRZYKŁAD DWA FORMULARZE PIT-R

Podatnik za 2007 rok otrzymał dwa PIT-R. Żeby sprawdzić, czy nie musi wykazać przychodu z tego tytułu w zeznaniu do opodatkowania, musi zsumować kwoty z obu PIT-R z każdego miesiąca osobno. Ponieważ kwoty wykazane za maj i lipiec 2007 r. po zsumowaniu wyniosły odpowiednio za maj 3000 zł, a za lipiec 2500 zł, podatnik przekroczył limity miesięczne. Za maj podatnik będzie musiał opodatkować 720 zł (3000 zł - 2280 zł), a za lipiec 220 zł (2500 zł - 2280 zł). W sumie w zeznaniu rocznym opodatkowaniu z tego tytułu będzie podlegać 940 zł.

PRZYKŁAD PRZEJĘCIE PRACOWNIKÓW PRZEZ ODDZIAŁ

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością ma 10 oddziałów. Dla zatrudnionych w oddziale pracowników pracodawcą jest ten oddział, który posiada odrębny NIP i jest płatnikiem tego podatku dochodowego od osób fizycznych. Jeden z oddziałów w trakcie roku przejął część działalności innego oddziału spółki wraz z pracownikami. Przeniesienie pracowników nastąpiło na podstawie art. 231 kodeksu pracy. Zgodnie z art. 231 kodeksu pracy w razie przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę staje się on z mocy prawa stroną w dotychczasowych stosunkach pracy. Obowiązek poboru nie ustaje, lecz przechodzi na nowego płatnika, który przejmując pracowników przejmuje także obowiązek poboru podatku dochodowego od osób fizycznych. Dotychczasowy płatnik nie jest zobowiązany do sporządzenia informacji PIT-11 w trakcie roku. Zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych, od dnia przejęcia pracowników, powinna być naliczana od dochodów uzyskanych w nowym oddziale. Oddział przejmujący jest niejako kontynuatorem pełnionych przez oddział przekazujący obowiązków płatnika.

WAŻNE

Od 1 stycznia 2007 r. pracownik nie ponosi odpowiedzialności z tytułu zaniżenia lub nieujawnienia przez płatnika podstawy opodatkowania określonych czynności do wysokości zaliczki, do której pobrania zobowiązany jest płatnik. Przepisy ściśle mówią, o jakie czynności chodzi. Podatnik nie odpowie za podatki, jeśli płatnik nie odprowadzi zaliczek dotyczących przychodów z pracy, z działalności wykonywanej osobiście, oraz przychodów z praw majątkowych w tym praw autorskich (art. 12, 13 oraz 18 ustawy PIT.).

SŁOWNIK

• Nieograniczony obowiązek podatkowy - osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów.

• Osoba mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej - osoba fizyczna która:

- posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub

- przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

• Ograniczony obowiązek podatkowy - osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

• Dochody (przychody) osiągane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej - to w szczególności dochody (przychody) z:

- pracy wykonywanej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia,

- działalności wykonywanej osobiście na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia,

- działalności gospodarczej prowadzonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

- położonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieruchomości, w tym ze sprzedaży takiej nieruchomości.

URZĄD SKARBOWY WYJAŚNIA

Uwzględnianie kosztów uzyskania przychodów przez płatnika wypłacającego byłemu pracownikowi premie, prowizje i nagrody.

Spółka akcyjna zatrudniała pracowników na podstawie umowy o pracę i z tego tytułu wypłacała im wynagrodzenie. Z regulaminu wynika, że w miesiącu możliwe są wypłaty na listach dodatkowych na dzień 15 danego miesiąca i na liście zasadniczej na koniec miesiąca. Na poszczególnych listach rozliczane są określone składniki wynagrodzenia. Lista dodatkowa obejmuje wypłatę premii, prowizji, nagród, ekwiwalentów za urlop, dodatki za godziny nocne, ekwiwalenty za odzież (BHP). Lista zasadnicza obejmuje wypłatę wynagrodzenia zasadniczego wynikającego z umowy, świadczeń z tytułu choroby lub opieki, premii, prowizji, nagród, ekwiwalentów za urlop, ekwiwalentów za odzież (BHP).

Spółka miała wątpliwości, czy wypłacając byłym pracownikom należności objęte listą dodatkową: premie, prowizje lub nagrody dla byłych pracowników, należy uwzględnić koszty uzyskania przychodów i ulgę podatkową? Jej zdaniem nie należy uwzględniać kosztów uzyskania przychodu i ulgi podatkowej, gdyż uzyskanie tego przychodu nie wiąże się z poniesieniem kosztów uzyskania w bieżącym miesiącu. Podobnie, gdy na liście jest tylko ekwiwalent za urlop.

Organ podatkowy przypomniał, że stosownie do art. 12 ust. 1 z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty, niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Ponadto z woli ustawodawcy na zakładach pracy spoczywają obowiązki płatnika, które sprowadzają się do obliczenia, pobrania i odprowadzenia w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku pracy. Jak zauważono w interpretacji obowiązki płatnicze zakładu pracy aktualizują się w momencie wypłaty (postawienia do dyspozycji) świadczenia pracownikowi. Przychodami są bowiem otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Organ wskazał także, że płatnik, ustalając wysokość dochodu stanowiącego podstawę do obliczenia zaliczki na podatek dochodowy, winien odliczyć koszty uzyskania przychodu w wysokości określonej w art. 22 ust. 2 pkt 1 lub pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Organ wyjaśnił, że miesięczna kwota kosztów uzyskania przychodu jest stała bez względu na ilość dokonywanych wypłat. Nie można zrezygnować ze stosowania kosztów uzyskania przychodów, czy też stosować je w wysokości niższej. Powyższe wynika z faktu, że koszty uzyskania przychodu z tytułu wynagrodzenia za pracę nie są stosowane na podstawie wniosku pracownika, lecz w oparciu o przepisy ustawy nakazujące tego rodzaju działania. To samo dotyczy sytuacji, gdy pracownik zatrudniony jest w dwóch lub więcej zakładach pracy.

Ponadto, zdaniem organu podatkowego, o tym, czy świadczenie jest przychodem m.in. ze stosunku pracy, decyduje okoliczność, że świadczenie to jest związane z zatrudnieniem pracownika. Bez znaczenia natomiast dla określenia tego przychodu pozostaje fakt, że uzyskujący to świadczenie w momencie jego otrzymania nie jest już zatrudniony u pracodawcy. W świetle przepisów ustawy podatkowej wypłacone przez jednostkę byłym pracownikom świadczenia stanową dla tych pracowników przychód ze stosunku pracy - postanowienie z 28 kwietnia 2006 r. Pierwszego Wielkopolskiego Urzędu Skarbowego w Poznaniu, nr ZD/406-9/3/PIT/06.

 

 

PODSTAWA PRAWNA

• Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

• Ustawa z 29 sierpnia 2007 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).

 

Aleksandra Tarka

aleksandra.tarka@infor.pl

 


Obowiązek rozliczenia

Rocznego obliczenia podatku na formularzu PIT-40 dokonują płatnicy wymienieni w art. 31, 33 lub art. 35 ust. 1 pkt 1, 2, 4 i 7 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.). Obowiązek ten dotyczy zatem:

• zakładów pracy, które jako płatnicy obowiązane są obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy - wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej,

• rolniczych spółdzielni produkcyjnych oraz innych spółdzielni zajmujących się produkcją rolną, które są obowiązane jako płatnicy pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od dokonywanych na rzecz członków spółdzielni lub ich domowników wypłat z tytułu dniówek obrachunkowych, udziału w dochodzie podzielnym spółdzielni, a także uzyskiwanych od spółdzielni przez te osoby zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego,

• osoby prawne i ich jednostki organizacyjne, które dokonują wypłaty emerytur i rent z zagranicy - od wypłacanych przez nie emerytur i rent,

• jednostki organizacyjne uczelni, placówki naukowe, zakłady pracy oraz inne jednostki organizacyjne - od wypłacanych przez nie stypendiów,

• areszty śledcze oraz zakłady karne - od należności za pracę przypadającej tymczasowo aresztowanym oraz skazanym,

• centrum integracji społecznej - od wypłacanych świadczeń integracyjnych i motywacyjnej premii integracyjnej, przyznanych na podstawie ustawy z 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym (Dz.U. nr 122, poz. 1143 z późn. zm.).

Należy zaznaczyć, że na liście płatników uprawnionych do wyręczania podatników z rocznych rozliczeń z fiskusem nie znalazły się m.in. organy zatrudnienia wypłacające świadczenia z Funduszu Pracy ani biura terenowe Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Rocznego obliczenia podatku na formularzu PIT-40 nie dokonują także organy rentowe wypłacające krajowe renty i emerytury, które sporządzają rozliczenie na druku PIT-40A/11A (Roczne obliczenie podatku przez organ rentowy/Informacja o dochodach uzyskanych od organu rentowego).


Konieczne oświadczenie

Istotne jest to, że rocznego obliczenia podatku na formularzu PIT-40 dokonują wyżej wymienieni płatnicy pod warunkiem, że podatnik, od którego w trakcie roku pobierali miesięczne zaliczki na podatek, złożył do dnia 10 stycznia roku następującego po roku podatkowym oświadczenie sporządzone według ustalonego wzoru (PIT-12). W oświadczeniu tym podatnik zobowiązany jest wskazać, że poza dochodami uzyskanymi przez płatnika nie uzyskał innych dochodów, z wyjątkiem dochodów określonych w art. 30-30c oraz art. 30e ustawy. Chodzi tu zatem o dochody, od których pobierany jest zryczałtowany podatek dochodowy i których nie łączy się z innymi dochodami, m.in. dochody z wygranych w grach i zakładach wzajemnych, z kapitałów pieniężnych, dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości, a ponadto dochody z pozarolniczej działalności gospodarczej i działów specjalnych produkcji rolnej opodatkowane według 19-proc. stawki liniowej. Podatnik, który nie chciał samodzielnie składać rocznego zeznania podatkowego, musiał również oświadczyć na druku PIT-12, że nie rozlicza się wspólnie z małżonkiem lub w sposób określony dla osób samotnie wychowujących dzieci oraz że nie ma obowiązku doliczenia kwot uprzednio odliczonych, z wyjątkiem zwróconej za pośrednictwem płatnika uprzednio pobranej i odliczonej składki na ubezpieczenie zdrowotne. Podatnik musiał ponadto potwierdzić, że nie korzysta z odliczeń innych niż z tytułu:

• potrąconych przez płatnika, ze środków podatnika, składek na ubezpieczenia społeczne,

• zwróconych płatnikowi nienależnie pobranych świadczeń,

• pobranej przez płatnika w roku podatkowym składki na ubezpieczenie zdrowotne,

• wychowywania w roku podatkowym własnych lub przysposobionych dzieci.

Wynika z tego, że na dokonanie rocznego obliczenia podatku przez płatnika nie powinny decydować się osoby, dla których korzystne jest łączne opodatkowanie dochodów z małżonkiem lub samotnie wychowywanym dzieckiem oraz korzystające z ulg i odliczeń w PIT.

Podatnikom, którzy nie złożyli w terminie oświadczenia na druku PIT-12, płatnik przesyła na PIT-11 informacje niezbędne do samodzielnego sporządzenia rocznego zeznania.

Zgodnie z art. 37 ust. 1b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatek wynikający z rocznego obliczenia podatku przez płatnika jest podatkiem należnym od dochodów podatnika uzyskanych w roku podatkowym, chyba że naczelnik urzędu skarbowego wyda decyzję określającą inną wysokość zobowiązania w podatku dochodowym. Urząd skarbowy po przeprowadzeniu kontroli może wydać decyzję, w której określi inną wysokość podatku niż wynikająca z PIT-40. W przeciwnym wypadku wynikający z rocznego obliczenia obniżony o składkę na ubezpieczenie zdrowotne oraz ewentualnie o ulgę prorodzinną jest podatkiem należnym za 2007 rok.


Konieczne dwa egzemplarze

Wypełnianie druku PIT-40 płatnik rozpoczyna od podania swojego numeru identyfikacji podatkowej oraz wskazania roku, za który dokonywane jest roczne obliczenie podatku. Następnie należy wypełnić rubryki w części A formularza, przeznaczone na wskazanie urzędu skarbowego, do którego kierowany jest formularz, oraz celu jego złożenia.

Podkreślić należy, że rocznego obliczenia podatku płatnicy dokonują w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym. W tym samym terminie płatnicy mają obowiązek przekazać roczne obliczenie podatku podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu. Płatnik powinien jednak sporządzić PIT-40 w trzech egzemplarzach i zachować jeden we własnym archiwum.

Istotne jest to, że roczne obliczenie podatku na druku PIT-40 musi być złożone nie w urzędzie skarbowym płatnika, lecz w urzędzie skarbowym, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy dla podatnika. Wyjaśnijmy, że dla podatników mających miejsce zamieszkania na terytorium Polski, czyli podlegających nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, właściwy jest naczelnik urzędu skarbowego kierujący urzędem ustalonym według miejsca zamieszkanie podatnika w ostatnim dniu roku podatkowego. W przypadku jednak, gdy zamieszkanie na terytorium Polski ustało przed tym dniem - według ostatniego miejsca zamieszkania na terytorium kraju. Z kolei dla podatników mających miejsce zamieszkania za granicą przeznaczony jest urząd skarbowy właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych, określonego w rozporządzeniu ministra finansów wydanym na podstawie Ordynacji podatkowej.

W części A formularza płatnik, poprzez zaznaczenie odpowiedniego kwadratu, określa również cel jego złożenia. Przypomnijmy, że oprócz zeznania pierwotnego płatnik może również skorygować wcześniej złożoną deklarację poprzez złożenie deklaracji korygującej wraz z pisemnym uzasadnieniem przyczyn korekty.

Warto wiedzieć, że prawo do dokonania korekty sporządzonej deklaracji art. 81 Ordynacji podatkowej (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.) przysługuje nie tylko podatnikowi, ale również płatnikowi. Oznacza to, że jeżeli zdarzy się, że płatnik na złożonej deklaracji PIT-40 odkryje błąd, ma prawo i wręcz powinien ją skorygować. Poprawioną deklarację ma obowiązek przesłać urzędowi skarbowemu oraz przekazać podatnikowi.

Dokonanie korekty jest szczególnie istotne nie tylko z punktu widzenia podatnika, którego dotyczy roczne obliczenie podatku, ale również samego płatnika, który ponosi konsekwencje karne skarbowe w przypadku popełnienia błędu rachunkowego, w wyniku którego doszło np. do zawyżenia lub zaniżenia dochodów podatnika i w efekcie - należnego podatku.

Prawo do dokonania korekty deklaracji PIT-40 mają wszyscy płatnicy zobowiązani do jej sporządzenia na wniosek podatnika. Skorygowanie deklaracji odbywa się poprzez złożenie deklaracji korygującej wraz z pisemnym uzasadnieniem przyczyn korekty. W praktyce oznacza to, że płatnik musi ponownie dokonać rocznego obliczenia podatku na formularzu PIT-40, do którego dołączy, w oddzielnym piśmie wyjaśnienie w zakresie przyczyn korekty.

Zgodnie z zasadą ogólną, uprawnienie do skorygowania deklaracji ulega zawieszeniu na czas trwania postępowania podatkowego lub kontroli podatkowej w zakresie objętym takim postępowaniem lub kontrolą. Złożenie korekty w czasie trwania postępowania podatkowego lub kontroli podatkowej, w zakresie objętym tym postępowaniem lub kontrolą, nie wywołuje skutków prawnych. Przywilej złożenia korekty powraca w momencie zakończenia prowadzonego postępowania podatkowego lub kontroli podatkowej. Korekta deklaracji może oczywiście powodować konieczność dodatkowych rozliczeń z podatnikiem, jeżeli w wyniku wprowadzenia poprawek w deklaracji okaże się, że powstała nadpłata lub konieczność dopłaty podatku.


Dane identyfikujące

Części B i C druku PIT-40 służą do wpisania danych, które pozwolą urzędowi skarbowemu na właściwą identyfikację podmiotu, od którego pochodzi składany formularz, oraz podatnika, którego on dotyczy. Płatnik w pierwszej kolejności podaje swoje dane. W tym celu wypełnia część B formularza.

W części B.1. wpisuje on swoje dane rozpoczynając od podania, czy jest osobą fizyczną czy też płatnikiem niebędącym osobą fizyczną. Następnie, w zależności od tego, czy jest osobą fizyczną czy też nie, wpisuje odpowiednio pełną nazwę i REGON albo nazwisko, pierwsze imię oraz datę urodzenia. W części B.2. należy określić adres siedziby (dotyczy płatnika niebędącego osobą fizyczną) lub adres zamieszkania (dotyczy płatników - osób fizycznych). W rubrykach przeznaczonych na wpisanie danych adresowych należy określić: kraj, województwo, powiat, gminę, ulicę, numer domu, mieszkania oraz miejscowość, kod pocztowy oraz pocztę.

Po określeniu na formularzu danych płatnika nadeszła kolej na wpisanie danych podatnika. W części C.1. płatnik określa dane identyfikacyjne podatnika, tj. NIP, nazwisko, pierwsze imię, datę urodzenia oraz PESEL, natomiast w części C.2. adres zamieszkania.

Część D formularza została przeznaczona na podanie informacji o składanych załącznikach: NIP-3 oraz PIT-R. Warto przypomnieć, że na postawie art. 8 ustawy z 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników, płatników (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 269, poz. 2681 z późn. zm.) na płatniku ciąży obowiązek pośredniczenia w przekazywaniu informacji urzędowi skarbowemu zgłoszenia identyfikacyjnego (NIP-3) podatnika. Nie dotyczy to podatników, którzy uprzednio dokonali zgłoszenia identyfikacyjnego. W tym celu płatnik powinien zaopatrzyć się w formularze zgłoszeń w urzędzie skarbowym właściwym. Płatnik dostarcza podatnikowi formularz zgłoszenia identyfikacyjnego w ciągu siedmiu dni od dnia potrącenia pierwszej zaliczki na podatek dochodowy lub od dnia złożenia oświadczenia w sprawie rozliczenia rocznego.

Płatnik zobowiązany jest przekazać do urzędu skarbowego NIP-3, np. w związku ze zmianą miejsca zamieszkania podatnika. W takim wypadku będzie to zgłoszenie aktualizacyjne. NIP-3 jako zgłoszenie identyfikacyjne płatnik przekazuje natomiast w przypadku, gdy podatnik nigdy wcześniej nie występował o NIP.

Do PIT-40 może zostać również dołączony załącznik PIT-R, czyli informacja o wypłaconych podatnikowi kwotach z tytułu pełnienia obowiązków społecznych i obywatelskich. Wyjaśnijmy, że formularz PIT-R sporządzają płatnicy dokonujący wypłat należności z tytułu pełnienia obowiązków społecznych lub obywatelskich. Wykonywanie takich obowiązków zgodnie z zasadą ogólną jest źródłem przychodów z art. 13 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie jednak z art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy diety oraz zwrot kosztów, otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków obywatelskich i społecznych do wysokości 2280 zł miesięcznie, są wolne od podatku dochodowego. W sytuacji, gdy wartość tych świadczeń przekracza wskazany powyżej limit, nadwyżka podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Nadwyżkę tę płatnik ma obowiązek wykazać w informacji PIT-11 albo w rocznym obliczeniu podatku na formularzu PIT-40, jeżeli ma obowiązek dokonać takiego obliczenia. W tym przypadku informacja PIT-R stanowi załącznik do tych formularzy.


Koszty uzyskania przychodów

Płatnik dokonujący rocznego obliczenia podatku ma obowiązek pomniejszyć przychód podatnika o koszty uzyskania przychodów. Informacje o uwzględnionych kosztach płatnik wpisuje w części E formularza. Koszty uzyskania przychodów z tytułu stosunku pracy i stosunków pokrewnych (stosunku służbowego, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej) w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych określone zostały kwotowo.

Warto wiedzieć, że wysokość pracowniczych kosztów uzyskania przychodów przyjmowanych do obliczenia dochodów uzyskanych w ubiegłym roku nie została określona bezpośrednio w ustawie o PIT, tylko w nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z 16 listopada 2006 r. (Dz.U. nr 217, poz. 1588). Zgodnie z art. 8 tej ustawy roczne koszty uzyskania przychodów ze stosunku pracy (stosunków pokrewnych) mające zastosowanie do obliczenia dochodu za 2007 rok wynoszą nie więcej niż:

• 1302 zł (miesięcznie 108 zł 50 gr), w przypadku gdy podatnik uzyskuje przychody z tytułu jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej,

• 1953 zł 23 gr, w przypadku gdy podatnik uzyskuje przychody równocześnie z więcej niż jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej,

• 1627 zł 56 gr (135 zł 63 gr miesięcznie), w przypadku gdy miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę lub nie otrzymywał zwrotu kosztów dojazdu (z wyjątkiem, gdy zwrócone koszty zostały zaliczone do przychodów podlegających opodatkowaniu),

• 2441 zł 54 gr za rok podatkowy, w przypadku gdy podatnik uzyskuje przychody równocześnie z więcej niż jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej, a miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę lub nie otrzymywał zwrotu kosztów dojazdu (z wyjątkiem, gdy zwrócone koszty zostały zaliczone do przychodów podlegających opodatkowaniu).

Zgodnie z ogólną zasadą osobom uzyskującym przychody z pracy przysługują wyżej określone zryczałtowane koszty uzyskania przychodów. Płatnik ma obowiązek uwzględnić w rocznym obliczeniu podatku na formularzu PIT-40 koszty mieszczące się w ustawowych limitach. W tym celu płatnik poprzez zaznaczenie odpowiedniego kwadratu w części E druku wskazuje, czy koszty uzyskania przychodów uwzględnione zostały do wysokości przysługującej podatnikowi: z jednego lub więcej niż jednego stosunku pracy (stosunków pokrewnych), a także czy były to koszty podwyższone w związku z zamieszkiwaniem podatnika poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy.

Z rocznego obliczenia podatku przez płatnika na formularzu PIT-40 może skorzystać pracownik, który wykonuje pracę w jednym zakładzie pracy, ale na podstawie np. dwóch umów o pracę, i nie uzyskał w roku podatkowym dochodów opodatkowanych wedle skali podatkowej poza tym zakładem. W takim wypadku pracodawca uwzględni koszty uzyskania w odniesieniu do wszystkich jego dochodów z obu stosunków pracy do wysokości odpowiednio 1953 zł 23 gr albo 2441 zł 54 gr.

Nie w każdym jednak wypadku zastosowanie będą miały zryczałtowane koszty uzyskania przychodów. W części E formularza płatnik na wniosek podatnika może również uwzględnić koszty uzyskania przychodów do wysokości przysługującej płatnikowi na podstawie wydatków faktycznie poniesionych. Płatnik w rocznym obliczeniu podatku może uwzględnić koszty uzyskania przychodów w rzeczywistej wysokości, w przypadku gdy roczne koszty uzyskania przychodów odliczone w roku podatkowym przez płatnika są niższe od wydatków poniesionych przez podatnika na dojazd do zakładu lub zakładów pracy środkami transportu autobusowego, kolejowego, promowego lub komunikacji miejskiej. Koszty uzyskania przychodów mogą być przyjęte przez płatnika w wysokości faktycznie poniesionych wydatków, pod warunkiem jednak, że podatnik jest w stanie udokumentować poniesione wydatki wyłącznie imiennymi biletami okresowymi. Podatnik wnioskuje o uwzględnienie kosztów w wysokości rzeczywiście poniesionej w składanym płatnikowi oświadczeniu na formularzu PIT-12.

Trzeba pamiętać, że płatnik nie uwzględni wyższych kosztów uzyskania przychodów, w przypadku gdy podatnik otrzymał zwrot kosztów dojazdu (z wyjątkiem, gdy zwrócone koszty zostały zaliczone do przychodów podlegających opodatkowaniu).

Pracownikowi uzyskującemu przychody ze stosunku pracy i korzystającemu w stosunku do tych przychodów z praw autorskich lub praw pokrewnych przysługują koszty uzyskania przychodów w wysokości 50 proc. Pracownik ma prawo do uwzględnienia kosztów w takiej wysokości w odniesieniu do tej części wynagrodzenia, która pochodzi ze zbycia praw autorskich.


Dochody podatnika

W celu dokonania rocznego obliczenia podatku od dochodu uzyskanego przez podatnika, płatnik na formularzu PIT-40 musi ujawnić osiągnięte przychody, koszty ich uzyskania, osiągnięty przez podatnika dochód, a także kwoty pobranych przez płatnika zaliczek. Dane te płatnicy wykazują w części F formularza.

Na pierwszym miejscu listy źródeł przychodów znajdują się należności ze stosunku: pracy, służbowego, spółdzielczego i z pracy nakładczej, a także zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacone przez zakład pracy. W pierwszej kolejności (w kol. b) płatnik powinien wskazać sumę przychodów z tego źródła. Przychodami ze stosunku pracy (stosunków pokrewnych) są otrzymane lub pozostawione do dyspozycji podatnika w roku podatkowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze. W szczególności trzeba tutaj wymienić: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty, niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona. Ponadto uwzględnić należy świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika przez zakład pracy, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. W PIT-40 nie uwzględnia się natomiast wypłaconych pracownikowi pozapłacowych świadczeń zwolnionych z podatku na podstawie art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przykładowo można wymienić tutaj: ekwiwalenty i świadczenia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, diety i inne należności z tytułu podróży służbowej, dodatek za rozłąkę, wartości zakwaterowania w hotelach robotniczych poza miejscem stałego zatrudnienia, otrzymywane przez pracowników świadczenia finansowane z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych - do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 380 zł.

Następnie wskazać należy sumę uwzględnionych przez płatnika kosztów uzyskania przychodów (kol. c). Kwotę dochodu ze stosunku pracy (stosunków pokrewnych) płatnik ujawnia w kolumnie d, obliczając ją jako różnicę sumy przychodów i kosztów uzyskania przychodów. Na sam koniec płatnik wykazuje sumę pobranych zaliczek (kol. e).

W takiej samej kolejności, a zatem: przychód, koszty uzyskania przychodów, dochód oraz pobrana zaliczka, płatnicy wypełniają rubryki części F formularza niezależnie od rodzaju źródła przychodów.

Kolejnym źródłem przychodu ujawnianym na formularzu PIT-40 mogą być należności z tytułu członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną. W tym wypadku płatnik uwzględnia dniówki obrachunkowe i udziały w dochodzie podzielnym spółdzielni oraz zasiłki z ubezpieczenia społecznego.

Źródłem przychodów, jakie powinien uwzględnić płatnik, dokonując rocznego obliczenia podatku, mogą być także emerytury - renty zagraniczne, a także należności za pracę przypadające tymczasowo aresztowanym lub skazanym.

Na formularzu PIT-40 znajduje się również miejsce przeznaczone na wykazanie przychodów z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (w tym umowy o dzieło i zlecenia). Pracodawca musi zatem wykazać w PIT-40 wypłaty z tytułu wszelkich umów zlecenia i umów o dzieło łączących go z własnym pracownikiem, a także m.in. wynagrodzeń z tytułu zasiadania w zarządzie, w radach nadzorczych. Jeżeli natomiast pracownik uzyskał dochody z umowy zlecenia lub o dzieło poza macierzystą firmą, to w takim wypadku będzie musiał samodzielnie sporządzić i złożyć w urzędzie skarbowym roczne zeznanie podatkowe.

Warto wskazać, że wysokość kosztów uzyskania przychodów uzależniona jest od rodzaju działalności wykonywanej osobiście przez podatnika. Koszty w wysokości 20 proc. przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika ze środków podatnika w danym miesiącu składki przysługują:

• z osobiście wykonywanej działalności artystycznej, literackiej, naukowej, trenerskiej, oświatowej i publicystycznej, jak również przychody z uprawiania sportu, stypendiów sportowych oraz przychodów sędziów z tytułu prowadzenia zawodów sportowych,

• z działalności polskich arbitrów uczestniczących w procesach arbitrażowych z partnerami zagranicznymi,

• osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów zlecił wykonanie określonych czynności (np. przychodów biegłych w postępowaniu sądowym) oraz płatników i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychodów z tytułu działalności w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej,

• z umów zlecenia i z umów o dzieło.

Tak jak w przypadku pracowniczych kosztów uzyskania przychodów, w przypadku gdy koszty z działalności wykonywanej osobiście, dla której przewidziano stawkę 20-proc., są wyższe, płatnik może je uwzględnić w wysokości faktycznie poniesionej, jeżeli podatnik jest w stanie je udowodnić.

Natomiast w odniesieniu do przychodów otrzymywanych przez osoby:

• wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich,

• należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych,

• wykonujące działalność na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze

koszty uzyskania przychodów wynoszą nie więcej niż 1302 zł rocznie (miesięcznie 108 zł 50 gr). W przypadku gdy podatnik tego samego rodzaju przychody uzyskiwał od więcej niż jednego podmiotu albo od tego samego podmiotu, ale z tytułu innych stosunków prawnych, roczne koszty uzyskania przychodów nie mogą przekroczyć 1953 zł 23 gr.

Źródłem przychodów podatnika ujawnianym na formularzu PIT-40 mogą być również prawa autorskie i inne prawa, o których mowa w art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W kolumnie przychód należy w tym wypadku wykazać sumę przychodów z praw majątkowych, w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych, prawa do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw. Następnie należy wykazać kwotę kosztów uzyskania przychodów uwzględnionych przez płatnika.

Koszty uzyskania przychodów z tytułu:

• zapłaty twórcy za przeniesienie prawa własności wynalazku, topografii układu scalonego, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego - w wysokości 50 proc. uzyskanego przychodu,

• opłaty licencyjnej za przeniesienie prawa stosowania wynalazku, topografii układu scalonego, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego, otrzymanej w pierwszym roku trwania licencji od pierwszej jednostki, z którą zawarto umowę licencyjną - w wysokości 50 proc. uzyskanego przychodu,

• korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów lub rozporządzania przez nich tymi prawami - w wysokości 50 proc. uzyskanego przychodu, z tym że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód.

Jeżeli podatnik udowodni, że koszty uzyskania przychodów były wyższe niż wynikające z zastosowania stawki 50 proc., koszty uzyskania przyjmuje się w wysokości kosztów faktycznie poniesionych.

Płatnik może uwzględnić wśród źródeł przychodów także inne źródła niż wymienione powyżej.


Odliczenia od dochodu

Część G formularza PIT-40 przeznaczona jest na dokonanie odliczeń od dochodu. Płatnik wykazuje tutaj kwotę odliczonych od dochodu składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe oraz chorobowe), które zostały potrącone w trakcie roku podatkowego. Następnie, jeśli zachodzi taka konieczność, płatnik wpisuje kwotę zwrotu nienależnie pobranych świadczeń, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 5 ustawy o PIT. Chodzi tu zatem o dokonane w roku podatkowym zwroty nienależnie pobranych świadczeń, które uprzednio zmniejszyły dochód podlegający opodatkowaniu.

Następnym krokiem jest dokonanie obliczenia należnego podatku. W części H.1 płatnik określa podstawę obliczenia podatku (po zaokrągleniu do pełnych złotych), a następnie wpisuje kwotę podatku obliczoną zgodnie z art. 27 ustawy o PIT, czyli przy zastosowaniu progresywnej skali podatkowej. Po wskazaniu ewentualnych doliczeń do podatku, płatnik wykazuje podatek.

Odliczenia od podatku

W części H.2. formularza płatnik dokonuje odliczeń do podatku. W tym celu w pierwszej kolejności obniża podatek o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne pobranej w roku podatkowym przez płatnika zgodnie z przepisami o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Składkę na ubezpieczenie zdrowotne należy wykazać w kwocie podlegającej odliczeniu, czyli w wysokości 7,75 proc. podstawy wymiaru tej składki (poz.76), a następnie w kwocie możliwej do odliczenia (poz. 77). W większości przypadków kwoty wykazane w tych pozycjach będą takie same. Różnić się będą jedynie w przypadku, gdy podatek (wykazany w poz. 75) będzie niższy niż 7,75 proc. podstawy wymiaru składki zdrowotnej.

Począwszy od rozliczeń podatkowych za 2007 r., na płatnikach dokonujących rocznego obliczenia podatku ciąży nowy, dodatkowy obowiązek. Na wniosek podatników muszą oni uwzględnić przysługującą im ulgę z tytułu wychowywania własnych lub przysposobionych dzieci. W tym celu w części H.2. formularza PIT-40 mającego zastosowanie do dochodów osiągniętych po 1 stycznia 2007 r. dodano nowy wiersz (poz. 78) przeznaczony na dokonanie takiego odliczenia.

Tzw. ulga prorodzinna została uregulowana w art. 27f ustawy o PIT. Z odliczenia mogą korzystać podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych, uzyskujący dochody opodatkowane na ogólnych zasadach przy zastosowaniu skali podatkowej. Zgodnie z przepisami od podatku obliczonego od tych dochodów i pomniejszonego o składki na ubezpieczenie zdrowotne, można odliczyć kwotę równą iloczynowi liczby wychowywanych dzieci i dwukrotności kwoty zmniejszającej podatek, o której mowa w pierwszym przedziale skali podatkowej. W rozliczeniu podatkowym za 2007 rok przy kwocie zmniejszającej podatek w wysokości 572,54 zł kwota ulgi wynosi 1145,08 zł na każde dziecko.

Konstrukcja odliczenia zakłada, że ulgę można stosować w rozliczeniu rocznym, zarówno przez samego podatnika, jak i w rocznym obliczeniu podatku dokonywanym przez płatnika. Ulgi nie uwzględnia się natomiast w trakcie roku podatkowego przy poborze zaliczek na podatek. W świetle powyższego płatnik w rocznym obliczeniu podatku na formularzu PIT-40 odliczy od podatku nie tylko składkę zdrowotną, ale również przysługującą podatnikowi ulgę z tytułu wychowywania dzieci. Nie w każdym jednak przypadku płatnik będzie musiał wywiązać się z tego obowiązku. Odliczenie ulgi prorodzinnej przez płatnika uzależnione zostało od spełniania przez podatnika określonych warunków formalnych. Podatnik wychowujący w roku podatkowym własne lub przysposobione dzieci, który chciał skorzystać z ulgi prorodzinnej za pośrednictwem płatnika, musiał złożyć płatnikowi do 10 stycznia 2008 r. oświadczenie, odrębne od PIT-12, w którym potwierdził, że spełnia określone ustawowo warunki do zastosowania ulgi na wychowywanie dzieci, wskazał liczbę dzieci, na które przysługuje odliczenie, a także kwotę odliczenia, obliczoną zgodnie z ustawowymi wytycznymi. Wyłącznie na tej podstawie płatnik może odliczyć w rocznym obliczeniu podatku ulgę na wychowywanie dzieci przysługującą podatnikowi.

Po dokonaniu obniżenia podatku o kwotę składki zdrowotnej i ewentualnie - ulgi z tytułu wychowywania dzieci płatnik w części H.2. formularza wpisuje podatek należny z zaznaczeniem, czy powstała nadpłata podatku czy też konieczność dokonania dopłaty. Z pierwszym przypadkiem będziemy mieli do czynienia, jeżeli potrącone w ciągu roku podatkowego zaliczki okażą się wyższe niż kwota należnego podatku, natomiast konieczność dopłaty podatku wystąpi, jeżeli zaliczki potrącone w ciągu roku podatkowego okażą się mniejsze niż kwota podatku należnego.


Dopłaty i nadpłaty

Płatnik może dokonać za podatnika obliczenia podatku przejmując na wniosek podatnika uciążliwe obowiązki rocznego rozliczenia z fiskusem. Trudno jednak się spodziewać, że płatnik ureguluje za podatnika dopłatę do należnego podatku bez możliwości odzyskania dopłaconych kwot. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych reguluje wzajemne rozliczenia płatnika i podatnika wynikające z rocznego obliczenia podatku przez płatnika.

Różnicę pomiędzy podatkiem należnym a sumą zaliczek pobranych przez płatnika pobiera się z dochodu za marzec roku następującego po roku podatkowym. Na wniosek podatnika różnicę można jednak pobrać z dochodu za kwiecień. Ustawodawca przewidział również rozwiązanie w sytuacji, gdy stosunek uprawniający pobór zaliczek, np. stosunek pracy ustał w styczniu lub w lutym roku następującego po roku podatkowym. W takim wypadku różnicę pobiera się z dochodu za miesiąc, za który pobrana została ostatnia zaliczka. Pobraną różnicę płatnicy wpłacają na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje właściwy dla płatnika naczelnik urzędu skarbowego, łącznie z zaliczkami za te miesiące.

Płatnik musi w odpowiedni sposób uporać się nie tylko z dopłatą, ale również nadpłatą podatku wykazaną w rocznym obliczeniu podatku. Można śmiało prognozować, że w rozliczeniu podatkowym za 2007 rok na formularzach PIT-40 sporządzanych przez płatników w wielu przypadkach pojawi się spora nadpłata, wynikająca z konieczności odliczania przez płatnika wysokiej ulgi prorodzinnej. Jeżeli z rocznego obliczenia podatku wynika nadpłata, zalicza się ją na poczet zaliczki należnej za marzec roku następującego po roku podatkowym. W sytuacji, gdy okaże się, że po pobraniu zaliczki pozostaje nadpłata, płatnik zwraca ją podatnikowi w gotówce. Zwrócone nadpłaty w gotówce płatnik potrąca z kwot pobranych zaliczek przekazywanych urzędom skarbowym, wykazując je w deklaracji PIT-4R.

WAŻNE

PIT-40 należy złożyć w urzędzie skarbowym nie płatnika, lecz w urzędzie skarbowym, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy dla podatnika

JAKICH DOCHODÓW PRACODAWCA NIE UWZGLĘDNI W PIT-40

Na formularzu rocznego obliczenia podatku nie uwzględnia się przychodów związanych ze świadczeniem pracy zwolnionych z podatku na podstawie art. 21 ust. 1. Należą do nich m.in.:

• świadczenia rzeczowe i ekwiwalenty za te świadczenia przysługujące na podstawie przepisów o BHP, pod warunkiem że zasady ich przyznawania wynikają z odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, w tym: odzież robocza, ekwiwalent za używanie oraz pranie własnej odzieży roboczej (art. 21 ust. 1 pkt 11),

• ekwiwalenty pieniężne za używane przez pracowników przy wykonywaniu pracy narzędzia, materiały lub sprzęt, stanowiące ich własność (art. 21 ust. 1 pkt 13),

• diety oraz inne należności od pracodawcy za czas podróży służbowej do wysokości określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju (art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a),

• dodatek za rozłąkę (art. 21 ust. 1 pkt 18),

• wartość świadczeń ponoszonych przez pracodawcę z tytułu zakwaterowania pracowników w hotelach pracowniczych, a także kwaterach prywatnych wynajmowanych na cele zbiorowego zakwaterowania. W tym drugim przypadku zwolnienie przysługuje jednak do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie 500 zł (art. 21 ust. 1 pkt 19),

• wartość rzeczowych świadczeń otrzymywanych przez pracownika sfinansowanych w całości ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych - do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 380 zł,

• bony, talony, kupony lub inne dowody uprawniające do uzyskania na ich podstawie posiłków, artykułów spożywczych lub napojów bezalkoholowych, w przypadku gdy pracodawca, mimo ciążącego na nim obowiązku wynikającego z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, nie ma możliwości wydania pracownikom posiłków, artykułów spożywczych lub napojów bezalkoholowych (art. 21 ust. 1 pkt 11b),

• wartość świadczeń przyznanych zgodnie z odrębnymi przepisami przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego pracownika, z wyjątkiem wynagrodzenia otrzymywanego za czas urlopu szkoleniowego oraz za czas zwolnień z części dnia pracy,

• odszkodowania wypłacone przez pracodawcę, z wyjątkiem: określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę, odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji.

WAŻNE!

Płatnik może wypełnić podatnikowi PIT-40 pod warunkiem, że otrzymał od podatnika wniosek na formularzu PIT-12 przed 10 stycznia 2008 r.

WAŻNE!

29 lutego 2008 r. upływa termin złożenia PIT-40 podatnika oraz urzędowi skarbowemu właściwemu dla miejsca zamieszkania podatnika albo właściwemu dla opodatkowania osób zagranicznych

ZWROT NADPŁATY WYNIKAJĄCY Z PIT-40 CIĄŻY NA PRACODAWCY

Pracodawca dokonał za podatnika rocznego obliczenia podatku rozliczył na formularzu PIT-40, z którego wynika nadpłata w kwocie 167,38 zł. Płatnik, mimo ciążącego na nim obowiązku nie zwrócił pracownikowi należnej nadpłaty. Podatnik uznał, iż ze względu na zmianę zakładu pracy, należną nadpłatę powinien mu zwrócić organ podatkowy. Urząd skarbowy nie zgodził się z tym stanowiskiem. Podkreślił, że sposób zwrotu nadpłaty w wypadku rocznego obliczenia podatku przez płatnika określa ust. 4 art. 37 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli z obliczenia rocznego wynika nadpłata, zalicza się ją na poczet zaliczki należnej za marzec, a jeżeli po pobraniu tej zaliczki pozostaje nadpłata, płatnik zwraca ją podatnikowi w gotówce. W przypadku niedopełnienia przez płatnika powyższych czynności obowiązek zwrotu nadpłaty nadal ciąży na pracodawcy. Rozwiązanie umowy o pracę nie zwalnia pracodawcy z obowiązków płatnika, stąd w przypadku pracownika, zwrot nadpłaty powstałej w wyniku rocznego rozliczenia na formularzu PIT-40 ciąży na pracodawcy - pismo drugiego urzędu skarbowego w Opolu z 2 października 2006 r. PDII/415-19/AG/06.

WAŻNE!

Pracownik, którzy oprócz dochodów z pracy na etacie uzyskał w tej samej firmie również dochody z działalności wykonywanej osobiście, np. z umów o dzieło, zlecenia, zasiadania w zarządzie, radzie nadzorczej czy też dochody z honorariów autorskich, może korzystać z rocznego obliczenia podatku przez pracodawcę

NOWY PRACODAWCA MA OBOWIĄZEK SPORZĄDZENIA PIT-40

Spółka, na postawie art. 23 Kodeksu Pracy, przekazała innej Spółce część zakładu pracy wraz z grupą pracowników. Nowy pracodawca stał się z mocy prawa stroną dotychczasowych stosunków pracy. Spółka przekazała nowemu pracodawcy wszelkie dokumenty pracowników, w tym również kartoteki wynagrodzeń, umożliwiające wystawienie przez Spółkę przejmującą rocznych informacji podatkowych o osiągniętych przez pracowników dochodach i pobranych zaliczkach na podatek dochodowy. W związku z tym powstało pytanie, czy poprzedni pracodawca ma obowiązek rocznego obliczenia podatku pracownikom przekazanym wraz z częścią zakładu pracy innemu pracodawcy. Urząd skarbowy przypomniał, że płatnikiem jest każdy podmiot zobowiązany na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatników podatku i wpłacania go we właściwym terminie organowi podatkowemu. Osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, zwanej dalej zakładami pracy są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku pracy (stosunków pokrewnych). Połączenie szpitali i przejęcie przez nowy podmiot pracowników oznacza zachowanie dotychczasowego stosunku pracy, tym samym przejmujący pracodawca powinien kontynuować obliczanie zaliczek na podatek dochodowy od dokonanych wypłat. Ponadto przejmujący pracodawca ma obowiązek dokonać rocznego obliczenia podatku PIT-40 za 2006 r. za tych przejętych pracowników, którzy uprzednio złożyli oświadczenie PIT-12, traktowane na równi z zeznaniem o spełnieniu warunków określonych w art. 37 ust. 1 ustawy - pismo urzędu skarbowego w Obornikach Wielkopolskich z 26 czerwca 2006 r. ZB/415-25/2006.

NIESŁUSZNIE WYPŁACONY EKWIWALENT PRZYCHODEM PRACOWNIKA

Pracodawca na skutek błędnego polecenia inspektora Państwowej Inspekcji Pracy dokonał niesłusznie wypłaty ekwiwalentu pracownicy za dwa dni urlopu wypoczynkowego. Wątpliwości płatnika dotyczyły zakwalifikowania niesłusznie wypłaconego ekwiwalentu do przychodów ze stosunku pracy pracownika. Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Wynika z tego, że wszystkie świadczenia, które pracownik otrzymuje ze środków pracodawcy w związku z pozostawaniem w stosunku pracy lub stosunku pokrewnym, niezależnie od tego, czy dane świadczenia przewidywała umowa o pracę, czy też nie, są przychodami ze stosunku pracy lub stosunków pokrewnych. Od wypłaconego wynagrodzenia należało obliczyć i pobrać zaliczkę na podatek dochodowy, a wypłacone wynagrodzenie winno być ujęte w rocznym obliczeniu podatku PIT-40 - pismo Pierwszego Urzędu Skarbowego w Tarnowie z 15 grudnia 2006 r.

 

 

MAGDALENA MAJKOWSKA

magdalena.majkowska@infor.pl

 

Źródło: Gazeta Prawna [Tygodnik Podatkowy] Nr 24 (2146), 4 lutego 2008 r.

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Podatek PIT - część 2
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
2 maja 2023 r. (wtorek)
4 maja 2023 r. (czwartek)
29 kwietnia 2023 r. (sobota)
Następne
Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Rozlicz się przez internet. Dzięki usłudze Twój e-PIT szybko i łatwo rozliczysz swój PIT

Okres rozliczeń rocznych PIT trwa do końca kwietnia. Dzięki usłudze Twój e-PIT udostępnionej przez Ministerstwo Finansów w e-Urzędzie Skarbowym (e-US) możesz szybko i wygodnie rozliczyć swój PIT. Zwłaszcza jeśli masz Profil Zaufany. Jeśli nie masz – założysz go od ręki.

PIT 2024. Czy można rozliczyć podatki bez Profilu Zaufanego?

Sezon rozliczeń podatkowych jest w pełni. Dzięki usłudze e-PIT dostępnej na stronie Ministerstwa Finansów, możesz  szybko rozliczyć swój PIT. Resort zaleca, aby z rozliczeniem nie zwlekać.

Co można sobie odliczyć od podatku 2024? Z jakich ulg podatkowych można skorzystać w rozliczeniu PIT?

Co można odliczyć z podatku PIT? Z jakich ulg podatkowych można skorzystać w rozliczeniu w 2024 roku?

Kto może wyjechać do sanatorium z ZUS-em w 2024 roku? Jak uzyskać skierowanie? Ile trzeba czekać?

Nie tylko Narodowy Fundusz Zdrowia kieruje do miejscowości uzdrowiskowych, ale także Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Z leczenia może skorzystać każdy ubezpieczony, który jest zagrożony utratą zdolności do pracy. Warunkiem jest jednak, by rehabilitacja poprawiła rokowania stanu zdrowia i przyczyniła się do powrotu do aktywności zawodowej.

Limit pomocy de minimis dla MŚP 2024 - podwyżka od 1 maja

Ministerstwo Finansów przygotowało projekt rozporządzenia, na podstawie którego MŚP nadal udzielana będzie pomoc de minimis w formie gwarancji BGK spłaty kredytu lub innego zobowiązania - napisał resort w OSR do projektu. Rozporządzenie wdroży w życie unijne przepisy wprowadzające nowy wyższy limit takiej pomocy dla jednego przedsiębiorstwa w ciągu 3 lat.

Ulga sponsoringowa a koszty uzyskania przychodów z zysków kapitałowych

Po koniec 2023 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że podmioty osiągające przychody z zysków kapitałowych również mogą odliczać koszty wspierania sportu, edukacji i kultury, na podstawie art. 18ee, niezależnie od tego czy koszty te zostaną przyporządkowane do przychodów z zysków kapitałowych czy pozostałych przychodów.

Rozrachunki w księgowości wsparte sztuczną inteligencją. Nadchodzi nowe

Czy sztuczna inteligencja może wspomóc księgowym w rozrachunkach? Dzięki wykorzystaniu mechanizmów sztucznej inteligencji programy księgowe pozwalają na dużą automatyzację procesów w tym zakresie.

Jak rozpoznać pellet dobrej jakości? Jak sprawdzić samemu?

Jakość pelletu jest kluczowym czynnikiem decydującym o jego efektywności i bezpieczeństwie użytkowania. Niezależnie od tego, czy wykorzystujemy go do ogrzewania domu, czy jako surowiec w przemyśle, istnieją cechy, na które warto zwrócić uwagę, aby mieć pewność, że wybieramy produkt najwyższej jakości.

Składki ZUS wspólników spółki z o.o. (jednoosobowej i wieloosobowej). Kto i kiedy nie zapłaci składek?

Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych różnicują pozycję wspólników spółki z o.o. w zakresie podlegania ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu w zależności od tego, czy spółka jest jednoosobowa czy wieloosobowa.

Zmienia się odpowiedzialność związana z klasyfikacją towarów. Przewoźnicy mogą zapłacić mandat karny

Znajomość prawidłowej klasyfikacji towarów to podstawa właściwego zgłoszenia celnego w procedurach celnych wywozowych i przywozowych, a także przy określaniu stawki cła i podatku VAT w sprzedaży wewnątrz UE. Wprowadzany właśnie w życie unijny Import Control System 2 nakłada na przewoźników nowe obowiązki. – Firmy transportowe biorą pełną odpowiedzialność za towar wprowadzany na obszar Unii Europejskiej. Muszą posiadać wszystkie dane na temat stron transakcji i HS kodów towarów – wyjaśnia Joanna Porath, właścicielka agencji celnej AC Porath.

REKLAMA